serie

Politiek Kwartier

Klokwerk neemt op vrijdag de tijd voor een Politiek Kwartier. Hij rekent af met Haagse bluf en politiek geneuzel.


Foto: daisy.images (cc)

Politiek Kwartier | Snijden in de staats-TV

COLUMN - Waarin Klokwerk stelt dat bezuinigen op de publieke omroep wellicht simpeler is dan vermoed.

Honderd miljoen extra bezuinigen op de publieke omroep, hoe pak je dat aan?

Martijn van Dam komt met een oud PvdA-plan. Hij is erachter gekomen dat kabelaars 70% winstmarge maken op onze internetabonnementen. Een typisch stukje marktfalen natuurlijk. Maar aangezien deze aanbieders winst maken met zogenaamde ‘gratis’ content, mogen ze van Van Dam ook meebetalen voor die content. En dus meebetalen aan de publieke omroep.

Prima, maar helaas is er geen enkele garantie dat de kabelaars de extra kosten niet doodleuk gaan doorberekenen aan de consument in plaats van vrijwillig af te zien van een deel van de winst. Bovendien, helemaal eerlijk is het niet. Publieke omroepen zijn immers niet de enigen die gratis content bieden.

De VVD op haar beurt vindt daarom dat de bezuinigingen maar met meer reclame moeten worden gefinancierd. We mixen die reclames voortaan lekker door de programma’s heen, en we hebben ‘gratis’ TV. Nu ja, niet echt gratis natuurlijk: u betaalt in dit scenario domweg voor de publieke omroep via de zak chips op uw schoot. Maar dat is tenminste niet via de belastingen of via uw internetabonnement, ziet u. En dus noemt de VVD het gratis.

Foto: daisy.images (cc)

Politiek Kwartier | De loze discussie van klimaatsceptici

COLUMN - Waarin Klokwerk stelt dat de hele discussie over de opwarming van de aarde in wezen niets uitmaakt voor ons energiebeleid. 

Stel dat het waar is, dat die de hele opwarming van de aarde niet doorgaat?

Bij de publicatie van het jongste rapport van het IPCC komt weer een hoop discussie kijken. Natuurlijk ook op Sargasso. Dit blog staat niet voor niets bekend als een club milieugekkies met een voorliefde voor cijfers.

Warmt de aarde op door menselijk toedoen, of niet? Laten we eerlijk zijn: uiteindelijk weet niemand het zeker. Iedereen die doet alsof hij het wel weet, heeft een fundamenteel onwetenschappelijke houding. Het fundament van de wetenschap is immers twijfel.

Hoewel het altijd beter is je overtuigingen te baseren op systematisch onderzoek dan op wishful thinking, blijft scepsis in de wetenschap gezond. Ook in de wetenschap is het idee van wat waar is immers veranderlijk. Tot zeshonderd jaar geleden dacht men zeker te weten dat het hele universum om de aarde draaide. Honderdvijftig jaar geleden geloofde de mensheid nog dat de wereld bestond uit kleine bolletjes die zich keurig gedroegen volgens de wetten van Newton, met vaste waarden voor ruimte en tijd. Tegenwoordig zijn die ideeën achterhaald.

Foto: daisy.images (cc)

Politiek Kwartier | JSF-logica

COLUMN - Waarin Klokwerk zich met terugwerkende kracht verwondert over de JSF-discussie.

Deze week zou het JSF-week worden. Met als ondertitel de definitieve ondergang van de PvdA. Maar die kwam er niet. En door het theater van de Algemene Beschouwingen lijkt iedereen alweer vergeten dat Samsom vorige week nog door het oog van de naald kroop.

Maar de rust die Samsom voor zijn partij creëerde is tijdelijk. Het is stilte voor de storm. Over een maand laait de hele discussie vrolijk weer op.

Een volledig bizarre discussie wat mij betreft, waarin de argumenten steeds slechter te volgen zijn.

Wat mij nog het meest bevreemdt, is dat in die hele JSF-discussie nauwelijks werd verwezen naar de inpasbaarheid van onze luchtmacht in die van de militaire bondgenoten. Want laten we eerlijk zijn: Nederland is militair gezien alles behalve autonoom. De reden dat we wat voorstellen in het buitenland is dat we deel uitmaken van grotere bondgenootschappen.

Daarin zitten we overigens bepaald niet slecht. De NAVO is het grootste militaire bondgenootschap ter wereld. De Europese Unie is qua wapentuig de tweede grote politieke macht. Zelfs als Groot-Brittannië niet meedoet, hebben we als EU naar het schijnt een groter leger en meer materiaal dan Rusland en China.

Foto: daisy.images (cc)

Politiek Kwartier | Rutte op een roze olifant

COLUMN - Waarin Klokwerk Rutte’s participatiesamenleving bij de slurf neemt en stelt dat het dier niet kan overleven zonder verzorgingsstaat.

