Een zomer met Manon Uphoff

Terwijl door vakanties en warm weer bijna iedereen in ‘sloom zomeren’ vervalt, werkt Marc van Oostendorp op zijn eigen webstek aan een welhaast Olympische prestatie. Sinds 22 juni plaatst hij stukjes over auteur Manon Uphoff. Hij voert drie redenen aan om gedurende deze zomer een groot deel van oeuvre van Manon Uphoff te lezen of herlezen. Hij vindt haar ‘een van de interessantste Nederlandse schrijvers van dit moment’, Uphoff wordt komende december zestig jaar en hij vermoed een ‘afsluiting van een schrijverschap’. Tot 15 juli verscheen er negen stukjes. Sinds 17 juli is Marc van Oostendorp ‘goed op stoom’: tot nu toe elke dag een stukje! Hieronder het stukje van gisteren (24 augustus): “Eindelijk heeft Uphoff een sprookje geschreven dat wél goed afloopt.” (Redactie Sargasso) -o-o-o- Een mager verdrietig klein ding met slechte tanden Een zomer met Manon Uphoff (49) Voor januari 2023 staat een nieuwe verhalenbundel van Manon Uphoff gepland, haar eerste boekpublicatie na Vallen is als vliegen. Hoe zal haar schrijven er dan uit zien? Ik weet niet of ‘De wildernis waar jongens mannen worden’, een verhaal dat ze dit voorjaar plaatste op de website van ILFU, in die bundel komt, maar haar werkwijze kennende duikt het vast nog een keer in enige vorm ergens op. ‘De wildernis’ is een verhaal dat het beste aansluit bij die in Uphoffs bundel Bekentenissen uit 2006 vanwege de satirische toon. Maar heel opvallend is dat het een verhaal is dat zich eigenlijk alleen maar buitenshuis afspeelt: een kunstenaar, Tobias, gaat met zijn twee zoontjes op reis naar de ‘wildernis’ in Zuid-Duitsland om de kinderen iets te leren over het leven: dat er ook nog ‘een andere, rustigere, stillere wereld’ is ‘zonder de overvloed aan beelden, nieuws en dingen die maar bleven gebeuren’. Helaas blijkt de man zelf in het geheel niet toegerust om aan die nostalgie vorm te geven. Wanneer hij een haas aanrijdt, probeert hij hem te villen en te laten versterven, maar uiteindelijk lijkt hij daar zelf min of meer aan ten onder te gaan. (Maar wat zitten jullie hier nu mijn samenvatting te lezen, hierboven staat de link, lees het verhaal zelf!) Volledig onvoorbereid Het verhaal is heel duidelijk een satire, misschien wat over de top. De setting is eigentijds, er wordt bijvoorbeeld duidelijk verwezen naar covid. Het reisje wordt ingegeven doordat Tobias op tv een Nestlé-topman hoort zeggen dat water “een economisch product” is, maar als ze aangekomen zijn blijkt dat hij “niet aan drinkwater heeft gedacht” en vindt hij de beek waarbij ze te kamperen te gevaarlijk, zodat hij flessenwater moet gaan kopen. Het villen van de haas – Tobias blijkt een messenset te hebben meegenomen – leest als een scene uit een komische film. Ook het kunstenaarschap van Tobias wordt bespot. Zijn meesterwerk heet een ‘meesterwerk’, tussen aanhalingstekens, en over de kunstzinnige waarde ervan wordt gezegd dat dit een werk was “waarmee hij hoopte het ultieme bewijs te leveren dat hij het verdiende om te leven. Of tenminste genoeg betaald te krijgen om nog een tijdje in leven te mogen blijven.” Tegelijkertijd is ‘De wildernis waar jongens mannen worden’ een Uphoffiaans sprookje, waar aan het eind een van de zonen in (ik denk) een haas verandert. Ook is de relatie tussen vader en zoons volkomen verknipt, zij het op een manier die ik me niet herinner uit andere verhalen. Hij is omgedraaid: De jongens keken naar hem, hun vader, alsof ze konden zien dat hij volledig onvoorbereid was. Voor hen leek hij een verlaten, in de steek gelaten kind. Iemand die nog steeds dacht dat er een wereld was die hij aan hen moest overdragen. Uphoff-universum Ook de volgende dag blijkt er iets heel raars te zitten in die relatie: Al op de tweede dag liepen de jongens ver voor hem uit, met stevige stappen, hun handen uit hun zakken en heen en weer zwaaiend, op zoek naar een plek dichter bij de beek. Had iemand ze ernaar gevraagd dan hadden ze misschien gezegd dat ze dit al zo lang ze zich konden herinneren zo deden. Omdat hij zo’n angstig persoon was, die almaar in angst leefde. Slechte tanden Nu zou je nog kunnen zeggen dat ook hier een beproefd komisch procédé wordt gebruikt: de sjlemiel van de vader die zelfs banger is dan zijn kinderen van 7 en 11. Het opmerkelijkste detail, dat het hele verhaal het Uphoff-universum intrekt is echter misschien wel dit: Hij herinnerde zich plotseling een meisje uit zijn klas, een mager verdrietig klein ding met slechte tanden – en hoe ze haar allemaal hadden veracht, bespot, en hoe hij altijd had geweten dat zijn leven beter zou zijn dan het hare, en dat het zo zou moeten zijn. En hij zou vrij zijn, een scheppend leven leiden. Je kunt niet bij Manon Uphoff lezen over een ‘mager verdrietig klein ding met slechte tanden’ zonder aan het meisje te denken dat de hoofdpersoon is van Gemis, van Koudvuur, van Vallen is als vliegen en van zoveel verhalen, een meisje dat meestal van binnenuit is beschreven (zij het incidenteel ook van buiten). Het meisje dat onder andere Manja, Ninon en M.M. is genoemd, een meisje waarvan we uit dat eerdere werk weten dat ze heeft geleden aan anorexia nervosa (de ‘modeziekte’ zegt de vertelster van Vallen is als vliegen bitter bij) en dat ze te veel snoepte en daardoor slechte tanden kreeg. Een meisje, kortom, dat het een en ander gemeen heeft met de schrijfster van dit verhaal. En een schrijfster die misschien wel terecht zou kunnen denken dat Tobias’ leven inmiddels helemaal niet zoveel beter is dan het hare. Dat zij degene is geweest met het scheppende leven, met de vrijheid. Dat hij ligt te ijlen in zijn tentje, terwijl zij hem bespot. Sterker nog, waar zij hem voortdurend buitenshuis plaatst en een dakloze maakt, zo ongeveer het ergste wat je in Uphoffs universum kunt zijn. Dat het ook niet zo toevallig is dat ze hem Tobias heeft genoemd, in Vallen is als vliegen de naam van het dode broertje. Eindelijk heeft Uphoff een sprookje geschreven dat wél goed afloopt.

