De visie van Mark Rutte

Foto: Newsphoto (cc)

ANALYSE - Afgelopen maandag in de Rode Hoed gaf Mark Rutte de vijfde H.J. Schoo-lezing.

In de nabeschouwing bij Pauw en Witteman was iedereen het er roerend over eens dat Mark Rutte een bekwaam spreker was, omdat hij de hele speech uit zijn hoofd deed. Het deed me denken aan Wim Kan die zijn bespreking van de ministers in het kabinet-Den Uyl introduceerde met ‘Weet je wie ook zo bekwaam is?’ Met deze premier is het niet anders: een bekwaam man, altijd vrolijk en joviaal. Maar zodra het over de inhoud van zijn beleid gaat, of in dit geval zijn visie op de toekomst van Nederland, valt het stil.

Niet dat het hem zelf ook maar iets kan deren, want hij begon er zelfs mee: die ’olifant […] daar in de hoek […] u hebt hem vast ook zien staan. VISIE, staat er in hoofdletters op’. Dat hij geen visie heeft is geen probleem voor hem, want ‘ik geloof niet in alomvattende blauwdrukken waarmee maatschappelijke problemen in één klap op te lossen zouden zijn’. Het zal niemand verbazen dat de liberaal Mark Rutte niet in blauwdrukken gelooft, want dat is niets voor liberalen.

Heeft u het gezien? Met de handigheid van een goochelaar ontwijkt hij zo het ‘VISIE probleem’. Hij geeft eerst een absurde definitie van het begrip visie – een ‘alomvattende blauwdruk van de oplossing’ – om vervolgens te zeggen dat hij daar niets in ziet. Oplettende lezers hebben de drogredenen al herkend.

Het zette meteen de toon voor de rest van het verhaal: Nederland wordt weliswaar geconfronteerd met problemen, maar als we ons maar aanpassen komt het goed. Hij onderbouwt zijn verhaal met foute vergelijkingen en halve waarheden. Maar ik geef toe, hij sprak bekwaam, zonder van papier te lezen.

De visie van Mark Rutte

Mij heeft de kritiek dat Rutte geen visie zou hebben altijd verbaasd, want die heeft hij wel degelijk. Zijn visie op Nederland is dat een kleine overheid (‘compact en sterk’) ruimte moet bieden aan een maatschappij met zelfstandige burgers die niet de hulp van de staat inroepen voor elk probleem. Een optimistische visie,want als we goed innoveren kan Nederland de problemen waar zij mee geconfronteerd wordt goed aan. Een groot deel van de lezing was dan ook een lofzang op innoverende burgers, bedrijven en steden.

De inspiratie voor zijn visie komt uit de jaren tachtig, ‘mijn vormende jaren,’ zoals hij het zei. Hij verwijst daarbij naar een rapport van het Sociaal Cultureel Planbureau dat verscheen in 1983: “De nadagen van de verzorgingsstaat.” ‘Het SCP’, aldus Rutte, ‘signaleerde hoe de verzorgingsstaat groot was geworden in het kielzog van een snel groeiende economie’. Een nog jonge Paul Schnabel beschrijft dat de overheid ‘regisseur van geluk van de individuele burger’ is geworden.

Deze analyse van de verzorgingsstaat werpt licht op de Geluksmachine. Dit beeld gebruikt hij deze keer niet, maar sinds 2008 heeft hij dat vaak wel gedaan. De Geluksmachine is geïnspireerd op de Experience Machine van Robert Nozick. Nozick legt ons een keuze voor: met deze machine kan je de rest van je leven gelukkig zijn. Of wil je toch liever in de realiteit leven, met alle nadelen daarvan? Iedereen zal voor de realiteit kiezen. De verzorgingsstaat is voor Mark Rutte het equivalent van de Experience Machine, een ‘regisseur van geluk’.

Dit is de conservatieve kant van Mark Rutte die we zelden zien. Achter het masker van optimisme schuilt een conservatief denker, die weet dat we onze positie in de wereld alleen kunnen behouden ten koste van veel bloed, zweet en tranen. Er zijn geen ‘quick fixes’ zegt hij een keer als het over de economische crisis gaat. Het kunstmatige geluk van de verzorgingsstaat maakt ons zwak en afhankelijk.

