Armoede naar Nederlandse maatstaven

Het percentage mensen dat in armoede leeft loopt op, becijferde het SCP onlangs. Het is daarom wenselijk te kijken naar de opbouw van het sociaal minimum en arbeid niet als panacee voor armoede te zien. Dat stelt SCP-onderzoeker Cok Vrooman in reactie op de vele vragen die hij kreeg naar aanleiding van het recente Armoedesignalement. In zijn column in Trouw stelde Sylvain Ephimenco onlangs dat men door het woord ‘armoede’ voor Nederland te gebruiken het begrip devalueert, en dat deel van de wereldbevolking schoffeert dat onder de ‘echte’ armoedegrens leeft. Hij illustreerde dit door te berekenen dat Pakistani van de armoedenorm van de Wereldbank maandelijks 42 liter melk kunnen kopen, of 76 halve broden, 96 kilo aardappelen of 511 eieren. Gebruikt men de Nederlandse armoedenorm van het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP), dan kan een alleenstaande zich in ons land volgens Ephimenco iedere maand maar liefst 1008 liter melk, 1559 halve broden, 1512 kilo aardappelen of 7984 eieren veroorloven.

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol
Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Brainstormsessie extra ingrepen

, door

Na de ministerraad van vrijdag wilde premier Rutte niets zeggen over de extra ingrepen die nodig zouden zijn, want het kabinet vaart op het CPB. Vanaf dat bootje waren depressieve cijfers verzonden: de economie heeft flink last van de decemberblues. Extra bezuinigingen zijn waarschijnlijk nodig, schreef het CPB, maar laten we de cijfers van januari en februari 2012 afwachten.

Rutte was het daar mee eens. Eerder deze week zei zijn penningmeester dat het niet de vraag zal zijn  òf er extra wordt bezuinigd, wel hoe en waar het mes er in gaat. Wat De Jager betreft mag dat een creatieve brainstormsessie worden en is niets taboe.
De Jager doelde natuurlijk op roeptoeters die absolutie voor de HRA (hyptotheekrenteaftrek) eisten. Zulke taboes kunnen wij natuurlijk ook in het leven roepen. Bijvoorbeeld een taboe op reeds door bezuinigingen getroffen onderwerpen. De 200 miljoen extra bezuinigingen op de publieke omroepen, die VVD-kamerlid Van Miltenbrug voorstelt, is dan een schot voor de boeg dat doel zal missen.

Niets is taboe, dus om de brainstormsessie wat op gang te brengen, zijn er vast meer losse flodders af te vuren.
Neem bijvoorbeeld de bankenbelasting, volgens Donners nieuwe werkplek een visieloos misbaksel.  Het kabinet ziet het als een bijdrage aan “het bestrijden van perverse prikkels in het beloningsbeleid”. Als de bedoelde bedrijven hun bestuurders toch bonussen uitkeren van meer dan 1x het jaarsalaris, dan volgt een belastingaanslag van 5 procent op de winst.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

Mededeling

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Foto: copyright ok. Gecheckt 06-11-2022

Ontslagen in speciaal onderwijs wringt

, door

DATA - Gisteren twee nieuwsberichten die toch moeilijk met elkaar te rijmen zijn: 3000-5000 ontslagen in het speciaal onderwijs, en tegelijkertijd een aanhoudende groei van het aantal leerlingen in dat speciale onderwijs. We diagnotiseren steeds beter, is één van de verklaringen.

Ik zie het van dichtbij met dyslexie: tot aan mijn generatie was daar geen aandacht voor. En hoewel het voor de mensen die het betrof kon leiden tot vervelende (school)carrières, werd dyslexie niet gezien als een groot maatschappelijk probleem. Nu de scores op rekenen en taal omhoog moeten en scholen worden afgerekend op prestaties, wordt het wel een “probleem”. Dat er in de maatschappij evenveel ruimte moet zijn voor mensen die wat minder kunnen schrijven, lijkt daarbij weleens vergeten te worden. We overschatten de waarde van onderwijs denk ik wel eens.

