Kunst op Zondag | Drones

Drones zijn hot. Voor een betaalbaar prijsje schaf je in de speelgoedwinkel al een vliegend gevalletje aan. Was de drone eerst vooral in het nieuws als middel waarmee de overheid je kan bespioneren of zelfs doden, nu lijkt de drone een ingeburgerd machientje, waarmee het vliegen alleen al menigeen dikke pret verschaft.

De ingebruikneming van bijna alle nieuwe technologie heeft, bijna altijd, positieve en negatieve kanten. Drones kunnen een uitkomst zijn als hulpmiddel om op moeilijk bereikbare plekken reparaties uit te voeren. Maar ze kunnen ook dodelijke wapens vervoeren of een gevaar zijn omdat ze door onbekwame piloten worden bestuurd. Met drones kan de overheid de laatste minieme plekjes privacy vernietigen. Drones kunnen ook een uitbreiding zijn van het creatieve gereedschap van beeldend kunstenaars, toneelmakers, choreografen, filmers en fotografen.

Het kabinet wil de wettelijke mogelijkheden voor beroepsmatig gebruik van drones verruimen. Vanaf 1 juli zouden politie en brandweer meer bevoegdheden moeten krijgen. Reken er maar niet op dat dit geldt voor kunstenaars of bedrijven die met drones pizza’s bezorgen of koeriersdiensten leveren. In Amerika zijn regels in voorbereiding om commercieel gebruik van drones aan banden te leggen.

De drone is inmiddels goed in het bewustzijn van kunstenaars doorgedrongen. Enerzijds een groep kunstenaars die vooral focussed op het wangebruik van deze technologie door overheden. Anderzijds de kunstenaars die het als een fraai onderdeel van hun werk zien.

Er zijn zelfs kunstenaars die de drone-cultuur zo enthousiast ondersteunen dat ze plannen indienen om een leegstaande steenfabriek om te bouwen tot drone-vliegveld. De kunstenaars Frans van Ditzhuijzen en Thijs van Dalen doen als ‘Team Weldoeners‘ met dat plan mee aan de prijsvraag ‘Ruimte voor Ruimdenkers’, die de provincie Overijssel heeft uitgeschreven voor het creatief invullen van leegstaande locaties.

SETUP uit Utrecht, een clubje jonge, creatieve technologiemakers en -denkers, wil mensen helpen die de nieuwe technologische ontwikkelingen niet zo snel kunnen bijbenen. Ze hebben een Knuffeldrone-project voor kinderen opgezet en organiseerden ‘Bring your own drone’, waar de drones nog strak aangelijnd waren. Bij alle technologieprojecten vestigt SETUP ook aandacht aan de negatieve kanten en hoe je daar mee om kan gaan. Denk aan kleding die beschermend werkt tegen cameratoezicht en gegluur door drones.

En dan nu de beelden.

Ars Electronica Futurelab ontwikkelde een soort ballet voor drones.

Het Britse reclamebureau Saatchi & Saatchi huurde wat kunstenaars en ontwerpers in voor een soortgelijke voorstelling.

Maar echte dans laat zich ook combineren met drones. In de voorstelling “Fly” werkte de Japanse dans- en performancegroep Eleven Play werkte samen met kunstenaar en hacker Daito Manabe.

Graffiti kunstenaar KATSU ontwikkelde samen met het Free Art and Technology Lab de ‘Graffiti Drone’. Graffiti wordt al op de meest vreemde plekken aangebracht, maar met deze drone kunnen ook onmogelijke plekken van dit type street-art worden opgepimpt. In dit filmpje wat oefeningen met de Graffiti Drone.

Als onderdeel van zijn sinds 1983 lopende project “Who’s the artist” ontdekte ook Pier van Dijk de drone. In samenwerking met Sirius Drone creëerde hij ‘Dots and Dashes, a tribute to Piet Mondriaan and Jackson Pollock’.
Het project is nog niet ten einde, de reden waarom Pier van Dijk nog niet eerder naar buiten is getreden met materiaal. Hij heeft deze beelden speciaal voor Kunst op Zondag beschikbaar gesteld (foto’s: Jenny de Groot). Ander werk van Pier van Dijk is vanaf 20 maart te zien in Kunsthal Perron 1 te Delden.

De drone aan het werk.

Het resultaat.

En dan kunstenaars die mensen bewust proberen te maken van de alom aanwezige drones, die absoluut geen creatieve functie hebben.

Grafisch ontwerper Ruben Pater maakte in 2012 de Drone Survival Guide. Met deze documentatie kun je de silhouetten van 27 van de meest bekende militaire drones herkennen. De gids bevat ook een lijstje tegenmaatregelen om aan drone detectie te ontsnappen. Dat doet denken aan Adam Harvey (in Kunst op Zondag over ‘kunst als wapen’) die de Anti-Drone Hoodie bedacht, waarmee je je onzichtbaar kunt maken voor het alziend drone-oog.

James Bridle probeert mensen bewust te maken van de aanwezigheid van drones door de contouren van hun schaduw op straat te kalken.

Trevor Paglen fotografeert fraaie luchten. Heel fraai op een miniscuul klein vlekje na. Jawel, een militaire drone (ziet u hem?).

Ook eerder in Kunst op Zondag, maar nu het herhalen waard: Not a bug splat (geen platgeslagen insect) heet de installatie die kunstenaars in Pakistan opstelden. Het is een enorm portret van een meisje. Zo groot dat degene die op afstand een drone bestuurt geen vage pixels ziet, maar het gezicht van een jong meisje.

Tot slot de Flying frenchies. Een collectief van acrobaten, atleten en diverse performers. In het filmpje Catching Bebop Drones zijn ze langsvliegende drones te vlug af. Bebop Drones is een van de vele dronesproducten.

Terugkomend op het kabinetsplan om de wetgeving voor drones aan te passen: ik zou zeggen een algeheel verbod op drones, behalve voor kunstenaars die alleen vreedzaam gebruik toepassen.