Coronasteun: het verschil tussen bedrijf en land

De afgelopen maanden is er volop discussie over de vraag of er voorwaarden gesteld moeten worden aan bedrijven die steun ontvangen vanwege de coronacrisis. Tegelijkertijd lopen er soortgelijke discussies over steun aan Zuid-Europa en overzeese gebiedsdelen. Wat daarbij opvalt is het verschil in voorwaarden voor steun aan bedrijven en voorwaarden voor steun aan Zuid-Europa en de Antillen. Steun aan Zuid-Europa en Antillen Zowel Zuid-Europa als de Antillen zijn zwaar geraakt door de coronacrisis. In met name Italië en Spanje is sprake van een groot aantal besmettingsgevallen en doden door het coronavirus. Beide landen hebben stevige beleidsmaatregelen getroffen om het virus in te dammen, wat voor forse economische schade zorgt. Op de Nederlandse Antillen ligt het aantal besmetting per miljoen inwoners een stuk lager dan in Italië en Spanje, met uitzondering van Sint Maarten. Voor zowel Spanje, Italië als de Nederlandse Antillen geldt dat de economie in een stevige crisis terecht is gekomen. Voor al deze landen is toerisme een belangrijke sector van hun economie, waardoor momenteel veel inkomsten wegvallen en de werkloosheid stevig oploopt. In april betrok het kabinet bij monde van minister Hoekstra een harde lijn als het gaat om economische steun voor Spanje en Italië, van gezamenlijke eurobonds of het laten vallen van de bestaande voorwaarden aan noodsteun kon geen sprake zijn. Begin april werd gewaarschuwd dat de armoede hard toeslaat op Curaçao en Sint Maarten. Staatssecretaris Knops stelt eisen aan het noodpakket. Daarbij gaat het onder andere om de hoogte van de salarissen in de publieke sector en transparantie over de financiële sector. Bedrijfssteun Deze week presenteerde het kabinet ook de tweede set van maatregelen voor het Nederlands bedrijfsleven. Bedrijven die gebruik willen maken van het nieuwe steunpakket mogen geen bonussen betalen of dividend uitkeren. Hiermee wordt gedeeltelijk tegemoet gekomen aan de kritiek die het eerste steunpakket opriep. Zo kon Booking.com, dat de afgelopen jaren al miljarden staatssteun ving via o.a. belastrulings en de expat regeling, zijn loonkosten bij de samenleving neerleggen. In het nieuwe steunpakket wordt echter niet echt doorgepakt als het gaat om belastingontwijking. Bedrijven worden niet verplicht om hun belastingrulings te openbaren of om aan te tonen dat ze in Nederland belasting afdragen. Bedrijven als Booking.com kunnen dus gewoon gebruik blijven maken van de staatssteun. Met name de VVD keert zich tegen extra maatregelen aan het bedrijfsleven, zoals ook bleek bij de discussie over de redding van KLM. De VVD vreest daar dat eisen op gebied van duurzaamheid de KLM op achterstand zetten. Wat vreemd is, omdat op termijn de wereldwijde luchtvaartsector aan duurzaamheidseisen zal moeten voldoen om de doelstellingen van het klimaatakkoord van Parijs te halen. KLM zou dus eerder koploper worden, waar binnen het Europees milieusteunkader ook extra financiële ondersteuning voor mogelijk is vanuit de staat. Verschil Het kabinet stelt harde voorwaarden op het gebied van economische hervormingen aan economische steun aan Zuid-Europa en de Antillen. Tegelijkertijd weigert het soortgelijke voorwaarden neer te leggen richting het bedrijfsleven. Veel van de voorstanders van eisen aan Zuid-Europa en de Antillen stellen zich op het standpunt dat dat nodig is om de steun van kiezers te behouden. Aan hen heb ik wel de vraag waarom het kabinet dan niet minstens net zoveel werk zou moeten maken van de aanpak van belastingontwijking door het bedrijfsleven? Zeker nu belastingontwijkers als Booking.com in Nederland wel massaal uit de staatsruif mee willen eten, maar weinig aan het collectief bijdragen.

