Kunst op Zondag | Tanden van de rijstplant

"Discussies hebben (…) is één ding, maar (…) intimideren door misdaden te plegen gaat alle perken te buiten…." Wat? Weer een actie van radicale boeren? Of koffiedrinkende complotdenkers? Nee, deze keer reageert Christian Geselle, de burgemeester van Kassel, op acties gericht tegen Documenta 15, dat van antisemitisme wordt beschuldigd. Al voor de opening (18 juni) lag de belangrijkste kunstmanifestatie ter wereld onder vuur. In januari maakte het ‘Verbond tegen antisemitisme Kassel’ (BGA-Kassel, Bündnis gegen Antisemitismus Kassel) bezwaar tegen de deelname van een Palestijns kunstcollectief. BGA-Kassel voert als motto “Er bestaat geen antizionisme zonder antisemitisme”. In april werd een tentoonstellingsruimte beplakt met stickers met teksten als “Vrijheid, niet de islam! Geen compromis met barbaarsheid! Vecht consequent tegen de islam!”. In mei werd ingebroken in het pand waar voorbereidingen voor het Palestijns kunstcollectief gaande waren. De ruimte werd bespoten met cryptische teksten als ‘187’ en ‘Peralta’. Onveilig gevoel Dat ‘187’ is een verwijzing naar een wet uit Californië betreffende moord. ‘Peralta’ verwijst naar de extreemrechtse Baskische activist Isabel Medina Peralta, die in 2021 nog deelnam aan een training bij de Duitse neonazi groep ‘Der III Weg’. Dat werd als bedreigend ervaren, waarop de Kasselse burgmeester met de reactie kwam waar we dit artikel mee begonnen (bron). Niet dat het tot enige rust leidde. De beschuldigingen dat Documenta antisemitisme zou steunen, leidden tot debatten in de Bundestag. Uiteindelijk zag Documenta zich genoodzaakt een aantal gespreksavonden te schrappen. Ander dieptepunt in de hele kwestie is de verwijdering van een groot doek waarop twee antisemitische karikaturen te zien zouden zijn: een soldatenfiguur met varkenshoofd en “Mossad’ op de helm en een figuur waar een Joods-orthodoxe man in te herkennen zou zijn en op wiens hoed “SS’ staat geschreven. Als reactie op de kritiek werd het doek eerst afgedekt, later geheel verwijderd. Voor we verder gaan: in dit filmpje komt het werk ter sprake en worden de gewraakte karikaturen getoond: https://www.youtube.com/watch?v=onDivqtEQsA Het betreft het werk ‘People’s Justice’ van het Indonesische collectief ‘Taring Padi’. Het is in 2002 gemaakt en symboliseert de wreedheden door het Soeharto-regime begaan. Tevens werden bepaalde landen die het regime destijds steunden op karikaturale wijze afgebeeld. Excuses Het collectief trekt zich de hoog opgelopen discussie in Duitsland wel aan en maakt publiekelijk excuses naar eenieder die zich geraakt voelt. In een verklaring op hun website schrijft men: We hebben een mogelijke betrokkenheid van de regering van de staat Israël op een verkeerde manier in beeld gebracht. Antisemitisme heeft geen plaats in ons hart en onze geest. Vervolgens gaat het collectief diep door het stof: We betreuren ten zeerste de mate waarin de beelden van ons werk "People's Justice" zoveel mensen hebben beledigd. Onze excuses aan alle kijkers en het team van documenta vijftien, het publiek in Duitsland en vooral de Joodse gemeenschap. We hebben geleerd van onze fout en erkennen nu dat onze beeldspraak een specifieke betekenis heeft gekregen in de historische context van Duitsland. Daarom hebben we samen met Documenta 15 het spandoek van onze tentoonstelling verwijderd. ‘Taring Padi’ betekent ‘Tanden van de rijstplant’, de scherpe puntjes op de bladeren van de plant. Die puntjes heeft de plant ontwikkelt als afweer tegen vijanden als sprinkhanen en andere insecten. Het kunstenaarscollectief heeft er het symbool voor de ‘kracht van het volk’ van gemaakt. Het collectief maakt drukwerk (houtsnedes), sculpturen, muurschilderingen en spandoeken. Ook werken ze met het bekende Javaanse poppenspel, straattheater en punkrock en techno-muziek. Een paar werken uit het oeuvre van Taring Padi. tahan lahan jaga hutan dan lautan, untuk bekal masa depan De tekst op deze muurschildering: ‘houd vast aan het land, bewaak het bos en de oceaan, voor de toekomst’. Onderaan staat: ‘Opgedragen aan de mensen van Jogja ora didol (Jogja is not for sale). Jogja ora didol is een kunstenaarsbeweging die door middel van muurschilderingen de toeristische ontwikkelingen van Yogyakarta aan de kaak stelt. Men ageert onder andere tegen het platgooien van betaalbare woningen, waar dure hotels voor in de plaats komen. reformasi dikorupsi  / melawan impunitas menolak lupa (de strijd tegen straffeloosheid weigeren we te vergeten) Reformasi Dikorupsi was een protestbeweging die in 2019 een zevental eisen aan de regering stelde. Onder andere een einde maken aan de straffeloosheid van mensenrechtenschendingen. Met een portret van Maria Catarina Sumarsih, mede-oprichter van Aksi Kamisan (de Black Umbrella movement). Zij is de moeder van een student van de Atma Jaya Universiteit, die omkwam door politiekogels tijdens de Semanggi-protesten in 1998. In interview (2011) met haar lees je hier. tanpa buruh pabrik-pabrik jadi rumah hant - zonder arbeiders is de fabriek een spookhuis Sekarang mereka besok kita - Nu zij, morgen wij Documenta 15 loopt nog tot 25 september en heeft een totaal andere opzet dan voorgaande edities.. Curator is het Indonesische collectief Ruangrupa,  dat kunstenaars en collectieven uit Azië, Afrika, Latijns-Amerika en Oceanië uitnodigde. Met ook een aantal Surinaams-Nederlandse kunstenaars.

