Klokkenluider moet eerst langs de baas

EU-lidstaten dreigen een belangrijke drempel op te werpen bij de bestrijding van fraude en corruptie. Zonder klokkenluiders zouden we niets weten over lucratieve belastingdeals met Luxemburg (LuxLeaks), het misbruik van belastingparadijzen, Dieselgate en vele andere voorbeelden van gesjoemel, corruptie, fraude en misdaden in het bedrijfsleven en bij de overheid. De bescherming van klokkenluiders heeft een groot publiek belang. Zonder garanties dat klokkenluiders zelf geen nadelige gevolgen van hun rapportage ondervinden hebben bedrijven vrij spel. Veel pogingen van werknemers om onrecht te openbaren eindigen in persoonlijke drama's. En pogingen van wetgevers om hen meer bescherming te bieden oogsten slechts een bescheiden succes. Een Europese richtlijn voor de bescherming van klokkenluiders is nu in het laatste stadium van de besluitvorming. Deze week is het niet gelukt de besluitvorming af te ronden omdat met name Frankrijk en Duitsland aandringen op een sterk verzwakt compromis. Beide landen willen dat de klokkenluider verplicht wordt wetsovertredingen altijd eerst binnen het bedrijf aan te kaarten. Het Europees Parlement verzet zich tegen deze verplichting. Het Parlement heeft het oorspronkelijke voorstel van de Commissie in november aanzienlijk aangescherpt door de drempels voor klokkenluiders om naar buiten te treden te verlagen. Dat gebeurde met steun van de sociaaldemocratische fractie in het EP. Pikant is dat de Duitse sociaaldemocratische minister van Justitie Katarina Barley, die voor de SPD de lijst aanvoert bij de Europese verkiezingen, een van de belangrijkste dwarsliggers is voor een effectieve bescherming van de klokkenluiders in de nieuwe regeling.

Door: Foto: Daniel Arauz (cc)
Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Hadházy de Galliër

, door

De Hongaarse oppositie op sterven na dood? Zeker, maar één man blijft moedig weerstand bieden… Anti-corruptieactivist Ákos Hadházy is eind september begonnen met het ophalen van 1 miljoen handtekeningen van Hongaarse burgers om zo de regering Orbán te dwingen om zich aan te sluiten bij EPPO, het nieuwe Europese Openbaar Ministerie dat onder andere fraude met EU-subsidies moet aanpakken.

Hadházy’s campagne onder het motto ‘Ne hagyjuk büntetlenül’ (Laat hen niet onbestraft) kreeg op 6 november een verse boost, toen de Hongaarse autoriteiten het onderzoek naar mogelijke fraude met EU subsidies door de schoonzoon van de Hongaarse premier Viktor Orbán afsloten zonder dat ze, zo zeiden ze, enige overtreding hadden kunnen vinden. Hoewel het Europese anti-fraude instituut OLAF in januari van dit jaar toch nog een dik dossier aan hen had gestuurd, waarin nauwgezet werd beschreven hoe het bedrijf Elios, destijds eigendom van schoonzoon István Tiborcz, met de hulp van overheidsinstanties en -functionarissen (het rapport sprak van “georganiseerde misdaad”) voor tientallen miljoenen had gefraudeerd bij het binnenhalen van EU subsidies voor de aanleg van nieuwe straatverlichting in Hongaarse steden.

Dat de Hongaarse justitie desondanks niets strafbaars weet te vinden, mag geen verbazing wekken. Dat verloor haar onafhankelijkheid al vele jaren geleden toen Orbán zijn trouwe vriend Péter Polt zo’n beetje voor het leven tot nationale justitiebaas benoemde. In de afgelopen acht jaar is er dan ook geen enkele prominente Fidesz politicus voor het gerecht gesleept, want Polts taak is het om te zorgen dat de grootschalige corruptie door Orbán en zijn oligarchen niet wordt vervolgd. Aan een nieuw onderzoek naar Elios (er was er al een geweest in 2016) viel na het OLAF rapport niet te ontkomen, maar de uitkomst was uiteraard dezelfde als eerder: niets aan de hand.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: copyright ok. Gecheckt 27-02-2022

Advocaat Trump mengt zich in strijd tegen corruptie Roemenië

, door

ELDERS - Roemenië worstelt in eigen land nog steeds met de corruptie en krijgt als EU-voorzitter in de eerste helft van 2019 een harde dobber aan de verslechterende relaties tussen oost en west.

Minister-president Mark Rutte bezocht deze week Roemenië en sprak daar president Klaus Iohannis en premier Viorica Dancila. Zij drongen bij de Nederlandse premier aan op toelating van hun land tot de Schengen-zone. Rutte deed geen toezegging en benadrukte het belang van de rechtsstaat. Europese Commissievoorzitter Juncker sloot zich daar woensdag in zijn ‘State of the Union’-toespraak bij aan. ‘Niet alles is OK, in Roemenië‘, zei hij. Juncker mist een dialoog tussen oost en west. De Roemeense minister voor Europese Zaken, Victor Negrescu, reageerde met het onderstrepen van het belang van de Europese eenheid om alle actuele interne en externe uitdagingen te kunnen beheersen en tegemoet te kunnen komen aan de verwachtingen van de Europese burgers.

