Sargasso - Pagina 614 van 7441 - Hopeloos Genuanceerd

Foto: copyright ok. Gecheckt 11-02-2022

Hoe blind kun je zijn?

13 augustus 2019 , 14:00 , door Karin van der Stoop

OPINIE - Ik raak nog wel eens verwikkeld in discussies op verschillende fora. Vorige week ging het op Joop.nl over de klimaatcrisis die hongersnoden kan veroorzaken. Dan gaat het natuurlijk al snel over Afrika, en over ontwikkelingshulp. Er zijn nog steeds mensen die denken dat wij alleen maar geld in het continent pompen waar niets voor terugkomt. Terwijl mijn economieleraar 30 jaar geleden al doceerde dat er grote belangen achter zitten, waar de lokale bevolking niet per se van profiteert. Inmiddels weet ik dat dat zacht uitgedrukt was.

Hoe blind kun je zijn?

Het is een van mijn stokpaardjes geworden; ik heb ’t vaak over de roofbouw die op ontwikkelingslanden wordt gepleegd en de immense kapitaalvlucht die plaatsvindt. Van daar naar hier, welteverstaan. Ik kan behoorlijk fel worden als mensen dat glashard ontkennen, en ontwikkelingshulp als een “linkse hobby” bestempelen die in een bodemloze put verdwijnt. Het is gewoon niet waar. Bovendien is het een van de oorzaken van migratie, en ik word ronduit pissig als daarvan wordt weggekeken. Vooral omdat de lui die dat doen wél voor dichte grenzen pleiten, maar het vertikken om zelfs maar na te denken over hoe we die oorzaken kunnen wegnemen. Sterker nog, ik noemde een onderzoek van Tax Justice Network (aangehaald in een artikel van De Morgen), waaruit blijkt dat Afrikaanse landen jaarlijks naar schatting 80 miljard dollar (68,7 miljard euro) aan kapitaalvlucht verliezen. Het antwoord was stuitend: “Geeft dat rapport ook weer hoeveel van dat geld van Afrikanen zelf is die hun geld in het buitenland stallen? […]”. Hoe blind kun je zijn?

Steun ons!

Mededeling

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Waan van de dag

SG-café maandag 12-08-2019

12 augustus 2019 , 23:30 , door Autoposter

Dit is het Sargasso-café van maandag 12-08-2019. Hier kan onder het genot van een virtueel drankje, nootje en/of kaasplankje alles besproken worden wat elders off topic is.

Foto: George Jisho Robertson (cc)

Klimaatcriminelen (3): bedrijven

13 augustus 2019 , 08:00 , door Gwen van Eijk

Wie zijn de klimaatcriminelen? Een korte serie over overheden, bedrijven en individuen.

In het vorige deel van deze serie over klimaatcriminelen besprak ik hoe overheden in interactie met bedrijven klimaatcriminaliteit plegen, door activiteiten die klimaatschade veroorzaken te initiëren of te faciliteren. Bedrijven kunnen daarnaast ook op zichzelf van klimaatcriminaliteit worden beschuldigd vanwege hun schadelijke activiteiten. Onlangs is uitgerekend dat honderd fossiele brandstofbedrijven verantwoordelijk zijn voor 70 procent van de wereldwijde uitstoot van broeikasgassen sinds 1988.

Lawful but awful

Het grootste obstakel om bedrijven strafrechtelijk aan te pakken is dat veel van hun schadelijke activiteiten ‘lawful but awful’ zijn. De fossiele brandstofindustrie is natuurlijk grotendeels legaal, voor zover bedrijven zich houden aan uitstootnormen en milieuwetten. Er zijn strafbepalingen die strafrechtelijke vervolging mogelijk maken op grond van milieucriminaliteit die bijdraagt aan opwarming zoals het illegaal kappen van bossen of het overschrijden van uitstootnormen van broeikasgassen.

Vaker zijn wetten en beleidsmaatregelen die direct gericht zijn op het tegengaan van opwarming van niet-strafrechtelijke aard, zoals het invoeren van een CO2-belasting. Het sjoemelen met zo’n belasting zou natuurlijk wel als fraude kunnen worden vervolgd.

