Afschrijvingen | De overheid en ‘de economie’

Foto: copyright ok. Gecheckt 10-02-2022
Serie: ,

Een van de vragen die de Macro Economische Verkenningen (MEV) opriep was hoe het toch kan dat Rutte-II in 2014 nog eens zes miljard bespaart, maar de economie daardoor maar een kwart procent minder groeit. Je zou zeggen: 6 miljard is 1 procent van ons bruto binnenlands product (bbp), dus als de overheid dat niet meer uitgeeft, moet het bbp met 1 procent dalen ten opzichte van het basisscenario. Toch niet, want de bezuinigen werken vertraagd door en de overheid haalt met die stamrecht-bv-truc belastingopbrengsten ‘naar voren’. Dus de economie groeit volgend jaar met een half procent, in plaats van te krimpen met een kwart procent. Ik denk dat ik het snap, maar het roept bij mij meteen een bredere vraag op: is het niet vreemd dat de overheid in zekere zin kan kiezen of ‘de economie’ groeit of niet?

Natuurlijk maakt de overheid onderdeel uit van de economie. De bruggen, wegen, docenten en dokters die de overheid betaalt, voorzien gewoon in een behoefte, net als de bananen, vakanties, bakkers en website-designers die we nodig hebben. Het enig verschil is dat laatstgenoemde niet gezamenlijk, maar individueel, via ‘de markt’, worden ingekocht. Daarbij levert de overheid de voor de markt cruciale infrastructuur en rechtsstaat. Je kunt de overheid te groot vinden, maar het is niet de parasiet die libertijnen ervan maken. Ook de kritiek dat een overheidsbaan geen ‘echte’ baan is – kritiek die Obama bijvoorbeeld vaak ten deel valt – is onzin.

Maar. Het is toch vreemd dat we vanuit Den Haag ‘de economie’ kunnen laten ‘groeien’ door simpelweg meer uit te geven. ‘Groei’ impliceert dat de economie uit zichzelf groter of sterker wordt, maar dat hoeft helemaal niet het gevolg te zijn van overheidsbeleid. Als de overheid 10.000 ambtenaren aanstelt en acht uur per dag vruchteloos laat vergaderen over de toekomst van de Nederlandse economie groeit het BBP, maar wordt ‘de economie’ feitelijk toch echt niet groter. Daarbij moeten die ambtenarensalarissen ergens van worden betaald – van spaargeld, van nieuwe schulden of uit toekomstige belastingen.

Het is sowieso raar dat de overheid in 2014 – gezien het begrotingstekort van 3,3 procent die de MEV voorspelt – maar liefst 20 miljard euro meer uitgeeft dan ze ontvangt en dat we die 20 miljard gewoon in ons bbp meenemen en doen alsof ‘de economie’ mede daardoor groeit. Dat is boekhoudkundig toch niet in de haak? Als ik een bedrijf heb en geld leen om mezelf extra inkomen te geven, kun je toch ook niet volhouden dat mijn bedrijf is gegroeid?

Je kunt zeggen: ja, maar als je geld leent om te investeren en je daar later een hoger inkomen kunt verwachten, is het een andere zaak. Dat klopt, maar dan zou je ‘de economie’ niet meer gelijk moeten stellen met het bbp. En dat is precies wat zich hier dus wreekt. We zien het bbp als ‘de economie’, terwijl het bbp een stroom van goederen en diensten is die op gang wordt gebracht door de economie. De economie is het vermogen om bbp te maken, niet het bbp zelf. Een bakkerij is ook niet de stroom broodjes die elke dag over de toonbank gaan, maar de machines en mensen die dat brood bakken en verkopen, toch?

Dat lijkt me een urgentere discussie dan die over de procentpuntjes koopkrachtverlies.

Reacties (38)

#1 kevin

De overheid stimuleert niet gewoon door uit te geven, maar doordat die uitgave een inkomstenbron is voor iemand die daar consumptieve uitgaven mee kan doen. Dat brengt de economie op gang. We wachten echt al veel te lang voor de overheid dat wil doen. Het is pure onwil en dom beleid. Nee wacht, niet eens dom… Opzettelijk slecht. Lonen gaan omlaag, werknemers worden geloosd: de VVD stelt zijn campagnefinanciering zeker. Hoge werkeloosheid drukt de lonen en dus stijgen de winsten van grote ondernemingen. De VVD-achterban gniffelt om het hele toneelstuk van ‘de tering naar de nering’ en ‘later wordt het allemaal beter, echt waar’.

