Dick ‘zeg maar’ Schoof

Een interessant kenmerk van de huidige Nederlandse premier, drs. Dick Schoof, is dat hij zo slecht spreekt. Nederlandse politici zijn zelden wonderen van retorisch talent, en we hebben eerder premiers gehad waarnaar het moeilijk luisteren was. Maar zelfs Jan-Peter Balkenende kon nog wel uit zijn woorden komen. Het heeft er ongetwijfeld mee te maken dat we gewend zijn aan politici die over het algemeen aan verkiezingen hebben moeten meedoen en daar kiezers hebben moeten overtuigen. En kiezers raken nu eenmaal niet zo snel overtuigd van iemand die een beetje verlegen staat te stamelen. Wat dat betreft heeft het optreden van Schoof, die ongeschoold praat en daarbij allerlei tics laat zien die een beroepspoliticus allang had weggetraind, iets verfrissends – mits we even vergeten dat hij een kabinet leidt dat op dubieuze gronden het parlement buiten spel wil zetten en tussen neus en lippen door zonder enige vorm van argumentatie de botte bijl zet in de boekhandel, de journalistiek en de wetenschap. Een van zijn verbale tics is zeg maar. Neem Schoofs persconferentie van afgelopen vrijdag. Dat gebruik van zeg maar lijkt me hier voer voor een onderzoekje. Als ik goed tel, zegt Schoof hier 47 keer ‘zeg maar’ in minder dan 34 minuten. Dat is bijna drie keer per twee minuten en eigenlijk meer, want af en toe zijn er ook nog journalisten aan het woord (en geen van hen zegt ooit ‘zeg maar’). Interessanter is nog dat het gebruik van zeg maar niet evenwichtig verdeeld is. Hij gebruikt het bij sommige antwoorden veel vaker dan bij andere en sowieso is het gebruik van zeg maar geclusterd: als hij een keer zeg maar heeft gezegd, is de kans groter dat hij dat de komende 10 seconden nog een keer doet. Het gebruik van stopwoorden lijken me bij Schoof een teken van zenuwen. Op momenten dat het gaat over zijn kabinet doet hij het veel vaker dan als hij praat over bijv. internationale politiek, waarover hij zelfs expliciet zegt dat hij denkt dat hij er toch niet veel kan betekenen. Het zou in dit kader interessant zijn een uitvoerige analyse uit te voeren van Schoofs gebruik van zeg maar in, onder andere, deze toespraak. Er zijn natuurlijk heel veel mensen die zeg maar gebruiken – al heb ik het idee dat het wel vooral iets is voor de generatie van Schoof – maar van die mensen zijn meestal niet vele uren beschikbaar. Als zij in de politiek gaan, worden ze eerst uitvoerig getraind.

Door: Foto: Rijksoverheid, foto Martijn Beekman
Foto: Roel Wijnants (cc)

Anoniem demonstreren: een principekwestie

OPINIE - De minister van Justitie David Van Weel is vast van plan om ‘binnen de grenzen van het demonstratierecht’ beperkingen op te leggen aan demonstranten. Hij kreeg onlangs steun van de Tweede Kamer die een motie van Eeerdmans (JA21) aannam voor een verbod op gezichtsbedekkende kleding bij demonstraties. Overbodige steun, want zo’n verbod kan al worden uitgevaardigd door de burgemeester volgens de Wet Openbare Manifestaties. Van Weel zal de burgemeesters er nog eens aan herinneren dat ze dat kunnen doen.

Daarmee is de anonimiteit in de uitingsvrijheid opnieuw een punt van debat geworden. Anoniem kunnen blijven hoort bij het grondrecht van de vrijheid van meningsuiting. Anders gezegd: een verplichting of verbod tast het vrijheidsprincipe aan. Maar dat principe is de laatste tijd sterk onder druk komen te staan door moeilijk aan te pakken anonieme overtredingen van de wet op groepsbelediging en haatzaaien in de sociale media. Anonimiteit van demonstranten maakt het voorts lastig gewelddadige relschoppers te vervolgen of de kosten van vernielingen op hen te verhalen. Een verbod op anonimiteit is echter een al te gemakkelijke oplossing die geheel voldoet aan het cliché: de goeden moeten onder de kwaden lijden.

