Pro-Trumpbetogers zijn opgerukt naar het Amerikaanse parlementsgebouw, het Capitool. Sommigen zijn binnengedrongen. De zitting waarin de uitslag van de verkiezing zou worden bekrachtigd is gestaakt. Toen Pence aangaf dat hij gewoon zijn ceremoniële rol zou vervullen trok de menigte op naar het Capitool, en moest Pence in veiligheid gebracht worden.
Zie hier de livestream van de NOS
Warnock kan in Georgia de eerste zwarte senator worden.
ACHTERGROND - De ogen van de wereld zijn gericht op Georgia; en dat is niets voor niets. Vandaag staat er veel op het spel voor Joe Biden en de Democratische partij. Zolang de Republikeinen de scepter blijven zwaaien in de Senaat, kunnen de Democraten haast elk wetsvoorstel op hun buik schrijven. Georgia kan het verschil maken.
Vandaar dat de ether wordt gevuld met honderden miljoenen aan advertenties; prominente politici worden ingevlogen vanuit alle hoeken van het land en duizenden vrijwilligers verspreiden zich over de straten van de zuidelijke staat. Alles voor de overwinning.
De Democraten beloven een hele hoop: een hoger minimumloon, meer financiële COVID-ondersteuning, en de legalisering van marihuana. De Republikeinse kandidaten, aan de andere kant, stellen dat zij de enigen zijn die tussen de Democraten en hun “socialistische agenda” staan.
In de verhitte campagne maken beide kampen zich schuldig aan een vertekening van de politieke realiteit. Dat de Democraten alsnog een meerderheid in de Senaat kunnen behalen, betekent niet dat ze zomaar hun wetgeving kunnen doorvoeren.
Door archaïsche procedureregels heb je als partij in de Senaat doorgaans 60 stemmen nodig om een wetsvoorstel aan te nemen. Oftewel, ook na een overwinning in Georgia zijn de Democraten afhankelijk van Republikeinse steun.
NIEUWS - Tot zover de claims van Trump:
The New York Times contacted the offices of the top election officials in every state on Monday and Tuesday to ask whether they suspected or had evidence of illegal voting. Officials in 45 states responded directly to The Times. For four of the remaining states, The Times spoke to other statewide officials or found public comments from secretaries of state; none reported any major voting issues.
ANALYSE - Zaterdag, rond 11 uur ’s ochtends, sloeg er een golf van opluchting door de VS. Na dagenlang nagelbijten kwam de ene na de andere nieuwszender met de officiële voorspelling dat Joe Biden het presidentschap zou winnen. Niet lang daarna vulden de steden zich met dansende menigtes, jubelend over de nederlaag van President Trump.
Ondanks de feestelijke stemming onder de achterban, is de teleurstelling bij veel Democratische politici groot. Peilingen en nieuwszenders deden geloven dat de Republikeinen een grote nederlaag stond te wachten, niet alleen in de presidentsverkiezingen, maar ook in het Huis van Afgevaardigden, de Senaat en in de lokale verkiezingen. De verkiezingen van 2020 zouden een eind moeten maken aan het Trumpisme.
Zo makkelijk gaf het Trumpisme niet op. Biden vs. Trump werd geenszins de “landslide” (grote overwinning, red.) die het had moeten zijn; in plaats van hun meerderheid in het Huis uit te breiden, zaten de Democraten opeens in de verdediging. Daarbovenop bleken in de meeste Senaatsverkiezingen de zittende Republikeinse senatoren sterker dan gedacht. Ten slotte werd de opmars van Democraten ook in de lokale parlementen gestuit.
Nu de overwinningsroes enigszins wegebt, wordt de partij met deze pijnlijke waarheid geconfronteerd: het presidentschap is binnen[1], maar de Republikeinse Partij van Trump is nog lang niet verslagen. Waar ging het mis?
“Come hell or high water”, we gaan stemmen! Het lijkt het alom heersende sentiment bij de Amerikaanse verkiezingen en er wordt dan ook een recordopkomst verwacht.
Nog voor zonsopgang stonden al kiezers in de rijen bij de stembureaus. En voor deze verkiezingsdag waren al ruim 99 miljoen stemmen uitgebracht, hetgeen ongeveer gelijk is aan een dikke 72 procent van de stemmen die in 2016 zijn uitgebracht.
