VVD wil verder bezuinigen | OS en sociale zekerheid de klos
, door
In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.
Wees trots op oudheidkunde
, door
Het Rijksmuseum van Oudheden moet bezuinigen. Een makkelijke keus om ‘musea vol opgegraven potten en pannen’ op de korrel te nemen. Maar het is ronduit kwalijk dat veel oudheidkundigen het belang van hun vak niet weten uit te dragen. Oudheidkunde heeft wel degelijk nut. Ook nu.
De invloedrijkste van alle in Nederland werkzame geleerden was J.J. Scaliger. Aan het einde van de zestiende eeuw onderzocht hij de chronologie van de Oudheid, constateerde dat het tijdverloop in de Bijbel incorrect was en problematiseerde daarmee de letterlijke uitleg van de Bijbel. Zo begon de Verlichting. Andere oudheidkundigen stonden aan de wieg van Darwins evolutietheorie, of boden een empirische basis voor de vooruitgangsgedachte, of droegen – minder prettig – bij aan de ideeën die de twee wereldoorlogen onvermijdelijk maakten. Ziedaar het belang van de oudheidkunde.
Het is niet erg als u nooit heeft gehoord van Scaliger. Oudheidkundigen leggen hun vak namelijk slecht uit. Goede publieksboeken zijn zeldzaam, classici maken onzinnige vergelijkingen, oudhistorici negeren het internet, archeologen overdrijven. De jaarlijkse Week van de Klassieken wordt steeds gewijd aan helden, mythologie of een andere trivialiteit. Plaatje, praatje, quizje. Niemand vertelt ondertussen hoe de oudheidkunde de moderne samenleving heeft helpen vormen.
Wie de eigen trivialiteit cultiveert, heeft geen vijanden meer nodig. Dan schep je zelf de omstandigheden waarin een staatssecretaris van cultuur de archeologie gelijkstelt aan “musea vol opgegraven potten en pannen”. Hij is niet de enige die onvoldoende is geïnformeerd. Ook wetenschappers begrijpen de oudheidkunde slecht: dat je de Bijbel niet letterlijk mag nemen, wordt bijvoorbeeld elke kerst opnieuw genegeerd als astronomen spreken over de ster van Bethlehem.
Foto:
copyright ok. Gecheckt 14-10-2022
Het kennistekort in de Nederlands politiek
, door
Deze week is Spanje aan de beurt voor noodhulp. Het land heeft 100 miljard euro gekregen om haar banken op te lappen, en nog is het niet voldoende. Wat begon aan de rand van Europa met Griekenland en Ierland komt steeds dichterbij. Door de zware bezuinigingen van Rutte begint de crisis nu ook in Nederland echt voelbaar te worden. Het ondenkbare begint steeds waarschijnlijker te worden: de eurozone zou wel eens kunnen opbreken. Dat is geen kwestie meer van jaren, maar maanden. Ik heb dus maar één brandende vraag: wat doet de politiek om verdere escalatie van de crisis te voorkomen? Dat is wat ons zou moeten bezig houden in de komende verkiezingsstrijd.
Na Mark Rutte (twee keer zelfs, maar hij is dan ook premier), Diederik Samsom en Stef Blok neem ik deze week Alexander Pechtold onder de loep. Hij is zondag 10 juni te gast in Buitenhof. Wat is zijn kijk op de zich steeds verder verdiepende crisis in Europa? Wat gaat Alexander Pechtold doen aan de crisis? Hij wordt ondervraagd door Clairy Polak.
Tot mijn teleurstelling gaat het gesprek nauwelijks over de crisis in Europa. In de eerste helft ondervraagt Polak Pechtold over het gesteggel rond het bezuingingsakkoord en over de versoepeling van het ontslagrecht. Inmiddels zijn alle bezuinigingen die onacceptabel zijn voor de achterban van het CDA en de VVD uitgesteld. Over de negatieve gevolgen van bezuinigen voor de economie vraagt Polak niets. Dit zijn misschien boeiende kwesties voor politieke insiders maar ik haak af.
De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.
Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.
Foto:
Schermafbeelding uit filmpje Tragedy of the Commons copyright ok. Gecheckt 17-10-2022
De bezuinigingen overleven we wel: koop gewoon een meent
, door
We kunnen wel gaan klagen over de bezuinigingen, maar ook zelf actie ondernemen, zeggen Ernst van den Hemel, Wouter Osterholt en Elke Uitentuis in deze gastbijdrage. De oplossing ligt in de meent, ’the commons’. Maar dan moeten we een aantal valkuilen vermijden.
