Afschrijvingen | De overheid en ‘de economie’

Een van de vragen die de Macro Economische Verkenningen (MEV) opriep was hoe het toch kan dat Rutte-II in 2014 nog eens zes miljard bespaart, maar de economie daardoor maar een kwart procent minder groeit. Je zou zeggen: 6 miljard is 1 procent van ons bruto binnenlands product (bbp), dus als de overheid dat niet meer uitgeeft, moet het bbp met 1 procent dalen ten opzichte van het basisscenario. Toch niet, want de bezuinigen werken vertraagd door en de overheid haalt met die stamrecht-bv-truc belastingopbrengsten ‘naar voren’. Dus de economie groeit volgend jaar met een half procent, in plaats van te krimpen met een kwart procent. Ik denk dat ik het snap, maar het roept bij mij meteen een bredere vraag op: is het niet vreemd dat de overheid in zekere zin kan kiezen of ‘de economie’ groeit of niet?

Door: Foto: copyright ok. Gecheckt 10-02-2022
Foto: Tegenlicht Talks met Douglas Rushkoff copyright ok. Gecheckt 13-10-2022

Tegenlicht Talks, met Douglas Rushkoff

, door

ACHTERGROND - VPRO’s Tegenlicht start een nieuwe online serie, Tegenlicht Talks. Daarin worden interviews die de makers van het televisieprogramma eerder hielden gebruikt om nieuwe aflevering van vijftien minuten te maken. Sargasso laat de aflevering met Douglas Rushkoff exclusief zien.

‘Het doel van de Talks is de denkers die Tegenlicht geïnterviewd heeft en gaat interviewen volop de ruimte te geven hun visie te kunnen vertellen,’ vertelt Jasper Koning, internetredacteur bij Tegenlicht, ‘de Talks bestaan uit bestaand en nooit eerder uitgezonden materiaal en bieden op die manier extra info bij de uitzending.’

Ook uit eerdere uitzendingen zijn interviews tot Talks verwerkt. Onder andere het interview met Douglas Rushkoff, dat Alexander Oey eind 2012 hield voor de uitzending ‘Gaten in de markt’. De Talk met Rushkoff is komende week exclusief te zien op Sargasso.

Schrijver en filmmaker Douglas Rushkoff studeerde aan de Princeton University en the California Institute of the Arts en promoveerde aan de Universiteit Utrecht met zijn proefschrift ‘Monopoly Moneys: The Media Environment of Corporatism and the Player’s Way Out.’ In 2010 publiceerde hij het boek Life Inc., waarin hij de term corporatisme beschrijft: hoe we het marktdenken onbewust toepassen in elk aspect van ons leven. Deze visie is gebaseerd op een economisch model dat stamt uit de dertiende eeuw. De koningen en beschermheren van toen zijn vervangen door multinationals. Rushkoff vindt het tijd dat we ons dit realiseren en er wat aan veranderen.

Foto: Travis Isaacs (cc)

Startersbeurs funest voor arbeidsmarkt

, door

OPINIE - Verschillende gemeenten en jongerentakken van vakbonden lanceren de Startersbeurs, een stageprogramma voor afgestudeerden. Een beroerd idee, vindt reageerder Bas Schuiling.

‘Uitbuiting,’ tweette een bekende van me die normaal berucht is om zijn hyperbolen. In eerste instantie besteedde ik dus niet zoveel aandacht aan het zoveelste werkgelegenheidsproject van de lage landen. Maar bij nadere lezing is de ‘Startersbeurs‘ een verschrikkelijk beroerd initiatief.

De ‘Startersbeurs’ is een regeling van diverse gemeenten, waarmee net afgestudeerden aan de slag kunnen voor een ‘prima vergoeding’ om werkervaring op te doen, zo staat er te lezen op de site. ‘Je kickstart op de arbeidsmarkt.’ Het geheel is een initiatief van FNV-jong, CNV-jong en hoogleraar Ton Wilthagen uit Tilburg. (Terzijde: waarom opgeleide jonge mensen altijd worden aangesproken met semi-hippe taal en hipvetstoere +1-tjes op een site zal ik nooit begrijpen. )