Ruim twee weken geleden vergeleek Rutte een visie nog met een olifant die het uitzicht belemmert. Ten onrechte stelde hij daarmee een visie gelijk aan dogmatisch idealisme.

Zeker valt het kabinet gebrek aan visie te verwijten. Maar die olifant, die staat er wel degelijk. In de troonrede werd hij meerdere keren bij naam genoemd. Rutte’s olifant heet “participatiesamenleving”.

Het woord gonsde daarna rond op twitter en politieke zwaargewichten als Femke Halsema en Wouter Bos namen meteen afstand van de term, die ze ook al van Balkenende kenden. Maar is dat zo terecht?

Met de term “participatiesamenleving” verwijst Rutte naar het beeld van een samenleving van leuke blije burgers die hun schouders eronder zetten en opkomen voor elkaar, en als het kan te trots zijn om afhankelijk te zijn van collectieve voorzieningen.

Op zich is dat een prachtig ideaal, waar ook ondergetekende in gelooft. Maar laten we met dit prachtige idealisme wel realistisch blijven. Mensen zijn gelijkwaardig, maar niet gelijk. Er is in het leven een fundamentele ongelijkheid.

Lichamelijk ongemak, daar heeft niemand om gevraagd. Ook het hebben van een geestelijke beperking is niet iets waar mensen zelf voor kiezen. Noch kiezen ze voor het hebben van buren of familieleden met beperkingen. Toch zetten al deze zaken mensen op achterstand ten opzichte van hen die hier niet mee te maken hebben. En meestal buiten hun eigen schuld.

Foto: daisy.images (cc)

Politiek Kwartier | Weg met de vaste pensioenleeftijd

COLUMN - Waarin Klokwerk stelt dat het beter zou zijn om de vaste pensioenleeftijd helemaal af te schaffen.

Met het pensioenakkoord heeft het kabinet een makkelijke manier van bezuinigen gevonden. Het percentage dat u belastingvrij voor uw pensioen mag wegzetten gaat omlaag. Dit betekent drie miljard meer aan belastingopbrengsten.

Politiek gezien is het een vrij slimme bezuiniging, want op korte termijn heeft niemand er last van. En de meeste mensen kijken nu eenmaal niet zo ver vooruit.

Maar het is ook een gemiste kans. Het pensioenakkoord is een beetje schuiven met leeftijden en bedragen en procentjes, terwijl de inhoudelijke discussie over de logica en rechtvaardigheid van het pensioenstelsel angstvallig wordt vermeden.

Het pensioen en de AOW zijn ooit ingesteld omdat de meeste mensen na hun 65e niet veel meer konden. Wanneer iemand fysiek zwaar werk verricht, is de kans groot dat hij dat op hoge leeftijd niet volhoudt.

Sinds de invoering van AOW en pensioenen is werk over het algemeen echter fysiek minder zwaar geworden. Ook de gemiddelde werkweek is in lengte afgenomen. Mede daardoor is de levensverwachting met tien jaar toegenomen.

Mooi, maar daarmee kloppen de uitgangspunten van het pensioenstelsel niet meer. Het wordt veel duurder. En dat terwijl de meeste mensen op hun 65e eigenlijk nog prima in staat zouden zijn hun werk nog even door te zetten.

Foto: daisy.images (cc)

Politiek Kwartier | Poep op je vlees

COLUMN - Volgens Klokwerk staat de verontwaardiging over het poepvlees in geen verhouding tot de echte gevaren van ons voedsel.

Alweer een vleesschandaal: er zit poep op ons vlees. Supermarkten en de politiek reageerden verbijsterd.

Een vriend van mij moet om dat soort hygiënekwesties altijd nogal lachen. Hij werkt als arts en microbioloog in Ho Chi Minh stad en doet onderzoek naar infectieziekten. De drang naar steriel vlees ziet hij als één grote illusie.

Daarbij is er het verschil tussen daar en hier. Als het in Vietnam de gewoonte zou zijn de keukens te sluiten waar de hygiëne niet volgens de westerse standaard is, bleef er voor hem buiten de deur maar weinig te eten over. En dat zou nogal zonde zijn. In de meest onooglijke hutjes kan je daar prachtige maaltijden krijgen. Met een beetje mazzel of opgebouwde weerstand word je er niet ziek van, en alles is vers. Vetarm, suikerarm, geen toevoegingen.

Nu pleit ik absoluut niet voor het overnemen van Vietnamese hygiëne-eisen. Ook zijn natuurlijke producten zeker niet altijd beter. Moeder Natuur heeft immers in haar producten met een sardonisch genoegen een grote hoeveelheid gif, virussen, schadelijke bacteriën en parasieten verwerkt. Daar willen we liever niet het slachtoffer van worden en daarom hebben we terecht allerlei eisen aan de hygiëne van onze voedselproductie. Prima dus.

