Kunst op zondag Archives

De langst lopende serie op Sargasso. De kunstredactie zorgt voor wat kunsteducatie op de vroege zondagochtend. Lezersbijdragen worden zeer gewaardeerd.

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag in de klei met Koos Buster

14 april 2024 , 08:00 , door Wilma Takes a Break

RECENSIE - Je hebt vast wel eens met je handen in de klei gezeten. Niet de vette, zwart glanzende Zeeuwse klei maar de bruine of grijze klei met chamotte. De klei die tijdens handvaardigheid op school wordt gebruik. Kunstenaar Koos Buster is er op de Rietveld Academie op afgestudeerd en noemt zichzelf de Minister van Keramische Zaken. De eerste museale solotentoonstelling van deze artistieke minister is tot en met 20 mei te zien in Museum MORE Kasteel Ruurlo.

Planning van de expositie Het had ook anders kunnen zijn © foto Wilma Lankhorst.

Koos z’n kleivoet

Koos Buster Stroucken (Amsterdam, 1991) heeft op de basisschool leren kleien. Hij was er toen niet goed in en vond het ook niet leuk. De grote omslag kwam toen hij op de Rietveld Academy zijn eigen voet moest kleien. Het eindresultaat was verbluffend goed. Klei kun je goed nat houden waardoor je er steeds mee verder kunt gaan. Terugkijkend op deze ervaringen concludeert Buster dat hij inmiddels behoorlijk goed kan kleien. Zo goed zelfs dat hij zichzelf Minister van Keramische Zaken noemt.

Collage met sfeerbeelden expositie © foto Wilma Lankhorst.

Dagelijkse dingen

Na zijn studie werkt Buster tijdelijk als kunsttransporteur. In de musea en galerieën ziet hij objecten waarvan hij vindt dat ze meer aandacht verdienen. Museumbezoekers zien geen trappen en/of rollen tape, maar deze hulpmiddelen zijn wel nodig bij de opbouw van een tentoonstelling. Koos Buster geeft deze en andere alledaagse objecten een podium. Hij werkt zowel in keramiek als met glas. In Ruurlo zie ik flessen met schoonmaakmiddelen, een Slush-machine, grote waterflessen -koelers met kraantjes, limonadekoelers en kauwgomballenautomaten. En uiteraard mag de brandblusser niet ontbreken voor het geval dat.

Foto: Joan (cc)

Tips van Kunst op Zondag voor de museumweek 2024

31 maart 2024 , 08:00 , door Wilma Takes a Break

NIEUWS - Van 30 maart tot en met 5 april 2024 is het weer nationale museumweek. Tijdens deze week mag je als museumkaarthouder je pas tijdelijk uitlenen aan een vriend/vriendin, collega, buren of familielid. Een uitgelezen kans om iemand gratis kennis te laten maken met het grote aanbod van tentoonstellingen en musea in ons land. Voor Kunst op Zondag deel ik graag vijf tips met je voor de museumweek 2024.

Ruthi Helbitz Cohen in de kelder van DAT Bolwerck © foto Wilma_Lankhorst

Ruthi Helbitz Cohen installatie in de kelder van DAT Bolwerck in Zutphen © foto Wilma Lankhorst.

Ruthi Helbitz Cohen in Zwolle en Zutphen

De Israëlische kunstenaar Ruthi Helbitz Cohen (1969) exposeert haar werk op dit moment op twee locaties in ons land. Museum de Fundatie in Zwolle heeft haar uitgenodigd als eerste kunstenaar voor hun nieuwe programma ‘Kunst in de Vide’.

In DAT Bolwerck aan de Zaadmarkt in Zutphen is meer werk van haar te zien in de expositie The Sky Fell on Her. In het werk van Helbitz Cohen neemt het vrouwelijk lichaam een centrale plaats in. Ook de verbinding met haar familie komt steeds weer naar voren. Dat is in Zutphen letterlijk zichtbaar in het plakband dat haar grootvader gebruikte in zijn bedrijf. In ieder werk is dit terug te vinden, soms heel duidelijk, soms heel subtiel. Op 6 april wordt er muziek gemaakt bij de werken van Helbitz Cohen. Kijk hier voor meer informatie.

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag ondergaat de grote illusie

17 maart 2024 , 08:00 , door Wilma Takes a Break

De peuter staat te springen voor de spiegelwand. Hij wil de kat strelen en de papegaai vastpakken. Dan ziet hij de muis rennen, hij schrikt en zoekt zijn papa. Die attendeert hem op de projector. Maar daar wil het kind niets van weten. Hij heeft alleen oog voor de illusies op de wanden in het Teylers Museum. Voor Kunst op Zondag dompel ik me onder in ‘De grote illusie’.

Kunnen we onze ogen nog wel geloven?

