Topdocenten zijn overal

Onlangs werd ik benaderd door een studente bestuurskunde. Ze had een rapport gelezen waar ik als projectleider eindverantwoordelijk voor was en haar opdracht was om een kritische reflectie te schrijven op het rapport, op basis van een lijst kwaliteitscriteria. Dat was een leerzame ervaring voor ons beiden. Zo vond ze dat alle experts die geraadpleegd waren met naam en toenaam genoemd moesten worden in het openbare rapport. Ook een integraal verslag van een expertbijeenkomst ontbrak; dat had transparanter gemogen.

Foto: Waag Society (cc)

Gestegen werkdruk leraren door niet-lesgebonden taken

ANALYSE - De werkdruk van leraren is de laatste jaren ontzettend gestegen, maar dat komt (deels) doordat ze veel meer niet-lesgebonden taken op zich nemen. Als ouders een eindfeest willen voor groep 8, moeten ze dat zelf maar organiseren.

Het afgelopen jaar heb ik met een paar enthousiaste ouders en oud-leerkrachten een jubileumboek geschreven over een school die dit jaar 150 jaar bestaat. We spraken met oud-leerlingen, zochten informatie in archieven, oude schoolkranten en leerkrachten schreven hun herinneringen op. De interviews met mensen die zo’n veertig jaar geleden naar school gingen, waren de grootse uitdaging. Deze oud-leerlingen konden zich eigenlijk nauwelijks hoogtepunten van de lagere school herinneren. Er gebeurde weinig op school. Een schoolreisje misschien, en dat was het. Gesprekken met oud-leerkrachten bevestigen dat: een musical aan het einde van de school? Geen sprake van!

Het CNV publiceerde een nieuwe onderzoek over de toegenomen werkdruk en alle media schreven erover. Inspectie en OCW zijn de gebeten hond, en vaak ook de eersten die zich in de pers moeten verdedigen voor de toegenomen werkdruk. Ik heb nog nooit een artikel gezien waarin ouders zeggen dat ze eigenlijk ook wel erg hoge verwachtingen hebben van de school. Ook lees ik weinig leerkrachten en schoolleiders die zeggen dat ze zelf werkdruktemakers zijn. Het onderzoek van het CNV maakt dat namelijk ook aannemelijk.
Kijk maar eens naar het antwoord op vraag 7 over “niet-lesgebonden taken”. Opvallend is dat 85 procent van de docenten zegt dat de schoolleider bepaalt welke niet-lesgebonden taken er op school worden uitgevoerd. Maar ook het team zelf heeft wat te zeggen: 60 procent van de respondenten zegt dat het team bepaalt welke taken worden uitgevoerd. Dat suggereert toch dat de school enige autonomie heeft in het bepalen van welke taken ze uitvoert. Ouders en MR worden veel minder genoemd.

Foto: Margo Akermark (cc)

De 10 terechte klachten van de leraar

OPINIE - Onderwijsmanager Ruud van Diemen vindt dat docenten niet zo moeten zeuren over werkdruk. Onterecht vindt Michelle van Dijk, schrijfster en docente Nederlands. 

Je hoort mij niet snel klagen, maar als we zo gaan beginnen, ja, dan dus wel.

Dit zijn de tien terechte klachten van de leraar; ik zal op een zomerdag eens een lofzang schrijven, maar daar is het nu het seizoen niet voor.

  • Ik heb 150 leerlingen. Ik zie er gemiddeld zo’n 100-120 op een dag. Ik ken ze bij naam, ik weet waar ze goed/slecht in zijn, ik geef ze aandacht om beter te worden en ik corrigeer ze bij slecht gedrag, met dertig tegelijk en toch individueel. Vergeet het aantal lesuren dat ik op een dag werk; ik voer honderd feedbackgesprekken per dag. Daar word ik soms wel eens moe van, ja. Dat is de werkdruk in het onderwijs, níet het aantal gedraaide uren.
  • Soms praten leerlingen met me in de pauze, over drugs en hoe ze moeten leren voor een proef. Er is geen flexibiliteit in het lesrooster om daarna zelf je pauzes te pakken, dus je hebt geen pauzes. Pauzes zijn eigenlijk een soort ingeroosterd wandelgangenoverleg. Dat hele moderne idee van flexibel werken, kan natuurlijk niet in het onderwijs – scholen die daar vrolijk mee experimenteren, maken vooral heel erg duur onderwijs. Een trein rijdt ook niet voor niets volgens dienstregeling.
  • Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

    Detailpolitiek (21): De bonnetjes van Geert Dales

    Op mijn werk werden we een tijdje geleden gewezen op een nieuwe regel. Soms begeleid je een scriptiestudent die je iets wil geven als dank. Dat heeft kennelijk tot uitwassen geleid, want dit soort cadeautjes mogen voortaan nooit meer kosten dan vijftig euro. Collega’s vroegen zich af of je voortaan bij een fles wijn naar de prijs moet vragen. Gelukkig heb ik geen probleem, want mijn studenten geven mij bijna nooit wat.

    Heeft deze regel een serieuze achtergrond? Sommigen zouden zeggen van wel, want studenten horen hun docenten niets te geven. Docenten krijgen een salaris en dat moet voldoende zijn om drank, koffiebonen, boeken en bloemen van te kopen. Als de cadeautjes heuse geschenken worden, kan dat wijzen op… ja op wat eigenlijk? Kennelijk leiden deze tot de suggestie dat de docent alleen zijn best deed omdat er een fles wijn tegenover stond. En natuurlijk dat een student die geen boekenbon in het vooruitzicht stelt minder goede begeleiding krijgt.

    Geert Dales bashen
    Deze ellende beheerst steeds meer de hele publieke sector. Wantrouwen is het nieuwe toverwoord. Iedereen in de publieke sector mag voortaan de maat genomen worden: wat declareren zij, welke reizen maken ze en welke geschenken ontvangen ze? Is dat allemaal wel in de haak en zit er geen belangenverstrengeling en zelfverrijking achter? Het meest geliefde slachtoffer van deze manie: Geert Dales. Hij was verantwoordelijk voor de Noord/Zuidlijn, maakte weinig vrienden in Leeuwarden en liet in 2010 een krakkemikkige hogeschool achter.

    Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

    In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

    Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

    Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

    Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

    Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

    Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.