Naar aanleiding van de demonstraties dit voorjaar op de UvA tegen de banden met Israël schreef de Volkrant over de vrijheid van demonstranten ‘om je te kleden zoals je wil’. Die vrijheid is  eigenlijk al sinds 2019 beperkt toen het ‘boerkaverbod’ inging. Sindsdien is het voor iedereen verboden gezichtsbedekkende kleding te dragen in het openbaar vervoer en in en rondom onderwijs- en zorginstellingen en overheidsgebouwen. ‘Daar valt de universiteitscampus uiteraard ook onder’, zegt hoogleraar rechtswetenschap Jan Brouwer van de Rijksuniversiteit Groningen (RUG). Volgens  hoogleraar Staats- en bestuursrecht Wim Voermans geldt dat niet voor de openbare ruimte. Demonstranten zijn daar vrij in de keuze van hun kleding. Volgens advocaat Willem Jebbink, die vaak demonstranten juridisch bijstaat, is het wel degelijk toegestaan om met gezichtsbedekking te demonstreren. ‘Het is een grondrecht om je te kleden zoals je wil, dat vloeit voort uit het recht op eerbiediging van de persoonlijke levenssfeer.’

Foto: Bart Grietens

Antigone van Het Nationale Theater laat me peinzen over Bibi, Vladimir, Margareth, Emmanuel en Mark

RECENSIE - Met welke tevredenheid legt Netanyahu zich des avonds te ruste? Weer vijftig kinderen vermoord, potentiële bedreigers van zijn kleinkinderen? En Poetin? Vandaag maar honderd moeders die hun zonen in lijkzakken terugkrijgen? Doen al die protesten hun niets? Of…

Het knappe van de Antigone van Nina Spijkers bij Het Nationale Theater is de twijfel die ze bij me doet toeslaan over goed en kwaad. Hoe vanzelfsprekend is immers de keuze voor Navalny of de weerloze hulpverleners in Gaza of Beiroet? Evenzeer het ontbreken van het geringste begrijpen van het handelen van moordzuchtige heersers.

Het verhaal van Antigone, kort: beoogde troonopvolgers van Thebe, de twee zonen van Oedipus, Eteocles en Polynices, doden elkaar in een broederstrijd. Hun oom Kreon krijgt de macht in handen. Hij gunt Eteokles als held de hoogste staatsbegrafenis, maar verordonneert het lijk van Polynices op de plaats van sterven te laten rotten een aanvreten door roofvogels. Wie poogt dat lot te tarten, wacht de dood.

De twee zussen, Antigone en Ismene, dochters van Oedipus, willen hun andere broer wel begraven. Antigone voegt de daad bij het woord door hem met aarde te bestrooien, en trekt de uiterste consequentie te moeten sterven. Kreon ziet zich gedwongen om het besluit daartoe te nemen omwille van het volk en te handhaven eigen gezag.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Quote du Jour | Libanon

Onlangs vond ik een oud krantenknipsel uit augustus 1982 over Libanon. Met een getuigenis over wat Israël daar toen heeft aangericht in vluchtelingenkampen van Palestijnen. Schokkend als je kijkt naar wat er nu gebeurt in Libanon. Het terrorisme lijkt in de staat Israël ingebakken.

Enkele citaten uit het bericht onder de kop ‘Aanvallen Israël ook gericht tegen burgers’

‘Wat het Israëlisch leger aanricht in West-Beiroet is het beste te omschrijven als genocide.’ Dit zei de verpleegkundige Tineke Vlug uit Utrecht op Schiphol bij haar terugkeer uit Beiroet. Ze heeft er elf maanden gewerkt in een ziekenhuis, uitgezonden door het Medisch Comité Palestina dat dit ziekenhuis van de Palestijnse Rode Halve Maan (Rode Kruis) had geadopteerd. Het is de Israëli’s niet te doen om militaire projecten, ze hebben het ook gemunt op burgerdoelen, de gewone Palestijnse en Libanese mannen, vrouwen en kinderen. Als voorbeeld noemt zij het gebruik van fosforbommen die gruwelijke brandwonden veroorzaken en waaraan al vele mensen na hevige pijnen zijn overleden. Daarnaast het gebruik van cluster- en fragmentatiebommen. Dit zijn bommen met hele kleine bommetjes en daarin ijzeren splinters die het lichaam van mensen doorzeven. Zelf heeft Vlug twee Palestijnse kinderen behandeld van wie de benen waren afgeslagen nadat zij een ballpoint hadden opgeraapt die vervolgens explodeerde. De Israëli’s werpen ook speelgoed en ballpoints af die exploderen als ze worden opgepakt. Van de vluchtelingenkampen rond West-Beiroet is zeventig procent vernietigd. De Palestijnse bevolking bivakkeert op het strand of in boomgaarden in het zuiden, vertelt de verpleegkundige.