Door: Foto: Onderwijsgek, CC BY-SA 3.0 , via Wikimedia Commons.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: SP Groningen (cc)

Het COA verrast gemeenten

COLUMN - Dat het COA (Centraal Orgaan opvang asielzoekers) voor verrassingen zorgt, is niet uniek voor Albergen, gemeente Tubbergen. Hoewel de ene verrassing de andere niet is, zetten we hier wat recente verrassingen op een rij. Zoek de verschillen en overeenkomsten met Albergen.

29 juni

Buurtbewoners rond twee sporthalen in Waalre waren “verrast over de opvang van asielzoekers”. Ze staan achter de gemeentelijke plannen voor de opvang. Vooral omdat de opvang maar twee tot drie weken zou duren?

21 juli

Een deel van de omwonenden van sporthal de Pompenmaker in Heeze waren verrast over de opvang van 225 asielzoekers voor een periode van drie weken. Loco-burgermeester De Bruijn heeft op een informatieavond uitgelegd dat dit echt niet anders kon. Ik snap dat niet iedereen helemaal tevreden is, maar er is sprake van een crisissituatie”.

10 augustus

In Houten worden 135 vluchtelingen opgevangen in een Van der Valk Hotel. De gemeente hoorde er één dag van tevoren pas van. De burgemeester had het graag wat eerder geweten. De gemeente was al in gesprek met het COA over een structurele opvang over een periode van vijftien jaar.  De lokale politieke partij ITH (Inwonerspartij Toekomst Houten) wil dat het COA nu eerst excuses maakt alvorens de gemeente het gesprek voortzet.