Closing Time | Hound Dog (Big Mama Thornton)

Hiphop-artieste Doja Cat gooit op dit moment hoge ogen met het nummer ‘Vegas’ voor de biopic van Baz Luhrmann over het leven van Elvis Presley.

In het nummer grijpt ze terug op de oorspronkelijke versie van ‘Hound Dog’ van Big Mama Thornton. Die scoorde er in 1952 al een hit mee, maar Elvis maakte het nummer vier jaar later pas echt wereldberoemd.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: (bron: livius.org)

De eerste filosofen: slot

In het licht van de moderne wetenschap …

ACHTERGROND - De materialistische visie, waarin we uitgaan van een wereld die is opgebouwd uit vaste elementen, is voor de westerse mens vanzelfsprekend. We leren er op school over bij natuurkundeles. Deze visie is in onze cultuur diep geworteld. Wij beleven de wereld als opgebouwd uit vaste substantie, opgebouwd uit moleculen, atomen en elektronen.

Maar hoe vanzelfsprekend het denken in vaste substanties ook mag lijken, voor klassieke filosofen was het dat niet. Veel wijsgeren verwezen liever naar Herakleitos verwezen dan naar Parmenides. In de filosofie van Herakleitos spelen vaste substanties geen rol en zijn geestelijke concepten even reëel als tastbare zaken.

Behalve dat de materialistische visie dus vaak filosofisch is aangevochten, komt deze overtuiging definitief op losse schroeven te staan door ontwikkelingen in de moderne wetenschap. Die heeft niet alleen verfijningen van materialistische modellen opgeleverd, maar kwam met natuurwetenschappelijke theorieën die de bodem onder het filosofisch materialisme leken weg te slaan: naarmate deeltjes kleiner bleken, gedroegen ze zich onlogischer. Massa is energie en vice versa. En zo voort.

Dit zijn zaken waar Parmenides, met zijn geloof in onveranderlijkheid en essenties, waarschijnlijk nooit rekening mee had kunnen houden. Puntje voor Herakleitos? Wellicht.

Foto: kees torn (cc)

Demonstreren is niet hetzelfde als iemand in z’n gezicht schreeuwen

COLUMN - Na het eerste boerenbezoek aan de woning van minister Van der Wal liet Mark van den Oever van Farmers Defense Force zich interviewen door de Volkskrant. Op het hem geboden podium verkondigde hij dat boeren zeker door moeten gaan met het thuis opzoeken van politici en hun trillende kinderen. “Pussy’s zijn het” aldus Van den Oever. Een week later stonden er weer tractoren voor de deur van de minister. Dat dat niet kan dringt ondertussen in Den Haag wel door, maar waarom kan dat dan niet? Omdat het demonstratierecht niet voor tractoren geldt? Die boeren demonstreren toch gewoon? En dan ontaardt er weleens iets.

In die lijn van verdedigen zit een kleine misvatting over hoe we dat demonstratierecht zouden moeten opvatten. Die misvatting, die bij zowel links als rechts leeft, luidt: we hebben demonstratierecht en daarom mag iedereen overal demonstreren.

Gelukkig wordt die interpretatie van het demonstratierecht door de handhavers van de openbare orde niet gehuldigd. Dat wordt duidelijk zodra de ene demonstratie een andere demonstratie van tegenstanders uitlokt. Dan voelen burgemeester en het politiehoofd al snel nattigheid.

Stel, FvD kondigt een betoging aan. Baudet wil de moderne, drukke vrouw bevrijden van de stress die komt kijken bij het eventueel afbreken van een zwangerschap door abortussen niet meer toe te staan. Er wordt een tegendemonstratie aangekondigd. Een reactie van burgemeester en politie zal snel volgen. Beide demonstraties krijgen een andere plek toegewezen, zodat de demonstranten elkaar niet treffen en de politie de openbare orde kan handhaven.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Closing Time | Nile Rodgers op North Sea Jazz

Zoals gezegd stond Nile Rodgers (69) afgelopen weekend in Rotterdam op het North Sea Jazz Festival met Chic. Voor wie het gemist heeft verwijzen we hier naar een videoregistratie. Het plezier spat er vanaf.