  • Volgende discussie
#2 Grolschje

@1 Flinke werkloosheid onder bouwvakkers. Ja, de bouwbedrijven varen er wel bij, gigantische winsten allemaal!!! Misschien moet je voortaan je fantasietjes eerst controleren met de werkelijkheid. Werkloosheid is voor geen enkel onderdeel van de samenleving goed.

En de overheid stimuleert wel door uit te geven. Niet per sé doordat het een inkomstenbron is voor iemand anders. Het helpt wel, maar gewoon domweg geld uitgeven als overheid is een bijzonder inefficiënte manier om de economie te stimuleren. Gewoon maar extra ambtenaren aannemen is het domste wat de overheid kan gaan doen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#3 Michel

Als de overheid 10.000 ambtenaren aanstelt en acht uur per dag vruchteloos laat vergaderen over de toekomst van de Nederlandse economie groeit het BBP, maar wordt ‘de economie’ feitelijk toch echt niet groter. Daarbij moeten die ambtenarensalarissen ergens van worden betaald – van spaargeld, van nieuwe schulden of uit toekomstige belastingen.

Dit is een versie van Say’s wet en misschien ook nog wel een Ricardiaanse equivalentie.

Wat betreft de berekening van bbp: dat is natuurlijk ook maar een maat voor de economische activiteit. Heel veel activiteit is onbetaalde activiteit (huisvrouwen, mantelzorg, enz.) dat zit ook niet in de berekening.

Als de overheid geld leent om dat verstandig te investeren, bijvoorbeeld in onderwijs, groene energie, enz. dan is het niet meer dan terecht dat het bij het bbp wordt opgeteld.

Bovendien is de vraag of de investering verstandig is niet relevant voor de berekening.

Zou je vraag niet eerder moeten zijn: wanneer is sprake van investeren, en wanneer van consumeren?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#4 kevin

@2 Goed, ik overdrijf natuurlijk flink, maar er is genoeg dead weight geloosd onder het mom van reorganiseren. En ben je dat ‘vrijwillig’ loon inleveren vergeten? De echt grote bedrijven met afzetmarkten elders, kan het geen biet schelen hoeveel werkeloosheid hier is.

Wat ik echt niet snap is het MKB en andere verliezers van dit hele drama die desondanks nog achter de VVD lijken te blijven staan. De staatsschuld is ons probleem helemaal niet en als het dat al was, is dit niet het moment om die ineens af te gaan betalen. Een lening betaal je af als je geld hebt, niet als je geld tekort komt. Zelfs in de slechte metafoor van het huishoudboekje.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#5 Halve Zoolstra

@4: VVD-stemmers zijn of intens dom of bewust kwaadaardig. Ik weet niet welke optie ik prefereer.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#6 Lord Flash

Sorry, maar wat een boel quatsch in met name de laatste drie alineas.

In aanvulling op @3, zelfs investeren versus consumeren is niet relevant. Als je een economie uit het slop kan trekken door op grote schaal spullen te bouwen die als enige doel hebben te ontploffen en schade te berokkenen aan andere landen (zie VS – WO 2), dan staat het min of meer onomstotelijk vast dat het niet uitmaakt wat je doet.

In essentie is wat je ook doet investeren: investeren in het gebruik maken van door een recessie ongebruikte produktiecapaciteit zodat het niet verloren gaat. En onder produktiecapaciteit versta ik ook human capital. En doordat het geld dat de overheid uitgeeft voor anderen weer inkomen betekent, die vervolgens dat geld ook weer uitgeven, kan je, in een situatie als de huidige, daadwerkelijk meer groei realiseren, het zgn multiplier effect. Je creeert dus ook daadwerkelijk een hoger inkomen in de toekomst.