Vanuit groen-criminologisch oogpunt (pdf) maakt het echter niet uit of het gaat om legale activiteiten: op grond van het schadebeginsel kunnen klimaatschadelijke activiteiten toch als criminaliteit bestempeld worden. En omdat overheden geen striktere normen opleggen is sprake van ‘state-corporate crime’, schreef ik in het vorige deel: de overheid faciliteert of stimuleert dat bedrijven legaal broeikasgassen uitstoten die leiden tot opwarming.

Foto: © Sargasso logo Goed volk

Goed volk | Een meiboom in augustus

12 augustus 2019 , 14:30 , door Hans Overduin

In Brussel en Leuven wordt de jaarlijkse meiboom niet geplant op de vooravond van de eerste mei of met Pinksteren, maar op 9 augustus, de periode dat de eerste oogstfeesten al beginnen. Een beetje inventieve Hollander had deze mosterd na de maaltijd al snel tot de zoveelste Belgenmop omgetoverd, ware het niet dat hier iets bijzonders aan de hand is. Niet alleen staat het Brusselse evenement sinds 2008 op de UNESCO-lijst van immaterieel erfgoed, het aardigste is misschien nog wel dat dit één van de weinige volksculturele evenementen is die aantoonbaar is te herleiden tot een historische gebeurtenis in de volle Middeleeuwen en niet, zoals bij de meeste volksgebruiken, tot de zeventiende eeuw of hooguit Late Middeleeuwen.

De Meiboom

Het verschijnsel van de meiboom is waarschijnlijk al bijzonder oud en komt in vele delen van de wereld voor. Het is van origine een heidens fallussymbool dat behoorde bij heidense feesten die gevierd werden tijdens de lente en onderdeel waren van de vruchtbaarheidsculten. Aantoonbaar is dat de meiboom onderdeel was van de Romeinse Floralia, een lentefestival ter ere van de godin Flora. Op 22 maart haalde de Romeinen een pijnboom uit het woud die ze op een door ossen getrokken wagen naar het plein voor de tempel van de vruchtbaarheidsgodin brachten en oprichtten.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Closing Time | Nick Cave (again)

12 augustus 2019 , 16:00 , door Steeph

In Sargasso’s redactielokaal is de zomervakantie merkbaar. Daarom sluiten we in augustus ook doordeweeks om 16 uur. De reactievelden en het SG-café blijven gewoon open.

Nick Cave valt moeilijk te vangen in een vast genre. En in de loop van de tijd maakt hij ook nogal eens wat uitstapjes. Soms een wonderlijke, zoals met dit “Higgs Boson Blues”.
Een wonderlijke tekst ook, waarin de moderne natuurkunde gecombineerd wordt met de duivel en veel donkere zaken. Dat laatste is dan wel weer typisch Nick natuurlijk.
En een mooie verwijzing naar blueslegende, Robert Johnson.

Foto: De "Zeven vrije kunsten" uit de Hortus Deliciarum (rond 1180) copyright ok. Gecheckt 24-09-2022

Twee soorten eruditie

12 augustus 2019 , 11:00 , door Jona Lendering

COLUMN - Soms komt dezelfde vraag van verschillende kanten op je af. In de mooie biografie die Annet Mooij wijdde aan Gisèle van Waterschoot van der Gracht, kwam ook de culturele kring van haar huisgenoten aan de orde, mannen die graag samen teksten lazen. Mooij geeft verschillende keren een overzicht van hun lectuur en dat is dan voornamelijk poëzie van Stefan George, Friedrich Hölderlin en William Shakespeare. Niks mis mee, maar ik was verbaasd over de eenzijdigheid van dit programma. Echt erudiet kan ik het namelijk niet noemen, terwijl deze mannen toch streefden naar culturele groei.

