Een spagaat op waterstaat (over het klimaat)

Minister Hermans (van Klimaat en Groene Groei) kreeg afgelopen week schriftelijke vragen uit de Kamer, vanwege uitspraken die haar collega Madlener (van Infrastructuur en Waterstaat) eerder had gedaan in een vergadering met de Kamercommissie voor I&W. Madlener kreeg daar de vraag of hij bereid is ‘desinformatie over water, overstromingen, klimaatadaptatie en waterbeheer’ actief te ontkrachten, als dat nodig is. Die vraag beantwoorden leek een lastige evenwichtsoefening voor Madlener. Hij wekte de indruk dat hij zich aan de ene kant wilde laten zien als verantwoordelijke minister, die niks moet hebben van misinformatie, en die de wetenschap serieus neemt. Terwijl hij aan de andere kant zijn eigen partij en coalitiegenoot BBB niet teveel voor het hoofd wilde stoten. (Kamerlid Vermeer van de BBB had kort daarvoor in een talkshow nog verwezen naar misinformatie over verwijderde dammen, die zogenaamd bijgedragen zouden hebben aan de ernst van de overstromingen in Valencia.) Geen eenvoudige opgave, zelfs voor iemand die retorisch best handig is. Het verband tussen extreme neerslag en klimaatverandering De vragen gaan vooral over het verband tussen overstromingen door extreme neerslag en klimaatverandering. Madlener draaide in zijn antwoorden om de hete brei heen. In hoeverre hij erkent dat dat verband er is, bleef dus onduidelijk. De vragenstellers erkennen dat verband natuurlijk wel, maar formuleren het ongelukkig: ‘Onderschrijft u dat de overstromingen in Valencia dus wel één-op-één te koppelen zijn aan klimaatverandering?’ Ik denk niet dat klimaatwetenschappers het zo zouden zeggen. Want die overstromingen zijn ook weer niet volledig toe te schrijven aan klimaatverandering. Wel zijn er op meerdere manieren verbanden te leggen: Een logisch verband. Dat volgt uit simpele natuurkunde. De hoeveelheid waterdamp die lucht kan bevatten neemt exponentieel toe met de temperatuur. In een warmer klimaat verdampt er daardoor meer water en dat water komt weer naar beneden als neerslag. Een statistisch verband, zoals dat voor de overstromingen in Valencia is gelegd door World Weather Attribution. Zij constateren dat de kans op dit soort extreme neerslag in de regio is verdubbeld en dat de intensiteit met 12% is toegenomen door de opwarming van het klimaat. Een mogelijk verband via atmosferische circulatie. Hierover is nog aanzienlijke wetenschappelijke onzekerheid, maar dat maakt het beleidsmatig niet irrelevant. Want beleidsmakers moeten nu juist bedenken hoe om te gaan met dergelijke onzekerheden. Onzekerheid Madlener noemt meermaals de onzekerheid in de klimaatwetenschap. Natuurlijk bestaat die onzekerheid, maar dat betekent zeker niet dat er niets bekend is. Integendeel, zou je kunnen zeggen. Kennis en onderzoek roepen altijd nieuwe vragen op. De vragen die nu open staan komen allemaal voort uit de kennis die de afgelopen twee eeuwen is ontwikkeld. En die kennis is ruim voldoende om veel gevolgen van klimaatverandering te benoemen. Met de bijbehorende risico’s. Madlener suggereerde meermaals onterecht dat de scenario’s die in klimaatrapporten worden gebruikt samenhangen met onzekerheden in de klimaatwetenschap. Er wordt weliswaar vaak gerekend met emissiescenario’s, maar dat gebeurt omdat we onze toekomstige uitstoot van broeikasgassen niet goed kunnen voorspellen. Die scenario’s hebben dus niets te maken met de kennis die er is over de fysica van het klimaat. En onzekerheid over onze toekomstige uitstoot is al helemaal niet relevant voor het belangrijkste onderwerp van de discussie: de extremen die zich nu al voordoen, zoals de overstromingen in Valencia. Wetenschappelijke onzekerheid is bovendien lang niet altijd goed nieuws. Onzekerheid (in de wetenschap wordt dat begrip in het algemeen gebruikt voor gekwantificeerde onzekerheid, ofwel de bandbreedte van mogelijke uitkomsten) en leemtes in kennis impliceren immers de mogelijkheid dat risico’s worden onderschat. Weer en klimaat Madlener hamerde meermaals op het verschil tussen weer en klimaat. Natuurlijk is dat verschil relevant, als het over klimaatverandering gaat. Maar het is nou ook weer niet zo dat weer en klimaat niets met elkaar te maken hebben. Klimaat wordt wel eens omschreven als het weer dat je kunt verwachten. En als we overstromingsrampen willen voorkomen, is het weer dat we kunnen verwachten natuurlijk heel relevant. Preciezer gezegd: het meest extreme weer dat we kunnen verwachten. Je voorkomt rampen nou eenmaal niet niet door alleen naar het gemiddelde over 30 jaar te kijken, zoals klimaat vaak wordt gedefinieerd. Je moet voorbereid zijn op de extremen die op kunnen treden. En dus moet je ook alert zijn op hoe die extremen toenemen door klimaatverandering. Aanpassing aan klimaatverandering vraagt om een proactieve houding; om urgentie. Anders blijf je achter de feiten aanlopen. Die urgentie was nergens te bespeuren in de antwoorden van de minister. Misinformatie Ook in de discussie over complottheorieën en misinformatie (we gebruiken dat woord liever dan desinformatie, omdat dat laatste kwade opzet impliceert) draaide Madlener om de hete brij heen. Veel omhaal van woorden, ergens ook wel een opmerking over het belang van goede informatie, maar daarna weer een heleboel mitsen en maren. Er volgde in elk geval geen volmondig ‘Ja’ op de vraag of hij misinformatie of complottheorieën af wilde doen als onzin. Toch is er ook nog wel iets positiefs te melden. Zo zei Madlener dat hij het KNMI ‘over het algemeen’ een betrouwbare organisatie vindt. En hij vindt dat we met waterschappen, Rijkswaterstaat en andere waterbouwkundige experts ‘een goede basis’ hebben om met desinformatie om te gaan. Misschien is het wel een goed idee als die deskundigen zich dan ook inzetten om misinformatie te bestrijden? Dat was wel een goede aanvullende vraag geweest aan minister Hermans. Eerder verschenen bij Klimaatverandering.