Feit is dat de laatste jaren met name starters en ouderen het zwaar hebben op de arbeidsmarkt en met de huidige crisis is er ook geen vooruitzicht op verbetering. Vooral voor starters is dat vervelend omdat die hun carrière gelijk beginnen met een gat op hun CV.
De Startersbeurs is erop gericht om jongeren zes maanden lang  ‘competenties’ en ‘vaardigheden’ te laten ontwikkelen op de arbeidsmarkt. De vergoeding hiervoor is 500 euro (inclusief vakantiegeld) voor 32 uur per week. Bovendien spaar je 100 euro per maand ‘opleidingsbudget’ die je na de zes maanden kan gebruiken voor een ‘aanvullende cursus of opleiding’.  Het bedrijf moet dat betalen, maar krijgt vervolgens 500 euro per maand terug van de gemeente. Het kost een werkgever dan 100 euro per maand om een opgeleide, afgestudeerde jongere in dienst te nemen.  Saillaint detail: Het is een ‘re-integratievergoeding’ – je carrière beginnen door te re-integreren.

Foto: Davide Vosti (cc)

Nederland – België 0-1?

, door

ACHTERGROND - Iedereen weet dat het in Nederland met de economie niet zo best gaat. Maar als een zekere Nobelprijswinnaar voor de Economie beweert dat zelfs België het beter doet gaat menig nationalistisch hartje heftig bonzen. “Dat moet onzin zijn!” Krugman – de Nobelprijswinnaar in kwestie – heeft geen veldwerk gedaan, ‘handelt volstrekt in strijd met de feiten‘ en gaat ‘te kort door de bocht.’ Ik laat het twisten over de macro-economie aan hen die daar verstand van hebben, en zal mij richten op een belangrijke politieke bewering van Krugman:

And in general, it’s hard to escape the impression that Belgium has been better served by political paralysis than the Netherlands has by its unified, effective determination to do exactly the wrong thing.

Dat Krugman beweert dat in Nederland ’the whole political center [is] committed to doing the right thing,’ is simpelweg niet waar. D66, Groenlinks, CDA, Christenunie zijn nog steeds oppositie partijen en als zij zich iets gewilliger hadden opgesteld, waren sommige dossiers al een stuk verder geweest. Kortom, de bewering ‘its unified, effective determination’ is inderdaad een voorbeeld van het gebrek aan veldwerk. Maar België: is daar inderdaad sprake van politieke verlamming? Op het eerste oog wel: dankzij de 541 dagen die het duurde om de huidige regering te vormen heeft België voor een belangrijk deel van de economische crisis geen regering gehad. In 2 commentaren in het blad Governance  (link 1; link 2) scheppen Belgische politicologen (Carl Devos, Dave Sinardet, Geert Brouckaert en Marleen Brans) een ander beeld:

Steun ons!

Mededeling

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Afschrijvingen | Weg met ‘recessie’

, door

COLUMN - Wat betekent de term ‘recessie’ eigenlijk nog?

De Franse economie is in het tweede kwartaal met 0,5 procent gegroeid in vergelijking met een kwartaal eerder. Dat maakte Insee, het Franse bureau voor de statistiek, vandaag bekend op basis van een voorlopige raming. Daarmee is Frankrijk dus ‘officieel’ uit de recessie. Nederland zit ‘er’ volgens nieuwe cijfers van het CBS nog ‘in’. De term ‘recessie’ geeft cachet aan een nieuwsbericht. Het gaat ergens om, mensen!

Maar betekent ‘recessie’ eigenlijk nog wel iets? De Franse economische groei oscilleert al twee jaar rond het nulpunt – het is een reeks miniplusjes en miniminnetjes waar gewoon niet zoveel over te zeggen valt. Maar omdat we nu eenmaal hebben afgesproken dat twee kwartalen krimp ‘recessie!’ betekent, en één kwartaal groei ‘recessie afgelopen!’, kan een minimale verandering ineens groot nieuws zijn, als het nulpunt maar even wordt gepasseerd.

Ik zeg ‘afgesproken’, maar dat is nooit gebeurd. Er is geen ‘officiële’ definitie. Hoe je economische groei – de verandering van het BBP – meet is een internationale afspraak waar de CBS-en van deze wereld zich aan houden. Maar dat een recessie twee opeenvolgende kwartalen krimp is, is meer een gewoonte die er vooral bij de pers is ingesleten. De oorsprong is ook niet helemaal duidelijk – vele lijntjes lijken te lopen naar een artikel in de New York Times in 1974, waarin de Amerikaans overheidsstatisticus Julius Shiskin meerdere voorstellen deed om een recessie te definiëren. Op de een of andere manier is twee kwartalen krimp dominant geworden, tegen de wens van Shiskin in overigens.

