Oliebollenhiernamaals

Ruim een week na oud & nieuw is er nergens nog een verse oliebol te vinden. Maar die overgebleven oliebollen van oudjaarsavond verdienen een tweede kans. En? De oliebollen die van oudjaar waren overgebleven bewaard? Lekker in een open schaal zodat ze fijn konden uitdrogen? Dan is nu het blijde moment aangebroken dat uw gelijk wordt bevestigd. Want ja: ook voor oliebollen is er leven na de dood. Het schijnt dat je ze ook kunt invriezen, oliebollen. Ik heb het nooit geprobeerd. Ten eerste omdat het lekkere knapperige randje er daarna natuurlijk wel vanaf is (had u sowieso zompige bollen, dan is dat natuurlijk minder een probleem). Maar vooral: wie heeft er nu een week of twee weken na oudejaarsavond nog trek in oliebollen? Nee, oliebollen moeten na nieuwjaarsdag sterven. Sterven om vervolgens als een glorieuze Phoenix uit hun as te verrijzen. Niet geconserveerd, maar geheel nieuw, fris en jeugdig. Sommigen suggereerden mij er wentelteefjes van te bakken, wat ik overigens al doe met krentenbollen. Dat doe ik dus niet. Ik maak er een variant van broodpudding van. Oliebollenpudding. Enfin, dat doe ik sinds gisteren. En omdat het resultaat verbluffend lekker was, doop ik het "Oliebollenhiernamaals". En mag u het van mij ook maken. Hoe? Zo:

Foto: copyright ok. Gecheckt 11-03-2022

Slibt Nederland dicht?

Het CBS meldde gisteren dat meer dan 6,5 miljoen Nederlanders te zwaar zijn. In de afgelopen dertig jaar is het percentage gestegen van 27% naar 41%. Meer dan 1.5 miljoen Nederlanders torsen ‘ernstig overgewicht’ mee (BMI >30), een procentuele verdubbeling sinds de jaren tachtig. Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie is ook het wereldwijde percentage van obesen verdubbeld, dus Nederland doet eindelijk internationaal weer eens gewoon mee.

Aan de absolute wereldtop prijkt het piepkleine republiekje Nauru waar de 14.000 inwoners door een streng dieet van gefrituurde kip en cola een gemiddeld(!) BMI van 34 hebben weten te bereiken. 97% van de mannen is te zwaar of obees. Bijna 50% heeft diabetes. Wie Nauru googlet krijgt als eerste zoeksuggestie ‘Nauru obesity’. Mooie reclame is dat.

Maar meestal kijken we voor overgewicht toch naar de VS waar meer dan 35% van de volwassenen obees is (de cijfers wisselen iets per bron). Dit percentage lag tot aan de jaren tachtig rond de 15% en steeg daarna opeens rap. De aan obesitas gerelateerde medische kosten worden geschat op zo’n 150 miljard dollar per jaar. En zelfs de nationale veiligheid is in het geding: veel Amerikanen zijn te dik voor het leger, too fat to serve. Schokkend, zeker ook in het licht van het feit dat zo’n 50 miljoen Amerikanen te maken schijnt te hebben met honger.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Foto: Pastitio, http://www.flickr.com/photos/baklava/ copyright ok. Gecheckt 23-11-2022

Echt Nederlands: de Olympusschotel

Terwijl we deze week het menu aan het bestuderen waren in het Griekse, vroeg mijn gezelschap ineens aan mij: ‘Die Olympusschotel, zou die nu in ieder restaurant hetzelfde zijn? Of zeggen ze maar wat?’

Die vraag bleek, eenmaal thuisgekomen, vrij gemakkelijk te beantwoorden: ja en nee. Ja, omdat het altijd gaat over een combinatie van giros andere vleesgerechten, doorgaans van de grill. Nee, omdat, pakweg Thessaloniki in Den Haag ‘2 suzuki, 2 souflaki, 2 bifteki met giros’ aanbiedt onder deze naam, terwijl u bij Athene in Groningen ‘schnitzel, suzuki en giros’ krijgt (wanneer u de Haagse Olympusschotel in Groningen wil eten, zou ik een Sokratesschotel nemen en daar apart bifteki bij bestellen).

Maar daarmee waren we er nog niet, want waar kwam die naam eigenlijk vandaan? Van Griekse en Cypriotische vrienden leerde ik dat de term daar volkomen onbekend was; sterker nog, dat soort schotels worden in het geheel niet geserveerd in Griekenland (‘alleen in toeristententjes kun je zoiets misschien krijgen’, schreef er een, ‘onder de naam mix grill [sic]’).

De volgende contacten die ik aansprak, waren Engels, Oostenrijks, Amerikaans en Italiaans, en wat bleek: in Londen, Wenen, Washington of Rome zult u vergeefs zoeken naar uw geliefde Olympusschotel. (‘But I expect in a month or two,’ schreef mijn Londense contact, ’there will be a few Olympic dishes appearing – not just in Greek restaurants’.) Ook in Vlaanderen kun je voor zover ik heb kunnen nagaan niet terecht voor een Olympusschotel.

Foto: copyright ok. Gecheckt 23-11-2022

De beste nudge: alleen chips op zaterdagavond

Gezond eten kun je aan mensen overlaten of je kunt hardhandig ingrijpen. Nudging is een redelijk alternatief, zeggen Denise de Ridder, Emely de Vet, Marijn Stok en Marieke Adriaanse. Voeding kent echter weinig succesvolle nudges; we worden weliswaar overladen met informatie wat en hoeveel we moeten eten, maar zelden horen we iets over wanneer en waar we zouden moeten eten.