De spanning tussen Oost-Europese en West-Europese EU-lidstaten is sinds de veroordeling van Hongarije door de Europese parlement, woensdag j.l., verder opgelopen. Ongeacht hun politieke kleur stemden verschillende parlementsleden uit Kroatië, Bulgarije en Roemenië tegen de resolutie waarmee het voor Hongarije vernietigende rapport van Judith Sargentini werd aanvaard. Renate Weber en Norica Nicolai van de Roemeense liberalen, aangesloten bij de ALDE-groep waar VVD en D66 deel van uitmaken, stemden ook tegen de resolutie. De liberalen maken in eigen land deel uit van de regeringscoalitie. Weber en Nicolai hebben eerder kritiek uitgeoefend op de installatie van een raketten onderscheppingssysteem van de NAVO op de luchtmachtbasis Deveselu. Dat zou de verhoudingen met Rusland verstoren.

Foto: Gabriel (cc)

Roemenië zoekt gastarbeiders

, door

ELDERS - De leegloop van Roemenië confronteert ondernemers, nu het economisch beter gaat, met een tekort aan arbeidskrachten. De politieke onrust houdt aan. President Iohannis is een belangrijke opponent van de regering geworden.

Roemenië heeft dringend tienduizenden nieuwe arbeidskrachten nodig, zeggen de werkgevers. Bijvoorbeeld voor de toeristenindustrie aan de Zwarte Zee. Daarvoor maken ze het emigranten naar West-Europa niet aantrekkelijker om terug te keren. In plaats van de lonen  en arbeidsvoorwaarden te verbeteren -niet onmogelijk in een groeiende economie- zoekt men elders liever goedkope arbeidskrachten om de tekorten op te vangen.

Het parlement bereidt nu een nieuwe wet voor die het makkelijker moet maken gastarbeiders uit omringende landen aan te trekken. Gedacht wordt aan met Roemenen verwante minderheden in Oekraïne, Moldavië, Servië, Bulgarije en Albanië. Zij zouden een streepje voor moeten krijgen boven andere werknemers uit niet-EU landen.

De werving van etnische Roemenen uit andere landen raakt aan allerlei gevoeligheden in de regio. Servië beschouwt bijvoorbeeld de bevolking in de regio Timocka Krajina bij de grens met Bulgarije niet als Roemeense minderheid. In Servië is het een aparte etnische groep, de Walachen. Hun taal is niet officieel erkend. Om die reden heeft Roemenië enkele jaren geleden al bezwaar gemaakt tegen het aspirant-lidmaatschap van Servië van de EU. Moldaviërs beschouwen zichzelf op de eerst plaats als Moldaviër en niet als Roemeen, alhoewel velen van de gelegenheid gebruik hebben gemaakt om zich op grond van familiebanden een Roemeens (=EU-) paspoort aan te schaffen. In Albanië leven de Aromaniërs. Die worden weliswaar beschouwd als aparte etnische groep, maar dan wel zonder erkenning van de relatie met Roemenië.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Mededeling

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Waan van de dag

Baas Marvel Entertainment bepaalt veteranenbeleid Trump

, door

Ike Perlmutter, de CEO van Marvel Entertainment, staat aan het hoofd van een driemanschap dat zonder formele benoeming grote invloed heeft op het beleid van het departement voor veteranenzaken (budget: 273 miljard dollar). Perlmutter, een vertrouweling van Donald Trump, draagt ministers voor en stuurt memo’s met gewenst beleid. Een van de doelen lijkt het privatiseren van de zorg voor veteranen te zijn, iets wat volgens het departement zelf zou leiden tot minder zorg voor hogere kosten.

Foto: European Council (cc)

Onderzoek vermoorde Maltese journalist wordt voortgezet

, door

ELDERS - In het Daphne-project hebben achttien mediabedrijven uit vijftien landen zich verbonden om het onderzoek voort te zetten van Maltese journalist Daphne Caruana Galizia, die in oktober door een bomaanslag werd vermoord .

In reactie op de start van het project dinsdag j.l. hebben Europese politici van verschillende partijen de Maltese regering opgeroepen het onderzoek naar de achtergronden van de moord te verbreden. Tot nu toe zijn drie verdachten gearresteerd en wordt een proces tegen hen voorbereid. Zij ontkennen elke betrokkenheid. Een van hen zou gezien zijn in een bar met Chris Cardona, de minister van economie. Om dit verder uit te zoeken werd een parlementszitting woensdag j.l. verdaagd. Een gedetailleerd verslag van wat er op de 16e oktober vorig jaar gebeurde staat in Die Zeit een van de kranten die deelneemt aan het Daphne-project.

Caruana Galizia was corruptie en witwaspraktijken op het spoor die verder reiken dan het eiland Malta, de kleinste EU-lidstaat, en die ook verband houden met de onthullingen in de Panama papers. Het Europese parlement heeft bijzondere belangstelling getoond voor de zaak en stuurde een delegatie naar Malta. Ana Gomes, het Portugese Europarlementslid, dat de delegatie leidde roept de Maltese politie nu op de bedreigingen die Caruana Galizia zelf vlak voor de moord meldde in een interview serieuzer te nemen. The Guardian, ook actief in het Daphne-project, publiceert een audio-opname waarop de journalist de situatie vlak voor haar dood beschrijft.