De Meent. Het woord staat bij de meesten bekend als de naam voor een straat in Rotterdam, een verpleeghuis in Gorinchem, of een ijsbaan in Alkmaar. In feite is het de Nederlandse variant van het Engelse the commons: een ruimte, bijvoorbeeld een veld, dat van iedereen en tegelijkertijd van niemand is. De meent heeft, voor het in de vergetelheid raakte, eeuwenlang bestaan als een vorm van omgaan met een ruimte die onder eigen verantwoordelijkheid viel, maar die toch gedeeld was. Op dit moment wordt de politiek beheerst door bezuinigingsdrift en wordt het marktdenken aangevoerd als realistisch alternatief voor subsidie. Verzet tegen beiden blijft vaak machteloos en passief. Het is een goed moment om de meent nieuw leven in te blazen.
Want onlangs publiceerde de Raad voor Cultuur het advies Slagen in Cultuur, culturele basisinfrastructuur 2013 – 2016, waarin weer voor genoeg instellingen slecht nieuws te lezen viel. De val van het kabinet verbeterde de situatie wellicht iets, maar een fundamentele verandering heeft er tot nog toe niet plaatsgevonden. Het blijft een verdelingskwestie: geen BTW-verhoging op cultuur, maar dan wel weer de rollator uit het pakket, enzovoorts. Dat zal allemaal heel noodzakelijk zijn, maar het maakt het verdedigen van culturele ruimtes en praktijken er niet simpeler op. Simpel weg “nee” of “boe!” zeggen tegen bezuinigingen op cultuur verschuift het probleem alleen maar. De verdediging van een specifiek cultureel project komt neer op het moeten bezuinigen op het ander.
Foto:
copyright ok. Gecheckt 12-02-2022
Nederland is onnodig bang voor de staatsschuld
, door
De staatsschuld is niet te hoog en radicaal bezuinigen is niet nodig, meent financieel geograaf Rodrigo Fernandez (UvA en SOMO). Dit stuk heeft eerder in nrcnext gestaan.
In korte tijd heeft een bijna apocalyptische angst zich meester gemaakt van brede lagen van de Nederlandse bevolking. De staatsschuld is te hoog, wel meer dan 400 miljard euro en de rentelasten zijn met 12 miljard euro ondraaglijk. Er is geen uitweg. Als we snel keihard bezuinigen en ons houden aan de uitverkoren 3% regel dan is ons land gered. Als we het niet doen worden we afgestraft door de ‘markt’ en stijgt de rente nog verder. Het verhaal heeft veel weg van het brengen van levende offers aan de berggoden om te voorkomen dat de aarde trilt.
Het is beangstigend om te zien hoe snel een bevolking een verhaal als dit weet te internaliseren en zelf als volleerd masochist bezuinigingen eist. Eenieder die in de weg staat wordt weggezet als ongelovige, als iemand die het niet begrepen heeft. Het verhaal zelf, ongestoord door feiten of door studies van gezaghebbende instellingen uit binnen- en buitenland, wordt nu gedragen door de vox populi, aangezwengeld door de VVD, het CDA en nu ook D66, de CU en Groenlinks.
Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.
Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.
Foto:
Millenium Development Goals copyright ok. Gecheckt 25-09-2022
Klaar met de hulp
, door
De stemming is definitief omgeslagen. Nederland wil af van ontwikkelingshulp. De stemmingmakers hebben het debat met succes versimpeld: We hebben honderden miljarden overgemaakt naar ‘Afrika’, ‘Afrika’ is nog steeds arm, dus ‘het’ werkt niet. Logisch ook, want hulpgeld gaat op aan salarissen, maakt afhankelijk en corrupt. Geen speld tussen te krijgen.
‘Afrika’ en ‘ontwikkelingshulp’ zijn monolieten geworden in ons collectieve brein, een brein dat geen nuance meer toelaat. Ook na meer dan 20 minuten debat in Pauw en Witteman blijf de kijker achter met een ‘het-moet-helemaal-anders’-gevoel. Het is dan ook een raadsel waarom het CDA en de VVD in de onderhandelingen in het Catshuis niet gewoon ongenuanceerd de nullijn van de PVV volgen. Waarom zou je de 0,7% BBP die nu aan hulp wordt uitgeven slechts verlagen naar 0,6% of 0,44%? Als ‘het’ niet werkt, moet je ‘er’ ook helemaal mee stoppen.
Ergens weten Rutte c.s. nog wel dat die simpele logica rammelt. Zou je dan niet ook, zeg, het onderwijs in Nederland moeten afschaffen? We doen al twaalf eeuwen aan onderwijs, we pompen jaarlijks 30 miljard euro door de scholen en universiteiten, en nog steeds zijn er miljoenen Nederlanders die niet normaal kunnen rekenen of schrijven. De 30 miljard komt blijkbaar niet bij de leerlingen terecht, maar bij de honderdduizenden docenten en stafmedewerkers die inmiddels totaal afhankelijk zijn geworden van overheidsgeld. Om nog maar te zwijgen over de corruptieschandalen op het HBO. ‘Het onderwijs’ is dus mislukt. Helemaal mee stoppen dus.
Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.
Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.
Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.