Wat de verwijzing naar de crisis van de jaren tachtig, ook laat zien is dat Rutte de huidige crisis wil oplossen met een recept dat dertig jaar geleden heeft gewerkt. Het probleem is dat dat een totaal andere crisis was die werd gekenmerkt door hoge inflatie, lonen en werkloosheid. Loonmatiging en bezuinigingen werkten toen wel. Bovendien is het niet zo dat de adviezen van Paul Schnabel genegeerd zijn. Sociaaldemocraten en liberalen hebben in de jaren negentig de verzorgingsstaat eendrachtig hervormd en geprivatiseerd. Maar Mark Rutte is blijkbaar nog steeds bezig met het oplossen van een crisis uit de jaren tachtig.

Het sprookje van de Krekel en de Mier

De wereld van Mark Rutte is overzichtelijk. We moeten ons aanpassen anders lopen we vast, we moeten daadkracht tonen, geen besluiteloosheid, we moeten kiezen, niet aarzelen. Het is de zwart-wit wereld uit sprookjes. Ook de eurocrisis beschrijft hij in moraliserende termen. Nederland en Duitsland zijn ‘goed’ want zij hebben tijdig hervormd en de Zuid-Europanen zijn zelf verantwoordelijk zijn voor hun problemen omdat zij zich niet hebben aangepast. Dit is echter onwaar omdat tot 2008 iedereen vol lof was over deze landen. Zij hadden een bloeiende economie en hun staatsschuld was zelfs (veel) lager  dan gemiddeld. Totdat bleek dat het anders was en dat de invoering van de euro misschien toch niet zo’n goed idee was geweest. Banken, waaronder ook onze banken, kwamen in de problemen omdat ze onverantwoord grote risico’s hadden genomen en er op speculeerden dat de overheid ze wel zou helpen. En dat heeft de overheid gedaan. Daardoor zijn de schulden opgelopen.

Maar dat verhaal vertelt Rutte niet. Hij vertelt liever het sprookje van de Krekel en de Mier. De Krekels zijn de Zuid-Europeanen die die meer geld uitgeven dan ze verdienen en de Mieren zijn wij en de Duitsers. Dit is het verklaring van Europese politici voor de schuldencrisis in 2010, en dit is de reden waarom de crisis nog steeds niet is opgelost. Het is nergens op gebaseerd en staat daarom een echte oplossing in de weg. Want nu is het winter is moet de Mier de Krekel redden, maar daar heeft de Mier helemaal geen zin in.

De wereld van Mark Rutte is als een sprookje met goederikken (daadkrachtige hervormers) en slechteriken (schuldenmakers in Zuid-Europa) en ik vermoed dat hij hiermee de mening van groot deel van de Nederlandse en Duitse bevolking verwoordt. Daarom winnen politici zoals hij en Angela Merkel de verkiezingen. Niet omdat ze een oplossing hebben voor de crisis, maar omdat ze de burger vertellen wat deze graag wil horen. Jawel, Mark Rutte heeft een visie, maar niet de visie van een leider, maar die van een koopman die zijn klanten goed kent. De crisis zal hij er ook niet mee oplossen want het recept is al dertig jaar verlopen.

Reacties (35)

#1 Kalief

De wereld van Mark Rutte is overzichtelijk.

Dat is de sleutelzin. Rutte regeert wat hij kan overzien. Het ‘visie’ op de olifant stond voor ‘ideologie’, een bah-woord. Rutte is anti-ideologie, eigenlijk best wel een beetje D66erig.

Visie is op een kratje gaan staan zodat jouw horizon een centimeter verder komt te liggen. Ideologie is het kratje negeren en lekker zelf verzinnen wat er over de horizon te vinden zal zijn.

Een premier hoeft van mij geen ideologie te hebben, maar visie zou wel handig zijn.

  • Volgende discussie
#2 EricvdB

Ik had na deze titel als artikel een blanco regel verwacht…

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#3 penderie

@1 echt eng zijn de mensen die denken dat ze geen ideologie hebben, maar ‘realistisch’ zijn.

Zoals Karl Marx over ideologie zei: “Ze weten het niet, maar ze doen het wel.”