Daar heb je inderdaad voor geleend (maar hoe kom je erbij dat dat van jezelf is??) en dat zal inderdaad leiden tot hogere belastingen in de toekomst. Maar aangezien je rijker bent, kan je dat makkelijker betalen (een vorm van de sterkste schouders etc die de PvdA helaas niet begrijpt).
Voor een uitgebreide uitleg hoe geld uitgeven nu, je schuldenprobleem in de toekomst kan verlagen moet je de paper van Summers en deLong van vorig jaar maar eens opscharrelen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#7 su

@2: Flinke werkloosheid onder bouwvakkers. Ja, de bouwbedrijven varen er wel bij, gigantische winsten allemaal!!! Misschien moet je voortaan je fantasietjes eerst controleren met de werkelijkheid. Werkloosheid is voor geen enkel onderdeel van de samenleving goed.

Je draait oorzaak en gevolg om. Er is grote werkeloosheid onder bouwvakkers omdat er geen opdrachten zijn. Bouwberdrijven vallen niet om omdat ze een grote groep wekelozen moeten onderhouden.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#8 Co Stuifbergen

Als de overheid geld uitgeeft, neemt meteen het bbp toe.
En als mensen dat geld weer besteden, neemt het bbp nog meer toe.
En als mensen dat geld weer besteden, neemt het bbp nog meer toe.
(dit noemen we het multiplier-effect)

Dat was de gedachte van de econoom Keynes, n.a.v. de crisis van 1929.
In die tijd sloten fabrieken, hoewel er arbeidskrachten en grondstoffen beschikbaar waren.
Keynes’ gedachte was dat als in die situatie er meer geld kwam, de productie volgen zou.
Er valt wat op af te dingen, maar dit was vaak een excuus voor een begrotingstekort.

Maar volgens Keynes moest er niet een begrotingstekort zijn als de economie oververhit was.
Daarmee heeft onze overheid geen rekening gehouden, tijdens de internet-bel en en huizen-bel.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#9 Grolschje

@4
De bedrijven die grote afzetmarkten in het buitenland hebben die hebben geen mensen ontslagen. Die sectoren is er ook nauwelijks (geen) werkloosheid en de lonen worden daar totaal niet gedrukt door de crisis in Nederland. Er is geen werkgever in Nederland die profiteert van de huidige crisis.

@7 Het was dan ook een reactie op nr1 die vermelde dat de huidige werkloosheid goed is voor werkgevers. Werkgevers ontslaan niet zomaar voor de lol mensen, dat doen ze slechts wanneer er geen geen werk is voor die mensen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#10 kevin

@8

Maar volgens Keynes moest er niet een begrotingstekort zijn als de economie oververhit was.
Daarmee heeft onze overheid geen rekening gehouden, tijdens de internet-bel en en huizen-bel.

Dat is het hele eieren eten.

Onbedoeld pin je het nu trouwens op ‘de overheid’, maar niemand zou stemmen op een partij die de economische groei zou afremmen om het begrotingstekort terug te dringen. Sowieso, de partijen die nu de bek vol hebben van dat begrotingstekort zijn precies dezelfde als die het hebben laten oplopen in de jaren ’80 en ’90, toen alles ons voor de wind ging. Helaas lijken ze niets geleerd te hebben. Helaas lijken wij kiezers ook niks geleerd te hebben, want we hebben ze weer in het zadel geholpen.

*zucht*

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#11 Lord Flash

@8

Nou, wat er op af te dingen valt, is wat Keynes zelf ook onderkende, namelijk dat het alleen geldt wanneer er daadwerkelijk overtollige productiecapaciteit is, dus in een recessie.

Dat velen een pervers Keynesiasme aanvoerden om hun eigen spilzucht te verantwoorden doet aan zijn inzicht niets af

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#12 Co Stuifbergen

@6: Lord Flash,

ik weet niet hoe de schuld-ontwikkeling van de VS (of van andere landen) geweest is na de tweede wereldoorlog.

Kenmerk van een oorlogseconomie is dat niet alleen de civiele productie minder wordt (tanks i.p.v. Volkswagens, hongersnood) maar ook dat het werk lager betaald wordt (dwangarbeid in Duitsland en Rusland).

Ik stel mij voor dat de belastingdruk in de VS hoger was door de uitgaven wegens de oorlog.