Door: Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022
Foto: © Sargasso cartoon etnisch profileren P.J. Cokema 2

Wanneer mag/moet de overheid gegevens over afkomst gebruiken?

Over etnisch profileren door de Belastingdienst, #Marokkanen en meer oversterfte door COVID-19 onder mensen met een migratie-achtergrond

Nadat bekend werd dat de Belastingdienst tussen 2012 en 2015 burgers op basis van hun tweede nationaliteit selecteerde voor extra controle, betoogde Sylvana Simons dat “het gebruik van etnische gegevens moet worden verboden voor alle overheidsinstanties”. Twee weken eerder vroeg het Landelijk Platform Slavernij (LPS) het RIVM juist om gegevens over corona-besmettingen en -sterfgevallen uit te splitsen naar etniciteit en nationaliteit (en sociaaleconomische status), omdat “mensen van Afrikaanse afkomst vanwege institutioneel racisme slechtere medische behandeling zouden kunnen krijgen”. Twee tegenovergestelde verzoeken dus, hoewel het Platform hetzelfde beoogde als Simons die in haar betoog ook opriep om het racisme bij alle overheidsinstanties en gemeentelijke voorzieningen te onderzoeken.

Het zijn de zoveelste aanleidingen voor de overheid om beter na te denken over wanneer en met welk doel de overheid data over afkomst mag of moet verzamelen en gebruiken. Cijfers over de gevolgen van corona uitgesplist naar afkomst hebben we inderdaad, zoals het LPS verzocht, wél nodig. In de VS en het VK is al gebleken dat onder Afro-Amerikanen en Britse zwarte Afrikanen en Pakistani’s de sterftecijfers zo’n 2,5 keer hoger zijn dan onder de witte populatie.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Hoe bestrijd je een crisis sociaal en verstandig?

Begin vorig jaar beschreef Mirjam de Rijk 14 stategieën om bij een volgende economische crisis toe te passen. Helaas zeer actueel nu de gevolgen van de coronacrisis ook economische een grote impact heeft. Belangrijk doel van deze strategieën: niet de rekening eenzijdig bij de burgers leggen.

De prijs van de crisis van 2008 werd betaald door burgers: de lonen werden jarenlang bevroren of daalden zelfs, de werkloosheid liep hard op, de belastingen gingen omhoog, er werd bezuinigd op publieke voorzieningen. De belastingen voor bedrijven daarentegen werden juist verlaagd. Vastgoedbeleggers verdienden goud geld dankzij de geldverruiming van de Europese bank, banken werden met overheidsgeld gered. Deze combinatie – mensen die de prijs betalen terwijl de veroorzakers en degenen met het grote geld de dans ontspringen – wakkerde het populisme aan. De reactie op de vorige crisis is dus geen aantrekkelijk recept voor een volgende keer. Hoe zou het anders kunnen?

Foto: Kai Schwerdt (cc)

Duitsers in verzet

ELDERS - Duizenden Duitsers gingen de afgelopen week de straat op om te protesteren tegen de anti-corona maatregelen van de regering.

De grootste demonstratie was afgelopen zaterdag in Stuttgart. Ook in Berlijn, München, Frankfurt, Keulen en Saarbrücken (foto) gingen demonstranten de straat op. Tegen de vrijheidsbeperkingen van de ‘lockdown’, of wat er nog van over is, en tegen de pers. De protesten komen uit alle hoeken van links tot rechts, uit de anti-vaccinatiebeweging en van aanhangers van complottheorieën. Gezamenlijk trekken ze op tegen de regering. Politici van de huidige regeringscoalitie van SPD en CDU/CSU waarschuwen voor het misbruik van de crisis door extreemrechts. De AfD-fractie in de Bondsdag is overigens verdeeld. De fractieleiding staat achter de regeringsmaatregelen, de rest spreekt -waarschijnlijk met grote delen van de achterban- over een ‘samenzwering’ waarin een ‘betrekkelijk lichte griep’ verkocht wordt als dodelijk virus.

