De academicus als homo non ludens

In de NRC van afgelopen zaterdag stond een essay van René van Woudenberg, met als portee dat de wetenschappelijke bewijsgrond ruimte laat om ook op zoek te gaan naar een wetenschappelijk bewijs voor Gods bestaan. Een oud argument, dat de plank mis slaat. Een argument bovendien waar juist theologen zich verre van zouden moeten houden, al heeft ook de wetenschap boter op haar hoofd. De gedachte dat wetenschap en religie gescheiden werelden zijn, de zogeheten non overlapping magisteria, is van relatief recente datum. Ze komt niet voort uit een waargenomen toenemende, hinderlijke bemoeienis van religie met de wetenschap, maar eerder uit het omgekeerde, een wetenschap die steeds minder raakvlakken met de religie ervaart. Misschien dat het juist daarom des te meer opvalt wanneer het kortstondig schuurt. Er is echter meer aan de hand. Men hoort sommige kerkgangers nog wel eens klagen over de evolutietheorie, maar nooit dat de wetenschap in zijn algemeenheid een bedreiging zou zijn voor het geloof en daarom aan de deur geweerd dient te worden. Wetenschappers die menen dat religie in zijn geheel bij het grof vuil hoort en in ieder geval geen plek heeft binnen de academie, zijn eenvoudiger te vinden. De bedenkingen zijn, met andere woorden, eenzijdig. De vraag is waarom. De sleutel zou wel eens kunnen liggen in een opmerking van historicus Johan Huizinga, in zijn boek Homo ludens, waar hij stelt dat alle aspecten van de menselijke cultuur een spelelement in zich dragen, met uitzondering van de moderne wetenschap sinds de achttiende eeuw. Ergens in haar weg door de moderne tijd heeft de wetenschap haar relativeringsvermogen verloren en is bevangen door een dodelijke ernst. Een onnodige ernst ook, want de regels van het academische spel bepaalden al sinds het prille begin dat er in de wetenschap geen ruimte was voor God.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Kaats Late Night Review: John Oliver over Saoedi-Arabië

RECENSIE - Wie John Oliver niet kent heeft de laatste jaren onder een steen geleefd. Zijn Last Week Tonight staat ook duidelijk model voor het in Nederland veelgeprezen Zondag met Lubach.

Het format is simpel en ook al jaren hetzelfde. John (Hostus Mostus) zit achter een desk en neemt in rap tempo het nieuws van de week door. Tegenwoordig vrijwel altijd beginnend met een rant over Trump, waarbij de fucks en shits je om de oren vliegen; dat kan omdat het op betaalzender HBO zit. Hij weet feilloos en op beeldende wijze de vinger op de totaal gestoorde en o zo pijnlijke plekken te leggen.

Na dit intro van een paar minuten wordt het grootste deel van de uitzending (dat eigenlijk veel te kort is met een half uurtje) besteed aan een specifiek onderwerp, dat door de redactie tot op de bodem is uitgezocht. Hoewel John zelf niet nalaat te benadrukken dat ze géén journalisten zijn, kun je er bij dit programma wel vanuit gaan dat de informatie die je meekrijgt correct is. Het zijn altijd zeer serieuze onderwerpen, maar juist door de grappen die ze ermee uithalen blijft het verhaal goed hangen. Er worden grote misstanden aan de kaak gesteld, je steekt er echt iets van op.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

SG-café maandag 15-10-2018

Dit is het Sargasso-café van maandag 15-10-2018. Hier kan onder het genot van een virtueel drankje, nootje en/of kaasplankje alles besproken worden wat elders off topic is.

Foto: © Sargasso logo Goed volk

Goed volk | Zwarte Piet (1)

LONGREAD - Je kunt van het ons met enige regelmaat falende rechtsapparaat zeggen wat je wilt, maar het ruim één maand vóór de nationale intocht van Sint Nicolaas voor de rechter slepen van vierendertig ‘Helden van Dokkum’ getuigt van een perfecte timing. Als het een beetje meezit hebben we er na de definitieve uitspraak van de rechter begin december vierendertig ‘martelaren’ bij. Een betere scheut olie op het vuur had ik niet kunnen bedenken.

