De Noord-Atlantische Verdragsorganisatie is jarig en wordt op vier april maar liefst zestig jaar. Drie en vier april is er feest, onder andere in Straatsburg. Gefeliciteerd? Ja, maar dan wel met een slap handje. Kern van het Noord-Atlantische verdrag is artikel 5: "De partijen komen overeen dat een gewapende aanval tegen een of meer van hen in Europa of Noord-Amerika als een aanval tegen hen allen zal worden beschouwd" (bron). Gedurende deze periode was het bondgenootschap weliswaar niet altijd onomstreden, maar de eerste veertig jaar van de NAVO - tot het uiteenvallen van de Sovjet-Unie - kunnen een succes worden genoemd. In 1949 werd de NAVO opgericht in antwoord op Sovjet-agressie en de vrees dat het nog altijd verzwakte West-Europa daarvan slachtoffer zou kunnen worden. Maar toen - na 1989 - werd het lastiger; de bestaansgrond van het bondgenootschap viel weg, maar de alliantie werd wel in stand gehouden. Nieuwe missies werden gezocht en soms gevonden, in eerste instantie aangeduid als out of area operaties, dat wil zeggen, operaties buiten het bondgenootschappelijke grondgebied. Elk bondgenootschappelijk optreden van enige betekenis na 1989, benadrukte echter niet de eenheid en de solidariteit van de NAVO, maar vooral haar verdeeldheid en beperkte militaire effectiviteit. Het meest recente voorbeeld hiervan is de NAVO-operatie in Afghanistan. Maar weinig NAVO-landen dragen bij aan deze operatie van het bondgenootschap, en als dat al het geval is, dan veelal met allerlei restricties, zoals: geen deelname aan gevechtsacties, geen ondersteuning aan bondgenoten die in de problemen komen, of geen patrouilles in bepaalde gebieden of gedurende de nachtelijk uren. 's Nachts is het voor sommige bondgenoten te donker in Afghanistan.
In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.
‘De ondraaglijke lafheid van het medium.’ Deze leus kwam op toen ik de aankondigingen zag van twee docu’s die komende dagen te zien zijn op de Nederlandse televisie. De VPRO zendt ‘Voor de vrede’ uit, over het wel en wee van veteranen. Jongerenzender BNN zendt ‘Met Patrick in Uruzgan’ uit, waarin Nederlandse militairen in Afghanistan worden gevolgd.
Nu wil ik niet de docu’s afkraken. Ik denk dat ze best integer zijn gemaakt. Met visie, gevoel en de wens om iets moois te maken wat beklijft. Het gaat me in dit geval ook niet om de inhoud.
Het gaat me om de onderwerpkeuze. Waarom moeten er wéér docu’s worden getoond over hoe goed ‘onze’ militaire missies het doen in het buitenland. Hoe gemotiveerd ‘onze’ jongens en meisjes zijn. Mijn vraag is: waarom moet het wéér gaan over hún angsten, hún gebrek aan comfort, hún tranen –noem maar op.
Waar blijven de reportages over die andere zijde? Over de dingen die we misschien níet goed doen? Neem Irak en Afghanistan. Wáár zijn de tranen van wat we aanrichten? Wáár blijft de interesse over wat we hebben achtergelaten? De onschuldige doden? De onschuldige gewonden, het weggegooide belastinggeld ter waarde van miljoenen euro’s?
“De aanschaf van twee testtoestellen van de Joint Strike Fighter (JSF) mag niet worden uitgesteld vanwege de economische crisis. Dat heeft staatssecretaris van Defensie Jack de Vries (CDA) woensdag gezegd in de Tweede Kamer, aldus Trouw. Dit was de reactie van De Vries op een suggestie van PvdA-Kamerlid Eijsink. De Vries zei ‘erg geschrokken’ te zijn van deze suggestie. “U zegt nu publiekelijk honderden miljoenen te willen bezuinigen op Defensie.”
Duidelijk is dat De Vries met de aanschaf van deze testtoestellen vooral een voldongen feit wil creëren. Op het standpunt van De Vries – ik doel op de voorgenomen vervanging van de F-16 door de JSF, en de argumentatie die erbij gesleept wordt – valt namelijk nogal het nodige af te dingen.
Ten eerste, uitstel en afzien van aanschaf van twee testtoestellen, is wat anders dan een bezuiniging. Maar zou het natuurlijk wel kunnen worden. De Vries zijn opmerking dat hierdoor verwarring wordt gezaaid bij de krijgsmacht, valt – denkt hij – misschien ‘goed’ bij zijn achterban, maar zo snel laat de krijgsmacht zich nu ook weer niet in verwarring brengen. Dat nog los van de vraag, of het draagvlak bij de krijgsmacht voor deze mega-investering nu wel zo groot is. Deze mega-investering sluit namelijk andere investeringen uit, of resulteert in uitstel daarvan. Is dat gewenst? Wie weet dat eigenlijk? Is (ook) politiek eigenlijk wel duidelijk welke trade-offs besloten liggen in de aanschaf van de JSF? Volgens mij niet.
Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.
Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.
Daar gaan we dan, twee supermachten met dito superproblemen staan klaar voor de start om de baas te worden over de 21ste eeuw: Amerika en China. De kersverse en in alle opzichten ozo verfrissende Amerikaanse president Barack Obama heeft een plan voor 825 miljard dollar aan economische stimuleringsplannen neergelegd. Veel van deze plannen houden belastingverlagingen in om zo de onvermoeibaar ondernemende Amerikaanse burger wat lucht te geven. De niet zo kersverse communistische leiding in Peking smijt ook met miljarden om de economische crisis te bestrijden maar besteed haar geld voornamelijk aan old skool infrastructurele megaprojecten. Terwijl Washington slechts 5% van haar stimuleringsbudget besteed aan infrastructuur plant Peking een lange spoorlijn dwars door de woestijn, een netwerk van vrachtspoorlijnen in de centrale Shanxi provincie en een hogesnelheidslijn tussen Beijing en Guangzhou. Maar ook zal er 300.000 km aan rurale wegen worden verhard danwel opgeknapt (IHT). Alleen is er nu wat verwarring ontstaan wie dat allemaal gaat betalen, Peking heeft namelijk projectontwikkelaars gevraagd een deel van het geld bij de lokale overheid te halen of het te lenen van de bank?
De modernisering van het Chinese leger, nog zo’n toekomstgericht typisch 21ste eeuws project van Peking, lijkt al een stuk voortvarender te verlopen. Uit de chaos die ontstond na de grote aardbeving in de provincie Sichuan in 2008 toen soldaten niet overweg bleken te kunnen met de detectie- en satellietapparatuur is de noodzaak tot educatie van het leger ontstaan. Met aantrekkelijke beurzen worden Chinese studenten verleid om voor het leger te komen werken (IPS). De campagne is volgens de overheid een succes, er zouden zich al meer dan 10.000 knappe koppen hebben aangemeld. Washington zet ook in op intelligentie nu de nieuwe minister van Buitenlandse Zaken Hillary Clinton heeft aangekondigd dat robuuste diplomatie de beste waarborg is voor een veilig Amerika. Wie gaat er winnen? Kaplan mag het zeggen…
Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.
Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.
“In hoeverre doet eerlijkheid ertoe. Het leven is niet eerlijk”…”Liever de vijand uitschakelen dan dat onschuldige burgers het slachtoffer worden” (Tobias Schutte).
“De situatie is er zó gespannen. Onze mannen zijn doodsbang voor die bermbommen” (Maurice Schonk).
Beiden zijn F-16-piloten die regelmatig op missie gaan naar Afghanistan. Daar verzorgen vier Nederlandse ‘Vipers’ permanent voor luchtsteun aan de NAVO-grondtroepen en daarbij wordt op vrijwel iedere vlucht wel met scherp geschoten op Taliban-strijders. Voor het eerst krijgen we in EénVandaag beelden te zien van Nederlandse luchtbombardementen met de inmiddels bekende serious gameplay-beelden van gebouwen die met lasergeleide wapens in de as worden gelegd.
Het wordt er niet bij gezegd door de EénVandaag-presentator, maar het is duidelijk dat dit item met grote zorgvuldigheid is ingestoken door Defensie. Dit alles onder strakke regie van het ministerie, vermoed ik. We zien hoe gebouwen en personen met grote precisie door de F16’s op de korrel worden genomen en dat van 3 kilometer hoogte.
Op aanwijzing van verkenners op de grond worden de lopen gericht op de verzetshaarden. Soms gaat het nét niet gierend fout. Zoals een man die op een weg met een brommer staat te klooien. Is ie bezig daar een bermbom te plaatsen? Nee!
Maar net op tijd blijkt dat de goede man vergeefs trachtte zijn bromfiets te starten. Één kleine misrekening en vanaf grote hoogte was het vuur op hem geopend….
“Wij zijn van mening dat de gevolgen van het afzien van een keuze voor de JSF duidelijk moeten zijn, zodat de Tweede Kamer voldoende informatie heeft om een afgewogen besluit te nemen over de opvolger van de F-16”
De Rekenkamer constateert dat Defensie en de tweede kamer geen volledig beeld hebben van alle kosten rondom de aanschaf (of afbestellen) van de JSF en zeer afhankelijk zijn van Amerikaanse bronnen. En bovendien zijn eerdere, andere bezwaren, ook nog niet opgelost. Toch zal er een keuze moeten worden gemaakt over de order met een waarde van zeker 5.7 miljard Euro
Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.