Anno 2024 komen we bijna dagelijks in aanraking met kunstmatige of artificiële intelligentie (AI). Met een paar kernwoorden kunnen we onze computer een artikel laten schrijven of een beeld laten ontwerpen. Op social media komen berichten en beelden naar ons toe waarbij je soms heel goed moet kijken of wat je leest of ziet waar of niet waar is. Maar deze vragen zijn niet nieuw…!

Tijdens de tentoonstelling De Grote Illusie – 200 jaar Virtual Realities (Teylers Museum Haarlem) reis je terug naar de negentiende eeuw. In die tijd groeide optische illusies uit tot massaspektakel. In het oudste museum van ons land, kun je nu terug naar de wortels van virtual reality (VR), augmented reality (AR) en deepfake. De tentoonstellingszaal is voor deze gelegenheid omgebouwd tot een spiegelpaleis. Mijn ogen moeten even wennen aan de ruimte. Vier spiegelwanden met daarin een box met spiegelwanden. Al deze spiegels versterken de illusie, kan ik mijn ogen hier nog wel geloven?

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | Peter Buggenhout

10 maart 2024 , 08:00 , door de Redactie

Kunstenaar Peter Buggenhout creëert objecten die gewoon ‘zijn wat ze zijn’ en niets hoeven te representeren. Zijn sculpturen zijn gemaakt van materialen die zonder enige waarneembare logica zijn samengebracht. Hij gebruikt wat voorhanden is.

Zo biedt de tentoonstelling Second Sight in de Projektenzaal van Kunstmuseum Den Haag een voorproefje van de foot print die ons industriële heden achterlaat.

Gorgo #27, 2012 (Foto: Dirk Pauwels)

Buggenhouts kunst is een ode aan de menselijke creativiteit. Hij gebruikt een rijke schakering van zowel kleurrijke, vrolijke als sombere, donkere dimensies die als het ware door de blender worden gehaald om zo tot een nieuwe werkelijkheid te komen.

Beeldend uitgedrukt is cultuur de enorme pletwals die onze wereld van orde voorziet door een heleboel dingen naast zich aan de kant weg te drukken. De pletwals laat naast zich, links en rechts een enorm massa puin achter: ideeën en goederen die ons niet meer dienstig zijn. Als we de bergen puin bekijken, moeten we ons afvragen in hoeverre een systeem heilbrengend is.

—Peter Buggenhout, 2001

I am the tablet #9, mixed media. (Foto: Dirk Pauwels)

In de esthetiek van puin en afval ziet Buggenhout het tegengestelde van ideologieën en utopieën die ons de valse hoop geven op eindeloos beschikbare grondstoffen en grenzeloze groei. In zijn sculpturen versmelt het afval van de grootschalige industrie met de restanten van massaproductie en consumptie – dingen die onze samenleving systematisch uit haar gezichtsveld bant.

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag verkent Museum Murals

18 februari 2024 , 08:00 , door Wilma Takes a Break

Er loopt al jaren een discussie over de vraag of street art in een museum thuis hoort? Het begon jaren geleden toen musea werk van street art kunstenaars Keith Haring, Jean-Michel Basquiat en Banksy aan de muur hingen. Ondertussen zijn er verschillende onderzoeken geweest zoals de masterscriptie van Alex Pope, ‘Verkunsting van graffiti: van de metro naar het museum’ (2011). Sinds 2022 heeft ons land zelfs een heus street art museum, STRAAT (Amsterdam). Het Mauritshuis gaat een stap verder en lanceert dit jaar een landelijk museum-graffiti project: Museum Murals. Voor Kunst op Zondag wil ik daar meer van weten.

Martine Gosselink (algemeen directeur Mauritshuis) onthult het logo van het Museum Murals project © foto Wouter Vellekoop.

Wat is de aanleiding voor Museum Murals?

In 2022 vierde het Mauritshuis haar 200-ste museumverjaardag. Het jubileum werd gevierd met projecten die in het teken stonden van 200 jaar inspiratie. Eén van die projecten was Mauritshuis Murals. Vijf street art kunstenaars lieten zich inspireren door vijf schilderijen uit de collectie van het museum en maakten hiervan muurschilderingen in verschillende Haagse wijken. Dit was een van de meest succesvolle jubileumacties en smaakte naar meer. Dit jaar komt er een landelijk vervolg onder de naam Museum Murals. Het Mauritshuis werkt hierbij samen met negentien andere musea in ons land. Het doel is om Nederlandse musea te helpen nieuwe doelgroepen te bereiken en kunst toegankelijk(er) te maken.

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | Herinnert u zich deze nog?

11 februari 2024 , 08:00 , door P.J. Cokema

Uit Kunst op Zondag 3 februari 2019: iemand liet iets in elkaar storten en dat kreeg applaus….

Prachtig? Prachtig!