Peter Sloterdijk definieert cynisme als: ‘Ze weten wat ze doen, maar ze doen het omdat op korte termijn de dwang der dingen en de wil tot zelfbehoud op korte termijn dezelfde taal spreken en hun vertellen dat het moet. Anders zouden anderen het immers doen, en misschien minder goed. Rutte is of zwaar ideologisch of zwaar cynisch.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#4 Sander_1583

De crisis komt door consumentisme , semi marktwerking en quasi kapitalisme… Helaas geen liberaal utopia dus….

En dus oook niet door de banken die speculeerden op een redding…

Goed artikel

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#5 Kalief

@3 Leuk dat Marx en Sloterdijk ooit iets vonden in het algemeen maar hun generalisaties hebben niets van doen met een bepaald persoon in een bepaalde tijd in een bepaalde regio.

Deel reactie verwijderd, offtopic.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#6 penderie

@5 dat is echt de meest klassieke en zwakke tegenwerping: het algemene is niet van toepassing op het specifieke. Dan moet je wel aangeven wat Rutte zo speciaal maakt.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#7 Daan van der Keur

Beste Michel, wat schuift dat nou om als trol namens de overheid (zowel de EU als onze overheid heeft trollen in dienst die positieve berichten plaatsen op het internet of actief zijn op internetfora) dit soort totaal ridicule onzin-artikelen op het internet te plaatsen. Je gaat toch werkelijk niet menen dat dit artikel serieus bedoeld is???

Deel reactie verwijderd, geen beledigingen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#8 Daan van der Keur

@2: Ha, ha dat noem ik nou een serieuze reactie.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#9 Michel

@3 Ik denk niet dat hij een cynicus is, maar hij is wel een conservatief. Ik ben het dan ook niet eens met wat de NRC vandaag schrijft over hem:

Hij worstelt met het feit dat hij ideologisch nauwelijks vast te pinnen is, sinds hij het afgelopen jaar met zes verschillende partijen coalities sloot

(en de rede die gegeven wordt is ook vreemd overigens: coalities zeggen niets over je politieke kleur)

Of het ideologisch diep zit weet ik niet (ik bedoel dat hij Burke, de Maistre, Oakeshott, enz. heeft bestudeerd), misschien is het gewoon zijn karakter. Ik merk het aan zijn uitlatingen zoals ik hier laat zien.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#10 Kalief

@6 Nee dat moet niet. Het moet andersom: de generalisten dienen uit te leggen waarom dat algemene hier en nu van toepassing is.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#11 penderie

@10 haha, zie je dat je nu zelf een algemene uitspraak doet?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#12 Sander_1583

Reactie verwijderd: offtopic.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#13 Joop

@3.

Rutte is gewoon een technocraat, een manager die bedrijfsmatig denkt en werkt. Hij is een uitvoerder, zonder diepe visie of ideeën. De verhaaltjes zijn er voor om het een en ander kleur te geven. Dat hoort bij politiek. Zoals Nijpels vertelde dat toen hij partijleider was geworden van de VVD (jaren80) hij de rechterkant op het gemak stelde door wat flinke woorden te wijden aan harde aanpak criminaliteit, zo zei deze Rutte iets over ‘groen rechts’. Dat was kennelijk ook bedoeld voor het moment.

@9.

Bestuderen is iets anders dan er naar leven. Ronald van Raak heeft zijn doctoraal behaald met als thema conservatisme in de 19e eeuw. Hij zit voor de SP nu in de Tweede Kamer.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#14 piet de nuttige idioot

wat hij zegt zegt me niet zoveel. Ik neem aan dat het grootste deel voorgekookt is door een denktank, juist omdat hij het uit z’n hoofd doet. Over je eigen woorden en gedachten ben je minder zeker.
Lachen is een vorm van onzekerheid, en dat doet hij genoeg.
Als één van de laatsten die de neo-liberale IMF doctrine uitdraagt, heeft hij nog heel wat te af te lachen op die manier…

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#15 Arjan Fernhout

Terwijl propaganda-minister Henk Kamp bij Pauw & Witteman zijn verhaaltje afdraait (gebruikelijke rolverdeling; aap nr.1 doet zwaarwichtig vrijwel niets en aap nr.2 bemoeit zich met gecontroleerd verbaal geweld overal mee. Zoiets heb ik ooit bij chimpansees in Apeldoorn gezien; te mooi om dat hier in detail weer te geven) vuur ik een activistisch pijltje af:

