Een (te) oppervlakkige klimaatanalyse van het CPB

Het CPB publiceerde afgelopen week een kort rapportje met de titel ‘Klimaatverandering en intergenerationele verdeling van financiële lasten’. Volgens dit rapport, dat is gebaseerd op ruwe en onvolledige schattingen van klimaatschade en kosten voor adaptatie en mitigatie ( zie hier een eerder artikel over dit onderwerp), komen de kosten van klimaatverandering vooral bij komende generaties terecht. Het omslag van het rapport vermeldt: ‘Op basis van eerste inschattingen zullen de extra kosten van klimaatverandering en -beleid voor het grootste deel bij toekomstige generaties terechtkomen’. De klimaatschade is geschat voor 2050 en 2100. Die schatting werd op social media zo hier en daar aangegrepen voor een pleidooi tegen mitigatie, ofwel maatregelen om verdere opwarming van het klimaat te beperken. Het schadebedrag zou de transitie van de economie niet rechtvaardigen. Waarmee weer eens werd bewezen hoe opportunistisch de anti-mitigatiebeweging te werk gaat. Het rapport bevat namelijk maar bar weinig ondersteuning voor hun standpunt. Dat is vooral zo omdat de schatting van de schade helemaal niet uitgaat van een situatie zonder mitigatie. Er is gerekend met een scenario met 2°C mondiale opwarming ten opzichte van de pre-industriële temperatuur in 2050 en 3°C in 2100. Dat is zo’n beetje het midden tussen het hoogste en het laagste scenario uit het laatste IPCC-rapport, iets boven de projectie volgens het middelste scenario SSP2-4.5. Het is ook ongeveer de koers die de wereld op dit moment vaart, rekening houdend met wat er door alle landen aan (beleids)maatregelen is getroffen. In dit scenario gebeurt er dus wel het een en ander om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen, als is het lang niet genoeg om de doelstellingen van het Akkoord van Parijs te halen. Opwarming tot 2100 volgens de verschillende scenario’s uit het laatste IPCC-rapport Het rapport schat de schade in Nederland van een aantal fysieke gevolgen van klimaatverandering: droogte, hitte, wateroverlast, en een toename van de kans op grote overstromingen als gevolg van zeespiegelstijging of een hogere piekafvoer van de grote rivieren. Het concentreert zich daarbij op schade die van belang kan zijn voor de overheidsbegroting. En het kijkt alleen naar gevolgen van extra opwarming die er vanaf nu nog bijkomt. Het effect van de opwarming die we al hebben gehad is dus niet meegenomen. Er is ongetwijfeld debat mogelijk over of er niet iets belangrijks ontbreekt, en of de geschatte bedragen niet te hoog of te laag zijn. (Bijvoorbeeld over de aanname dat de schade van droogte, hitte en wateroverlast tot 2050 toeneemt, maar daarna niet meer.) Het rapport benadrukt zelf ook dat de onzekerheden groot zijn en dat er vermoedelijk schadeposten niet zijn meegenomen. Maar er is nog iets veel belangrijkers dat veel invloed zal hebben op de echte schade voor ons en daarmee ook op de Nederlandse overheidsfinanciën: we leven niet geïsoleerd van de rest van de wereld. Het rapport stipt dit in de inleiding wel eventjes aan, maar het zit niet in de berekeningen. Met wat geluk zullen de fysieke gevolgen van klimaatverandering binnen onze landsgrenzen de komende eeuw inderdaad wel redelijk beheersbaar zijn. Zeker in het Europese deel van Nederland; voor het Caribische deel zijn de risico’s mogelijk al een stuk groter. Maar in het Europese Nederland zijn we niet zo kwetsbaar voor de directe gevolgen van klimaatverandering. We hebben ons waterbeheer aardig op orde. We hoeven ons geen zorgen te maken dat onze buurlanden dammen leggen in de Rijn of in de Maas, zodat ze in periodes van droogte al het water zelf kunnen houden. Of dat ze die rivieren juist kanaliseren om bij extreme neerslag al het water zo snel mogelijk onze kant op te sturen. Als hier de oogsten mislukken, dan zijn we als land rijk genoeg om voedsel te importeren. Voor onszelf, onze