Het CBS laat in onderstaande grafiek de ontwikkeling zien in het speciaal onderwijs, waar de aantallen maar toe blijven nemen. Daar gaat het vooral om leerlingen met ernstige ontwikkelingsstoornissen. Ik kan me niet voorstellen dat daar uitsluitend betere diagnostiek de oorzaak is, maar weet ook even geen goede verklaring.

In het schooljaar 2010/’11 zaten er bijna 69 duizend leerlingen op speciale scholen. In het schooljaar 2003/’04 waren dat er nog 54 duizend. De groei van het aantal leerlingen op speciale scholen deed zich vrijwel uitsluitend voor binnen het voortgezet onderwijs: van 20,5 duizend leerlingen in 2003/’04 naar bijna 34,5 duizend in 2010/’11. Binnen het basisonderwijs bleef het aantal leerlingen op speciale scholen nagenoeg constant, met 33,6 duizend leerlingen in 2003/’04 versus 34,4 duizend in 2010/’11.

Foto: Foto cc Flickr copyright ok. Gecheckt 06-09-2022

Stapelgek of niet?

, door

Wat de laatste weken weinig aandacht kreeg, is het rapport over de stapelingseffecten van de bezuinigingen, dat 23 november werd gepresenteerd. NICIS en Ecorys onderzochten in opdracht van de G32 (32 grootste gemeenten) of mensen in problemen kunnen raken, omdat ze door meerdere bezuinigingsmaatregelen getroffen worden.
Weten we nu hoeveel mensen last van stapelingseffecten kunnen krijgen en hoe groot die last zal zijn?

De betrekkelijke stilte rond dit rapport wijst er op dat de oppositie geen extra munitie in handen heeft gekregen. Het rapport (hier in pdf) somt keurig alle maatregelen op, vermeld hoeveel mensen bij die maatregelen betrokken zijn, maar kan niet meer dan een paar cases als voorbeeld geven, die uit berekeningen van een drietal gemeenten komen. Uit die cases (in dit pdf-document) blijkt dat sommige mensen er 280 euro, anderen meer dan 5000 euro per jaar op achteruit kunnen gaan. De algemene conclusie van de onderzoekers is: bij bepaalde huishoudens dreigen inkomensdalingen van tientallen procenten, vooral bij  huishoudens met lage inkomens en/of meerdere problemen. Maar de exacte omvang van het aantal kwetsbare huishoudens is nog niet goed vast te stellen.

Rutte zelf houdt vol dat het kabinet zeker aandacht voor deze effecten zal hebben. In een interview in september bij RTL, zei hij dat er zo’n 10,000 gezinnen met een laag inkomen er volgend jaar meer dan 5 procent op achteruit zullen gaan. Rutte weet meer? Voorlopig zijn er van die kant ook nog geen exacte cijfers.
Dankzij een aantal overzichten in het rapport, zijn er wel wat vragen te stellen over de aard van de bezuinigingen. De overzichten zijn samengevat in dit exceldocument, waar ook gegevens in staan die bij de rest van dit betoog horen.

Steun ons!

Mededeling

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Mededeling

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Is er wel sprake van een armoedeval?

, door

Bezuinigingen op de bijstand worden door minister Kamp gelegitimeerd met de armoedeval: omdat ze er financieel te weinig op vooruit gaan, zoeken mensen niet al te hard. Maar daarvoor is geen bewijs, betoogt de Rotterdamse onderzoeker Frans Moors. De armoedeval is een fantoom.

De armoedeval heeft zich langzamerhand ontwikkeld tot het fantoom van het armoedebeleid. Niemand heeft het ooit gezien, niemand weet of het werkelijk bestaat, maar iedereen praat er angstvallig over. En: hoewel er veel onderzoek is gedaan, is er op de meest basale vragen nog steeds geen duidelijk antwoord. Hoeveel mensen worden er daadwerkelijk getroffen door de armoedeval en vooral: in hoeverre speelt de armoedeval echt een rol in het zoekgedrag van uitkeringsgerechtigden? Toch worden bezuinigingen op de bijstand ermee gelegitimeerd, zo blijkt uit de Beleidsdoorlichting Inkomensbeleid van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid.

