Gratis meesterwerk: Het land van herkomst

Deze zomer bespreekt Marc van Oostendorp elke donderdag een gratis te downloaden meesterwerk uit de Nederlandse literatuurgeschiedenis. Deze week: 'Het land van Herkomst' van E. du Perron, uit 1935. Wie ben ik? Hoe kan ik dat uitzoeken? Moet ik niet op zijn minst een beetje rust hebben om daarover na te denken? Rust in mijn privé-leven, rust in mijn omgeving, rust in mijzelf? Nee! Wie gaat wachten tot de omstandigheden ideaal zijn, komt nooit toe aan een beetje nadenken over zichzelf. Dat moet E. du Perron gedacht hebben toen hij in de vroege jaren 1930 aan Het land van herkomst begon. Hij had net een nieuwe liefde. Zijn moeder was onverwacht overleden en bleek vooral ellende te hebben nagelaten. De nazis rukten op in Europa. Du Perron besloot in zijn jeugd te gaan graven.

Door: Foto: copyright ok. Gecheckt 23-11-2022

Closing Time | Should Have Known Better

, door

Het drama van een song in twee korte regeltjes?

When I was three, three maybe four,
She left us at that video store

Sufjan Stevens doet het op de plaat Carrie & Lowelll. Carrie en Lowell zijn de moeder en de stiefvader van Sufjan Stevens. En ja, ze liet hem achter in die videowinkel. Maar dat kwam omdat ze leed onder depressies en schizofrenie. Ze is inmiddels overleden. Sufjan Stevens maakte deze intieme plaat over hen en dus over zijn jeugd. Een persoonlijke plaat, autobio. Pijn, hoop en troost – alles zit erin. Eigenlijk zou je de hele plaat moeten beluisteren, dat is het concept. Maar Should Have Known Better geeft een goed beeld.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

Mededeling

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Bril in evenwicht

, door

‘Het was niet makkelijk met Martin te leven, ik zou het niemand aanraden’, zegt Anneke Stehouwer, weduwe van schrijver Martin Bril, in een interview met NRC Handelsblad. Ze bundelde een selectie van zijn columns, aangevuld met brieven, e-mails en gedichten in Het evenwicht, ineens kanker. Zeker voor hen die ook nieuwsgierig zijn naar de perceptie van weduwe Bril is het boek zeer de moeite waard. Zij is per slot van rekening degene die een keuze heeft gemaakt uit al zijn stukken, en blijkbaar de lezer de soms zware spanningen in hun relatie niet wilde onthouden.

‘Ik heb eerder kanker gehad, was technisch genezen, maar nu is the bitch terug, en erger. Dat zet onze relatie onder zware spanning. Aan mijn kant voelt het bijvoorbeeld alsof ik mijn leven letterlijk heb verkankerd met mijn egocentrische levensstijl van drankzucht, onschuldige vrouwenjacht (jacht naar aanbidding en fans) en oeverloze werklust. Aan haar kant is er het diepgewortelde idee dat ze de constant bedrogen vrouw is. Zelf nu ik ziek ben, slaag ik erin mijn gelukkige momenten zonder haar door te brengen.’

De e-mail naar hun relatiecoach is ontluisterend. Dat Bril geen lieverdje was, wisten we allemaal. Deze paar zinnen lijken de kern te raken, het evenwicht precies te omschrijven. Het evenwicht tussen privé en publiek. Anneke Stehouwer maakt, door toevoeging van deze e-mail, in ieder geval duidelijk dat Bril niet enkel de leuke, grappige schrijver was zoals dat misschien naar de buitenwereld overkomt, maar ook een mens van vlees en bloed, inclusief problemen. Het evenwicht beschrijft het leven met kanker indringend en ernstig. Soms melancholiek. Vaker met humor, zoals in het onderstaand fragment te lezen is.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

In gesprek met Mandela

, door

Vandaag een gastbijdrage van Bart Luirink, hoofdredacteur van ZAM Africa Magazine. Het stuk verscheen ook op RNW

Nelson MandelaIn een nieuw boek dat half oktober verscheen zou Nelson Mandela te weinig van zichzelf prijsgeven. Maar er is nog maar weinig dat we niet van de Zuid-Afrikaanse leider weten. We moeten daarom vooral op zoek naar de essentie van zijn ideēen. Hoe bestaat het dat Mandela’s misstappen geen afbreuk doen aan de iconisering van deze Afrikaanse leider? Waarom krijgt een boek dat zijn diepste zieleroerselen blootlegt het verwijt ‘te weinig persoonlijk’ te zijn?

Het zijn de vragen die bij me opkomen na lezing van In gesprek met mijzelf, het door medewerkers samengestelde egodocument van Nelson Mandela. Tekortkomingen waren er in de carriere van Mandela genoeg. Nog recentelijk fronsten we de wenkbrauwen bij een foto waarop de Liberiaanse leider Charles Taylor aan de dis bij Mandela thuis te zien was, naast Naomi Campbell bij wie de huidige prime suspect van het Internationaal Strafhof in Den Haag, na het diner een bloeddiamantje liet bezorgen. Mandela’s oproep, begin jaren negentig, om aan veertienjarigen in zijn land stemrecht te gunnen, was ongelukkig. Dat hij in het begin van zijn presidentschap de bestrijding van aids overliet aan zijn adjunct Mbeki, die niet in het bestaan van hiv geloofde, was meer dan een faux pas.

Closing Time | Patatje Metal

, door

Eigenlijk had ik hier qua kerstgezapigheid de versie van Oh Denne(n)boom willen plaatsen, maar helaas, daar was geen jijbuis van. Dus dan maar dit. Ook leuk en vast herkenbaar. Voor iemand. Op Sargasso.

Doneer!

Mededeling

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Quote du Jour

Quote du Jour – Brussel: Eurabia

, door

“En het waren vooral die salafisten die mij angst inboezemden. Ze liepen er potsierlijk bij, met pofbroeken uit het jaar nul en pluisbaarden. Ik kwam ze overal tegen, in moskeetjes, tijdens lezingen en vooral in de talloze islamitische boekhandels van Brussel. Daar werd alle mogelijke opruiende lectuur en literatuur verkocht, in het Frans en in het Arabisch. Veel van die agitprop was doorspekt met haat”: de furieuze polemieken waren vooral tegen joden gericht, maar ook tegen het Westen in het algemeen, tegen Europa, tegen christenen en tegen sjiitische moslims. De volstrekt humorloze jongens die ik sprak, deden in alle opzichten denken aan Mohammed Bouyeri, de moordenaar van Theo van Gogh. Ze bewogen zich voort in een parallelle werkelijkheid, er bestond geen enkel contact meer met de door hen gehate heidense buitenwereld.”

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Mededeling

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

Mededeling

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.