De weigering van Rutte in de H.J. Schoo lezing om iets te veranderen aan contraproductieve bezuinigingen waarbij hij de verdenking op zich laat de crisis intact te houden om ideeën door te drukken, de weigering een visie te geven om ideologische gedachten te verbergen en zijn opdrachten aan het volk, kan aan de minister-president het volgende gevraagd worden: Geef mij mijn vrijheid terug, ik wens niet te leven en te werken in een neoliberale fabriek van repressieve respondabilteit waarbij de vrijheid van het individu onderhevig is aan controle en calculatie: de zgn ‘risicoburger’ wordt dan een burger die statistisch gevaar loopt geen verantwoordelijkheid te kunnen nemen en waarvoor dus alternatieve technieken ingezet moeten worden. En naarmate de tijd vordert, oordeelt u mensen die geen nieuwe auto of een nieuw huis willen kopen – en ik behoor tot die categorie die dat wel kan – tot de categorie risicoburgers. Ik ben niet van uw achterban, maar zelfs die begrijpen u niet.

Onderbouwing heb ik eerder vandaag elders gedaan: http://wereldenverwondering.wordpress.com/2013/09/03/wat-gebeurt-er-uiteindelijk-als-de-overheid-iedereen-in-de-gaten-blijft-houden/

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#16 De Reaguurmeneer

Reactie verwijderd: offtopic.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#17 Joop

@15.

Via de aangehaalde website wordt verwezen naar:

http://repub.eur.nl/res/pub/31181/bestuurskunde2010_2_12.pdf

Over het neoliberaal communitarisme. In mijn ogen een goede beschrijving van de laatste decennia – gemeenschap, cohesie, repressie, controlemechanismen, en risicogroepen. Daar kan je Rutte bij nemen (eigen verantwoordelijkheid, marktwerking), maar ook Balkenende (communitarisme) in herkennen. Tegelijkertijd zie je de PvdA ook meedoen: maatschappelijke zorg als controlemechanisme, uitgewerkt bij Jeugd & Zorg. En dan kom je uit bij de disciplinerende staat zoals Foucault dat al goed zag.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#18 Michel

@13:

Bestuderen is iets anders dan er naar leven. Ronald van Raak heeft zijn doctoraal behaald met als thema conservatisme in de 19e eeuw. Hij zit voor de SP nu in de Tweede Kamer.

Ten overvloede misschien, maar nee, bestuderen in die zin bedoel ik uiteraard niet, ik ben me bewust van het verschil.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#19 Micowoco

Liever handen uit de mouwen dan hand ophouwe, dat was toch de visie van Rutte & Co?
Zo op het eerste oog een zwakzinnige slogan, want wie zijn hand ophoudt, steekt hem vanzelf uit de mouw. Oh wacht… Ze bedoelen natuurlijk: zoveel mogelijk mensen in de bijstand duwen om ze voor een uitkering hetzelfde werk laten doen, zonder rechten op wat dan ook, zo’n beetje als in China. Juist ja…

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#20 pedro

Without vision the people perish.

De visie van Rutte:

Zijn visie op Nederland is dat een kleine overheid (‘compact en sterk’) ruimte moet bieden aan een maatschappij met zelfstandige burgers die niet de hulp van de staat inroepen voor elk probleem

Nee, dat is niet de visie van Rutte. Dat is een liberale visie. Als Rutte daar achter zou staan, zou de HRA al lang aan zijn gepakt, bijvoorbeeld. Rutte’s visie is vooral dat arme mensen geen beroep op de staat moeten doen, en erg dankbaar moeten zijn voor alle aalmoezen, die ze toegestopt krijgen. Het is de aloude christelijk paternalistische visie.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#21 Michel

@20: Nee dat denk ik niet. Je doet je eigen zaak geen goed door het slechtse van je tegenstander te denken. Rutte zal zeggen dat hij mensen die “echt hulp nodig hebben” wel zal helpen, en dat meen hij dan ook (voor zo ver politici dat menen natuurlijk – maar daar gaat het nu niet om).

De problemen met de HRA zijn voor een groot deel het gevolg van liberaal beleid dat eigenwoningbezit wil stimuleren. Eigendom is voor liberalen belangrijk, want alleen de eigenaar zorgt echt goed voor zijn spullen. Publiek bezit wordt altijd minder goed verzorgd omdat het van iedereen en niemand is. Dat is ideologie.

