De economie van de genocide

Alweer een maand geleden publiceerde VN-rapporteur voor Palestina Francesca Albanese een rapport waarin ze oproept tot internationale strafrechtelijke vervolging van bedrijven en stichtingen die zouden investeren in de Israëlische bezetting. Het rapport voor de VN-Mensenrechtenraad Van economie van de bezetting naar economie van genocide 'onderzoekt de bedrijfsmachinerie die Israëls koloniale project van verdrijving en vervanging van de Palestijnen in de bezette gebieden in stand houdt. Terwijl politieke leiders en regeringen hun verplichtingen ontlopen, hebben veel te veel bedrijven geprofiteerd van de Israëlische economie van illegale bezetting, apartheid en nu ook genocide.' De aanbeveling van Albanese aan het Internationaal Strafhof (ICC) om een onderzoek in te stellen naar 48 spelers in het internationale bedrijfsleven, van wapenfabrikanten tot financiële bedrijven, die zouden profiteren van de oorlog in Gaza wekte bij de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Marco Rubio grote woede op. Hij kondigde sancties aan tegen de VN-rapporteur, die eerder een rol heeft gespeeld bij de arrestatiebevelen die het ICC uitvaardigde tegen Netanyahu en zijn toenmalige minister van Defensie Galant.  De inhoud van het rapport van Albanese kreeg minder aandacht dan de Amerikaanse reactie. Veel was al bekend over de betrokkenheid van bedrijven bij de bezetting van de Westbank en de steun aan kolonisten. De BDS beweging voor boycot, desinvestering en sancties bestaat al twintig jaar. Tot oktober 2023 heeft de private sector al miljarden verdiend aan de levering van de wapens en machines om ‘huizen, scholen, ziekenhuizen, gebedshuizen en olijfgaarden te vernietigen, om gemeenschappen te segregeren en controleren, en om hen de toegang tot natuurlijke hulpbronnen te ontzeggen’. Daarmee heeft de private sector bijgedragen aan het creëren van de voorwaarden voor etnische zuivering en het ontnemen van het recht op zelfbeschikking van de Palestijnen, aldus Albanese in haar rapport. Gaza proefterrein voor nieuwe militaire technologie Bekende partijen zijn Caterpillar en Hyundai vanwege het leveren van bulldozers die gebruikt worden bij de sloop van Palestijnse bezittingen, en IBM en HP voor het leveren van surveillancesoftware en opslag van biometrische data om Palestijnen te monitoren en controleren. In de categorie surveillance noemt het rapport Microsoft, Alphabet (het moederbedrijf van Google) en Amazon, partijen die niet eerder zo expliciet werden gelinkt aan de genocide. Toen in oktober 2023 de cloud van het Israëlische leger overbelast raakte, zorgden Microsoft, Alphabet en Amazon voor extra capaciteit voor opslag en AI-infrastructuur. Ook het bedrijf Palantir, dat AI-technologie ontwikkelt en levert, heeft de samenwerking met Israël fors uitgebreid sinds oktober 2023. Gaza is een proefterrein voor nieuwe militaire technologie. Vervolgens worden deze wapens verkocht onder het label 'beproefd op het slagveld'.  