Foto: daisy.images (cc)

Politiek Kwartier | Sinterklaas bij de VVD

COLUMN - Deze week vraagt Klokwerk zich weer eens af wat al die VVD-stemmers toch beweegt.

Het is weer bijna verkiezingstijd en de VVD gaat cadeautjes uitdelen. Dit keer belooft de Amsterdamse VVD de onroerendezaakbelasting te halveren. Een soort herhaling van de duizend euro lastenverlichting die Mark ons ooit beloofde? Haha, gefopt.

Wie stemt er toch telkens op zo een partij? Die kiezer mogen we bedanken. De VVD is immers de Nederlandse vertegenwoordiger van de filosofie die ons de crisis injoeg. De filosofie waarin men aanneemt dat als de ondernemers de vrijheid krijgen om te ondernemen, werknemers de vrijheid om overal te werken, overheden de vrijheid om met de begroting te frauderen en banken de vrijheid om hun eigen bonusbeleid en productbeleid te voeren, de oh zo kritische klanten vanzelf het goede van het slechte scheiden, waarna het Walhalla intreedt.

Een model waarbij in de praktijk de zwartrijders winnen, eerlijke ondernemers worden weggeconcurreerd en de consument stelselmatig wordt genaaid. Maar we hoeven geen uitputtende beschrijvingen te geven van de theoretische problemen van deze gedachtegang om hem te weerleggen. Het klamme spook van de realiteit raasde door de hele wereld en heeft zich nu genesteld in Europa.

Foto: daisy.images (cc)

Politiek Kwartier | Wachten op de bijstand

COLUMN - Jetta Klijnsma wil de wachttijd voor de bijstand invoeren… terwijl ze geen flauw idee heeft van de gevolgen.

De media-aandacht was minimaal, maar vlak voor het reces stuurde Jetta Klijnsma nog een plan over de bijstand naar de Tweede Kamer: als het aan haar ligt moet voortaan iedereen die een bijstandsuitkering aanvraagt eerst vier weken wachten, en zelf zoeken naar werk.

Voor jongeren is dit sinds januari 2012 al praktijk. In elf gemeenten is geëxperimenteerd met de invoering van deze maatregel voor andere groepen. De resultaten zijn volgens Klijnsma veelbelovend. Tussen de dertig en vijftig procent van de mensen die bij de sociale diensten kwamen vroeg uiteindelijk geen uitkering aan. De helft van hen had zelf al werk gevonden. Dit schrijft Klijnsma in haar brief.

Maar dit roept bij mij enkel meer vragen op, waarop helaas geen antwoorden blijken te zijn.

Ten eerste de vraag of de uitkering bij die dertig tot veertig procent uiteindelijk ook zou zijn toegekend. Een aanvraag doen betekent immers nog niet dat die aanvraag uiteindelijk wordt ingewilligd. Een rondje googelen leert mij dat afwijzingspercentages van dertig tot veertig procent niet ongewoon zijn. Rekent Klijnsma zich niet ten onrechte rijk?

Foto: daisy.images (cc)

Politiek Kwartier | ZZP’ers naaien

COLUMN - Het schrappen van de zelfstandigenaftrek zou rampzalig zijn voor ZZP’ers. Vooral degenen die het minst verdienen worden het hardst geraakt.

De flexibilisering op de arbeidsmarkt zou zijn doorgeslagen. Veel bedrijven maken misbruik van het instituut ZZP’er door hun mensen te ontslaan en ze tegen hetzelfde tarief in te huren, zodat ze geen sociale premies meer hoeven te betalen. Dit komt met name voor in de zorg, bij de post, in de vervoersbranche en in de schoonmaakwereld.

Met onder meer dit argument worden deze zomer de messen geslepen voor het om zeep helpen van de zelfstandigenaftrek. Mei Li Vos, ooit een vurig pleitbezorger voor meer rechten voor flexwerkers, pleitte namens de PvdA al eerder voor de afschaffing van deze aftrekpost. In juni kwam dit plan terug in het advies over belastingmaatregelen van de commissie Van Dijkhuizen. En vorige week bleek dat de regeringscoalitie met haar reeds beruchte bezuinigingshonger dit punt voor 2015 wil agenderen.

Logisch, zegt de regering, want de zelfstandigenaftrek is er ook niet voor mensen in loondienst. Daarmee kunnen ZZP’ers dus goedkoper werken. En dit werkt misbruik in de hand.

Er zijn echter wel meer verschillen tussen zelfstandigen en mensen in loondienst. Zelfstandigen hebben inderdaad een paar extra belastingvoordelen, maar ze hebben geen ontslagbescherming, arbeidsongeschiktheidsverzekering en pensioenopbouw. Alles bij elkaar is dit pakket grofweg twee keer zoveel geld waard als de belastingkortingen.