Het is natuurlijk even intrigerend als spectaculair dat hij al die moeite met één enkele trap in elkaar laat donderen. Maar het oeuvre van Aeneas Wilder omvat meer dan dat. Bij sommige van zijn constructies vraag je je af wanneer het vanzelf in elkaar stort.

Meer dus in de herhaling en hier.

Vraag aan alle curatoren in Nederland: wanneer krijgen we Aeneas Wilder en zijn werk weer eens hier te zien?

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag januari-tips

21 januari 2024 , 08:00 , door Wilma Takes a Break

NIEUWS - In de eerste twee maanden van dit nieuwe jaar zijn er aan aantal museale tentoonstellingen die de laatste trends in de hedendaagse kunst laten zien. Voor Kunst op Zondag bezocht ik Ai Weiwei in de Kunsthal, Yayoi Kusama in het Stedelijk Museum Schiedam en Nan Goldin in het Stedelijk Museum in Amsterdam. Tot slot is er de Art Fair in Naarden van 25 t/m 28 januari 2024.

Ai Weiwei In Search of Humanity © collage Wilma Lankhorst.

In Search of Humanity met Ai Weiwei

De Kunsthal Rotterdam presenteert de grote tentoonstelling “In Search of Humanity” van de Chinese kunstenaar, mensenactivist en criticus Ai Weiwei (1957). Dit is de meest volledige overzichtstentoonstelling van Ai Weiwei tot nu toe. Je ontdekt een indrukwekkend overzicht van werken, gemaakt in de ruim veertig jarige carrière van de kunstenaar. Ik zag schilderijen, culturele readymades, LEGO-werken, sculpturen, installaties, fotografie en videokunst. Het team van de Kunsthal wist de hand te leggen op belangrijke werken uit verschillende fasen in het oeuvre van deze kunstenaar.

Ai Weiwei in de Kunsthal Rotterdam © collage Wilma Lankhorst.

Fietsen, krukjes en duizenden zonnebloempitten

Om de ruim 120 werken te verkennen, heb je zeker twee uur nodig. De zaalteksten zijn compact en helder en geven goede achtergrondinformatie over elke creatieve fase. Ik ontdekte bekende en minder bekende werken zoals het veel getoonde Forever Bicycles (2003): een sculptuur van stuurloze fietsen. Hiermee benadrukt Ai Weiwei dat we niet zelf bepalen waar we naartoe fietsten. Hij verwijst hiermee ook naar het dominante Chinese regime. In de volgende ruimte is de vloer bezaaid met ruim duizend kilo handgeverfde porseleinen zonnebloempitten. Met Sunflower Seeds (2010) daagt Ai Weiwei het ‘Made in China’ mantra uit waar China om bekend staat.

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | Antiek glas

14 januari 2024 , 08:00 , door Jona Lendering

Een van de oudejaarsvragen betrof antiek glas: viel er iets te zeggen de wijze waarop het werd vervaardigd en kunnen we het namaken? De tweede vraag is makkelijk te beantwoorden: ja, dat kunnen we. Er zijn diverse ateliers, zoals dit, en u kunt de producten kopen in de meeste museumwinkels. De vraag hoe ze het in de Oudheid maakten, is lastiger.

Er gaat namelijk een andere vraag aan vooraf: wat is glas eigenlijk? Het is feitelijk vloeibaar gemaakt en daardoor bewerkbaar silica. Dat valt te winnen uit gewoon zand, maar voor de glasmaker aan het werk kan, moet hij twee problemen oplossen. De eerste moeilijkheid is dat hij het smeltpunt van silica moet verlagen van rond de 2000°C tot 1200°C. Daarom voegt de glasmaker soda (natriumcarbonaat) toe, dat valt te winnen uit planten. Dit creëert een nieuwe complicatie, namelijk dat het product zo oplosbaar wordt. Daarom voegt hij ongebluste kalk (calciumoxide) toe. Zo wordt het mengsel weer harder en kunnen we, om eens iets te noemen, water drinken uit een glas. De verhouding tussen de drie bestanddelen varieert rond de 70% silica, 25% soda en 5% calciumoxide.

Babylonische instructie voor de glasmaker (Pergamonmuseum, Berlijn)

Het oudste glas

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | De grens over

31 december 2023 , 08:00 , door P.J. Cokema

We passeren straks de 365-dagen grens. Voor wat volgt krijgen we één dag meer. Hopelijk zien we u aan die kant van de grens weer. Voor nu, bij wijze van ansichtkaart met onze groet bij de jaarwisseling:

“Wie wil dat de wereld blijft zoals die is, die wil niet dat ze blijft”, citaat van de schrijver/dichter Erich Fried.