Wat me brengt bij de vraag wat eruditie is. Die vraag kwam impliciet ook aan bod in een stuk dat mijn collega Marcel Hulspas onlangs schreef op de weblog van de VWN: vijf redenen waarom er een nonfictie-prijs moet komen. Nu ben ik zelf niet zo van de prijzencircussen, maar dat belet me niet te zien dat Hulspas een punt heeft. Hoewel er veel literaire prijzen zijn, is nonfictie stiefmoederlijk bedeeld, al worden pogingen ondernomen dat te repareren. Hulspas doet ze af als halfwassen:

Onlangs maakte de Bookspot-prijs (dat was ooit de AKO-literatuurprijs) bekend dat ze voortaan ook een nonfictie-prijs willen uitreiken. Daarvoor is de literaire jury uitgebreid met één (1, one, uno) historicus, die blijkbaar geacht wordt chemie, wiskunde, theologie, biologie, sociale wetenschappen, natuurkunde en rechtswetenschappen er ‘even bij te doen’.

Foto: copyright ok. Gecheckt 24-10-2022

Recensie Zomergasten 2019 | Nina Jurna

12 augustus 2019 , 02:29 , door Max Molovich

RECENSIE - Halverwege deze derde aflevering van Zomergasten liet Nina Jurna een fragment zien uit Nostalgia de la Luz, een documentaire van Patricio Guzmán over het droogste gebied op aarde, de Atacama Woestijn in Chili. Tijdens de dictatuur van Pinochet was dit een van de plekken waar de lichamen van vermoorde dissidenten werden gedumpt. Nu nog zijn familieleden (en dan met name vrouwen) hier op zoek naar hun verdwenen broer, man of zoon. In het fragment dat Jurna had uitgekozen, vertelt een vrouw dat ze na jaren zoeken de voet van haar broer had gevonden. Ze herkende de schoen en de sok. De avond voor zijn verdwijning was die voet nog in haar huis geweest. Met het terugvinden van zijn voet, was de vrouw eindelijk weer herenigd met haar broer. Tegelijkertijd, zei ze, was het de grote deceptie. Dit was het dan.

Nina Jurna en Janine Abbring moesten na dit fragment een bruggetje maken naar de film Wan Pipel van Pim de la Parra. Zoals de moeders en zussen van de slachtoffers van Pinochet zo hun zoektocht hadden, zo had Nina Jurna haar eigen zoektocht. Als je eenmaal begint, zei Jurna, moet je doorgaan. Erg subtiel was het bruggetje niet, maar niet alle bruggetjes hoeven subtiel te zijn. De Brooklyn Bridge is bijvoorbeeld ook helemaal geen subtiel bruggetje, maar hij doet zijn werk. En dit bruggetje deed ook z’n werk. Want Nina Jurna had namelijk twee grote verhalen te vertellen.

Waan van de dag

SG-café zondag 11-08-2019

11 augustus 2019 , 23:30 , door Autoposter

Dit is het Sargasso-café van zondag 11-08-2019. Hier kan onder het genot van een virtueel drankje, nootje en/of kaasplankje alles besproken worden wat elders off topic is.

Closing Time | Hard times of old England

11 augustus 2019 , 16:00 , door P.J. Cokema

Dat het ‘up’ vaak ook ‘down’ is met Engeland is al jaaaaaren bekend. De folkrock band Steeleye Span zong er al over.

Ja, ja ,jarig…>>>

De 50-jarige Steeleye Span gaat in november op verjaardagstournee en van 14 tot en met 17 november doen ze ook de ‘lowlands of holland’ aan en wel in Zwolle (Hedon), Tilburg (Concertzaal Theaters Tilburg), Hoofddorp (Duycker) en Den Haag (Paard).

Ongetwijfeld zullen spelen ze dan ook hun vrolijke ‘All Around My Hat’, bij mijn weten de enige grote hit die de band heeft gehad. Hety kwam een jaar eerder uit dan ‘Hard times in old England’, wat dan weer aantoont dat een aardig upbeat folkritme niet elk nummer hoog in de hitlijsten doet belanden.

Doneer!

Mededeling

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Mededeling

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.