Foto: Sebastiaan ter Burg (cc)

Mark Rutte onbewust onbekwaam

, door

OPINIE - Mark Rutte doet alsof hij weet hoe de crisis op te lossen, maar hij is onbekwaam. Beter neemt hij een voorbeeld aan Maarten van Rossem.

De politiek is op reces en uit Den Haag vernemen we voorlopig niet veel. Toch was er aan het begin van de vakantie nog even nieuws, want “Den Haag” was in Texas. De premier was daar met enkele ministers voor een werkbezoek. Nieuwsuur deed op 13 juli verslag van de reis en Nynke de Zoeten interviewde de Premier. Het viel nauwelijks op in de media. Een enkeling ergerde zich aan zijn optimisme  en anderen vermaakten zich over het cowboyspelen en ‘howdy’ roepen van Mark Rutte.

De muziekkeuze voor de reportage was weinig origineel maar wel toepasselijk: muziek uit de film Paris, Texas van Ry Cooder. Paris, Texas gaat over een man die op zoek is naar zichzelf omdat hij de weg in het leven is kwijtgeraakt. Die muziekkeuze is toepasselijk, want Mark Rutte is ook de weg kwijt, al weet hij het nog niet.

Gebrek aan inzicht

In de reportage is een optimistische en zelfverzekerde Mark Rutte te zien. Als Nynke de Zoeten hem vraagt of hij nooit twijfelt omdat zoveel economen kritiek hebben op de bezuinigingen, antwoordt hij zonder aarzelen: ‘Geen seconde om heel eerlijk te zijn, omdat ik tegelijkertijd zie dat we ook dit jaar weer 20 – 22 miljard te veel uitgeven.’ Hij vertelt haar dat hij ‘in deze baan zit met een absolute overtuiging en missie.’ Hij wil Nederland ‘mooier maken […] nu wij door een zeer zware economische crisis’ gaan. Het heeft zijn ‘allereerste prioriteit.’ Het is duidelijk dat Rutte niet beseft dat de crisis het gevolg is van zijn eigen beleid. Het is stupiditeit, schrijft een geërgerde Ewald Engelen.

Waan van de dag

Wie wil voor 250.000 euro Griek worden?

, door

NIEUWS - Het kopen van een woning van minimaal 2,5 ton in Griekenland zorgt voor een verblijfsvergunning voor de koper (en gezin).  Als de woning na 5 jaar niet verkocht kan worden, kan de vergunning met nog eens 5 jaar worden verlengd.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: Joanna (cc)

Euro is splijtzwam, geen bindmiddel

, door

INTERVIEW - Terwijl de Trojka het IMF de deur wijst en de Zuid-Europese landen steeds verder wegzakken, richt men in Brussel stapje voor stapje een bankenunie op. Wat is er aan de hand in Europa? En wat is de toekomst van de euro?

Ik spreek erover met Arjo Klamer, hoogleraar culturele economie en bekend criticus van de euro. Eerder dit jaar was hij samen met onder meer financieel geograaf Ewald Engelen en historicus Thierry Baudet betrokken bij Burgerforum EU: een burgerinitiatief met een oproep tegen ‘de sluipende overdracht van bevoegdheden aan de EU’ en voor een referendum wanneer een overdracht zich toch voordoet.

Maar dat was niet de eerste keer dat Klamer zich uitsprak tegen de euro. Al voor de invoering sprak hij zijn zorgen uit over de nieuwe munt. In 1992 schreef hij zijn eerste kritische column over de euro voor de Volkskrant getiteld “Europese spooktrein”, waarin hij uitlegde waarom een gemeenschappelijke munt niet zou gaan werken. De krant wilde het in eerste instantie niet plaatsen omdat het ’te radicaal’ was. De column werd uiteindelijk toch geplaatst en Klamer kreeg een storm van kritiek over zich heen.

Wat zag u toen aan de euro wat andere mensen niet zagen?

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Vorige Volgende