Geld krijgt overal asiel

Rijke Europeanen die een schuilplaats zoeken voor hun geld kunnen nog steeds in veel landen terecht. Belastingparadijzen zijn in het nieuws. Nederland werd ontmaskerd als belastingparadijs. 'Fiscale rechtvaardigheid eindelijk een hot issue,' lazen we op Sargasso. Het Europees Parlement sprak zich in een 75 punten tellende resolutie uit voor maatregelen tegen belastingontduiking. In juli schaarden veertig landen zich achter hervormingsvoorstellen van de OESO. Maar nu de daden. Deze week kwam de Tweede Kamer van een koude kermis thuis.  De belangrijkste spelers in de Nederlandse route voor belastingontwijking weigeren uitleg te komen geven. 'Een schoffering van het parlement,' vindt Kamerlid Jesse Klaver van GroenLinks en mede-initiatiefnemer van de hoorzitting. Maar wat zou één nationaal parlement in deze kwestie kunnen betekenen?

Foto: Alan Klim (cc)

Europa in diepe slaap

ANALYSE - ‘Europa ligt op apegapen, en dat zal voorlopig ook wel zo blijven.’ Jan Werts, Brusselcorrespondent van het Montesquieu Instituut, verwacht niet dat er op de korte termijn veel spannends vanuit Brussel te verwachten is. Het wachten is op de uitslag van de Duitse verkiezingen over een maand en als gevolg daarvan is ook de euro-crisis ondergronds gegaan. Wel is een aanvraag van Griekenland voor een derde lening in het najaar te verwachten, maar hoe Europa daarop gaat reageren is ook weer afhankelijk van de uitslag van de Duitse verkiezingen. Op de lange termijn spelen de beoogde Bankenunie en de Europese verkiezingen in mei 2014 een rol, maar in de aanloop daarnaartoe zal het in Brussel ongebruikelijk stil zijn.

Werts begint met Griekenland: ‘Hoewel er in Griekenland enorm bezuinigd wordt, worden de hervormingen maar deels uitgevoerd. Griekenland zit binnenkort weer aan de grond. De Duitse Bundesbank verwacht dan ook dat er in het najaar een aanvraag voor een derde lening komt’. Hoe zal Europa daarop reageren?

Duitse verkiezingen

Er zijn drie scenario’s denkbaar voor  de uitkomst van de Duitse verkiezingen:

  • de huidige coalitie keert terug;
  • de ‘groβe koalition’ van christendemocraten en socialisten onder leiding van Merkel;
  • een coalitie van Socialisten, liberalen en Grünen, onder leiding van de socialist Steinbrück.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Foto: Robert de Veen (cc)

Nederlanders denken veel over EU te weten – maar dat valt tegen

ANALYSE - Onderzoek naar de publieke opinie over Europa gaat vaak over euroscepsis en vertrouwen. Maar hoe veel weten Nederlanders eigenlijk van Europa?

Het langlopende Eurobarometer-onderzoek stelt regelmatig vragen naar de kennis over de Europese Unie. Het figuur hieronder zet het begrip dat we denken te hebben over de Europese Unie uit tegen de feitelijke kennis erover. Die feitelijke kennis werd eind 2012 gemeten met drie basale stellingen waar ‘juist’ of ‘onjuist’ bij kon worden aangekruist:

  • De Europese Unie bestaat momenteel uit 27 lidstaten [juist]
  • De leden van het Europees Parlement worden direct verkozen door de inwoners van elke lidstaat [juist]
  • Zwitserland is lid van de EU [onjuist]

Wie minstens twee goede antwoorden aankruiste, heb ik in het figuur geteld als een respondent met kennis over de EU. De grote blauwe vlek is het gewogen gemiddelde in de Europese Unie. Nederland is de oranje vlek. Daarnaast heb ik enkele andere lidstaten weergegeven aan wie we ons spiegelen of die op ons blijken te lijken.

Drukwerk

Zelfbeeld en feitelijke kennis komen niet overeen

Nederlanders scoren bovengemiddeld hoog op de kennis die we onszelf toedichten over de EU: 55% van de Nederlanders denkt te snappen hoe de EU werkt, tegenover een Europees gemiddelde van 48%. We zijn dus niet bepaald bescheiden.

Foto: Erwyn van der Meer (cc)

Legitimiteit EU loopt vooral via vertrouwen in nationale instituties

ACHTERGROND - De sleutel tot de legitimiteit  van de Europese Unie ligt bij de nationale instituties, zegt Eelco Harteveld

Terwijl de rest van Nederland wachtte op een zonnige zomer, beschuldigde Geert Wilders de regering van een Griekse zonnesteek. Het besluit van de verzamelde ministers van financiën van de eurozone (en dus ook van Nederland) om Griekenland het volgende deel van de miljardenlening toe te kennen is bij de PVV-leider niet goed gevallen. Noodsteun aan noodlijdende landen is voor sommige kiezers een zoveelste teken dat ‘Europa’ (in welke vorm dan ook) de ene verkeerde beslissing na de andere maakt. Het lijkt voor de hand te liggen dat onder kiezers die vinden dat de EU er een potje van maakt het vertrouwen in de EU daalt. En dat is ook zo.