Eigenlijk heeft het armoedebeleid haar eigen monster gebaard. Toen het eerste paarse kabinet er voor het eerst werk van ging maken, kwam vrijwel meteen de vraag aan de orde in hoeverre extra financiële ondersteuning voor uitkeringsontvangers het accepteren van een baan onaantrekkelijker maakt. De overstap van uitkering naar werk betekent immers verlies of verlaging van extra inkomensondersteuning voor de lage inkomens, zoals de huurtoeslag, kinderopvangtoeslag of kwijtschelding van gemeentelijke belastingen. In het slechtste geval kan het dan zijn dat de overstap naar werk niet meer inkomen oplevert, maar wel hogere uitgaven. Natuurlijk is dat onwenselijk. Maar betekent het ook dat een uitkeringsgerechtigde om die reden minder inspanningen verricht om aan het werk te komen? Dat is nog steeds onderwerp van discussie.

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-11-2022

De biecht van Rutte

, door

Als enige krant lichtte het NRC een belangrijke bekentenis uit Ruttes congresspeech. Ontging het overige aanwezige journaille dat Rutte hiermee uit de kast kwam en de eigenlijke drijfveren achter het hak- en snoeiwerk opbiechtte?

Rutte toonde zich, in het begin van zijn speech (hier op youtube) , de premier van alle Nederlanders. Hij somt vragen op, die onder ongeruste burgers leven en geeft blijk goed naar de samenleving te luisteren. Hij begrijpt dat de hardwerkende slager om de hoek, die zijn winkel wel voor elkaar heeft, het moeilijk kan bevatten er ook wat van te moeten voelen als anderen (banken, eurolanden) hun toko niet op orde hebben.

Dan biecht Rutte op: “En ik zeg het u eerlijk: ook als er geen financiële problemen zouden zijn, dan zouden wij deze maatregelen moeten nemen“.
Geen problemen, wel bezuinigen? Daarmee stelt hij zijn criticasters niet echt gerust. Rutte begrijpt dat die redenering nader gemotiveerd moet worden. De enige reden om hard en breed te bezuinigen is: “Simpelweg omdat wij Nederland fundamenteel sterker willen maken“.

Over de sterke en zwakke kanten van dit prachtige land wordt verschillend gedacht. De premier gaat daar niet op in maar maakt na zijn bekentenis een merkwaardige wending. Hij somt de sterke kanten van Nederland op. Heeft hij niet in de gaten, dat hij met die opsomming zijn motivering ondergraaft? Ruttes schets van een sterk Nederland roept meteen weer vragen op.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: copyright ok. Gecheckt 24-10-2022

Hebben rijke Nederlanders wel AOW nodig?

, door

De AOW dreigt onbetaalbaar te worden door de stijgende levensverwachting en economische tegenwind. Hoog tijd dus voor maatregelen. Maar of verhoging van de AOW-leeftijd nu zo’n goed idee is, valt te betwijfelen. De gevolgen op de lange duur kunnen negatief uitpakken. Het is beter om te kijken of rijke Nederlanders wel AOW nodig hebben, zegt Jochen Mierau, universitair hoofddocent Financiering aan de Faculteit Economie en Bedrijfskunde van de Rijksuniversiteit Groningen(RUG).

Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid Henk Kamp heeft namens het kabinet voorgesteld om het pensioenstelsel aan te passen om de oudedagsvoorziening in de toekomst betaalbaar te houden. Als de Tweede Kamer ermee instemt, worden de AOW-leeftijd en de daaraan gekoppelde pensioenleeftijd per 1 januari 2020 verhoogd naar 66 jaar. Op 1 januari 2025 volgt een verdere verhoging tot 67 en in 2030 mogelijk tot 68 jaar. Bovendien wordt de pensioenpremie in goede tijden niet automatisch verlaagd en in slechte tijden niet  automatisch verhoogd. De voorgestelde maatregelen moeten de pensioenen beter bestand maken tegen de vergrijzing en schommelingen op de financiële markten. Ze zouden volgens de rekenmeesters van het Centraal Planbureau (CPB) cruciaal zijn voor het gezond houden van de economie.