Vanwege de COVID-19 maatregelen konden kiezers al eerder stemmen, per post of persoonlijk bij bijvoorbeeld ‘drive-in’-stembureaus. Republikeinen lijken vaker dan Democraten persoonlijk van ‘early voting’ mogelijkheden gebruik te hebben gemaakt. Het stemmen per post was vooral bij Democraten favoriet (data: U.S. Elections Project – Early Vote Statistics).
Roerige tijden lijken goed voor de opkomst, zo verklaren sommige analytici. Vooral het Trump-kamp gooit nog eens olie op het vuur door de uitslag bij voorbaat verdacht frauduleus te verklaren. Een Trump-fan die burgerwachten inzet, beweert stembureaus te beschermen tegen Democraten die de boel zouden oplichten.
Vandaag, zelfs morgen, is er geen uitslag te verwachten. In Amerika sluiten de meeste stembureaus om uiterlijk 3.00 uur woensdagochtend. Hoe groter de opkomst, hoe langer het tellen van de stemmen zal duren. Ook de stemmen per post zijn lang nog niet geteld (o.a. wegens vertraging bij U.S. Mail).
En zelfs als na enkele dagen iets van een uitslag zichtbaar zal zijn, bestaat de kans dat een van de partijen de uitslag afwijst en er weken durende rechtszaken volgen.
Een tekening van Ardy Beld, Punk Rock & other Cartoons
ANALYSE - “We hebben geen nietsnut nodig in Washington D.C.” galmt in een verkiezingsspotje in Montana. Al langer worden de Amerikaanse reclameblokken gevuld met anti-Trump advertenties, maar eind vorige maand ging de Lincoln Project, een groep anti-Trump Republikeinen, een stapje verder: naast hun aanval op president, halen ze nu ook uit naar Republikeinse senatoren.
Nu President Trump daalt in de peilingen, verleggen anti-Trumpgroepen steeds meer hun focus naar de Senaatsverkiezingen. Ze vinden dat Republikeinse senatoren te weinig hebben gedaan om Trump in te perken en zijn bang dat als Biden gekozen wordt, een Republikeinse Senaat in de toekomst een grote belemmering kan vormen. Vandaar dat de ether gevuld wordt met spotjes tegen de Republikeinse senatoren. Vooral de Republikeinen in Trumpland, de staten die de president vier jaar terug met ruime marge won, moeten het ontgelden.
Twee jaar terug, in mijn eerste stuk voor Sargasso, beschreef ik hoe Democratische senator Heidi Heitkamp haar zetel trachtte te verdedigen in het oer-Republikeinse North Dakota. Tevergeefs, bleek dat jaar. Bij de midtermverkiezingen verloren naast Heitkamp ook Democratische senatoren in de Republikeinse staten Missouri en Indiana hun zetels. Zelfs in Florida delfde de zittende Democratische senator het onderspit.
ANALYSE - “Fox is terrible” twitterde Trump afgelopen vrijdag. Aanleiding voor zijn woede was een peiling van Fox News waarin Joe Biden twaalf procentpunt voorstond op Trump. Eerder deze maand eiste Trump al excuses van CNN nadat deze een peiling publiceerde waar de president veertien procentpunt achterstond op Biden.
Terwijl Trump alle vege tekens voor zijn herverkiezing afdoet als zijnde “fake news”, groeit de onrust in het Witte Huis. De president was altijd al verre van populair (vergeleken met zijn voorgangers), maar de laatste weken lijkt het bergafwaarts te gaan voor zijn herverkiezing.
Peiling na peiling toont een ruimte voorsprong van Biden in de “swing states” en krimpende marges van Trump in traditioneel Republikeinse staten. Ook al tracht Trump in het openbaar de indruk te maken onoverwinnelijk te zijn, zijn campagneteam geeft miljoenen uit in staten die eerder werden beschouwd als “veilig” voor Trump.
Trump is nooit een bijzonder populaire president geweest. In 2016 wist hij het presidentschap te behalen met zo’n 46% van de stemmen, het laagste percentage dat de winnende kandidaat heeft binnengesleept sinds 1992.
Ook in de peilingen presteert Trump slecht: al sinds februari 2017, een maand na zijn inhuldiging, geeft een constante meerderheid van de kiezers aan geen vertrouwen te hebben in de president.