Nederlandse betrokkenheid Ook het in Nederland gevestigde Booking.com en de Nederlandse stichting Christenen voor Israël worden genoemd. Booking.com ligt al enkele jaren onder vuur vanwege het aanbieden van overnachtingen in illegale Israëlische nederzettingen. De Nederlandse stichting Christenen voor Israël zou 300.000 euro hebben geïnvesteerd in een nieuwe wijk in een illegale Israëlische nederzetting op de bezette Westelijke Jordaanoever, bleek afgelopen maart uit onderzoek van Investico, BOOS, het Nederlands Dagblad en De Groene Amsterdammer. Mogelijk werd ook geld van de organisatie gebruikt om wapens voor kolonisten aan te schaffen. Volledige boycot Bij de presentatie van haar rapport veroordeelde Albanese Israël, de betrokken bedrijven en de landen die de genocide faciliteren in de meeste felle bewoordingen. Ze vraagt strafrechtelijke vervolging van de bedrijven en sancties van de regeringen. De eerste verantwoordelijkheid om actie te ondernemen ligt volgens haar bij landen, vervolgens bij bedrijven en daarna bij hun consumenten. De speciale rapporteur dringt bij de landen aan op sancties tegen Israël en een volledig wapenembargo, met inbegrip van alle bestaande overeenkomsten en goederen voor tweeërlei gebruik, zoals technologie en zwaar civiel materieel; verder moeten alle handelsovereenkomsten en investeringsrelaties opgeschort worden. Bedrijven wordt gevraagd om onmiddellijk alle bedrijfsactiviteiten te staken en relaties te beëindigen die rechtstreeks verband houden met, bijdragen aan en de oorzaak zijn van mensenrechtenschendingen en internationale misdaden tegen het Palestijnse volk. Tenslotte roept ze roept vakbonden, advocaten, het maatschappelijk middenveld en gewone burgers op om op internationaal en nationaal niveau aan te dringen op boycots, desinvesteringen, sancties, rechtvaardigheid voor Palestina en verantwoordingsplicht.  Maandag pleitte Maurits Berger, hoogleraar islam en het Westen aan de Universiteit Leiden, in de NRC ook voor een volledige boycot van Israël. Hij memoreerde de oproep die een voormalig directeur van de Israëlische binnenlandse veiligheidsdienst (Shin Bet) en een voormalig stafchef van het kabinet van premier Ehud Barak al in juli 2023, dus ruim voor de aanval van Hamas deden, om hulp bij het uitschakelen van het regime-Netanyahu. Israël staat op de drempel van een dictatuur, schreven ze twee jaar geleden. Maar we redden het niet alleen om de liberale democratie te behouden. Hun stem werd niet gehoord. Deze week roepen zeshonderd voormalige veiligheidsfunctionarissen van de Mossad en Shin Beth de Amerikaanse president Donald Trump in een gezamenlijke brief op om de „oorlog in Gaza” te stoppen. Dat meldt de Israëlische krant The Jerusalem Post. Berger verwijst in zijn pleidooi naar Zuid-Afrika. Het einde van de apartheidsstaat is daar bewerkstelligd door internationale druk. 'Apartheid, genocide – het bevestigt het beeld dat al jaren door enkelingen vanuit Israël werd uitgedragen: Israël heeft zichzelf niet meer in de hand, en is radicaal aan het ontsporen. En het is niet alleen een demonische regering die losgaat, met een premier die zich steeds weer in nieuwe militaire oorlogsavonturen stort om vervolging wegens corruptie te ontlopen. Ook de bevolking zelf staat achter de verdrijving van de Palestijnen uit Gaza.' Berger: 'Israël moet gered worden. Van zijn eigen ondergang, maar vooral ook om de totale teloorgang van het Midden-Oosten te voorkomen. Dat betekent: een algehele boycot. Militair, economisch, cultureel. Inderdaad, precies zoals is gebeurd met Zuid-Afrika.'