En ik blijf denken dat het wel uit maakt waaraan het geld besteed wordt.
Het verstevigen van een zwakke levert besparingen op lange termijn, het verstevigen van een goede dijk is geldverspilling.
Uitgaven aan onderwijs horen zich terug te verdienen (mits studenten inderdaad daardoor meer dingen gaan leren).
Uitgaven aan gezondheidszorg leveren besparingen op als handicaps voorkomen worden.

Bij uitgaven aan de groenvoorziening of postbus 51 blijft voor mij de vraag of dit tot economische groei leidt.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#13 su

@9: Werkgevers ontslaan niet zomaar voor de lol mensen, dat doen ze slechts wanneer er geen geen werk is voor die mensen.

Je bedoelt zoals post.nl die zijn vaste pakketbezorgers ontsloeg terwijl de pakketmarkt groeide? Werkgevers zijn continu bezig met loonkosten drukken. En een hoge werkeloosheid heeft een drukkende effect op de lonen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#14 Diener

@6: Larry Summers bedoel je? een liegende, draaiende gevaarlijke gek is dat. Lees dit eens:

http://krugman.blogs.nytimes.com/2013/08/01/economists-behaving-badly-redux/?_r=0

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#15 Lord Flash

@12

“En ik blijf denken dat het wel uit maakt waaraan het geld besteed wordt”

Co, natuurlijk kan je beter geld uitgeven aan zaken die nuttig zijn. Waar het om gaat, is dat Keynes met het inzicht kwam dat het in essentie niet uitmaakte waar je het geld aan uitgaf als je de economie weer op gang wilde helpen. Ik haal de VS in WO 2 als voorbeeld aan, omdat het vrij moeilijk vol te houden is dat geld uitgeven aan dingen waarvan het voornaamste doel is dat ze stuk gaan/ dingen stuk maken in andere landen, door iemand gezien kan worden als geld uitgeven aan inherent nuttig dingen. Maw, als het met zoiets als werkt, dan is het niet moeilijk om uitgaven te vinden die nuttiger zijn.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#16 Grolschje

@13 Je bedoeld dat vervangen werden door ZZP’ers. Dat is weer een totaal andere discussie. De werkloosheid nam daardoor niet toe.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#17 Daan van der Keur

Economie is geen exacte wetenschap (zoals bijvoorbeeld wiskunde dat wel is) en dus in wezen niets meer of minder dan pure kwakzalverij. Wat elke politicus of econoom daar ook tegenin zal brengen, hij/zij heeft altijd ongelijk. Wie echt iets over economie wil lezen en waarom het inderdaad ook echt pure nietszeggende kwakzalverij is die moet het werk van Daniël Kahneman en Amos Nathan Tversky maar eens lezen. Die vegen de vloer aan met al die ‘domme’ alles zeker wetende economen.
Hieronder een gekopieerd stukje van Wikipedia met een aantal interessante analyses die staan als een huis, maar waar vrijwel ieder mens (en dus óók politicus en econoom) elke keer weer mee de mist ingaat. Erg grappig om te lezen hoe ontzettend dom we zijn.
=======================================
Inschatting van kansen en risico’s
Een voorbeeld is dat mensen ingewikkelde situaties niet goed kunnen analyseren, vooral niet als de toekomstige gevolgen onzeker zijn. Moet je bijvoorbeeld wel of niet die extra verzekering afsluiten bij het kopen van een wasmachine? De kans dat die binnen de vijf jaar kapot gaat, is klein en mocht dat toch gebeuren dan is dat geen ramp.[3] Een droge berekening wijst uit dat een dure extra verzekering niet voordelig is. Kahneman toonde in zijn onderzoek naar de prospect theory aan dat mensen kleine kansen echter veel te hoog inschatten, met in dit geval als resultaat dat een te dure verzekering wordt afgesloten. Kahnemans alternatieve theorieën verklaren ook waarom mensen kilometers omrijden voor een paar euro korting op een kleine aankoop, maar dat niet doen voor dezelfde kleine korting op een grote aankoop.