huisdieren en een aanzienlijk deel van de dieren in de veehouderij. Als er op wereldschaal tekorten zijn horen wij bij de eersten die toch hun bordje vol kunnen scheppen. En de landbouw, veruit de meest kwetsbare sector voor klimaatverandering, is maar een vrij klein stukje van onze economie. We kunnen onszelf dus vrij makkelijk wijsmaken dat wij veilig zitten achter onze dijken, als het in de rest van de wereld misgaat. Maar zo werkt het natuurlijk niet in de echte wereld. Er zijn landen, heel veel landen, die een stuk kwetsbaarder zijn dan wij. Al die landen krijgen te maken met de consequenties van klimaatverandering, die ernstiger worden naarmate het meer en sneller opwarmt. Natuurlijk gaan wij daar ook gevolgen van ondervinden, bijvoorbeeld via stagnatie van de wereldeconomie, stijgende prijzen, vluchtelingenstromen, politieke instabiliteit of internationale conflicten. En als de wereld zo ontregeld raakt, dan zou dat weer consequenties kunnen hebben voor ons vermogen om de problemen die zich hier voordoen op te lossen. Er is nog een probleem met dit soort analyses, dat dieper onder het oppervlak ligt. Hoe weeg je klimaatinvesteringen waar toekomstige generaties baat bij hebben af tegen andere dingen die je met dat geld zou kunnen doen en waar we nu van profiteren? Dat is niet eenvoudig en economen zijn het er dan ook niet over eens hoe dat precies zou moeten. Waar ze het wel over eens zijn, is dat het onmogelijk is om dit op een helemaal objectieve manier te doen. Er sluipen hoe dan ook normatieve oordelen of aannames in zo’n analyse. Op zich kun je dat economen die zo’n analyse uitvoeren niet verwijten: het kan niet anders. Maar wat je ze wel zou kunnen verwijten is dat die stukjes subjectiviteit ergens ver weg in de techniek van de analyse zitten verstopt. Ze zouden juist transparant gemaakt moeten worden. Zeker in een rapport dat expliciet over intergenerationele effecten gaat. Als ergens in de techniek van de analyse al keuzes zijn gemaakt over hoe zwaar belangen van toekomstige generaties wegen, dan stuurt dat de afweging die we juist op basis van de analyse willen maken. Dit soort complicaties doet zich ook voor bij het vergelijken van sterk verschillende economieën, bijvoorbeeld van arme en rijke landen. Binnen Nederland zijn er ook behoorlijke economische verschillen tussen het Europese en Caribische landsdeel. Het lijkt me ook iets om rekening mee te houden in zo’n economisch onderzoek. Als je het hele CPB-rapport leest, dan is het duidelijk dat er grote onzekerheden in de berekeningen zitten. Je zou je af kunnen vragen of het wel zin heeft om kwantitatieve resultaten te presenteren als er zoveel onzekerheid is. Zeker omdat de cijfers uit een rapport van onze nationale rekenmeesters heel makkelijk een eigen leven kunnen gaan leiden. Door anti-mitigatieactivisten, of in politieke of lobby-campagnes bijvoorbeeld, waar al die onzekerheden natuurlijk worden verzwegen. Als er toch cijfers worden gepresenteerd, dan zou ik met mijn natuurwetenschappelijke achtergrond minstens een stevige, kwantitatieve onzekerheidsanalyse verwachten. Waar dan ook de gevoeligheid van de uitkomst voor subjectieve keuzes in meegenomen zou kunnen worden. Het lijkt me duidelijk dat deze berekeningen geen realistisch beeld geven van de werkelijke toekomstige gevolgen van klimaatverandering voor Nederland. Wel illustreren ze nog eens dat wij, in het rijke deel van de wereld, vermoedelijk minder zwaar getroffen worden door de consequenties van onze broeikasgasuitstoot dan anderen. En dat we de consequenties afwentelen op toekomstige generaties. Maar dat kun je ook best beredeneren zonder deze berekeningen. Het probleem met cijfers is dat ze een zekerheid suggereren die er niet is. En we hebben niks aan schijnzekerheid. Als het te onzeker is om uit te rekenen kan een kwalitatieve beschouwing een betere optie zijn. [overgenomen van Klimaatverandering)