Closing Time | Les Fleurs

Minnie Riperton had een bereik van vijf octaven. Ze overleed veel te jong, aan de gevolgen van uitgezaaide borstkanker, waar ze voor die tijd verrassend open over was.

Riperton werd slechts 31 jaar. Toch nog zes studioplaten gemaakt, waarvan de laatste postuum werd uitgebracht.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: Poster Boy (cc)

Terug van zomerreces voor Gaza debat

ANALYSE - Op verzoek van de SP onderbreekt de vaste commissie voor Buitenlandse Zaken de zomervakantie voor een debat over de crisis in Gaza. Het debat is vanmiddag live te volgen via de website van de Tweede Kamer en de app Debat Direct.

De fracties van GroenLinks-PvdA, VVD, D66, CDA, SP, DENK, PvdD, ChristenUnie, Forum voor Democratie en Volt stemden in met het verzoek. De fracties van PVV, NSC, BBB en SGP waren tegen. Van JA21 was geen reactie ontvangen.

Dat was een week eerder wel anders. Een soortgelijk verzoek van GL-PvdA en D66 haalde geen meerderheid.

GL-PvdA, D66, SP, DENK, PvdD, en Volt stemden in met het verzoek. PVV, NSC, BBB en SGP waren tegen en van VVD, CDA, ChristenUnie, FvD en JA21 waren geen reacties ontvangen.

Vertaald naar Kamerzetels (23-juli = verzoek GL-PvdA, D66, 29-juli verzoek SP):

Wat was er in één week veranderd? Het verzoek (23 juli) van GL-PvdA en D66 was aldus gemotiveerd:

Volgens de VN zijn de afgelopen weken meer dan 1000 Palestijnen in Gaza vermoord die in de rij stonden voor voedsel, elke dag sterven mensen door geweld en hongersnood, en de Israëlische regering zet de plannen voor een etnische zuivering voort
Vorige week hebben de Europese ministers van buitenlandse zaken geen enkele sanctiemaatregel ingesteld tegen Israël, in afwachting van verbetering van de situatie. Aangezien daar duidelijk geen sprake van is, willen we een debat met de minister

Foto: "Tucker Carlson" by Gage Skidmore is licensed under CC BY-SA 2.0

Tucker Carlson pro-Palestina? Ik ben in de war

Ik moet iets bekennen. Ik kreeg laatst van een kennis een interview van Tucker Carlson doorgestuurd en dacht: “Huh? Is hij… pro-Palestina?”.

De man die jarenlang de posterboy was van Fox News, die immigranten als existentiële dreiging afschilderde, instemmend knikte terwijl hij Poetin en Andrew Tate interviewde en Black Lives Matter demoniseerde als cultureel marxisme in de praktijk, zat ineens te brommen over Israël als agressor, over oorlogsmisdaden in Gaza en, jawel, over Amerikaanse medeplichtigheid bij de aanval op Iran.

Mijn links-progressieve brein stond even stil.

Niet omdat ik dacht dat Carlson plots de kant van Iran en onderdrukten had gekozen. Maar door de plotse realisatie hoe goed dit zogenaamd ‘pro-Palestina-geluid’ past in zijn oerconservatieve, isolationistische wereldbeeld. Wat op het eerste gezicht klinkt als empathie is blijkbaar meer een strategisch kanon in zijn oorlog tegen de ‘liberale elite’, en de steun aan Israël is daar onderdeel van.

Amerika voor alles, en dus: Israël niet meer

Carlson heeft al jaren een broertje dood aan wat hij ziet als het Amerikaanse imperium. Buitenlandse oorlogen, morele verplichtingen, miljardensteun aan verre bondgenoten, volgens hem allemaal verlengstukken van de ‘deep state’ en haar eeuwige kruistocht tegen de gewone Amerikaan.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Closing Time | Need You Tonight

De Australische band INXS werd in de jaren ’80 en ’90 wereldberoemd met hits als ‘New Sensation’, ‘Never Tear Us Apart’ en ‘Suicide Blonde’.

Zanger Michael Hutchence ontpopte zich tot een sekssymbool à la Jim Morrison. Op 22 november 1997 werd hij dood aangetroffen in een hotelkamer in Sidney. Vermoedelijk betrof het zelfmoord door verhanging.

Foto: Daniel Thomas on Unsplash

Schrijvend je menselijke stem vinden

COLUMN - De zomer is voor wie aan de universiteit werkt de tijd om na te denken over je onderwijs. Doorheen het jaar is het college van volgende week, en het huiswerk voor dat college, en een update voor je dia’s over het huiswerk altijd urgenter zodat het lastig is om na te denken over de grote lijnen. In de zomer valt dat allemaal weg – en kun je erover nadenken.