Referentieniveau
Kahneman wees ook op onze gevoeligheid voor veranderingen en kwam met de theorie van het referentieniveau.[4] Een voorbeeld hiervan is dat voor huizenbezitters de huidige waarde van hun huis nauwelijks telt, omdat ze aan het referentieniveau gewend zijn. Echter, afwijkingen op dit referentieniveau wegen wel zwaar – als de waarde daalt of stijgt doordat er voor hun deur een flat wordt gebouwd of park wordt aangelegd, telt dit in de beleving zeer zwaar.

Aversie tegen verlies
Kahneman toonde ook aan dat mensen verliezen veel zwaarder wegen dan dat we eenzelfde waardestijging waarderen.[5] Dat is bijvoorbeeld te zien in quizzen. Dikwijls komt er in de quiz een moment waarop mensen moeten kiezen of ze stoppen (met behoud van het bedrag), dan wel doorgaan (met de mogelijkheid het bedrag te verdubbelen of geheel te verliezen). Omdat mensen inmiddels aan het bedrag zijn gewend – het is hun referentieniveau – en het vooruitzicht te verliezen meer indruk maakt dan de kans om te winnen, zullen ze meestal stoppen. Kahnemans theorie van aversie tegen verlies verklaart het quizgedrag veel beter dan de tot dan toe bestaande theorieën. Kritiek op deze theorie is er ook. Kahneman houdt namelijk geen rekening met het gegeven dat het eerst verdiende geld meer waard is dan je laatst verdiende geld.

Voorkeur voor het bestaande
Uit onderzoek van Kahneman blijkt ook dat mensen een voorkeur hebben voor de status quo.[6] Hij toonde dit aan met behulp van een (onbedoeld) experiment in Amerika. In de Amerikaanse staten New Jersey en Pennsylvania werd door de overheid, als onderdeel van een wetswijziging, burgers een keuze voorgelegd uit twee voertuigverzekeringen. Optie 1 was duurder maar bood meer (juridische) mogelijkheden. Optie 2 was goedkoper en bood minder mogelijkheden. Op dat moment was de bestaande verdeling tussen deze opties in beide staten ongeveer gelijk. In New Jersey werd de goedkoopste optie als standaardoptie aangeboden, met als gevolg dat 79% van de burgers hier voor koos. In Pennsylvania, waar de duurste optie als standaard werd aangeboden, koos slechts 30% tóch de goedkoopste. Dit effect speelt waarschijnlijk ook een rol bij soortgelijke keuzeprocessen, zoals bij de keuze om wel of niet orgaandonor te worden.

Overschatting kans op specifiek geval
Een vaak geciteerd geval voor deze overschatting is het volgende voorbeeld van Tversky en Kahneman:[7]
“Linda is 31 jaar oud, vrijgezel, erg uitgesproken en slim. Ze is afgestudeerd psychologe. Als student was ze erg betrokken bij onderwerpen als discriminatie en sociale rechtvaardigheid en ze nam deel aan antinucleaire demonstraties. Waarop is de kans groter? Linda werkt bij een bank. Linda werkt bij een bank en is actief in de vrouwenbeweging. 85% van de respondenten in een onderzoek koos voor optie 2. Statistisch is echter de kans dat de twee feiten over Linda samenvallen (conjunction) kleiner dan de kans dat alleen het feit 1 waar is. Mensen overschatten de kans op een specifiek geval.

Haviken winnen vaak van duiven
Begin 2007 verscheen van de hand van Kahneman en Jonathan Renshon een artikel waarin zij uitleggen waarom, in debatten over oorlog en vrede, de argumenten van ‘haviken’ om psychologische redenen vaak overtuigender zijn dan die van ‘duiven’.[8] Mensen zijn geneigd om bij conflicten hun eigen kracht te overschatten. Het gedrag van tegenstanders beschouwen zij als onverbeterlijk vijandig, waarbij makkelijk vergeten wordt dat zij ook als vijandig worden beschouwd door de tegenstander. Zowel in huwelijks- als in internationale conflicten geloven beide partijen dat zij slechts reageren op de kwade bedoelingen van de ander.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#18 Lord Flash

@14

Als je Krugman aanhaalt om Summers te bashen, dan graag ook even de volgende links klikken waarin PK de eerdergenoemde paper van Summers en deLong bespreekt.