Michael Kretschmer, voor de CDU minister-president van het Oost-Duitse Sachsen  ziet ook wel het gevaar van misbruik van de crisis. Maar hij keert zich tegen de neiging om alle demonstranten over een kam te scheren. Woensdagavond was er een betoging in het Sachsische Pirna, aangekondigd als ‘wandeling’. Tweehonderd mensen kwamen tegenover een even groot aantal agenten van de oproerpolitie te staan. Een groep gewelddadige demonstranten ging de strijd aan waarbij een agent gewond raakte.

Foto: Gerard Stolk (cc)

Zorgen over behandeling van mensen in vreemdelingendetentie

Het Meldpunt Vreemdelingendetentie maakt zich zorgen over de behandeling van ‘circa 310’ mensen die nog in detentie zitten op Schiphol en Rotterdam Airport. Het is onduidelijk waarom zij niet kunnen worden vrijgelaten zolang uitzetting niet mogelijk is.

Op 21 maart schreef ik dat in verband met het coronavirus enkele groepen mensen uit vreemdelingendetentie waren vrijgelaten, maar sindsdien lijkt er weinig meer te zijn gebeurd. In een schriftelijk overleg met de Tweede Kamer meldt staatssecretaris Broekers-Knol dat de bezetting in de detentiecentra is gedaald van ‘circa 460’ mensen op 31 januari tot ‘circa 310’ mensen op 2 april. Onder de mensen die zijn vrijgelaten zijn in elk geval ongeveer 70 Dublinclaimanten, een groep uitgeprocedeerde asielzoekers en in elk geval één persoon die naar de rechter is gestapt.

De staatssecretaris laat desgevraagd weten dat ze in de oproep van de Hoge Commissaris van de Mensenrechten van de Raad van Europa en verschillende mensenrechtenorganisaties ‘geen aanleiding’ ziet tot ruimere vrijlating. Niet iedereen die nog vastzit heeft ‘criminele antecedenten’, maar het is onduidelijk hoeveel mensen in die categorie vallen en waarom mensen die geen gevaar vormen voor de samenleving niet kunnen worden vrijgelaten (bijvoorbeeld met een meldplicht).

Zicht op uitzetting

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Quote du Jour | De wereld na het coronavirus

Verandert de wereld onder invloed van de coronavirus pandemie?

POLITICO-journalisten vroegen tientallen experts en beleidsmakers wat volgens hen na de epidemie gaat veranderen – of, naar hun mening, zou moeten veranderen. Hun antwoorden:

Het einde van het kantoor

Many businesses are not expected to reopen once the crisis passes — leaving much unoccupied office space. Others may allow their employees to continue working from home and opt to save cash by taking advantage of more flexible co-working spaces.

De ondergang van het restaurantbedrijf

It’s hard to imagine Europe not returning to its culture of eating out and open-air cafés. But even when the lockdowns are over, the experience of China shows that people are very reluctant to return to dining out.

Verkorting van de voedselketen

“We have to have our own food, produced on our fields, by our own farmers, and we have to take better care of local markets, shorten those supply chains,” (EU Commissaris voor Landbouw Wojciechowski)

Verandering van eetgewoontes

“Our expectation is that hopefully the consumers are going to regain some of the respect for food that previous generations had,” (Mette Lykke, the CEO of Too Good To Go, an app that aims to reduce food waste)

Betere bescherming van zzp’ers in de digitale economie (een basisinkomen?)

Governments will have to rethink social protections and labor rights for new kinds of work, especially as the newly laid-off turn to platforms for income. “There is going to be an increase of online work, but it won’t all be of good quality and with enough protection, especially not in times of shock,” said Anna Thomas, director of the Institute for the Future of Work.

Meer online bestellingen bij de supermarkt

This trend will continue when the crisis is over, said Christian Verschueren, director general of EuroCommerce, a trade body. “If we learned one thing through this [crisis, it] is that digital transformation has been accelerated and will be accelerated,” he said.