Foto: National Park Service (cc)

Racisme, klassenstrijd en geloof

RECENSIE - In 1931 werden negen zwarte Amerikaanse jongens van 13-20 jaar in Alabama aangeklaagd voor verkrachting van twee witte vrouwen. De jongens zaten, op zoek naar werk, in een trein en kregen ruzie met een groep witte jongeren die zwarten het recht ontzegden om met de trein te reizen maar vervolgens door hen uit de trein werden gegooid. Ze schakelden de politie in die nogal willekeurig negen zwarte jongens arresteerde. De vrouwen beschuldigden hen van verkrachting, wat nooit werd bewezen. Op de 13-jarige na, die levenslang kreeg, werden alle jongens in eerste instantie ter dood veroordeeld. De rechtszaak met een geheel witte jury, is een voorbeeld geworden van racistische rechtspraak in het zuiden van de VS. Uiteindelijk is de doodstraf niet uitgevoerd. De Scottsboro Boys zaten wel verschillende gevangenisstraffen uit. De wereldwijde aandacht voor het proces heeft een schat aan literatuur, films en muziek opgeleverd.

De geschiedenis van de Scottsboro Boys wordt in het boek Voor elkaar met elkaar: Black Lives Matter van Chris Beuker beschreven aan de hand van de acties van de moeder van twee van hen, Ada Wright. Zij heeft zich onvermoeibaar ingezet voor haar zonen Andy en Roy. Ada kreeg daarbij de steun van de Amerikaanse Communistische Partij en de internationale communistische beweging. Ze maakte in het kader van de solidariteitsbeweging van de Internationale Rode Hulp een tour door Europa en bezocht in 1932 ook Amsterdam, Delft en Friesland. In de Diamantbeurs in Amsterdam zei ze volgens De Tribune ‘onder grote bijval’: door te vechten voor de Scottsboro-jongens vecht je tegelijkertijd voor de bevrijding van alle werkers, blanken en zwarten. In dezelfde geest had ook Anton de Kom over de zaak geschreven in Links Richten in een fragment uit zijn nog te verschijnen boek Wij slaven van Suriname. Beuker constateert dat een passage waarin De Kom zich tot de Nederlandse arbeiders richt opvallend genoeg niet is opgenomen in de uiteindelijk in Nederland gepubliceerde versie van zijn boek: ‘en gij Nederlandse proletariërs (…) gij die de schuld niet deelt der overheerschers omdat gijzelve overheerscht werd, gij zult de voorvechters van onzevrijheid met ons liefhebben en hun beeltenis zal meegedragen worden in Uw stoeten naast die van Lenin op de dag dat de groote afrekening met het kapitalisme zal plaatsvinden.’

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Closing Time | DJ Rashad

DJ Rashad was een pionier in footwork, een stijl die zijn oorsprong had in Chicago in de jaren ’90, waarbij de voeten van de vloer moeten met een duizelingwekkende snelheid – op even zo duizelingwekkend ritmes. Een recensent vroeg zich af: leuk, maar hoe luister je naar die muziek? DJ Rashad maakte dat wat makkelijker met zijn album Double Cup (2013), al blijft het lastig om enkel te luisteren.

Foto: nhadatvideo (cc)

Bij voedselbedrijven gaat winst voor de boer

Een gastbijdrage van Nick Ottens

De bedrijven die het meeste baat hebben bij de intensieve veehouderij weigeren mee te praten over hervorming van de sector. De grote ketenpartijen steunen de boerenprotesten, maar verdedigen vooral hun eigen belang.

Agrifirm, De Heus en ForFarmers, drie van de grootste veevoerbedrijven ter wereld, financieren de demonstraties tegen het stikstofbeleid van het kabinet. Zij zijn ook het grote geld achter boerenbeweging Agractie. Agrifirm schuift, na eerder een uitnodiging van Johan Remkes te hebben afgewezen, toch bij de bemiddelingspoging van de VVD’er aan. De Heus en ForFarmers laten het, net als Agractie, afweten.

Royal A-ware, de zuivelverwerker met merken als Royal Orange en Westzaner, en de Vandrie Group, één van de grootste kalfs- en rundvleesverwerkers van Europa, trekken ook de portemonnee. Samen met De Heus betalen zij een publiekscampagne om tegenwicht te bieden aan wat zij het ‘anti-landbouwsentiment’ noemen. Ook Royal A-ware heeft een uitnodiging van Remkes afgeslagen.

Gezamenlijk hadden deze vijf bedrijven vorig jaar een omzet van 8,7 miljard euro (1 procent van de Nederlandse economie) en maakten zij 212 miljoen euro winst. Nog groter zijn FrieslandCampina, Rabobank en de supermarkten. Met uitzondering van de bank weigeren ook die het gesprek.