Wat hij ook zal zeggen is dat als je arme mensen helpt ze dan nooit leren om voor zichzelf te zorgen. Ook dat is een liberale manier van denken volgens mij.

Nou ja, nu ben ik voor Rutte aan het nadenken, maar wat ik bedoel is: je moet je tegenstander niet onderschatten. En Rutte is wat mij betreft wel een liberaal.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#22 Aventura

Rutte verzweeg zijn visie, zoals alle neoliberalen doen, maar heeft die wel degelijk: Nederland definitief verkopen aan het anonieme internationale kapitaal en multinationals. De Nederlander zal armer worden omdat hij geacht wordt permanent de schuldenbubbel, veroorzaakt door de bankenwereld , te vullen met geld afkomstig uit bezuinigingen en belastingverhogingen. Socialiseren van schulden, privatiseren van winsten. Zie ABN-Amro: de geesten alweer rijp proberen te maken voor een totaal nodeloze verkoop en de belastingbetaler met een miljardenverlies opzadelen, ten gunste van rijke investeerders.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#23 Bob

“Zij hadden een bloeiende economie en hun staatsschuld was zelfs (veel) lager dan gemiddeld. Totdat bleek dat het anders was en dat de invoering van de euro misschien toch niet zo’n goed idee was geweest.”

Een blik op de link toont aan dat dat niet waar is:

” (Spains’) Debt was largely avoided by the ballooning tax revenue from the housing bubble, which helped accommodate a decade of increased government spending without debt accumulation.[119] When the bubble burst, Spain spent large amounts of money on bank bailouts.”

Spanjes staatschuld werd versluierd door de huizenbubble. Toen die barstte, liep de staatsschuld op. Niet omdat de euro werd ingevoerd.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#24 pedro

@21:

De problemen met de HRA zijn voor een groot deel het gevolg van liberaal beleid dat eigenwoningbezit wil stimuleren

Nee, dat klopt niet. Die rechtvaardiging om de HRA te laten voortbestaan is pas na WOII ontstaan en heeft pas in de jaren 90 een wat algemenere erkenning gekregen. Op dit moment blijkt dat allemaal lariekoek geweest te zijn, want door de HRA en alle soorten van leningen, die de banken uitvonden en de regeringen niet durfden te verbieden, zijn huizen juist onbetaalbaar geworden voor starters.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#25 Letaupe

@24:

In elk geval is van 1996 tot 2007 de HRA verdrievoudigd en ons bbp maar met 95 % gestegen. Daardoor is de HRA finaal uit de klauwen gelopen met dank aan de aflossingsvrije hypotheek en Balkende I – IV en Rutte’s vasthouden aan de heilige graal van de HRA.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#26 Joop

@21.

Dat liberalisme wat jij omschrijft lijkt heel veel op wat ik al vanaf mijn tiende denk over de VVD. Als je geld heb is vrijheid mooi. Als je daarentegen het minder getroffen heb, dan heb je pech. Want je zal het toch echt zelf moeten doen.

De socioloog Godfried Engbersen zegt in een interview ook dat zelfredzaamheid en zelforganisatie voor de middenstand nog geen groot probleem hoeft te zijn, voor de onderklasse daarentegen…

http://www.socialevraagstukken.nl/site/interview/nieuwe-armoede-het-optimisme-en-de-scepsis-van-godfried-engbersen/

Engbersen ziet trouwens nog andere ontwikkelingen bij de middenstand naar aanleiding van het neoliberalisme. Een inspirerend interview!