ANALYSE - Met de impeachmentprocedure en een felle primary (bijna) achter de rug leek het erop dat het Amerikaanse verkiezingsseizoen niet warriger kon worden. Maar net als ons dagelijks leven, ontregelt het coronavirus ook het politiek leven in de VS.
President Trump stond al, na flinke verliezen in 2018, een enerverende verkiezing te wachten. Met zijn inconsistente en late optreden zal het virus hem wel de voorverkiezing hebben gekost, toch?
Het tegendeel blijkt, in ieder geval op de korte termijn, waar. Nadat Trump tot actie overging, schoten zijn approval ratings omhoog. Voor het eerst in jaren ontving de president in verschillende peilingen de steun van de meeste Amerikanen, ook al blijven de marges piepklein.
Ook in andere democratieën, waaronder de onze, schaart zich een historisch grote hoeveelheid mensen zich achter staats- of regeringshoofd.
Daarmee lijkt het coronavirus lijkt alle kenmerken te hebben van een rally ‘round the flag effect, waarbij kiezers hun verschillen met de president (of premier) terzijde schuiven ten tijde van crisis. In de VS zag je eerder ook dergelijke verschijnselen bij de Golfoorlog, 9/11 en de dood van Osama bin-Laden.
Helaas voor Trump waren elk van deze effecten van zeer tijdelijke aard. Ondanks een militair succes in Golfoorlog (1991), verloor President H.W Bush een jaar later het Witte Huis aan Clinton. Zo ook was Obama’s populariteits-boost na de dood van bin-Laden slechts van tijdelijke aard.
ANALYSE - Nog geen twee weken geleden was Bernie Sanders de onbetwiste koploper van de Democratische primaries. Na overwinningen in Iowa[i] en New Hampshire en een overtuigende zege in Nevada, leek het even of de senator uit Vermont er met de nominatie vandoor zou gaan. Niets blijkt minder waar.
Na een spectaculaire winst van Joe Biden in South Carolina, is de gehele voorverkiezing op z’n kop gezet. Als een goed uitgedachte symfonie vielen alle noten op zijn plaats voor de vicepresident: binnen 72 uur stonden de (inmiddels) ex-presidentskandidaten Buttigieg, Klobuchar en O’Rourke zij aan zij met Biden. Het gematigde kamp was plots verenigd.
De resultaten op Super Tuesday logen er dan ook niet om. Van de veertien staten, wist Biden er maar liefst in 10 de meeste stemmen te behalen. Met 664 delegates op zak is Joe Biden dan ook goed op weg naar de Democratische nominatie. De hamvraag is: kan Sanders nog winnen? En zo ja, hoe?
In Amerikaanse verkiezingen is alles mogelijk. Ook al staat Sanders achter in de meeste peilingen, er is een kleine mogelijkheid dat hij Biden alsnog de nominatie kan ontzeggen. Maar om het tij te keren is een krachtige combinatie van drie factoren nodig.
ANALYSE -
Wordt het Bernie, Biden of toch iemand anders? Dit jaar gaan miljoenen Amerikanen in vijftig staten naar de stembus om de nieuwe Democratische presidentskandidaat te kiezen.
Hoewel deze stembusgangen op allemaal verschillende data plaatsvinden, is geen enkele dag zo beslissend als vandaag. Op deze Super Tuesday wordt in veertien verschillende staten gestemd, goed voor een derde van het totaalaantal delegaten.
In de meeste van deze staten komt de race neer op twee bejaarde politici: Joe Biden, de vicepresident van Obama, en Bernie Sanders, senator en progressieve vaandeldrager. Nu Pete Buttigieg en Amy Klobuchar zich hebben teruggetrokken uit de race, strijden alleen nog een twee andere politici (Bloomberg en Warren) om de derde plek.
Wanneer je kijkt naar specifieke plannen, lijken de verschillen tussen deze presidentskandidaten vrij groot: van Joe Biden die een grotendeels Obama’s koers tracht voort te zetten, tot Bernie Sanders die een sociaaleconomische revolutie wilt ontketenen. Maar in de kern kunnen alle verkiezingsprogramma’s worden samengevat zoals Democratische politicus Jim Clyburn dit vorige week deed:
“We don’t need to make this country great again; this country is great. That’s not what our challenge is. Our challenge is making the greatness of this country accessible and affordable for all. If it’s health care, is it accessible, is it affordable? Education: Is it accessible, is it affordable? Housing. Energy. Making it accessible and affordable.”