Foto: daisy.images (cc)

Politiek Kwartier | Creatief met windmolens

COLUMN - De weerstand tegen windmolens op het land is voornamelijk op irrationele argumenten gebaseerd. Maar wind op zee is veel te duur. Misschien is de oplossing in deze discussie gewoon wat meer creativiteit.

Vraag een expert waar de kansen liggen voor groene energie voor Nederland, en hij zegt: wind. Maar over windmolens doen veel spookverhalen de ronde. De meesten daarvan blijken echter zo realistisch als de wanen van Don Quichot. Windmolens leveren schone energie tegen een kostprijs die de concurrentie met kolen en gas inmiddels makkelijk aankan.

Tenminste… zolang ze op het land staan. Want windenergie op zee blijkt twee keer zo duur te zijn als windenergie op het land.

Het kabinet weet dat ook, maar het wil toch de helft van de groei van windenergie op zee realiseren. Waarom? Het kabinet heeft van de branche de belofte gekregen dat de prijs nog wel met 40% omlaag kan, maar ook als dat lukt, is windenergie van zee nog steeds anderhalf keer zo duur als van het land. Daarbij zijn windmolens op het land uiteindelijk veel makkelijker en sneller te realiseren.

Toch worden overheden daar vreemd genoeg niet enthousiast van. De Provincie Noord-Holland kent zelfs een verbod voor windmolens op het land, en verdedigt die met enorme pietluttigheid… omdat windmolens het cultuurlandschap zouden schaden en teveel herrie zouden maken.

Foto: daisy.images (cc)

Politiek Kwartier | Basisinkomen als basis voor discussie

COLUMN - Na de aftrap in deze column liep de afgelopen weken op Sargasso een serie over het basisinkomen. Een korte terugblik.

Dat het idee van een basisinkomen veel reacties oproept, hebben we de afgelopen maand hier op Sargasso wel gemerkt. In de discussies werd ook goed duidelijk dat een basisinkomen onnoemelijk veel economische en sociale effecten zou hebben.

Waar tegenstanders uiteraard graag de negatieve effecten benadrukten, legden voorstanders graag de nadruk op de positieve effecten. De waarheid is echter dat niemand bij benadering kan voorspellen hoe groot die effecten zullen zijn.

Daarbij zullen deze sterk afhangen van de hoogte van het basisinkomen, de eventuele voorwaarden eraan, en de zaken waar het basisinkomen vervangend voor moet zijn.

Daar bleek onder de voorstanders echter absoluut geen overeenstemming over. Nog verder verdeeld waren zij over het opbrengen van de kosten. Ja, het basisinkomen hoort voor burgers een kosten-neutrale ingreep te zijn, maar hoe het uitgedeelde geld weer moet worden teruggehaald? Via de loonbelasting, via de BTW, via accijnzen of via bezuinigingen op bestaande regelingen? Of een combinatie van al deze zaken? Zoveel mensen, zoveel meningen.

Er is kortom niet één basisinkomen-model. Er zijn er vele. In feite becommentarieerde ieder stuk, zelfs iedere reactie, een ander sociaal stelsel. Maar een paar algemene conclusies kunnen we uit deze serie wel trekken.

Foto: daisy.images (cc)

Politiek Kwartier | Antilliaanse diplomatie

COLUMN - Waarin Klokwerk stelt dat diplomatie toch iets anders is dan om de waarheid heen blijven draaien.

Kijk die Rutte eens genereus zijn! Als de Antilliaanse eilanden ons Koninkrijk willen verlaten, dan mogen ze dat van ‘m.

Alexander Pechtold echter stond direct op zijn achterste poten. Hoe haalt de premier het in zijn hoofd! Rutte zou populistisch en weinig diplomatiek zijn. En ook in de media is de associatie van Rutte’s uitspraken met eerdere uitspraken van Brinkman snel gelegd.

Maar dat lijkt mij onterecht. Rutte drukte zich niet uit in beledigende termen. Geen flauwe suggestie de eilanden op marktplaats te zetten, geen bewering dat het niets dan corrupte boevennesten zouden zijn. Een wereld van verschil. Daarbij zei Rutte niet dat hij zélf de eilanden liever kwijt dan rijk is – hij benadrukt enkel de eigen keuze.

‘Stel dat hij dit over Limburg had gezegd,’ foeterde Pechtold, ‘dan was het huis te klein geweest.’

Geen juiste vergelijking. Want de uitspraak van Rutte komt niet uit de Nederlandse lucht vallen. De suggestie van een Antilliaanse exit is bepaald niet aan Nederlandse populisten voorbehouden. Juist Antilliaanse politici dreigen hier regelmatig mee. En waarom zou een Nederlandse premier daar dan niet op in mogen gaan?

Vorige Volgende