http://krugman.blogs.nytimes.com/2012/03/15/bleeding-the-patient/
http://krugman.blogs.nytimes.com/2012/03/22/blunder-of-blunders/

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#19 Grolschje

@17
Oh jezus, heb je d’r weer zo eentje.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#20 su

@16: Het ontkracht wel de stelling dat werkgevers alleen ontslaan bij te weinig werk. Daarnaast heeft het wel werkeloosheid opgeleverd gezien de ZZP’ers harder moeten werken om rond te kunnen komen waardoor post.nl met minder bezorgers meer pakketten kunnen bezorgen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#21 Lord Flash

@17

“Wie echt iets over economie wil lezen en waarom het inderdaad ook echt pure nietszeggende kwakzalverij is die moet het werk van Daniël Kahneman en Amos Nathan Tversky maar eens lezen”

Er is een fors gezelschap economen (Romer, deLong, Bernstein, Krugman, de Grauwe, to name a few) die vanaf het begin van de crisis regelmatig aan hebben gegeven welke gevolgen beleidskeuzen zouden hebben en daar veelvuldig in hoge mate gelijk in hebben gekregen. Niet door te gokken, maar door zorgvuldig hun modellen toe te passen. Dat klinkt niet als kwakzalverij

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#22 Paul Teule

@ Lord Flash

Niet helemaal met je eens. We weten dat ‘ongebruikte produktiecapaciteit’ voor een deel verloren gaat. Langdurig werkloos zijn betekent bv vaak een verlies aan vaardigheden, zoals lezen. Dus dat op peil houden is investeren, cq. onderhouden, dus economisch te verantwoorden.

Maar geld lenen waarmee ‘gewoon’ wordt geconsumeerd (ook deels buitenlands spul) en waarmee ook de natuurlijk kapitaal wordt vernaggeld, lijkt met niet verantwoord vis-a-vis de schulden die je later weer moeten aflossen.

Maar mijn punt is dit: moet je dit inkomen noemen? Geld lenen en aan jezelf uitkeren.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#23 Grolschje

@20 Nee, dat doet het niet. Vraagafname of een toename van arbeidsproductiviteit leiden beide tot minder werk en dus tot ontslagen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#24 Diener

@18: “When circumstances change, I change my opinion” is een uitspraak van Summers. Hij is aan het eind van de dag een buikspreekpop van de Banksters. Destijds een groot tegenstander van regulering, en nu natuurlijk tegen austerity. Niet omdat het slecht is voor ons, maar omdat de banken dan minder zaken kunnen doen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#25 su

@23: Er is geen toename van arbeidsproductivteit. Er wordt slechts van uurloon naar stuksloon overgestapt, maar het bezorgen kost evenveel tijd als voorheen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#26 Letaupe

Die 20 mld. toename schuld is gewoon gelijk aan 46% van de 43 miljard die we jaarlijks onbelast in de pensioenpotten stoppen aan premie, dus waar hebben we het over?

Kunnen de media het framen van de bezuinigingen eens afleren. Pensioenopbouw verminderen en stemrecht bv’ s opdoeken is gewoon een greep in de toekomstige belastingopbrengsten en noch een bezuiniging noch een lastenverhoging.De discussie zou gewoon een stuk makkelijker worden als we eerst het framen uit de cijfers halen en in het vervolgtraject dan uitsluitend met de echte geschoonde cijfers werken. Inmiddels hebben we zo’n 54 mld. ” bezuinigd en omgebogen”. Alleen aan het opschonen van die cijfers heb je dagwerk.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#27 Diener

@21: Zijn dat dezelfde modellen die de crisis niet voorspelden? zorgvuldig toegepast door mensen als Summers die destijds hadden vastgesteld dat de derivatenhandel het financiele systeem robuuster en crisisbestendiger zou maken?
Belachelijk gewoon. Heeft in ieder geval met wetenschap helemaal niets te maken die voorspellingen voor de lange termijn.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#28 Henk van S tot S

ehhhhhh………..,
Valt het produceren van een mooi recreatiebos, sportveld of gewoon vrije tijd ook onder de economie?
Ik dacht van ja, maar hoor daar eigenlijk niets over.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#29 Diener

@22: “Maar mijn punt is dit: moet je dit inkomen noemen? Geld lenen en aan jezelf uitkeren.”