Maar het verband tussen vermeend gebrekkig functioneren van Brussel en het vertrouwen in de Unie is tamelijk zwak. Het feit dat Wilders’ beschuldiging gericht is aan de Nederlandse regering (en niet aan de gehele Eurogroep) is veelzeggend: het laat zien hoe moeilijk het is ‘Europa’ en Nederland gescheiden te zien. In de EU zijn verantwoordelijkheden gedeeld en besluiten worden vaak  genomen door lidstaten en Europese instellingen samen. Geconfronteerd met zo’n complexe constructie is het moeilijk om een duidelijk oordeel te vellen over die hele unie. Daardoor blijft voor veel Nederlanders (en andere Europeanen) hun eigen land – nog steeds – het referentiepunt. Vertrouwen in hun eigen regering en parlement is een veel betere voorspeller van vertrouwen in de EU dan het oordeel over het functioneren van de Unie. Dit suggereert dat Europeanen hun opvatting over hun eigen land op de EU projecteren – en mogelijk dat vertrouwen in politieke instituties een tamelijk diepgewortelde eigenschap (of zelfs deel van de persoonlijkheid) is.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: -Mandie- (cc)

Zunig

OPINIE - Een beetje denkstof voor tijdens de vakantie. Niet bezuinigen, maar kiezen voor innovatie.

Het is komkommertijd, dus hebben we het vooral over het weer, een verdwaalde wolf en ander dierennieuws. Maar na de vakantie zal het gesprek van de dag “de bezuinigingen” zijn. De vraag zou alleen niet moeten zijn waarop we gaan bezuinigen, maar of we het überhaupt wel moeten doen.Lessen uit het verleden leren ons namelijk dat het nu erg onverstandig is.

Persoonlijk hou ik helemaal niet van een overheid die schuld maakt om haar kosten te kunnen betalen. Ik snap best dat het economisch en fiscaal slim kan zijn om nu geld te investeren en dat het zich dan later dubbel en dwars terugbetaalt, maar er zitten wat teveel onzekerheden in de redenering. Belangrijkste argument tegen grote schuld vind ik echter gewoon het risico dat doorgeschoven wordt naar toekomstige generaties.

Maar…. dat wil niet zeggen dat je ten alle tijden schuldenvrij moet blijven. Dit is zo’n moment om even niet de schuldsanering als hoofddoel van het beleid te nemen. Professor Mark Blythe heeft de belangrijkste redenen in een artikel bij Foreign Affairs goed op een rijtje gezet waarom niet. In het belang van de discussie haal ik daar een paar redenen naar voren. Dan kan iedereen daar eens rustig over nadenken tijdens deze hopelijk mooie zomerweken.

Foto: Gerard Stolk (cc)

Europa ruimt reeks problemen op

ACHTERGROND - Onverwachts sloot Europa de afgelopen weken akkoorden over vijf belangrijke problemen. De beloofde versterking van de eurozone is echter weer uitgesteld.

Vlak voor de start van de Europese Raad van 28 en 29 juni trokken de vakministers samen met het Europees Parlement vijf vastgelopen grote projecten los. Meteen daarop bereikten de staatshoofden en regeringsleiders overeenstemming over de aanpak van het volgens hen meest dringende probleem van vandaag: de jeugdwerkloosheid in de zuidelijke EU-landen. Voor het overige was het in Brussel een weinig spectaculaire bijeenkomst.

De vakministers kwamen verrassend tot akkoorden over de eerder omstreden financiering van de EU tot 2020; over het aansprakelijk maken van de beleggers bij toekomstige bankfaillissementen; over een vergroening van de landbouwpolitiek en het uitbreiden van de EU met twee Balkanstaten. Er is dan ook lof voor de ijverige Ieren die afgelopen halfjaar het ministerieel beraad voortreffelijk hebben geleid. Sedert 1 juli is de voorzittershamer van de Raad van Ministers in handen van debutant Litouwen.

Miljarden voor jongeren

Daar waar meer dan een kwart van de jeugd werkloos is, gaat een ‘jongerengarantieplan’ van start. Deze jongeren krijgen binnen vier maanden de keuze uit ofwel een baan, of een stageplaats of verdere opleiding. Daarvoor komt volgend jaar en in 2015 samen ruwweg acht miljard euro Europees geld beschikbaar. Oorspronkelijk was voor de periode 2014 – 2020 hiervoor zes miljard uitgetrokken.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Foto: Auswandern Malaysia (cc)

Voedsel in Nederland goedkoop in Europees perspectief

DATA - In Nederland kunnen we in vergelijking met andere Europese landen redelijk goedkoop melk, kaas, eieren, brood en alcohol kopen. Alleen voor tabak en vlees betalen we meer dan het EU-gemiddelde.