Te zien bij de East Side Gallery, een restant van de Berlijnse Muur, een grens die in 1989 aan diggelen ging. Gemaakt in 1990 door graficus/schilder Monika-Elisa Budzinski. In 2009 gerenoveerd door Shamil Gimayev, van wie ook bij de East Side Gallery ‘Wir sind ein Volk’ is te zien.

De muurschildering net het citaat van Fried was eerder te zien bij Kunst op Zondag ‘De muur’, waar behalve de Berlijnse Muur ook de Amerikaanse en Palestijnse muur voorbij kwamen. De wereld was één grens kwijt, maar kreeg er meerdere voor terug.

Foto: Joan (cc)

Kerstmis achter prikkeldraad

24 december 2023 , 08:00 , door P.J. Cokema

De kerstboodschap van het Spaanse collectief Luzinterruptus: Christmas in the trenches / Navidad de trincheras

Kerstmis in de loopgraven: “Als de kerstsfeer van vrede en liefde Bethlehem niet eens kan bereiken, hoe kunnen we deze dan kunstmatig in onze straten en pleinen installeren?”

Kerstmis heet het feest van licht te zijn. De diepere betekenis van ’feest van licht’ zal ergens diep in een onvindbaar hoekje van het collectieve bewustzijn verborgen liggen. Maakt niet uit, want Kerst is dan toch wel het feest dat de donkere dagen van december verlicht met een niet te tellen hoeveelheid lampjes in de straten.

De kerstboodschap van Luzinterruptus is:

Hopelijk zal het teveel aan licht ons er niet van weerhouden de angstaanjagende duisternis te zien die ons achtervolgt

En dus bedacht Luzinterruptus ‘een stedelijke decoratie die past bij de tijd waarin we leven’. Eentje met ‘weinig licht en veel prikkeldraad’.

Bekijk meer van ‘Christmas in the trenches‘ en zie hoe dat er in de straten van uw stad uit zou kunnen zien. afbeeldingen en details van de (vormgegeven door graficus Zeke Wenders).

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag in de kerstvakantie

17 december 2023 , 08:00 , door Wilma Takes a Break

NIEUWS - In de kerstvakantie is er vaak extra tijd om er even tussenuit te gaan. Een museumbezoek biedt een moment van inspiratie, van nieuwe ideeën opdoen of gewoon een moment van ontspanning. Graag zet ik een aantal tentoonstellingen op een rijtje om de gang naar het museum nog iets gemakkelijker te maken. Hiermee sluit ik mijn bijdrage aan Kunst op Zondag voor 2023 af. Mooie feestdagen en graag tot ziens in 2024.

Lara de Moor in Museum MORE Gorssel

De tentoonstelling van Lara de Moor (1969) in Gorssel is verstillend en adembenemend mooi. In de tuinzaal van het museum hangen dertig werken van haar onder de titel ‘The other place’. Dit is de eerste museale tentoonstelling van deze Nederlandse kunstenaar. In haar werk creëert zij een mysterieuze wereld waarin verlaten plekken een eigen ziel en atmosfeer krijgen. Een afgehaald bed met en stapel dekens in een lege kamer brengt je in een oogopslag in een andere wereld. Soms verwijst ze in haar werk naar een historisch kunstwerk zoals in ‘Prop Table (after El Greco – 2018) en dan weer creëert ze zelf een nieuwe ruimte waarin ze een web van draden spint. En wat doet die zak met water daar aan de deurknop? Ontdek het zelf in de tentoonstelling The Other Place in Museum MORE.

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag │Thomas Schütte & Stan Douglas

3 december 2023 , 08:00 , door Wilma Takes a Break

VERSLAG -

In Museum de Pont gaat deze winter een droom van kunstenaar Thomas Schütte in vervulling. Na ruim veertig jaar krijgt hij de kans om drie van zijn architectuurmodellen op ware grootte uit te voeren. Naast deze werken zijn er audiovisuele werken van de Canadese kunstenaar Stan Douglas te zien en te beluisteren. Voor Kunst op Zondag pakte ik de trein om beide exposities in Tilburg te verkennen.

Thomas Schütte

Van de Duitse kunstenaar Thomas Schütte (Oldenburg, 1954) heeft de Pont verschillende werken in haar collectie. Wie de Pont kent, kan zich Die Grosse Geisten, vast herinneren. Deze glimmende figuren staan in een kring bij elkaar. Het is alsof je tussen reuzen staat. Ondanks hun sterke verschijning zijn de geesten nu bijfiguren. In de tentoonstelling Westkunstmodelle 1:1 staan drie architectuurmodellen centraal die eerder als miniatuur te zien waren op de Westkunst-tentoonstelling 1981. In de grote hal van de Pont zie je de modellen nu voor het eerst op ware grootte. Het gaat om het werk Schiff, Bühne en Kiste. De centrale hal van de voormalige wolspinnerij leent zich goed voor dit soort monumentale werken.