De moderne voedselomgeving wordt ‘obesogeen’ (of dikmakend) genoemd omdat er op iedere plaats en op ieder moment van de dag ongezond en calorierijk eten te verkrijgen is – in flinke porties bovendien. Het gevolg is dat mensen meer eten dan goed voor ze is en dat inmiddels ruim de helft van de Nederlandse bevolking te dik is.

Voeding kent weinig succesvolle nudges
De roep om maatregelen om de effecten van de obesogene omgeving terug te dringen is groot. Een maatregel die op veel bijval kan rekenen is om mensen te stimuleren om gezondere keuzes te maken (zie bijvoorbeeld het artikel van Krispijn Faddegon op deze site), helaas in de meeste gevallen zonder concrete aanwijzingen hoe ze dat zouden moeten doen. Zo benadrukt minister Schippers bij herhaling dat de burger zelf verantwoordelijk is voor het consumeren van gezond voedsel, maar laat in het midden hoe ze dat voor elkaar moeten krijgen in een omgeving die vergeven is van ongezond voedsel.

Foto: copyright ok. Gecheckt 23-11-2022

Vogelspinnen eten in Cambodja

VPRO’s Metropolis ging tarantula’s knabbelen in Spidercity in Cambodja. U dacht dat kip het meest veelzijdige stukje vlees was? De culinaire mogelijkheden met vogelspin lijken oneindig, maar de beelden zijn niet geschikt voor de fijngevoeligen onder u…

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Andijviesalade met kweepeer, Hollandse geitenkaas en geroosterde pompoenpit

Foto copyright Andrei Tchernikov, recept & foodstyling Fiona Ivanov

De Flexitariër gelooft dat je met groenten, granen, kruiden, vruchten, bloemen, wieren, noten en zaden heel fijne maaltijden kunt samenstellen. Smaakt een gerecht echter beter met wat bouillon, vis of een eitje erbij dan doet de Flexitariër daar niet moeilijk over. De Flexitariër houdt niet van dogma’s in het eten.
De Flexitariër is een samenwerking tussen fotograaf Andrei Tchernikov en receptontwikkelaar Fiona Ivanov.

Andijviesalade met kweepeer, Hollandse geitenkaas en geroosterde pompoenpit

vegetarisch voor- of lunchgerecht, 4 personen

2 kweeperen, gewassen
3 el walnootolie
1 mespunt grove mosterd
1 el appelazijn
1 kleine mooie verse krop jonge andijvie, bladeren gewassen
100 g halfrijpe Hollandse geitenkaas (bv Wolverlei), verbrokkeld
2 el pompoenpitten, geroosterd

Kook de kweeperen in een goed passende (kleine) afgedekte pan in water zonder suiker in
2 uur gaar, laat afkoelen. Schil de gekookte kweeperen, halveer ze, verwijder de pitten en snijd het vruchtvlees in plakjes. Klop een dressing van de walnootolie met de mosterd, azijn en zout en peper naar smaak. Droog de goed gewassen jonge andijviebladeren, scheur ze daarna in reepjes en schep om met de dressing, de kweepeer en de geitenkaas. Garneer met de pompoenpitten.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Savooiekool gevuld met wortel en paddenstoel

foto Andrei Tchernikov, recept & foodstyling Fiona Ivanov

De Flexitariër gelooft dat je met groenten, granen, kruiden, vruchten, bloemen, wieren, noten en zaden heel fijne maaltijden kunt samenstellen. Smaakt een gerecht echter beter met wat bouillon, vis of een eitje erbij dan doet de Flexitariër daar niet moeilijk over. De Flexitariër houdt niet van dogma’s in het eten.
De Flexitariër is een samenwerking tussen fotograaf Andrei Tchernikov en receptontwikkelaar Fiona Ivanov.

Savooiekool gevuld met wortel & paddenstoel
flexitarisch hoofdgerecht, 4-6 personen

2-3 liter kippenbouillon
1 savooiekool
2 uien, gesnipperd
3 el olie
150 g paddenstoelen, gesneden
200 g wortel, geraspt
1 el tomatenpuree
2 tl gemalen kaneel
250 g gekookte rijst
1 ei

keukentouw
ovenschaal
aluminiumfolie

Breng de bouillon in een ruime pan aan de kook, leg de kool erin met daarop een groot bord met een gewicht erop zodat de kool helemaal onder staat, laat 15 minuten op laag vuur koken. Neem de kool uit de bouillon en laat wat afkoelen. Bak de ui op laag vuur goudgeel in de olie, voeg daarna de paddenstoelen en wortel toe en bak nog 5 minuten. Roer de tomatenpuree erdoor, schep dan de rijst erbij. Breng het geheel op smaak met wat zout, versgemalen peper en kaneel en bak nog enkele minuten, schep af en toe om en laat wat afkoelen.Vouw de koolbladeren open, verwijder met een mesje de binnenste bladeren. Snijd de helft van dit binnenste stuk kool fijn (de rest wordt in dit recept niet meer gebruikt) en meng dit, samen met het ei, door het rijstmengsel. Vul de buitenste koolbladeren met het rijstmengsel, vouw de bladeren eromheen strak dicht en bind het geheel vast met keukentouw. Leg de kool in een ovenschaal, schenk de kippenbouillon erbij en dek af met alumiumfolie. Verwarm de kool 40-50 minuten in een voorverwarmde oven van 180 °C. Snijd de kool in vier of zes punten en schenk er wat bouillon over. Lekker met fijngeraspte bieten en geroosterde hazelnoot.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Vorige Volgende