Voor een boodschappenmandje met eten en niet-alcoholische dranken betaal je in het ene Europese land bijna twee keer zoveel als in het andere, blijkt uit cijfers die Eurostat (pdf) afgelopen weekend publiceerde. In Denemarken betaalden consumenten voor voedsel en niet-alcoholische dranken 143 procent van het Europees gemiddelde, in Litouwen 77 procent.

De grootste prijsverschillen tussen landen zijn te vinden bij tabak. Rokers betalen in Hongarije (52%), Litouwen (55%) en Bulgarije (57%) veel minder voor pakje sigaretten dan rokers in Noorwegen (270%), Ierland (199%) en het Verenigd Koninkrijk (194%). Nederland staat op nummer 9 van duurste landen voor tabakgebruikers, met 108 procent.

In onderstaande grafiek is de gemiddelde prijs voor een product in de 27 EU-landen op 100 procent gezet. De prijzen voor de betreffende producten zijn per land in verhouding gezet tot die gemiddelde EU-prijs.

Nederlanders zijn goedkoper uit dan het EU-gemiddelde als het gaat om brood en ontbijtwaren, melk, kaas, eieren en alcohol. Zoals gezegd zijn rokers en vleeseters hier wel duurder uit. Dat laatste is wel belangrijk: vlees is een van de grootste kostenposten voor huishoudens als het om de uitgaven voor voedsel gaat. Gemiddeld wordt 25 procent van het geld dat naar eten gaat, uitgegeven aan vleeswaren.

Foto: PlanetObserver (cc)

Toename euroscepsis vooral bij lageropgeleiden

ANALYSE - Na het verdrag van Maastricht is de euroscepsis onder opgeleiden flink toegenomen. Om het tij te keren is duidelijk wat er moet gebeuren.

Het verklaren van euroscepsis – een koepelterm die een kritische, veelal negatieve houding ten opzichte van de Europese Unie en het process van Europese integratie aanduidt – is een populair onderwerp voor politicologen. Maar ook politici kunnen zo langzamerhand niet om het simpele feit heen dat euroscepsis de afgelopen jaren flink is toegenomen. Zo tweette Guy Verhofstadt, europarlementariër en fractievoorzitter van de Europese liberalen ALDE, twee weken terug:


Ik heb met Erika van ElsasWouter van der Brug en Theresa Kuhn onderzoek (paywall, eerdere open versie hier) gedaan naar euroscepsis in twaalf West-Europese landen van 1973-2010. We hebben specifiek gekeken naar het verschil in euroscepsis tussen opleidingsgroepen door de jaren heen. De onderzochte landen zijn Nederland, België, Frankrijk, Duitsland, Italië, Luxemburg, Verenigd Koninkrijk, Ierland, Denemarken, Spanje, Portugal en Griekenland, omdat voor deze landen Eurobarometer-data over zeer lange tijd beschikbaar was.

De belangrijkste bevindingen zijn als volgt:

  • Lager opgeleiden zijn in alle landen en vrijwel consistent over de gehele periode eurosceptischer dan hoger opgeleiden. Veel andere studies hebben soortgelijke verschillen gevonden, maar naar ons weten nog niet op deze schaal (qua tijd en ruimte).
  • Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

    Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

    Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

    De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

    In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

    Foto: -JvL- (cc)

    Tweede Kamer opnieuw inconsequent bij burgerinitiatief

    ANALYSE - De Tweede Kamer bevestigt met haar recente besluit voor het accepteren van het burgerinitiatief over een EU-referendum dat ze haar eigen regels inconsequent toepast. En daarmee devalueert de Tweede Kamer opnieuw een mooi democratisch instrument.

    Twee weken geleden was er al de uitspraak dat de commissie voor verzoekschriften en burgerinitiatieven van de Tweede Kamer het burgerinitiatief ‘geen overdracht bevoegdheden naar EU zonder referendum’ op de agenda plaatste. Het duurde alleen weer even voor het verslag ook voor de gewone sterveling vindbaar en leesbaar was. Het verslag maakt pijnlijk duidelijk hoezeer de commissie met twee maten meet. Het is even taaie kost om te lezen, maar graag neem ik u in stapjes door het aangenomen burgerinitiatief met bijpassende motivering en een afgewezen burgerinitiatief met de motivering daarvoor.

    Vooraf even de belangrijkste regel uit het reglement van orde van de Tweede Kamer zelf:

    132a, lid 2
    c. een onderwerp waarover korter dan twee jaar voor indiening van het burgerinitiatief door de Kamer een besluit is genomen, behoudens in het geval van substantiële en voldoende concrete nieuwe feiten of omstandigheden die ten tijde van de beraadslaging over het onderwerp in de Kamer niet bekend waren;

    Nederland krijgt geen nieuwe energie

    Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

    Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

    Vorige Volgende