Door: Foto: Schermafbeelding - Minister Barry Madlener bij Kamercommissie I en W

Closing Time | A Song For

Countryfolkzanger Townes van Zandt stond garant voor melancholische liedjes, geworteld in bluegrass en levens die bestonden uit hard werken voor weinig geld. Het levert menig muzikaal pareltje op.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: peterolthof (cc)

Brussel heeft een grill voor nieuwe bewindslieden – Nederland nog niet

OPINIE - Gisteren is in Brussel een nieuwe Europese Commissie dan toch officieel aan het werk gegaan. Tot vorige week woensdag was het spannend of Comissievoorzitter Ursula Von der Leyen al haar kandidaat-commissarissen met succes door de benoemingsprocedure zou kunnen slepen. Florian van Hout vergelijkt de Brusselse ‘grill’ met de gang van zaken bij de benoeming van ministers in Nederland.

Europarlementariërs van de sociaaldemocratische S&D, het liberale Renew en de Groenen vonden het onverteerbaar dat de rechts-conservatieve Raffaele Fitto vicepresident zou worden. De Italiaan behoort tot Fratelli d’Italia, de partij van de premier Giorgia Meloni, met wie Von der Leyen de banden door Fitto’s benoeming lijkt te willen aanhalen.

In reactie op het verzet tegen Fitto dreigde de Europese Volkspartij het aantreden van de sociaaldemocraat Teresa Ribera als vicepresident te blokkeren. Ze eisten onder meer dat zij aan het Spaanse parlement verantwoording zou afleggen over haar optreden als klimaatminister rond de recente overstromingen in Valencia.

De patstelling werd uiteindelijk doorbroken door een deal tussen de christendemocraten, sociaaldemocraten en liberalen. Na publicatie van een gezamenlijke verklaring over hun constructieve samenwerking besloten de groepen elkaars kandidaten te steunen. Daarnaast werd het takenpakket van de Hongaarse Eurocommissaris Olivér Várhelyi, lid van de radicaal-rechtse Patriotten voor Europa, ingeperkt. De goedkeuring van zijn benoeming was als enige van de andere commissarissen aangehouden. Várhelyi gaat zich richten op Gezondheidszorg en Dierenwelzijn, maar moet de dossiers reproductieve rechten en pandemische paraatheid afstaan aan zijn Belgische collega Hadja Lahbib.