Closing Time | Kipur

Wereldwijd vieren Joden van zonsondergang vandaag tot zonsondergang morgen Jom Kipoer, de grote verzoendag.

Het sluit een periode af waarin men zich bezint over de eigen keuzes van het afgelopen jaar en markeert een nieuw begin.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Foto: © Sargasso logo Goed volk

Hermann von Reichenau

COLUMN - Wie van kloosters houdt kan aan beide zijden van de Bodensee zijn hart ophalen. Aan de Duitse kant zijn dat vooral kloosters in barok- en rococostijl, met name de pelgrimskerk van Birnau pal aan zee gewijd aan Maria (maar meer landinwaarts liggen er nog meer). Aan de Zwitserse kant ligt het wereldberoemde klooster van Sankt Gallen, in zijn huidige vorm daterende uit de baroktijd, maar gesticht in de achtste eeuw.

In deze blog gaat het over het religieus erfgoed op en rond het eiland Reichenau. De naam is afkomstig van de oorspronkelijke Alemanische naam, die is verlatiniseerd tot Augia en later veranderd in het Duitse Richenow of Reichenau. Hier lag de het klooster van St. Maria und Markus in Mittelzel.

De abdij van Reichenau

De abdij in het huidige Mittelzell, zoals de naam al suggereert in het midden van het eiland, was in de vroege middeleeuwen een van de beroemdste abdijen in West-Europa, gesticht door Franken na de onderwerping van de Alamannen in 724. In die tijd was het overigens nog een simpele houten en kerk. Pas in 1048 werd het huidige stenen klooster ingewijd. De geschiedenis van de abdijen van Reichenau en Sankt Gallen vertonen overigens de nodige overeenkomsten (zie het PS hieronder).

Foto: Roel Wijnants (cc)

Taboe op Bataafse tijd belemmert zicht op geschiedenis van de Nederlandse staat

In november aanstaande bestaat de Grondwet van 1848 precies 175 jaar. Het kabinet ziet de viering daarvan als een goed aangrijpingspunt voor een discussie over de rol van de constitutie in onze samenleving. Dat blijkt uit de brief die Hanke Bruins Slot als minister van Binnenlandse Zaken hierover enige tijd geleden aan de Tweede Kamer stuurde. Erg wonderlijk is, dat de brief geen woord bevat over de Staatsregeling van 1798 die toch onze eerste constitutie was. Ook deze grondwet kent een lustrumjaar, omdat ze juist 225 jaar geleden werd aanvaard. Een gastbijdrage van Jan Postma (*).

OPINIE - De Staatsregeling van 1798 betekende het definitieve afscheid van een republiek met zeven vrij zelfstandige gewesten die werden samengevoegd tot een eenheidsstaat. Een bijzonder fundamentele wijziging van het staatsbestel, die nooit is teruggedraaid.

Ontwerp voor de Staatsregeling van 1798Ontwerp voor de Staatsregeling van 1798

Blijkbaar ligt er nog steeds een taboe op de Bataafse periode in onze geschiedenis. En dat na alles wat over de constitutionele wordingsgeschiedenis in de laatste decennia is geschreven. Ik beperk mij nu tot een citaat, ontleend aan de website Parlement.com:

“De Staatsregeling voor het Bataafsche Volk van 1 mei 1798 is te beschouwen als de eerste Grondwet van Nederland. Voor het eerst was er sprake van een eenheidsstaat, van burgerrechten en -plichten, en van een gekozen volksvertegenwoordiging. Uitgangspunt was de gelijkheid van alle burgers, ongeacht geboorte, bezitting of rang.”

Closing Time | Plain Gold Ring

Nina Simone behoeft uiteraard geen inleiding. Ze had graag naar het conservatorium gewild om concertpianiste te worden, maar dat zat er gezien haar kleur niet in. Jim Crow was in die tijd nog springlevend.

Ze werd er niet minder beroemd om.

Foto: Bron: Livius.org

Karneades in Rome (1)

In de derde eeuw v.Chr. kregen de Academie van Plato en de Peripatetische school van Aristoteles gezelschap van nieuwe filosofische stromingen, zoals het Cynisme, de Cyreense School, het Epicurisme, de Stoa en de Skepsis. Het was onvermijdelijk dat er ook combinaties zouden komen.

Toen de Romeinen rond 270 v.Chr. het Italiaanse vasteland in hun macht hadden, kwamen ze als vanzelf in botsing met de andere grote machten rond de Middellandse Zee: eerst het rijk van Karthago en daarna de hellenistische staten in het oosten.

Tijdens al deze oorlogen was er volop diplomatiek verkeer. Vanuit de Griekse stadstaten en koninkrijken reisden talloze gezanten naar Rome. Zij zagen in de nieuwe supermacht een mogelijke bondgenoot in hun eigen conflicten. Zo kwam in 155 v.Chr. vanuit Athene een zekere Karneades naar Italië.

Karneades in Rome

Karneades was een aantal jaar eerder voorzitter geweest van de platoonse Academie. Het was de tijd geweest waarin de Romeinen hun invloed in Griekenland vergrootten en meer dan ooit belangstelling kregen voor de Griekse cultuur. In Rome was dus een in filosofie geïnteresseerd publiek, dat hij op twee opeenvolgende dagen toesprak. Hij hield twee betogen die volkomen met elkaar in tegenspraak waren. Op de eerste dag hield hij een lang en vurig betoog waarin hij het Romeinse rechtssysteem verheerlijkte. Op de tweede dag maakte hij zijn eigen argumentatie, en daarmee ook het Romeinse rechtssysteem, met de grond gelijk.

Foto: via Extintion Rebellion (fair use) copyright ok. Gecheckt 16-02-2023

Demonstreren doe je niet alleen voor vandaag, maar vooral ook voor morgen

Hoe een peiling van RTL eigenlijk bewijst dat de acties van XR werken, ondanks dat het publiek massaal tegen is.

