Dit verhaal gaat eigenlijk alleen maar over getallen, grote getallen. Over beter gezegd, geld, veel geld. Een voorstelling maken van veel geld is lastig boven een bepaalde grens. Mij lukt het nog wel tot enige miljoenen om er een gevoel bij te hebben. Maar boven de 100 miljoen ben ik kwijt. Maar om zaken in de (economische) wereld een beetje in context te kunnen plaatsen, is het wel handig om de grote getallen in ieder geval in verhouding tot elkaar te vatten. Deze week ging dat helemaal mis. Ik kreeg het volgende artikel onder ogen en ergens halverwege moest ik afhaken. Hier even mijn samenvatting vanuit Nederlands perspectief met wat aanvullingen en updates: 1 liter melk$1 Balkenende norm$256.000 Begroting Nederland$424.000.000.000 Contant geld hele wereld$4.030.000.000.000 Wereld aandelenmarkt$50.000.000.000.000 GDP wereld$60.000.000.000.000 Derivaten hele wereld$600.000.000.000.000
Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.
Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.
Hoe viezer, vervelender en monotoner een werkje, hoe lager het salaris. Andersom: hoe uitdagender, afwisselender en interessanter, hoe hoger het salaris. Waarom verdient, bijvoorbeeld, een hoogleraar veel meer dan een schoonmaker? Ik heb het nooit begrepen en ik zal het nooit begrijpen. De bekende redenen die het verschil moeten verklaren overtuigen mij niet. Zo hebben hoogleraren door jarenlange studie schaarse kennis vergaard en dat moet beloond worden. Ik snap dat de studie van een hoogleraar aanzienlijk langer duurt dan die van een schoonmaker, maar rechtvaardigt dat verschil in studietijd, ook een beloningsverschil?
Hongerloontje?
Een hoogleraar vangt zijn loopbaan aan als student. Met duizenden euro’s subsidie van de overheid begint de carrière van de hoogleraar in wording. Kennis vergaren op kosten van vadertje staat. Ik spreek daar geen schande van, heb het zelf ook jaren gedaan. Van je specifieke hobby je beroep maken: is er iets mooiers denkbaar? Ondertussen schrobt, dweilt en veegt de schoonmaker. Zonder subsidie, wel een hongerloontje. Dag in dag uit, jaar in jaar uit hetzelfde vieze saaie werkje. Na een aantal weken, misschien maanden, is de schoonmaker uitgeleerd. De hoogleraar begint zijn carrière als student, dan wetenschappelijk onderzoeker, promoveert en wordt uiteindelijk hoogleraar. Een leven lang leren. Een leven lang studie, uitdaging en afwisseling. Welke baan klinkt u aantrekkelijker in de oren?
Hieronder volgt een gastbijdrage van Marcel Meijer: docent economie en wiskunde en blogger op economische onderwerpen, dit artikel werd ook gepubliceerd op zijn eigen blog.
Er heerst een grote misvatting over de terugtocht van de overheid. Er wordt zelfs geklaagd dat de terugtocht van overheid is doorgeslagen. Marcel van Dam heeft pas een documentaire gemaakt over de afbraak van de verzorgingstaat en de gevolgen daarvan. De overheid treedt niet terug, haar uitgaven zijn gegroeid.
Maar deels hebben deze mensen wel gelijk. De dienstverlening van de overheid is minder geworden. De buurtwerker is verdwenen en de uitkeringen zijn kariger geworden. Tegenwoordig kom je niet zomaar meer in de uitkering. En dan is er natuurlijk de uitverkoop van de staatsbedrijven zoals de PTT, de NS en het busvervoer. Daar wordt allemaal op gewezen om aan te geven hoe sterk de terugtocht van de overheid is doorgeslagen.
Eind jaren zeventig was de verzorgingstaat op haar hoogtepunt en sindsdien is de serviceverlening van de overheid achteruit gegaan. Het begon met de de bezuinigingen van de kabinetten Lubbers en daarna kwamen de privatiseringen en hervormingen van Paars.
Maar dit is maar de helft van het verhaal.
De dienstverlening van de overheid is zeker flink achteruit gegaan sinds 1980. Maar kunnen we zeggen dat de overheid kleiner is geworden? De ultieme maatstaf voor de omvang van de overheid zijn haar uitgaven. Hoeveel denkt u dat de uitgaven zijn veranderd sinds 1980. En dan bedoel ik dus gecorigeerd voor inflatie. Ik heb het over de totale middelen van de overheid. Deze zijn te vinden op www.cbs.nl. Dus controleer mij als u de uitkomsten niet gelooft.
Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.
Hieronder volgt een gastbijdrage van Marcel Meijer: docent economie en wiskunde en blogger op economische onderwerpen, dit artikel werd ook gepubliceerd op zijn eigen blog.
Een amerikaanse blogger (Bob Murphy) heeft de moeite genomen om te achterhalen hoe het gesteld is met de monetaire financiering van de staatsschuld.