Meer vervoer per fiets

“Moving around on bike or on foot is … the only real pandemic-resilient mobility there is,” a coalition of activists wrote in an open letter to German Transport Minister Andreas Scheuer earlier this month. “The changes have to be permanent to be an improvement,” said Morten Kabell, a former mayor for environmental affairs in Copenhagen and co-CEO of the European Cyclists’ Federation

Vernieuwing van de ruimtelijke ordening in steden

The Mayor of Paris Anne Hidalgo proposed turning the French capital into a collective of self-sufficient communities with everything — groceries, parks, gyms, health centers, schools and workplaces — just a 15-minute walk away from every resident’s doorstep.

Openbaar vervoer in de rode cijfers

Even once things start to gradually return to normal, decreased use of public transport will mean services will run way beneath profitability. Local authorities will have to provide major subsidies to maintain transport links, or risk the mothballing of tram and subway routes.

Minder vliegreizen

Companies will be able to evaluate closely how productivity under lockdown compares — and whether the millions spent on corporate travel are really worth it.

Veranderingen op luchthavens

Airports have long been countries’ gatekeepers, but the pandemic may require them to be de facto doctors too. The need for social distancing will also present challenges. Maintaining that in lines at security and immigration will require more space and different layouts.

Grote technologiebedrijven opereren als publieke diensten

In times of crisis, people typically turn to government authorities for help. With COVID-19, they’ve also turned to Big Tech. Facebook has teamed up with national public health agencies to keep people informed; Google has peppered search results with the latest updates on how to keep safe; Amazon has become an arm of many countries’ postal services, as people rely on the e-commerce giant for everything from groceries to toilet paper.

Privacyrechten blijvend aangetast

“Many short-term emergency measures will become a fixture of life. That is the nature of emergencies. They fast-forward historical processes,” wrote Israeli philosopher Yuval Noah Harari in late March

De EU krijgt gezondheid als beleidsgebied erbij

More than 6,000 people, including former prime ministers, commissioners and a Parliament president, signed a petition arguing that it is time to make health a shared EU competence, and give the bloc the ability to act as a federal state in health emergencies.

Het Europees Parlement gaat verder digitaliseren

MEPs saw the experience of going entirely digital as a way to improve their relationship with the outside world. Nathalie Loiseau, a French MEP from the centrist Renew Europe group, said she will participate in a videoconference with MPs in France, “something we had struggled to put in place in normal times.”

De EU moet eerst intern orde op zaken stellen

“What we have understood is that first we need to be less dependent and to have our economy back on track, then we can really play a role as a geopolitical actor,” argued a senior EU diplomat.

Als de euro niet uit elkaar valt worden we sterker

If the crisis doesn’t end up breaking the euro, then there is hope, said Guntram Wolf, the director of the Brussels think tank Bruegel. “If we can pick out a proper growth strategy and issue some joint debt, which would be sustainable on the side of stronger and weaker countries, then the EU can get out of the crisis strengthened — not weakened.”

Experts krijgen (weer) meer invloed

Less mistrust in established, academic, informed opinion. “After the COVID crisis, it’s reasonable,” wrote former Bank of England Governor Mark Carney in the Economist, “to expect people to demand … more heed to be given to the advice of scientific experts.”

 

Verder iemand nog suggesties?

 

Foto: copyright ok. Gecheckt 02-03-2022

Kabinetsmaatregelen om te voldoen aan uitspraak Klimaatzaak

NIEUWS - Na jaren van talmen en in beroep gaan heeft het kabinet vandaag maatregelen aangekondigd om de door de Hoge Raad bevestigde uitspraak in de Klimaatzaak te voldoen. Nederland moet volgens het vonnis de uitstoot van CO2 dit jaar met 25 procent terugbrengen ten opzichte van 1990. Uit berekeningen van het Planbureau voor de Leefomgeving blijkt dat het Kabinet niet verder dan 19 tot 21 procent komt. Het nu gepresenteerde pakket levert bij daadwerkelijk uitvoer 8 megaton CO2 reductie op, dit komt bovenop de 4 megaton die eerdere maatregelen op leveren.