Diezelfde timing dwong mij ertoe een idee over een blog over Zwarte Piet vervroegd te realiseren. Ik kan bij de naderende burgeroorlog niet doen of mijn neus bloedt en ik wil de feiten voor zichzelf laten spreken. Ik zal de zwartepietendiscussie niet mijden, maar wil me er niet al te diep in mengen. Lafhartig schuif ik die Zwarte Piet door (de uitdrukking komt overigens uit een kaartspel), maar ik zal aan het slot wel enkele conclusies trekken.


Het is uiteraard onmogelijk in twee of drie columns een doorwrochte studie over Zwarte Piet te publiceren. Dat zou minstens een geschiedenis ter grootte van een ‘lijvig, in kalfsleder gebonden band’ (Maarten Toonder) vereisen en zo soepel is de redactie van Sargasso qua plaatsruimte niet. Zelfs historicus Frits Booy had voor zijn minimale overzicht Het verhaal van Zwarte Piet (2014) nog vijftien pagina’s nodig. Ik moet helaas een hoop namen, termen, feiten en zinnige hypothesen onbesproken laten en mij tot een rode draad beperken, hetgeen bij een zo complex fenomeen als Zwarte Piet ook geen kwaad kan. Ik zoek een antwoord op slechts deze vragen:

Foto: vrouwen_mars_maart2018-3422243_1280_pixabay

De Mannenbeweging

COLUMN - Toen ik voor het eerst las over Warren Farrell moest ik een beetje lachen. Deze man was ooit een mannelijk boegbeeld voor het feminisme. Nu wordt hij gezien als de vader van de mannenbeweging. Want hij vindt dat het feminisme is doorgeslagen. En ja sorry, maar dat werkte in eerste instantie op mijn lachspieren.

Incels

Want bij “mannenbeweging” denk ik in eerste instantie aan de Incels. Over doorgeslagen gesproken. Mannetjes die vinden dat ze recht hebben op seks en daarbij worden tegengehouden door Stacy’s (vrouwen), die alleen maar vallen voor Chads (aantrekkelijke mannen). En die moeten allemaal dood, nadat de Stacy met geweld genomen is natuurlijk. Het verwrongen wereldbeeld van deze types is sneu en lachwekkend, maar helaas gaan sommige idioten daadwerkelijk tot actie over, zoals in april 2018 in Toronto. En ik weet niet of het toevallig is, maar dat is ook de woonplaats van Jordan Peterson, die ik verafschuw omdat hij dit soort gedachtegoed min of meer aanmoedigt.

Dus ik plaatste Warren Farrell in die categorie van mannen die vinden dat mannen dominant moeten zijn. Maar na het lezen van dit interview ben ik daarvan teruggekomen, want een groot deel van wat hij zegt snijdt hout. Ik vind niet echt dat het feminisme is doorgeslagen, op een paar hardcore Dolle Mina’s na, maar dat betekent niet dat er geen issues zijn voor mannen. Deels had ik die zelf ook al op mijn netvlies.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

https://www.youtube.com/watch?v=-WXy-h5scjk

Closing Time | Je wil een ster zijn?

We zijn al weer bij de vijfde stap (naar het idee van de zes stappen theorie) in dit tweede rondje covers kringloop.

Tom Petty en The Byrds hadden wel meer gemeen dan alleen het Amerikaanse meisje uit de vorige aflevering. Over en weer coverden ze elkaar nummers. Tom Petty coverde bijvoorbeeld ‘So You Want To Be A Rock ‘N Roll Star’ van The Byrds.

De inhoud van het nummer inspireerde talloze andere muzikanten tot de vele covers die volgden. Onder andere deze van Patti Smith.

Foto: bixintx (cc)

Dokkum en de demonstratievrijheid

OPINIE - Zinnige en onzinnige reacties op een proces tegen wegblokkeerders.

Het OM heeft taakstraffen geëist tegen alle 34 actievoerders die vorig jaar de A7 blokkeerden om te voorkomen dat demonstranten tegen Zwarte Piet bij de intocht van Sinterklaas in Dokkum aanwezig konden zijn. Tegen initiatiefnemer en “intellectueel dader” Jenny Douwes is een taakstraf van 240 uur en een voorwaardelijke celstraf van 3 maanden geëist.