Dit koste de nodige moeite. De cijfers verhulden de feiten. De monetaire financiering bleek onderdeel te zijn van de post huishoudens. Bij navraag bleek dit een restpost te zijn. Monetaire financiering is geen officiële post en kwam dus onder deze restpost terecht. Bij een dergelijke belangrijke beleidskeuze is het verwerpelijk dat de cijfer op deze manier gemaskeerd worden.
Na onderzoek blijkt dat 48 procent van alle uitgegeven staatsobligaties opgekocht worden door de FED. Het gaat dus om enorme hoeveelheden.
Dit is ook de reden dat de rente op staatsobligaties van de VS zo laag blijft. Deze rente staat al een tijd rond de 3,5 procent. In tijden van onzekerheid en inflatieverwachtingen is dit heel erg laag. Maar als de helft van de obligaties van de markt wordt gehaald kan de rente natuurlijk lager blijven.
Nadeel hiervan is dat in de toekomst de FED hiermee door moet gaan. De staatsobligaties lopen weer af en moeten dus worden afgelost. Maar een overheid die de schulden aflost lijkt me voorlopig onwaarschijnlijk. Dus zal de overheid moeten herfinancieren. Ook in de toekomst zal de VS dus veel obligaties blijven aanbieden. Daardoor zal normaal gesproken de rente oplopen. Maar dit willen de centrale banken liever voorkomen. Dus moeten ze weer opnieuw obligaties kopen.
Gleðilegt nýtt ár! Happy New Year! De IJslandse president Olafur Ragnar Grimsson weigert een wet te ondertekenen die regelt dat IJsland een voorschot van in totaal 3,8 miljard euro terugbetaalt aan Nederland en Groot-Brittannië vanwege het faillissement van internetspaarbank Icesave (NRC). Geheel terecht natuurlijk want zoals de terugbetaling nu gefrommuleerd is zouden alle 306.694 IJslanders aan de bedelstaf raken. En dat enkel om de spaarcenten (=geld dat je niet direct nodig hebt) van wat Hollandse en Britse rente-avonturiers z.s.m. te vergoeden? Toen de IJslandse banken omvielen als domino-stenen en het land in shock verkeerde werd de toenmalige (rechtse) IJslandse regering zwaar onder druk gezet door Wouter Bos en zijn Britse collega. De manier waarop de afspraak toen tot stand kwam doet mij denken aan de truc die in Argentinië wordt gebruikt om mensen die doodziek op de Eerste Hulp worden binnengebracht eerst nog formulieren te laten ondertekenen die hen verplicht tot het volledig vergoeden van de behandelkosten. Wouter Bos zegt zeer teleurgesteld te zijn in de nieuwe opstelling van IJsland. Maar ik zie er juist een herstel van de IJslandse eigenwaarde, zelfvertrouwen en kracht in. Eigenschappen van een toekomstig EU-lid waar we verheugd om zouden moeten zijn! Enwel daarom een filmpje van de Sterkste Man Aller Tijden: de IJslander Jón Páll Sigmarsson.
Dat kan! Sargasso is een collectief van bloggers en we verwelkomen graag nieuw blogtalent. We plaatsen ook regelmatig gastbijdragen. Lees hier meer over bloggen voor Sargasso of over het inzenden van een gastbijdrage.
Japan blijft China in economisch opzicht ook in de jaren 10 voor.
China wordt al 2 decennia genoemd als opkomende wereldmacht. Geheel terecht. Jaarlijks groeit ‘de economie’ zo’n tien procent per jaar. Tien procent. Dat doet geen ontwikkeld land China na. Japan zit al 25 jaar in een economische tegenwind: doorgaans matige groei en af en toe een recessie en ook nog eens om de haverklap deflatie waardoor er kopersstakingen ontstaan. Zoals gebruikelijk kan door naar andere cijfers te kijken, ook een ander verhaal verteld worden. Zo is het BNP van Japan nog steeds een stuk groter dan dat van China. Daarbij komt: China heeft meer dan 10 x zoveel inwoners als Japan. De gemiddelde Japanner is dus, ondanks decennia van matige groei, veel rijker dan de gemiddelde Chinees.
Ondanks dat Japan haar groeicijfers van dit jaar zeer recent naar beneden bijstelde, denk ik dat ze een goede kans hebben China voor te blijven. Zeker qua gemiddeld gezinsinkomen, maar misschien ook nog wel een tiental jaren als land als geheel. Japan kampt zoals gezegd al jarenlang met een probleem dat de hele ontwikkelde wereld zal treffen: energietekorten. Al even lang probeert het land een oplossing voor dat probleem te vinden. De redding voor Japan zou wel eens van de rest van de wereld kunnen komen. Nu zelfs de VS de voordelen ziet van een Prius, zal de Japanse automarkt haar heerschappij alleen maar uitbreiden. De Japanners zijn klaar voor de 21ste eeuw: grootste automaker ter wereld én in zijn algemeen een zeer geavanceerde, innovatieve industrie. Ondanks economische tegenwind bezuinigt Japan niet op innovatie. Daardoor houdt het land een technologische voorsprong op alle fronten.
In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.
Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.
Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.