Maatregelen

Het kabinet wordt incidenteel geholpen bij het bereiken van deze doelstelling door het coronavirus. Dat levert echter geen structurele CO2-reductie op. Het Kabinet komt daarom met maatregelen om de CO2-emissie van kolencentrales te beperken door middel van een uitstootplafond. Ook breidt het kabinet de regeling reductie energieverbruik uit met 150 miljoen Euro, waarmee mensen compensatie kunnen krijgen voor bijvoorbeeld LED-lampen of het goed inregelen van hun verwarmingsinstallaties. Naast huiseigenaren kunnen ook huurders en MKB-bedrijven van deze regeling gebruikmaken. Woningcorporaties krijgen een korting op de verhuurdersheffing als ze investeren in verduurzaming van woningen. Hiervoor stelt het kabinet 150 miljoen euro beschikbaar. Mensen die een oude koel- of vrieskast inleveren, krijgen hiervoor een retourpremie van minimaal 35 euro bij aankoop van een nieuwe. Verder is het kabinet in gesprek met een aantal bedrijven over versnelde ombouw van installaties en het extra terugdringen van de uitstoot van lachgas (een sterk broeikasgas).

Foto: Michael Fleshman (cc)

Over ethiekloze euro’s en wat we nodig hebben

COLUMN - gastbijdrage van Joep Bos-Coenraad

Waar je euro ook vandaan komt, hij is altijd precies één euro waard. En je mag over het algemeen zelf bepalen waar je ‘m aan besteedt, zolang je de wet niet overtreedt.

Het maakt verkopers daarom meestal niet uit waar hun omzet vandaan komt, als die maar zo hoog mogelijk is. En wij als consumenten? Wij willen graag zoveel mogelijk waar voor ons geld. Handel tussen vraag en aanbod zorgt ervoor dat producten en diensten terecht komen bij wie er het meeste voor wil betalen, in die fijne ethiekloze euro’s.

Zo haalt iedereen het meeste uit de deal, en daarmee zijn de meeste andere overwegingen ondergeschikt – aldus het marktdenken dat dominant is in onze wereld.  Maar levert dit systeem ons wel op wat we echt nodig hebben? Wat heeft een mens eigenlijk nodig?

Dan denk ik allereerst aan eten en drinken, onderwijs en gezondheid. Maar we willen ook een veilige omgeving om in te wonen, en kleding natuurlijk. En dan zijn er nog de emotionele behoeften. Denk aan contact met andere mensen en het behalen van voldoening: waardevol zijn voor onze omgeving. Muziek, video en andere vormen van cultuur. Liefde. Volgens mij is dat de basis.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Foto: foto: pixabay.com

Voorwaarden aan bedrijfssteun in coronatijd

OPINIE - Al weken klinkt er vanaf verschillende kanten de roep om eisen te stellen aan steun voor bedrijven, zowel in Nederland als internationaal. Het Kabinet is er echter nog niet van overtuigd dat dit mogelijk is, getuige het optreden van minister Kaag bij Wakker Nederland. Tegelijkertijd worden in andere EU landen de eerste contouren van de steunpakketten duidelijk. In Denemarken en Oostenrijk hebben ze duidelijk minder moeite om eisen te stellen aan bedrijven die overheidssteun willen. Met de Tweede Kamerverkiezingen in 2021 op komst wordt het steunpakket voor het Nederlands bedrijfsleven de lakmoesproef voor partijen: zijn het mooie woorden over aanpak van belastingontwijking, beloningsbeleid en duurzaamheid, of horen daar ook daden richting het bedrijfsleven bij?

Steunpakket fase 1

In de eerste fase van de coronacrisis heeft het steunpakket zich terecht gericht op het bieden van inkomenszekerheid aan werknemers, zzp’ers en mkb-ondernemers. Of dat noodverband geslaagd is in zijn opzet lijkt me een mooi onderwerp voor een stevige evaluatie. Afgaande op de berichten die ik lees over ontslagen van met name medewerkers met tijdelijke contracten en zzp’ers die zonder opdracht zijn komen te zitten en diverse ondernemers zijn daar vraagtekens bij te plaatsen. Belangrijker is dat in Nederland de flexibele schil kwetsbaar blijkt voor grote verstoringen, omdat velen niet in staat zijn om voldoende buffers op te bouwen in goede tijden.

Vorige Volgende