Het is absurd, maar wel een consequentie van ons geldsysteem. Onze economie is gebaseerd op schuld, al het geld is uiteindelijk geleend van de banken.
Wil je de economie laten groeien, dan kan het niet anders of er ontstaan nieuwe schulden. In Nederland zijn de liberalen de baas, en die willen niet dat de overheid nieuwe schulden maakt maar de mensen zelf. Het probleem is dat Nederlandse particulieren al genoeg schulden hebben, en dus niet meer zo kredietwaardig zijn. Alleen de overheid kan nog tegen een redelijk tarief een lening krijgen, maar wil niet vanwege het liberale geloof. = patstelling.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#30 Andy Cap

@0: Paul Teule: “Dat lijkt me een urgentere discussie dan die over de procentpuntjes koopkrachtverlies.”

Ik kan me wel vinden in de strekking van het stukje, maar die urgente discussie, die duurt gewoon te lang:

http://www.youtube.com/watch?v=_-KqeU8nzn4

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#31 Peter

Ewald Engelen zegt in de Groene hetzelfde op een andere manier:

http://www.groene.nl/commentaar/2013-09-17/rook-en-spiegels

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#32 Lord Flash

@31 Ewald Engelen zegt eerder het omgekeerde. Lees zijn een na laatste alinea er maar op na

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#33 sander_1583

Tja de betweter Engelen staat weer klaar met een riedeltje. Hij moet oppassen geen tweede Maarten van Rossum te worden.

In de Elsevier van deze/vorige week stonden wel zinvolle maatregelen…. neem aan dat jullie dat gelezen hebben.

Over het artikel (leuk trouwens) je kunt best geld lenen en dat uitgeven aan je buurman om bij jou weer te kopen. Je hebt dan wel schulden maar die staan los van het BBP en dat moet je dus goed scheiden. De rentelast zit wel in de structurele uitgaven…

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#34 pedro

@33:

de betweter Engelen staat weer klaar met een riedeltje. Hij moet oppassen geen tweede Maarten van Rossum te worden

Heel goed argument hoor. Je overtuigt hier vast heel veel mensen, dat jouw mening de juiste is (als je dit op GS post).

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#35 sander_1583

Pedro, geen idee, nog nooit wat gepost. Blijkbaar heb je daar veel mensen kunnen overtuigen als zure geweten van dit postje…..
Ewald gebruikt overigens niet echt (nul) argumenten of gaat niet ergens heen met zijn verhaal omdat hij ook niet meer weet wat nieuws is. Hij moet toch zijn centjes verdienen.
Verder was dat zoo offtopic dat ik het niet de moeite vond.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#36 Andy Cap

@35: Pedro neemt tenminste nog de moeite om je te wijzen op de nietszeggendheid van je bijdrage. Wees blij.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#37 sander_1583

Mijn bijdrage was niet beperkt tot 1 nietszeggenheid. ;-) het was een opmerking in de marge…Pedro heeft überhaupt niet gereageerd op dit topic. maar goed…laat maar..

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#38 pedro

@37: ik heb geprobeerd je te helpen, maar blijkbaar wordt je liever niet serieus genomen. Je zou er ook over kunnen denken om die opmerkingen in de marge, die nergens wat mee te maken hebben en alleen maar sentimentele bs vertegenwoordigen, niet meer te maken en je alleen bij argumenten te houden. Nu post je een flinterdun argumentje over lenen in relatie tot BBP en uitgaven, maar niemand neemt je serieus, omdat je er voor kiest met een belediging te beginnen.

Maar goed, sommige mensen vinden het heel stoer om voortdurend mensen te proberen te beledigen. Vandaar ook mijn suggestie om dat soort opmerkingen op GS te gaan posten. Als je beledigende reacties wil schrijven, ben je daar onder gelijkgezinden.

@35:

Verder was dat zoo offtopic dat ik het niet de moeite vond

Nou, dat is erg verrassend. Al 3 keer reageren op iets dat je niet de moeite vond. Niet de moeite om wat te doen, trouwens? Get a life man.

  • Vorige discussie