Tikkende tijdbom onder het integratiedebat
Crosspost: Het nu volgende stuk verschijnt simultaan op Sargasso en GeenCommentaar.
Het land in rep en roer! PvdA heeft eindelijk een integratienota waarmee ze lijken te breken met de softe, tolerante houding van de laatste twintig jaar. Andere partijen waren hun al voorgegaan in de “omslag”, mede gedreven door het succes van wat meer uitgesproken politici op rechts.
Dus nu gaat iedereen zich verheugen op de mogelijkheid het probleem van de integratie nu eens werkelijk aan te pakken. Jammer alleen dat dit komende debat waarschijnlijk al achterhaald is voor ze straks goed en wel vruchten begint af te werpen. Over een jaar interesseert het helemaal niemand meer hoeveel nieuwkomers een inburgeringscursus hebben gedaan of hoeveel woordjes een derde generatie allochtoon toch minimaal moet beheersen voor groep 5 van de basisschool. Over een jaar is men bezig om een opstand te onderdrukken die men nu al aan kan zien komen.
Maar waarom gaat die opstand er dan komen? Het antwoord is in de basis eenvoudig: De kredietcrisis. Maar om het goed te duiden moeten we ook kijken naar de recente geschiedenis.
Eerst maar eens de relevante ontwikkelingen de komende tijd schetsen om uit te leggen waar het pijn gaat doen. De kredietcrisis begint er stevig in te hakken. Een van de belangrijkste effecten is die op de werkgelegenheid. Bedrijven grijpen snel het wapen van ontslag om de kosten te reduceren. In diverse landen is de stijging al stevig ingezet. In Nederland komt het wat langzaam op gang. Maar omdat wij voor een stevig deel weer afhankelijk zijn van het buitenland voor onze export en handel, is het niet onwaarschijnlijk dat ook wij over een jaar minimaal 50% meer werkelozen zullen hebben, als het geen verdubbeling wordt.
En dan begint de werkeloosheid in Nederland dus ineens weer een heel belangrijk onderwerp te worden. Daarmee halen we een niveau dat we sinds halverwege jaren negentig niet meer gezien hebben. Maar de overeenkomst met begin jaren tachtig is misschien nog veel relevanter. Toen steeg de werkeloosheid ook in zeer korte tijd heel snel, in combinatie met een aantal andere factoren zoals een ingezakte huizenmarkt.
De associatie met de jaren tachtig is echter om een andere reden heel belangrijk. Een van de ontwikkelingen in die tijd was de groei van extreem rechts. Die vonden een ideale voedingsbodem in de combinatie van werkeloosheid en immigratie. Het was makkelijk zieltjes winnen met wijzen naar allochtonen die “onze banen” afpakken. Maar in die tijd was het eigenlijk ook nog een groot taboe om op die manier naar allochtonen te kijken. De link met racisme hield nog veel mensen tegen om openlijk steun te geven.
De situatie is nu echter aanzienlijk veranderd. Met de komst van Fortuyn (terwijl de werkeloosheid toevallig heel laag was) en partijen als de PVV is wijzen naar allochtonen mainstream geworden. Maar daarbij lag de laatste paar jaar vooral de nadruk op culturele verschillen en de problemen die allochtonen veroorzaakten in met name de volkswijken.