Foto: Opgelet, onderstaande tekst kan sporen van ironie bevatten

KRAS | Integriteit

, door

Het moet afgelopen zijn met de corruptie op Sint Maarten, sprak de staatssecretaris stoer, terwijl hij een half jaar na dato aankondigde dat Nederland gaat bijdragen aan de herbouw van het door orkaan Irma getroffen eiland. Integriteit voorop! En daarom sturen we een wegens onduidelijk gedoe met geld in opspraak geraakte politicus om te kijken of onze centen netjes besteed worden.

Bedenk, voordat u direct in homerisch gelach uitbarst, dat onze regering in dit soort zaken niet over één nacht ijs gaat. Ze zouden natuurlijk ook een stijle Grunninger kunnen sturen die van iedere cent een bonnetje wil zien, maar dat gaat niet werken. Als de corruptie op Sint Maarten tot Limburgse proporties wordt teruggebracht is dat ook al mooi.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Mededeling

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Foto: EU2017EE Estonian Presidency (cc)

Bulgarije aan het roer

, door

ELDERS - Het roulerende voorzitterschap van de EU gaat voor het komend halfjaar van Estland over op Bulgarije.

Ook het armste en, volgens de de laatste Transparancy Index, ‘meest corrupte’ land van de Europese Unie komt een keer aan de beurt om het voortouw te nemen bij de uitvoering van het gezamenlijke beleid van de lidstaten. Naast de nodige ceremoniële en culturele activiteiten betekent dit vooral dat Bulgaarse ambtenaren het initiatief moeten nemen in het gemeenschappelijke overleg in Brussel over de planning en uitvoering van talloze projecten. De prioriteiten die Bulgarije heeft gesteld zijn: jeugd, een veilig en stabiel Europa, de West-Balkan (toetreding Servië e.a.) en de digitale economie. Het vluchtelingenbeleid staat er niet bij. Te moeilijk misschien?

Dat Bulgarije nu aan het roer komt te staan is voor de Bulgaarse regering ongetwijfeld een hele eer. De bevolking maakt er op sociale media grapjes over. In reactie op de officiële communicatie over bijzondere attracties in het land waarschuwt iemand op Facebook vreemdelingen voor gangsters, in Bulgarije ‘een beschermde soort waar je maar beter respect voor kan hebben’. Het vertrouwen in de EU is vele malen groter dan dat in de eigen regering.

Corruptiebestrijders vragen zich af of de EU tijdens het Bulgaarse voorzitterschap voldoende druk op de ketel houdt. ‘De Bulgaarse staat is een en al corruptie en niemand bestrijdt het’, zegt Ognian Shentov van het Centrum voor Onderzoek van de Democratie CSD in Sofia. Meer dan een op de vijf Bulgaren zou zich schuldig maken aan omkoping of het aannemen van steekpenningen. Onder de bedrijven die er van profiteerden was het Russische staatsoliebedrijf Lukoil. De meest recente poging van de regering om de corruptie aan te pakken is vorige week door president Radev als onvoldoende afgewezen. Hij zal de nieuwe wet niet ondertekenen.

Foto: Guy Renard (cc)

Corruptie en agenten met migratie-achtergrond

, door

ANALYSE - In onderzoek van het WODC naar corruptie binnen vier rechtshandhavingsorganisaties (politie, douane, marechaussee, FIOD) is naar voren gekomen dat ambtenaren met een migratie-achtergrond vaker dan hun autochtone collega’s betrokken zijn bij ernstige integriteitsschendingen in relatie tot georganiseerde misdaad. Het gaat vooral om politieagenten. Terwijl 7 procent van de agenten een migratie-achtergrond heeft, heeft 40 procent van de bij corruptiezaken betrokken agenten die achtergrond.

Dat er in 2012-2016 256 signalen van corruptie en 80 ernstige zaken waren, en dat dat mede komt door de reorganisatie, is op zich al groot nieuws. De media leggen in hun berichtgeving de nadruk op de oververtegenwoordiging van ‘allochtone’ agenten. Ik bespreek hier enkele kanttekeningen bij de verklaring die hiervoor door de onderzoekers wordt gegeven.

Waarom die oververtegenwoordiging?

De onderzoekers schrijven in het rapport (p.62-64) dat het mogelijk is dat hun oververtegenwoordiging het gevolg is van “overmatige aandacht binnen de diensten die belast zijn met onderzoek naar integriteitsschendingen voor gevallen waarbij functionarissen met een migratie-achtergrond zijn betrokken.” Dit noemen ze selection bias.

Hoewel het niet volledig kan worden uitgesloten, denken de onderzoekers echter dat “we hier niet te maken hebben met een selection bias.” Zowel de kwantitatieve als de kwalitatieve data zouden hiertoe voldoende aanwijzingen geven.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

Mededeling

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Mededeling

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Vorige Volgende