Foto: BoH, CC BY-SA 3.0 via Wikimedia Commons Binnenvaarttanker Jade in het Calandkanaal

Brief aan Harbers betreffende ontgassen van binnenschepen

Onderstaande brief is in juni aan Ministers Harbers van Infrastructuur en Waterstaat gestuurd door Arie den Breejen, expert omgevingsrecht en in het verleden opsteller van de provinciale verordening waarmee varend ontgassen van benzeen en benzeenhoudende stoffen in de provincie Zuid-Holland werd verboden.

Update 23 augustus: De reactie van het ministerie is onderaan toegevoegd.

Wat is ontgassen ook al weer?

Bepaalde vloeistoffen verdampen snel. Deze zijn, zogezegd, vluchtig. Van dergelijke vloeistoffen blijven na het lossen van een tankschip dampen in de tank achter: restladingdampen. Deze dampen worden op weg naar een nieuwe belading vaak vrijelijk in de atmosfeer uitgestoten oftewel ontgast. Met deze uitstoot moet verontreiniging van de nieuwe lading worden voorkomen. Een dergelijke verontreiniging kan de lading onverkoopbaar en/of onbruikbaar maken. De uitstoot is niet zonder problemen. Veel van de uitgestoten stoffen zijn milieu- en gezondheidsschadelijk, bijvoorbeeld kankerverwekkend.

Brief aan Harbers

Geachte heer, mevrouw,

In juni 2022 is in het tijdschrift Vervoer & Recht een bijdrage van mij, in een grijs verleden medewerker van het ministerie van Verkeer en Waterstaat, verschenen getiteld “Varen tussen juridische klippen: de omgang met restlading dampen van binnenschepen in de besluitvorming”. Deze bijdrage vormt een vervolg op een eerdere bijdrage in voornoemd tijdschrift verschenen in juni 2020 getiteld “Ontgassen van binnenschepen: klaart de lucht eindelijk op?”

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Closing Time | Mark Hollis

Gisteren een Closing Time van een band van twee derde van Talk Talk, vandaag dan eentje van dat derde bandlid. Want ook zanger Mark Hollis deed dingen na Talk Talk: voor hij zich eind jaren ’90 helemaal terugtrok uit de muziekwereld maakte hij een soloalbum. Ingetogen liedjes, sommige met de onmiskenbare Talk Talk-sound.

De natuur laat zich niet dwingen: recensie Zomergasten met Raven van Dorst

RECENSIE - In de vijfde aflevering van Zomergasten 2022 ontving Janine Abbring gitarist en tv-personality Raven van Dorst. Nu wist ik dat Raven vroeger Rianne heette en dat ze een paar jaar geleden besloten had om Raven genoemd te willen worden. Waarom dat precies was, daar had ik verder nooit echt acht op geslagen. Het leek me in ieder geval dat Raven haar beter paste dan Rianne. Aangezien ik de gewoonte heb om mezelf zo min mogelijk in te lezen voordat ik Zomergasten ga kijken (enerzijds uit luiheid, anderzijds vanuit het idee dat de avond mij moet brengen wat de avond mij brengt), begrijp ik nu pas dat Van Dorst niet een man in het lichaam van een vrouw is, maar tweeslachtig is geboren. Het was de dokter die adviseerde om voor een dochter te kiezen.

Dientengevolge wist ik, toen ik wilde beginnen met het schrijven van dit stukje, niet zeker hoe ik Raven van Dorst moest noemen: hij, zij of die? Na een kort onderzoek blijkt het ‘die’ te zijn. Nu vind ik het ontzettend lelijk om ‘die’ en ‘hen’ te schrijven, maar goed, dat is dan maar zo. Ik moet niet zeiken. Het gaat niet om mij. Het gaat om Raven van Dorst. Door van naam te veranderen stapte die uit het keurslijf van de vrouwelijkheid: “Ik wilde definitief uit dat sprookje stappen, ik wilde mijn ware aard tonen.” En tegen een vierjarig neefje: “Ik ben geen meisje, ik ben geen jongetje, ik ben allebei en ik ben allebei niet.”

Closing Time | .O.Rang

De band .O.Rang is twee derde van voormalig Talk Talk (minus zanger Mark Hollis). Het duo maakte in de jaren ’90 samen met verschillende gastartiesten enkele albums, waaronder Herd Of Instinct (1994). Experimenteel zoals Talk Talk, maar dan anders.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Vorige Volgende