ELDERS - Duitse middenpartijen zakken in. Kan de CDU als volkspartij nog gered worden?
Duitsland gaat mee in de Europese trend van afkalvende middenpartijen en stijging van de steun voor extreemrechts en alternatief links. CDU/CSU en SPD, die nu nog een vorig jaar moeizaam tot stand gekomen Grosze Koalition (GroKo) vormen, zien beide hun aanhang verminderen. De Europese verkiezingen leverden een dramatisch dieptepunt op voor de SPD (15,8%, 5 procentpunten minder dan het vorige dieptepunt bij de landelijke verkiezingen twee jaar terug). Ook CDU/CSU verloor opnieuw. Er wordt nu volop gespeculeerd over het einde van deze coalitie, en daarmee van het tijdperk-Merkel. In opiniepeilingen is de fractievoorzitter van de Groenen, Robert Habeck, op dit moment de meest populaire kanselierskandidaat. Komende herfst zijn er verkiezingen in drie Oost-Duitse deelstaten. Daar maakt de AfD kans de grootste te worden. Bij een peiling in Brandenburg vorige week stond de AfD op ruim 20%, boven de SPD, CDU en Linke.
Een van de kandidaten die in beeld is voor de opvolging van Merkel, naast partijvoorzitter Annegret Kramp-Karrenbauer, is de man die het in december bij de voorzittersverkiezingen nipt van haar verloor, Friedrich Merz (63, rechts op de foto). Deze schatrijke advocaat en zakenman, vertegenwoordiger in Duitsland van het Amerikaanse BlackRock, het grootste beleggingsfonds ter wereld, vertegenwoordigt de conservatieve vleugel van de CDU. Hij was woensdag te gast in de ARD talkshow van Sandra Maischberger. Op de vraag of hij het kanseliersschap ambiëert gaf hij een diplomatiek antwoord. Maar zijn inzet voor de CDU is duidelijk. Hij betreurt het ohne Schadenfreude dat de SPD onder het niveau van een ouderwetse volkspartij is beland en wil voorkomen dat zijn partij dezelfde kant opgaat. Moet de CDU naar rechts? Nee, zegt Merz, we moeten een groter spectrum van de kiezers zien te bereiken. En daarvoor moet de CDU met name in Oost-Duitsland de concurrentie aangaan met de AfD.