De marktconforme verzorgingsstaat

Wie zich afvraagt waarom er in Nederland anno 2024 nog steeds woningnood is en veel te veel mensen in armoede leven moet dit boek lezen: De marktconforme verzorgingsstaat van Naomi Woltring. Het is een uiterst goed gedocumenteerd en strak gecomponeerd verslag van de geleidelijke afbraak van de collectieve voorzieningen die na de oorlog zijn opgebouwd. ‘Fascinerend’ volgens Maarten van Rossem op de achterflap. En daar is niets te veel mee gezegd. Woltring promoveerde op de geschiedenis van het neoliberalisme in Nederland. Nu is er over dit onderwerp al wel veel geschreven. Maar dit boek voegt echt iets toe aan de kritische beschouwingen over de wijze waarop de regeringen Lubbers, Kok en Balkenende de verzorgingsstaat hebben uitgekleed en getransformeerd naar neoliberale eisen. Woltring heeft studie gemaakt van stapels beleidsdocumenten uit de jaren tachtig, negentig en nul en dan met name van ambtelijke nota’s en rapporten die niet allemaal even veel publieke aandacht hebben gekregen. Ze vindt een rode draad voor het transformatieproces in de operatie Marktwerking, Deregulering en Wetgevingskwaliteit (MDW). Dat was een project dat bij het begin van het eerste Paarse kabinet was opgetuigd door ambtenaren van Economische Zaken, Financiën en Justitie. Sociale Zaken, het departement van Ad Melkert (PvdA) mocht niet meedoen en dat bleef niet zonder gevolgen. Een lange reeks van ambtelijke werkgroepen stuurde de regering richting ingrijpende veranderingen op het gebied van de volkshuisvesting, de sociale zekerheid en andere collectieve voorzieningen. Het resultaat was een volledige transformatie van de overheid als een hoeder van het algemeen belang en zorgdrager voor alle ingezetenen naar een ‘verkeersregelaar’ op de markt van zowel goederen als diensten. Een regelende instantie die bedrijven niet in de weg mag zitten, zorgt voor de meest gunstige condities voor private ondernemingen (en voor iedereen die goed voor zichzelf kan zorgen). TINA Het verslag van Woltring is qua taalgebruik nogal taai ambtelijk, maar gelukkig goed gestructureerd. Haar pijlers zijn de neoliberale ideeën die vanaf de jaren tachtig opgang doen, de beleidsinstrumenten die op basis daarvan in wetten en regels worden vastgelegd en de bedoelde en onbedoelde uitkomsten van het beleid. Ze werkt deze drie onderwerpen uit voor de volkshuisvesting en de sociale zekerheid. Bijzonder is de aandacht die ze -onder het kopje ‘draaideur’- besteedt aan de mensen, overwegend mannen, die aan de beleidsvorming hebben bijgedragen in meer dan zeventig MDW-commissies of als externe adviseurs. Veel invloedrijke personen uit de jaren negentig wisselen in die tijd van betrekking van/naar alle plekken die er toe doen: op ministeries, bij semi-overheidsinstanties, het Centraal Plan Bureau, gezaghebbende adviesorganen, universiteiten, de Eerste Kamer, enz. Woltring ziet in de jaren tachtig en negentig een elkaar versterkende gemeenschap van economen en juristen ontstaan die het discours over economie en politiek volledig en eenzijdig bepalen. Marktwerking, privatisering en een overheid-op-afstand waren in de ogen van deze ‘beleidselite’ onvermijdelijk voor het behoud van de Nederlandse concurrentiepositie. Het waren geen politieke keuzes volgens deze ambtenaren, economen en politici, opvallend vaak van PvdA-huize. Met Kok hadden ze hun ‘ideologische veren’ afgeschud en alle kritiek op hun denkbeelden pareerden ze met Thatchers TINA-leuze (There is no alternative). De rol van de PvdA in de ombouw van de verzorgingsstaat is eerder door Duco Hellema en Margriet van Lith beschreven in het boek ‘Dit hadden we nooit moeten doen’. Daarin lezen we over knieval van de belangrijkste PvdA politici uit de jaren negentig voor het neoliberalisme. Veel van de hoofdrolspelers kijken er nu met spijt op terug. De tragiek van dit verhaal krijgt bij Woltring een stevige onderbouwing omdat zij veel dieper ingaat op wat er achter de schermen van de paarse kabinetten bedacht werd, en met verwijzing naar een ijzeren noodzaak in wetten werd omgezet. Zonder veel oppositie van een met handen en voeten aan het paarse neoliberale compromis gebonden parlement. Beleid voor een kleine groep Woltring beschrijft in detail hoe deze transformatie uitpakte op het terrein van de volkshuisvesting en voor de sociale zekerheid. Van volkshuisvesting is sinds de jaren negentig geen sprake meer. Wonen is een vrijwel volledig geprivatiseerde business geworden. Wat er over is van zorg van de overheid op dit gebied is een restje beleid voor de kleine groep die het financieel echt niet kan bolwerken. ‘Residualisering’ noemt Woltring dat, sociale huur alleen toegankelijk maken voor de laagste inkomens. Het grootste deel van de sector wordt afhankelijk gemaakt van de vastgoedmaffia en de banken. De overheid zorgt alleen voor de nodige belasting- en inkomenspolitieke instrumenten en natuurlijk ook voor een aantrekkelijke infrastructuur rond de geprivatiseerde woningen. Ook op het gebied van de sociale zekerheid zien we een inperking van de voorzieningen voor een steeds kleinere groep. Ook de hoogte en duur van de uitkeringen worden beperkt. Iedereen moet voor zichzelf kunnen zorgen. Iedereen moet ook werken, al is het in onzekere, laag betaalde banen. De uitgaven voor sociale zekerheid zijn sinds het begin van de jaren tachtig meer dan gehalveerd. Maar de armoede en de sociale ongelijkheid zijn toegenomen. Het percentage ‘werkende armen’ groeide en steeds meer mensen doen een beroep op de voedselbanken en andere particuliere weldoeners. Daarnaast is de overheid ‘repressiever’ geworden zoals uit het toeslagenschandaal is gebleken. Een sterke staat Het beeld van de terugtrekkende overheid onder invloed van het neoliberalisme verdient alles bij elkaar genomen een correctie. De overheid trekt haar handen af van het welzijn van haar burgers. Die moeten op de eerste plaats voor zichzelf zorgen. Maar de overheid heeft onder invloed van de neoliberale ideologie wel meer werk gemaakt van het bevorderen en regelen van particuliere belangen. De operatie Marktwerking, Deregulering en Wetgevingskwaliteit streefde, zoals Woltring laat zien, wel degelijk naar een sterke staat. Er is bepaald geen sprake van terugkeer naar de 19e eeuwse ‘nachtwakersstaat’. Tegenover die sterke, technocratische staat zien we op alle gebieden een beperking van de democratie. De woningbouwvereniging bestaat niet meer. De vakbeweging heeft steeds minder invloed op het sociale zekerheidsbeleid. De lokale democratie wordt steeds meer uitvoeringsinstantie voor een centraal bepaald beleid. Naomi Woltring, De marktconforme verzorgingsstaat; Nederlandse neoliberalisme in de lange jaren negentig. Amsterdam, Boom 2024. €29,90