Foto: Stephan (cc)

De geheimen van Shell

COLUMN - Onder de titel ‘Een giftig pact‘ publiceerde de NRC in samenwerking met enkele andere Europese media het resultaat van een onderzoek naar een oliewinningsproject in Kazachstan van Shell en zes andere oliemaatschappijen. Het project is om meerdere redenen giftig: het vervuilt de natuur, er is sprake van corruptie, de plaatselijke bevolking heeft te lijden onder luchtverontreiniging en de vissers wordt een belangrijke inkomstenbron ontnomen. Milieuactivisten worden bedreigd. Volgens een van hen, Max Bokaj, die vijf jaar vast heeft gezeten, leidt de olie-industrie enkel tot versterking van de positie van invloedrijke families.

Wat in Kazachstan gebeurt is niet uniek. Shell en andere grote bedrijven laten vaker zien dat men geen boodschap heeft aan een schoon milieu, het terugdringen van CO2 uitstoot of de belangen van betrokken mensen, werknemers of omwonenden. De schade van onverantwoorde bedrijfsvoering is echter vaak moeilijk volledig in beeld te brengen omdat de bedrijven tegenover journalisten geen volledige openheid van zaken geven. Zo ook in dit geval.

De onderzoeksjournalisten die de milieuvervuiling en de corruptie aan het licht brachten melden dat ze met betrokken medewerkers van oliebedrijven ‘alleen op achtergrondbasis’ mochten spreken, ‘omdat ze geen toestemming hadden van hun werkgever om met journalisten te praten’. Ze hebben de bedrijven ook rechtstreeks benaderd met vragenlijsten. Shell gaat niet in op de vragen en verwijst naar NCOC, het bedrijf dat het project in Kazachstan uitvoert. NCOC zegt niet in te kunnen gaan op vragen over de milieuboetes en een arbitrage zaak die in het artikel aan de orde komen. Over de luchtkwaliteit in Damba, een van de plaatsen die geplaagd worden door vuile lucht, kan NCOC niets zeggen omdat Damba ‘buiten de impactzone van het olieproject’ valt. Andere Nederlandse bedrijven die bij het project betrokken zijn zoals verzekeringsmaatschappij Atradius DSB, baggerbedrijf Van Oord, en ingenieursbureau Witteveen en Bos ontwijken de meeste vragen over hun deelname.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Closing Time | C’mon Billy

Als je haar zo ziet kronkelen in een leopard-top met valse wimpers als Betty Boop zou je niet denken dat Polly Jean Harvey verlegen is. Moet je haar eens bij talkshowhost Jay Leno op de bank zien.

C’Mon Billy stamt van de plaat ‘To Bring You My Love’ uit 1995, voor wie het wilde weten.

Foto: DIE LINKE. Sachsen (cc)

Sahra Wagenknecht gaat in twee deelstaten meeregeren

De Duitse deelstaat Brandenburg krijgt een regering van SPD en BSW. Bündnis Sahra Wagenknecht, een afsplitsing van Die Linke, haalde in Brandenburg dit najaar vanuit het niets 13,5 procent van de stemmen. De SPD werd met 30,9 procent nipt grootste partij dankzij de populaire minister-president Dietmar Woidke, die zich in de campagne nadrukkelijk verre had gehouden van zijn partijgenoot Bondskanselier Olaf Scholz. De AfD kreeg in Brandenburg 29,2 procent, maar was op voorhand door de SPD van samenwerking uitgesloten. Vorige week werd in Thüringen een akkoord bereikt voor een minderheidscoalitie van CDU, SPD en BSW. Ze komen daar één stem te kort en zijn daarvoor afhankelijk van Die Linke of de AfD.