Een te verwachten, maar toch interessante peiling bij RTL: 80% keurt de A12-acties van Extinction Rebellion af. En dat zien we vaker. Of je nu een gewone protestmars organiseert, bij een intocht gaat demonstreren tegen Zwarte Piet, jezelf zonder schade toe te brengen aan een schilderij plakt of een snelweg blokkeert, grote kans dat ‘de gemiddelde Nederlander’ je actie afkeurt. Peiling na peiling laat zien dat mensen het dan misschien wel eens zeggen te zijn met je doel, maar dat ze weinig op hebben met je methode. Wat de methode dan wel zou moeten zijn blijft meestal onbekend. Nou ja, je mag op een veldje gaan staan, zolang men maar geen last van je heeft. Het is treurig, maar de meeste mensen geven de voorkeur aan rust, ook al houdt die rust onrecht in stand. Vooral als ze zelf niet door dat onrecht worden geraakt.

Vaak wordt gezegd dat je met je protest de oplossing zelfs verder uit beeld brengt. De mensen hebben zo’n hekel aan wat je doet dat ze tegen maatregelen om het klimaat te redden worden. Of tegen mensenrechten. Hoe dat perverse mechanisme precies werkt weet ik niet, maar niet de minsten claimen het. Michael Mann, de persoon die klimaatverandering met zijn onderzoek op de kaart zette, deed een studie en concludeerde dat jezelf vastplakken aan een schilderij het draagvlak voor klimaatmaatregelen vermindert. Maar zulke conclusies zijn kortzichtig: Mann had hetzelfde onderzoekje kunnen doen in de jaren 60 in de VS en tot een gelijksoortig oordeel kunnen komen: bijna twee derde van de mensen keurde Martin Luther King en zijn de methodes af. Hij had dus beter kunnen stoppen met zijn marsen. Kick Out Zwarte Piet? Kom op zeg, niet protesteren waar kinderen bij zijn! Dat keurt de meerderheid van Nederland af. Het brengt je alleen maar verder weg van je doel.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Closing Time | Afrikan Sciences

Boeiend hoe sommige nummers op het album Circuitous uptempo en laidback tegelijk klinken. Afrikan Sciences, die zichzelf ‘rhythmist and sonic explorer’ noemt, maakt free jazz in het voetspoor van Sun Ra waarbij ritmes een belangrijke rol spelen.

Foto: Lukas Plewnia (cc)

Het failliet van de PiS-regering

Voor wie het nog niet duidelijk was: deze week is de huidige Poolse regering definitief door de mand gevallen als een corrupt, ondemocratisch en a-sociaal regime. De regerende PiS-partij die met haatpropaganda tegen buitenlanders een keihard anti-immigratiebeleid voerde blijkt sinds 2021 arbeidsmigranten van buiten de Europese Unie in ruil voor duizenden dollars met voorrang een werkvisum te hebben verstrekt. En dezelfde partij die sinds de Russische inval in Oekraïne bezweerde het buurland onvoorwaardelijk te steunen weigert nu wapens te leveren terwille van het eigen land en de bescherming van de eigen boeren. Die moeten namelijk op 15 oktober weer op de PiS stemmen om het regime-Kaczyński in het zadel te houden.

Polen, en ook Slowakije en Hongarije hebben een importverbod van Oekraïens graan afgekondigd na het mislukken van de graandeal met Rusland. De vrees is dat Oekraïens graan een negatieve invloed zal hebben op de binnenlandse markt. Dat president Zelensky het graan-importverbod “politiek theater” noemt en zegt dat dit Rusland in de kaart speelt, is Polen in het verkeerde keelgat geschoten. Woensdagavond kondigde de Poolse premier Mateusz Morawiecki aan dat Polen Oekraïne niet langer gaat bewapenen. We kiezen nu voor de defensie van ons eigen land met moderne wapens, zei de premier. Morawiecki  voegde er nog een waarschuwing richting het buurland aan toe: ‘Als ze het conflict op deze manier willen laten escaleren, zullen we extra producten toevoegen aan het importverbod in Polen. De Oekraïense autoriteiten begrijpen niet in welke mate de Poolse landbouwindustrie is gedestabiliseerd.’ Er zou inmiddels via de diplomatieke weg een oplossing voor het conflict worden gezocht. Maar voor de binnenlandse beeldvorming gaat de PiS kennelijk niets te ver om het kiezerspubliek aan zich te binden.

Closing Time | The Bug

Als je deze muziek van The Bug, een helft van Techno Animal, op plaat zou luisteren zou je checken of het toerental wel klopt, maar zijn muziek is gewoon traag en heavy. Futuristic dub, noemt The Bug zijn serie EP’s getiteld Machine.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Vorige Volgende