Maar het geeft aan de andere kant aan dat een groot gedeelte van de middenstand daarom wèl mee kan met het liberalisme: zelfredzaam genoeg namelijk.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#27 Michel

@23: Oh zeker, de economie vlamde op door te veel brandstof, het geld dat mensen dachten te hebben door hun steeds meer in prijs stijgende huizen. Maar Spanje had wel degelijk een lage schuld, iedereen prees het land en de economie ging goed. Dat er grote onderliggende problemen waren weten we nu, maar toen – en daar gaat het mij om – stond iedereen te juichen, ook, en misschien wel vooral, die mensen die nu om het hardst roepen dat Spaanse cultuur niet compatibel is met die van ons. Nog gekker vind ik dat al die geleerde economen die voor de ECB werken daar niet voor gewaarschuwd hebben. Niemand keek naar wat de banken deden. Bovendien, bedenk ook: stel het gaat heel goed, en jij komt vertellen dat het eigenlijk niet goed gaat. Dan ben je een spel bederver. En als je gelijk krijgt dan is ook nog eens jou schuld.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#28 Michel

@24: Wat heeft het tijdsverloop er mee te maken? (WOII en jaren 90). Ik begrijp je niet.
Dat het lariekoek is heeft niets met het inzakken van de bubbel te maken.
Dat de prijzen zijn opgestuwd door de HRA ben ik met je eens, en ik begrijp ook niet waarom men er niets aan deed. Of eigenlijk, ja ik begrijp het toch wel. Zie mijn opmerking @27 over Spanje. Dat is precies het zelfde verhaal. Elke politicus die een einde had gemaakt ruim voordat de bubbel vanzelf in zakte (dus voor het hoogte punt) kon zijn carrière wel op zijn buik schrijven. Dan bij jij de oorzaak van de ellende, jij bent de brenger van slecht nieuws. Met name de altijd optimistische VVD jongens en meisje, zijn daar heel gevoelig voor.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#29 Michel

@26: Dank voor de link. Ik zie ook dat ik de Bijbel maar eens moet gaan lezen: het Mattheus-effect.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#30 pedro

@28: het tijdsverloop van 1863 tot nu bewijst dat het vanaf het begin al een middel was om de rijkeren te helpen en niet om het eigen woningbezit te bevorderen. En dat is nu nog steeds zo: als je inkomsten hoog genoeg zijn, wordt 50% van je rente voor je huis betaalt door de belastingbetalers. Als je minder hebt, krijg je ook 10 tot 20% minder terug. De HRA is een herverdelingsmechanisme, dat als een omgekeerde Robin Hood werkt: het steals from the poor and gives to the rich.

Tsja en dat iemand die dat af wil schaffen dan de kwaaie pier is in die groep, dat is duidelijk. Maar moeten die politici eigenlijk niet eerst het landsbelang dienen?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#31 Maxm

De speech van Rutte was wel het beste bewijs dat ons huidige kabinet gewoon geen idee heeft. Het is een club beheerders die maar aan rommelen met hun respectievelijke stokpaardjes en produceren een onmogelijke mix die ons van kwaad naar erger leidt. Allemaal vast geroeste denkpatronen die het spel wel kunnen spellen maar niet kunnen omgaan met de nieuwe regels. Er is een frisse wind nodig die bij voorkeur ook de topambtenaren er uit blaast.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#33 thalmann

Wat hier genegeerd wordt is dat de Nederlandse overheid nog nooit zoveel uitgaf als nu, er wordt helemaal niet bezuinigd. Er wordt ieder jaar meer uitgegeven.

@30
Sinds wanneer is niet geïnde belasting een uitgave?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#34 Michel

@30: Ik ben met je eens dat HRA zoals het nu is fout is en dat het waanzin is dat er geen bovengrens is.

Wat betreft het bevoordelen van rijken: inderdaad, hoe duurder je huis (en hoe hoger je inkomen dus) hoe meer voordeel je hebt. Maar wat veel mensen niet zien is dat het ook een heel gunstig systeem is (was?) voor bankiers, notarissen en aannemers – de handel er omheen heeft ook voordeel bij de hogere prijzen omdat die meer verdienen als het huis duurder is.

Die hele HRA geschiedenis laat ook zien hoe gevoelig de politiek in Nederland is voor zo’n lobby. Zegt wat over onze politiek lijkt me.

En nog iets, ik betwijfel of de huizenbezitters er zelf veel aan hebben. Je hebt alleen voordeel van de stijging, maar je hebt geen voordeel van de hoge prijs op zich. Dan moet je meer lenen, en daar betaal je (ondanks de HRA) meer rente voor (plus ook nog de hogere kosten koper). Nu de prijzen zakken voelt iedereen dat dubbel hard.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#35 pedro

@33:

Sinds wanneer is niet geïnde belasting een uitgave?

Waarom vraag je dat aan mij?

  • Vorige discussie