In Brandenburg haalden zowel de Groenen als Die Linke de kiesdrempel niet. Op voorhand ontsloeg de huidige en toekomstige minister-president Woidke vorige week zijn minister van Volksgezondheid Ursula Nonnemacher van de Groenen vanwege een conflict over de hervorming van het ziekenhuiswezen, een onderwerp waar BSW al langer dwars lag. Haar partijgenoot, landbouwminister Axel Vogel trad uit solidariteit terug. Daarmee is de oude rood-zwart-groene coalitie in het zicht van de haven alsnog gestrand. In de nieuwe coalitie krijgt BSW drie ministersposten. SPD en BSW willen zich inzetten voor vermindering van de bureaucratie en digitalisering. Ook wil de nieuwe deelstaatregering mobiele telefoons op scholen verbieden, ouders met een laag inkomen ontlasten, het politiekorps uitbreiden en de irreguliere migratie indammen. Een heikel punt was de eis van BSW om te stoppen met wapenleveranties aan Oekraïne. Maar daar gaat de deelstaat natuurlijk niet over. Er is een compromis gevonden in een algemene uitspraak dat partijen zich binnen de federale regering en de EU willen inzetten voor een diplomatieke oplossing voor de oorlog in Oekraïne.

Foto: Alexis LOURS, via Pexels.

Als een ekster tijdens de uitverkoop

Ik ben alweer aan het online shoppen, althans scrollen over duurzame[*] webshops, nog zonder iets te kopen. Daar moet namelijk wel goed over nagedacht worden, kopen of niet kopen. Zo heb ik dus alweer uren van mijn vrije tijd en leven besteed aan het, effectief, niet kopen van spullen.

Ik weet niet of je dit herkent, maar het is een heel proces. Het begint hoopvol, en gaandeweg wordt het steeds serieuzer, om op een gegeven moment te verworden tot een soort strijd. Het is een kwestie van jou tegen … ja wat eigenlijk? Het winkelen zelf? Je eigen gevoelens van hoop en wanhoop?

De virtuele vitrines van een eerlijke winkel

Het begint in mijn geval met het selecteren van een sympathieke en leuke webshop, één die ik wel zou willen steunen. Dan ga ik beoordelen of ze iets hebben dat ik ook echt zou willen (voor de prijs). Dat duurt even omdat ik online winkelen bijzonder moeilijk vind – dit is volgens mij geen mening maar een feit, trouwens. Het ís bijzonder moeilijk om aan de hand van gemanipuleerde foto’s een goed beeld te krijgen van hoe iets er in het echt uitziet[**], en dan ook nog van in hoeverre het bij je past. En of het wel een eigen openstaande niche kan vervullen tussen alle spullen die je al hebt. (Je hebt meestal niet twee nagenoeg dezelfde spullen nodig waarvan je er maar één tegelijk zou gebruiken. Tenzij je ze dusdanig veel gebruikt dat afwisselen alsnog gewenst is.)

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Closing Time | To Mount and Rove

Eigenlijk heb ik alles wat ik wilde zeggen over Borknagar hier al gezegd. Was briljant, is nog steeds briljant. To Mount and Rove is een oudje, van The Olden Domain waarmee ze doorbraken (voor zover mogelijk in de niche waarin deze muziek zich bevindt natuurlijk).

Closing Time | Blood Incantation

Ok, jullie zien dit logo, wat piramides op de cover, en denken waarschijnlijk gelijk dat er nu één of andere extreme death metal plaat je tegemoet gaat rochelen. Vooroordelen, tsss. Oké, het moet gezegd, Blood Incantaion maakt op Absolute Elsewhere misschien dan wel death metal, en ook wel extreem – maar dan extreem progressief en technisch, met allemaal vage jaren 70 progressive rock invloeden. De vraag is natuurlijk: werkt dat? De jury is er nog niet over uit, als je recensies gaat bekijken zul je zien dat mensen het of extreem geweldig vinden, of volkomen kut, met niet zo veel ertussen in. Maar dat is vaak toch beter dan extreem gemiddeld. Oordeel zelf, zou ik zo zeggen. Ik ga ‘em in ieder geval aanschaffen zodra ik weer langs de platenzaak rijd.

PVV-staatssecretaris plagieerde masterscriptie bij elkaar

Vicky Maeijer, staatssecretaris van Langdurige en Maatschappelijke Zorg, blijkt ongeveer een derde van haar masterscriptie bij elkaar te hebben geknipt en geplakt.

BNR haalde de scriptie door een plagiaatscanner en vroeg drie deskundigen om commentaar. Volgens twee van hen gaat het overduidelijk om plagiaat. Universitair hoofddocent politieke communicatie Michael Hameleers spreekt zelfs ondubbelzinnig van fraude.

Gijs van Oenen, voorzitter van de Rotterdamse examencommissie filosofie oordeelt milder, omdat er volgens hem geen claim is van originaliteit.

Vorige Volgende