Met deze eisen heeft het OM niets over Zwarte Piet gezegd, schreef Peter Giesen in De Volkskrant. Het gaat hier, naast een strafbare verhindering van het verkeer, over de vrijheid van meningsuiting. In een samenleving met heel verschillende bevolkingsgroepen kunnen spanningen ontstaan, zoals de Zwarte Pietkwestie ten overvloede aantoont. Als deze groepen met elkaar willen samenleven, moeten zij in elk geval kunnen zeggen wat zij op hun lever hebben, hoe onredelijk of ergerniswekkend dat ook voor anderen moge zijn — mits zij uiteraard niet oproepen tot geweld.

Floor Rusman pareert in de NRC de verdediging van organisator Jenny Douwes die, als een nieuw type provo, beweerde dat het hier om een ‘ludieke actie’ ging. De blokkeerders van de A7 hebben niets van provo begrepen, volgens Rusman. ‘Want inhoudelijk zet het nieuwe verzet het oude op z’n kop. De provo’s wilden demonstreren mogelijk maken, de blokkeerfriezen juist niet. De provo’s streden voor vrije meningsuiting, de blokkeerfriezen wilden die beperken. Want ja, natuurlijk waren ze ervoor, maar „niet voor iedereen” of „niet op deze dag”. De provo’s en andere linkse activisten wilden een hiërarchie afbreken, de blokkeerfriezen willen er een creëren: eerst de rechten van henzelf, dan die van de anderen.’

Foto: Duncan Hull ? (cc)

Kunst op Zondag | Idee of kopie

In de vorige Kunst op Zondag zagen we een fenomeen voorbij komen dat de hele kunstgeschiedenis lang onuitroeibaar blijkt:  één idee door meerdere kunstenaars uitgevoerd.

Het ging toen om ‘kauwgomhoofden’. Het idee het publiek te vragen een hoofd vol te plakken met kauwgum blijkt in de hoofden van meerdere kunstenaars gespeeld te hebben. Zonder dat ze het van elkaar wisten?

Voor zo ver we kunnen nagaan verscheen in 2012 het eerste hoofd (dus het meest oorspronkelijke idee?) in Vancouver (Canada).

Drew Shaffer en Chris von SzombathyYou complete me,  2012.
© Drew Shaffer and Chris von Szombathy You complete me 2012

Niet lang daarna, in 2014, verscheen eveneens in Vancouver een tweede kauwgomhoofd, nu van een andere kunstenaar.

Douglas CouplandGumhead, 2014.
cc Flickr Ted McGrath 2014 - Vancouver - Mr. Gumhead

En een oplettende Sargasso-lezer wees ons op de kauwgumkop die in 2016 in Arnhem was te zien. Deze keer van een Filipijnse kunstenaar.

Louie CorderoThe Happy Camper, 2016.
cc Flickr harry_nl Arnhem Happy Camper by Louie Cordero

Het hoofd in Arnhem mocht ook met klei worden beplakt. Overigens meent de kunstenaar nog geld tegoed te hebben voor de aankoop van twee andere kunstwerken die tijdens dezelfde expositie te zien waren.

Eén van de kunstenaars van het oorspronkelijke kauwgomhoofd reageerde laconiek op het kopiëren van zijn idee.

SG-café zondag 14-10-2018

Dit is het Sargasso-café van zondag 14-10-2018. Hier kan onder het genot van een virtueel drankje, nootje en/of kaasplankje alles besproken worden wat elders off topic is.

Closing Time | Meisje uit Amerika

In de vierde stap in het tweede rondje covers kringloop, losjes gebaseerd op de zes stappen theorie, beginnen we met het door Tom Petty bezongen Amerikaanse meisje.

Gecoverd door Roger McGuinn (Jim McGuinn zo u wilt), hoofdzanger van The Byrds, aan wie Tom Petty met dit nummer een hommage bracht, volgens een recensie in Rolling Stone.

Wiki-anekdote: in stijl zou Tom Petty’s uitvoering zo sterk overeenkomen met de muziek van The Byrds dat McGuin zich afvroeg wanneer hij dat nummer nou had geschreven.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Vorige Volgende