Verhoging van AOW-leeftijd leidt tot minder economische groei

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

TGA bewijst de cultuur geen dienst

, door

Scene uit De Vrek door TGAToneelGroep Amsterdam moet de komende jaren waarschijnlijk tien procent van zijn miljoenenbudget inleveren, als onderdeel van cultuurbezuinigingen in de hoofdstad. Gezien de economische omstandigheden zou je dan zeggen: handjes dichtknijpen en vriendelijk dankjewel mompelen. Zo niet artistiek leider Ivo van Hove van TGA vanochtend in de papieren Volkskrant: “Als dit zo doorgaat, belanden we op een historisch dieptepunt. Gehrels [wethouder te Amsterdam] rekent ons tot de top, maar we moeten wel flink inleveren.”

Dit is nou precies de mentaliteit waardoor een groot maatschappelijk draagvlak voor bezuinigingen op cultuur is ontstaan: teruggetrokken op het eigen artistieke gelijk, weinig oog voor omstandigheden, en vooral een gebrek aan creativiteit. Alsof subsidie een conditio sine qua non is voor kwaliteit. Het valt TGA niet kwalijk te nemen dat het een succesvolle, maar ook relatief kostbare formule heeft gevonden voor zijn voorstellingen, maar bij tien procent minder vergaat de wereld niet. Wanneer je dan de woorden ‘historisch dieptepunt’ uit de kast trekt, poseer je voor het grote publiek als een aansteller.

Van Hove’s insteek getuigt bovendien van weinig respect voor zijn vakgenoten. Ten eerste zijn er genoeg die voor fors minder geld ook topkwaliteit leveren. Ten tweede nadert voor een aantal gezelschappen het historische dieptepunt van de stille dood. Daarbij verbleken TGA’s pijntjes bij. En ten derde: van het bedrag dat TGA moet inleveren, kun je een of twee kleine gezelschappen in de lucht houden.

Doe het veilig met NordVPN

Mededeling

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Mededeling

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: Money cc Flickr photostream aresauburn.

Met de grote hoop de crisis uit (deel 2 en slot)

, door

Er is nog hoop. De grote hoop. Dè oplossing om uit de crisis te komen en een andere economie op te bouwen. Gisteren de grote hoop van de overheid.  Vandaag het tweede en laatste deel: wat als bedrijven hun geld op de grote hoop gooien en herverdelen?

Voor deze exercitie kijken we alleen naar beursgenoteerde bedrijven (met gebruikmaking van gegevens van Wikipedia).
In juli deelde het CBS mee dat beursgenoteerde bedrijven in de eerste helft van 2011 ruim een half miljard euro meer dividend uitkeerden aan hun aandeelhouders, dan in dezelfde periode in 2010. In totaal ging het om ruim 7,6 miljard euro. De beursgenoteerde financiële instellingen keerden weinig of geen dividend uit. Voor bijvoorbeeld ING is dat ook niet toegestaan, zolang de staatssteun nog niet is terugbetaald.
Het CBS leverde er een statistiekje bij, waaruit bleek dat de bedrijven in 2010 leken te herstellen van de crisis.

Behalve dividenduitkering spendeerden de beursgenoteerde bedrijven hun inkomsten ook aan hogere bonussen voor hun bestuursvoorzitters. Volgens bureau Berenschot was dat te verwachten, omdat 80 procent van de betreffende bedrijven weer winst wist te maken. Het bureau vond het wel vreemd dat er geen duidelijk verband was met de af- of toename van de nettowinst.
Ook de nettowinsten van niet-financiële ondernemingen namen toe. Hoewel ze geen of weinig dividend uitkeerden, gaven ze wel geld uit aan leningen bij andere concernonderdelen en aandelen en deelnemingen in beursgenoteerde en niet-beursgenoteerde bedrijven. Tevens losten ze wat schulden af die ze bij Nederlandse banken hadden uitstaan.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Mededeling

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Vorige Volgende