Foto: IAEA Imagebank (cc)

Bouwt China snel nieuwe kerncentrales vanwege klimaatdoelen?

China zet al ruim tien jaar sterk in op CO2-arme technieken voor elektriciteitsproductie. Het gaat daarbij om waterkracht, windenergie, zonne-energie en kernenergie. De grote groei zit hem daarbij al 13 jaar in waterkracht, wind- en zonne-energie. De elektriciteitsproductie van waterkracht, wind- en zonne-energie is exponentieel, terwijl kernenergie al 13 jaar een lineaire lijn omhoog vertoont. Ook de recente aankondiging van 10 nieuwe kerncentrales gaat daaraan weinig veranderen.

De Canadese klimaat futuroloog, strateeg en schrijver Michael Barnard volgt de ontwikkelingen in China al jaren (2014, 2019, 2021, 2022, 2024). Op basis van de trends uit het verleden en de aangekondigde 10 nieuwe kerncentrales is zijn verwachting dat water, wind en zon het zware werk zullen blijven doen, terwijl kernenergie hooguit 6% van de elektriciteitsmix in China zal uitmaken in 2030 (een stijging van 20% t.ov. de huidige 5%). Ter vergelijking het aandeel water, wind en zon stijgt van 20% naar meer dan 40% en het aandeel kolen zal dalen van bijna 60% naar 34%.

Nu zijn er bij het maken van scenario’s en verwachtingen veel variabele en kan het goed zijn dat de werkelijkheid anders uitpakt. Op basis van de grote projecten database van Flyvbjerg is de kans op tijd- of budgetoverschrijdingen bij kerncentrales echter groter dan bij wind- en zonprojecten.

Foto: Dennis Jarvis (cc)

Tsjechische president maant Oekraïne tot ‘realisme’

De Tsjechische president en oud-NAVO generaal Petr Pavel heeft in een interview met de New York Times gezegd dat Oekraïne “realistisch moet zijn” over zijn vooruitzichten om het door Rusland bezette gebied terug te krijgen. De president heeft zich altijd een warm voorstander van steun aan Oekraïne getoond. Nu zegt hij: “De meest waarschijnlijke uitkomst van de oorlog,” zei hij, “zal zijn dat een deel van het Oekraïense grondgebied tijdelijk onder Russische bezetting zal blijven.” Hij merkte echter op dat deze “tijdelijke” situatie jaren zou kunnen duren. In een speech voor de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties deed Pavel een beroep op China als bemiddelaar in dit conflict.

In Oekraïne is fel gereageerd op de suggesties van Pavel . “Tijdelijke oplossingen zullen geen blijvende vrede brengen, maar alleen de oorlog uitstellen,” aldus het ministerie van Buitenlandse Zaken. Pavel antwoordde daarop: “Ik heb nooit in twijfel getrokken dat we Oekraïne moeten steunen bij het herstellen van zijn territoriale integriteit, dat dit het uiteindelijke doel is. We moeten gewoon realistisch zijn over de tijdshorizon en de kosten om dat doel te bereiken. Rusland verslaan in Oekraïne ten koste van het doden van de helft van de Oekraïense bevolking is waarschijnlijk geen overwinning.” Noch Moskou noch Kyiv kunnen een volledige overwinning verwachten en daarom zal gezocht moeten worden naar ‘een einde dat ergens in het midden ligt’. 

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Closing Time | Masterpiece

Of dit nu werkelijk een meesterwerk is, valt nog te bezien. Maar vermakelijk is het wel, metalcore met een vrouwelijke leadzangeres. Nou ja, als je dit zingen kunt noemen natuurlijk.

Closing Time | Right Now

Volgens Eddie van Halen liep ‘ie begin jaren tachtig al met een rudimentaire melodie rond voor Right Now, maar wilde niemand er iets mee. Sammy Hagar was blij dat hij eindelijk ergens anders over kon schrijven dan seks.

Vorige Volgende