Links en Rechts: ChristenUnie en SGP
Het lijkt een beetje een curiosum voor seculieren: de breuk tussen de ChristenUnie en de SGP. Maar het is uitermate significant als je wil begrijpen wat de dominante tegenstellingen zijn in de Nederlandse politiek.
De eerste breuk vond plaats in het Europees Parlement. Sinds 1984 werkten de CU (en de partijen die daarin samengingen) en de SGP samen in een delegatie en een Euroskeptische Europese fractie. In 2009 namen de partijen deel aan de verkiezingen met een lijst, maar gingen ze hun gescheiden wegen. De “Christelijk-sociale” CU gingen samenwerken met de centrum-rechtse, Euroskeptische Britse Conservatieve Partij in de Europese Conservatieve en Hervormers. En de SGP ging samenwerken met de populistisch rechtse Deense Volkspartij, Italiaanse Lega Nord en Ware Finnen. Onder de breuk lag echter grotere problemen, zoals de samenwerking van de CU in het centrum-linkse kabinet Balkenende-IV en de grotere rol voor vrouwen in de CU. De verkiezing van de Eerste Kamer versterkte de breuk. De derde CU-kandidaat (Simone Kennedy) wachtte tevergeefs op stemmen vanuit de SGP. De jarenlange samenwerking van de CU en de SGP in de Eerste Kamer door lijstverbindingen en gezamenlijke woordvoerdschappen kwam daarmee tot een einde.
De reden voor de breuk is natuurlijk de relatie met het kabinet. De ChristenUnie behoort tot de oppositie, terwijl de SGP een gedogende rol ten opzichte van het kabinet heeft. Hierbij komen nog eens de posities van CU en de SGP over de drie I’s die de politieke agenda beheersen: integratie, Islam en immigratie. De SGP ziet de Islam als een gevaar voor de Nederlandse cultuur, de ChristenUnie ziet de vrijheid van godsdienst als een belangrijke Nederlandse waarde. De SGP wil de Islam beperken, de CU wil ontspannen omgaan met verschillen. De SGP wil het lastiger maken voor migranten om naar Nederland toe te komen, de ChristenUnie wil de deur voor asielzoekers open houden. Maar ook op sociaal-economische onderwerpen (bezuinigingen, hervormingen) oriënteert de ChristenUnie zich op links en de SGP op rechts. Ook op een onderwerp als het milieu kiest de ChristenUnie voor ecologische duurzaamheid en de SGP voor economische groei.