Ik geef al vele jaren een schrijfcursus, schrijven voor een breder publiek. Studenten oefenen daarbij met vooral journalistieke genres zoals het nieuwsbericht, de column, het interview en de reportage. Dé grote vraag is daar natuurlijk: wat doen we met kunstmatige intelligentie? Mogen studenten dat gebruiken? Moeten we ze er zelfs mee trainen? De laatste jaren was de politiek zo’n beetje: ga je gang, ik vis de stukken die door AI geschreven zijn er toch wel uit, ons niveau ligt echt wel een stukje hoger dan bij Google of OpenAI.

Principiële houding

Maar inmiddels is dat natuurlijk een naïeve gedachte. Als ik eerlijk ben, weet ik echt niet of ik bij een blinde test waarbij ik tien teksten kreeg voorgelegd, de vijf eruit kon halen die door chatbots geschreven zijn – zeker als die chatbots de instructie krijgen af en toe een menselijk tik- of spelfoutje te maken.

Naar binnen kijken bij een buitenstaander | Zomergasten met Simon Kuper

RECENSIE - ‘Ik ben een hele kleine mier in een mierenhoop die eeuwig duurt. Maar ik doe wat ik doe en ik geniet ervan’, zei Simon Kuper tijdens de tweede aflevering van Zomergasten. Wat hij doet? Schrijven. Historische (sport)boeken en columns voor The Financial Times om precies te zijn. Waarin hij, in de geest van George Orwell, zo helder mogelijk de waarheid probeert te vertellen in de ijdele hoop de boven ons gestelden op betere gedachten te brengen.

Tot voor kort (en tot mijn schande) had ik nog nooit van de mier genaamd Simon Kuper gehoord. Heel toevallig bespraken ze onlangs in de podcast The Shitshow het boek Bringing Up Bébé: One American Mother Discovers the Wisdom of French Parenting van Pamela Druckerman die, zo vertelde Shitshow-host Stéphanie Hoogenberk, de vrouw van Simon Kuper was. Daardoor wist ik dat Simon Kuper, hoewel in een Engelstalig gezin geboren, accentloos Nederlands sprak. Meer wist ik niet.

De ultieme buitenstaander

Simon Kuper portretteert zichzelf tijdens deze fraaie avond als ultieme buitenstaander. Beide ouders kwamen uit liberaal Joodse gezinnen in Zuid-Afrika die tegen de apartheid waren, maar wel genoten van de priviliges die zij als blanken konden genieten. Om hun milieu te ontvluchten, gingen ze antropologie studeren in Engeland en leefden een paar jaar in een hutje in Botswana. Toen Simon zes was, verhuisde het gezin naar Leiden. Een kleine negen jaar later gingen zijn ouders weer naar Engeland, maar mocht Simon in Nederland blijven, bij een Nederlands gezin, waardoor hij een uniek inkijkje kreeg in onze samenleving. Inmiddels woont hij al meer dan twintig jaar in Parijs, een stad waar hij niet per se van houdt, maar waar hij destijds voor een ton een huis kon kopen.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Closing Time | Make Your Own Kind of Music

Ellen Cohen, beter bekend als ‘Mama’ Cass Elliot was een van de Mamas and the Papas. ‘California Dreaming…’, u weet wel.

Ze had solohits met ‘Dream a Little Dream of Me’ en bovenstaand nummer dus. Ondanks de brave, zoetgevooisde deuntjes leefde Cass een rock & roll-leven vol drugsgebruik. In 1974 kwam ze te overlijden aan een hartstilstand.

Closing Time | Khayal

Je denkt even, die komen uit Damascus of Beiroet ofzo. Maar Kazdoura is een muziekduo uit Toronto. Wel met Arabische wortels dus.

Perfecte lome zomermuziek. Doet vaag denken aan Air.

Vorige Volgende