Hé, maar zeg: is dat onze eigen Candy Dulfer die we daar voorbij zien komen?

Nile Rodgers is een van de invloedrijkste muzikanten van de 20e eeuw. Met zijn vieze gitaarloopjes maakte hij menig nummer tot wereldhit. Zo schreef ‘ie met bassist Bernard Edwards onder meer bekende nummers voor Sister Sledge en Diana Ross, componeerde hij gitaarriffs voor David Bowie en maakte hij in 2013 Random Access Memories met Daft Punk tot megasensatie.

Foto: theilr (cc)

Komkommertijd

COLUMN - Tien jaar geleden schreef collega Jona dit in een stukje als prangend voorbeeld van  nieuws in komkommertijd:

Omdat het komkommertijd is, verwacht ik morgen het bericht dat er op Schiphol tien procent meer koffers zijn zoekgeraakt

Ofwel, het is weer zomer, waarin nieuws dat geen nieuws is toch nieuws wordt.
Nu kunnen we dat oude nieuws ophalen om te bewijzen dat de tijden wel degelijk veranderen. Zoekgeraakte bagage is geen komkommernieuws meer, maar een van de crisissen die al maanden het nieuws domineren.

Er is nog erg veel werk aan de winkel en daarom rees de laatste dagen de vraag of het wel verantwoord is dat kabinet (4 weken) en parlement (8 weken) met zomervakantie gaan. Eigenlijk heet dat ‘reces’ en voor het journaille is dat het equivalent van komkommertijd.

Het gebruikelijke commentaar van Kamerleden is ‘ja maar, we halen achterstallig werk in, lezen dossiers waar we niet toe zijn gekomen, gaan op werkbezoeken…’

Op de vorige persconferentie na de ministerraad vroeg een van de journalisten van Rutte naar zijn visie op ‘reces in crisistijd’.

Veel mensen snappen eigenlijk niet waarom de Kamer en het kabinet met reces gaan twee maanden lang. Is dat wel zo verstandig, om zo lang met reces te gaan?

Foto: Silvia Sala (cc)

Complimentenmeisjes en bloemengeisha’s

COLUMN - Oké, het is natuurlijk mogelijk dat het plan niet serieus was. Ik bedoel het plan van de ondernemingsvereniging Biz Leidsestraat/Koningsplein om Amsterdammers naar het stadscentrum terug te lokken door “complimentenmeisjes” en “bloemengeisha’s” te laten lopen door de Leidsestraat.

Het kan natuurlijk zijn dat dit plan, waarover ik in Het Parool las, helemaal niet serieus is, en alleen maar is bedoeld om zó veel verontwaardigde reacties uit te lokken dat en passant óók duidelijk wordt dat (a) de Leidsestraat nog bestaat en (b) men graag de Amsterdammers terug wil. Het zou niet voor het eerst zijn dat een slimme marketeer iets negatiefs doet om aandacht te genereren.

Seksisme

Want negatief is het natuurlijk. Het seksisme van de complimentenmeisjes en bloemengeisha’s doet denken aan de pizza-keten die klanten opriep “de lekkerste dozen” te nemen, het Rijksmuseum dat alleen “hertjes” in dienst wilde nemen en de bioscoop die het vrouwelijk personeel te strakke truitjes gaf. En ik denk niet dat ook maar één Amsterdammer zal zeggen “o, nu ze bloemengeisha’s hebben, nu verandert de zaak, nu ga ik weer naar het centrum!”

Maar goed, op het gevaar af dat ik de gek ben die, door zijn verbijstering te tonen, het middel vormt waarmee Biz Leidsestraat/Koningsplein de Amsterdammers wil teruglokken: je kunt ook wél positief iets doen om mensen terug te lokken. Als je Amsterdamse klanten wil in het centrum, zorg er dan eerst eens voor dat je personeel je bezoekers te woord staat in het Nederlands. Je jaagt er heus geen toeristen mee weg; kijk maar naar Frankrijk of Italië, waar ze je in de eigen taal begroeten en geen toerist minder ontvangen.

Closing Time | The Greatest Dancer

Hé, van wie is dat vieze gitaarloopje? Van Nile Rodgers natuurlijk! Hoe kan het ook anders? Deze briljante gitarist wist met z’n funky riffs het disco-genre in de jaren ’70 en ’80 boven zichzelf te verheffen.

Nile Rodgers is een van de invloedrijkste muzikanten van de 20e eeuw. Met zijn vieze gitaarloopjes maakte hij menig nummer tot wereldhit. Zo schreef ‘ie met bassist Bernard Edwards onder meer bovenstaand liedje voor Sister Sledge.

Closing Time | Wu-Lu

I used to live in South London
There’s not much of it left

Wu-Lu maakt zich onder meer boos over gentrificatie: “What made me speak about South London was the fact that it’s a place of nourishment that has now been refined to be a manufactured breeding ground for culture vultures who seem to infest the world over. So it’s a call to arms for all those who resonate with it.” ‘South’ staat op het album LOGGERHEAD, dat een boeiende mix is van hiphop en grunge.

Vorige Volgende