Foto: belgraded.com (cc)

Serviërs blijven demonstreren

Sinds de instorting van een stationsdak in Novi Sad waarbij vijftien mensen om het leven kwamen is het onrustig in Servië. In massale demonstraties in Belgrado en andere steden eisen demonstranten volledige openheid over de oorzaken van de ramp. Het instorten is volgens hen het zichtbare gevolg van de corruptie, het nepotisme en het geknoei die het bewind van Vucic al twaalf jaar kenmerken. President Aleksandar Vucic heeft twee weken geleden beloofd alle relevante documenten openbaar te maken. Afgelopen zondag gingen toch weer tienduizenden mensen de straat op. De protestbeweging tegen de regering lijkt zich uit te breiden. Ook in Nis en Kragujevac werd gedemonstreerd. Uit vrees dat ook middelbare scholieren zich zullen aansluiten bij de protesten heeft de regering hen een extra week vakantie gegeven.

Het is niet de eerste keer dat president Vucic te maken krijgt met massale demonstraties. Vorig jaar waren enkele schietpartijen met dodelijke afloop aanleiding om zijn ontslag te eisen. Een brede coalitie beschuldigde hem en zijn SNS partij van autocratie, het onderdrukken van de media, geweld tegen politieke tegenstanders, corruptie en banden met de georganiseerde misdaad. Het heeft niet geholpen bij de verkiezingen, nu een jaar geleden. Vucic en zijn premier Ana Brnabic kregen bijna de helft van alle stemmen, de oppositie bleef steken op een kwart. Verkiezingswaarnemers en onafhankelijke media rapporteerden ongeregeldheden tijdens het stemmen.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Quote du Jour – ‘Den Haag’ en het lokaal bestuur

QUOTE - Uit een boeiend interview met Femke Halsema, door Binnenlands Bestuur:

De dilemma’s waarmee je worstelt in het lokaal bestuur zijn van een andere orde dan de abstracte problemen waarmee je in Den Haag worstelt. Kijk naar het demonstratierecht, het capaciteitsprobleem van de politie: men heeft vaak geen idee. Den Haag zegt heel gemakkelijk bij een demonstratie: dan moet ze maar meer politie inzetten. Maar dan heb ik geen wijkagenten meer. Als je ­bezuinigt op zorg, hebben wij met over straat zwervende mensen te maken. Dat plaatst ons voor onoplosbare problemen. Privatiseer je zorginstellingen, dan hebben wij geen controle meer op de uitvoering. We komen terecht in een warboel van regelingen en organisaties. Het is dan heel moeilijk om als lokaal bestuurder praktische oplossingen te vinden.’

Foto: Sita Magnuson (cc)

Liegen over leugens

RECENSIE - Onder bovenstaande kop schreef Jaap van Ginneken in 2002 in de Groene Amsterdammer: “De strijd om de ‘hoofden en harten’ van de bevolking in eigen land en binnen het eigen bondgenootschap, in neutrale landen en in vijandige naties, is sinds mensenheugenis de kern van alle agitatie en propaganda.” De aanleiding was de opheffing van het Office of Strategic Influence van defensieminister Donald Rumsfeld, nog voor de Irak-oorlog zelfs maar begonnen was. Van Ginneken vermoedde dat de activiteiten van dit bureau, dat na de aanslagen van 11 september leugens moest verspreiden in de strijd tegen het terrorisme, voortaan op meer heimelijke wijze zouden worden voortgezet. “Als je gaat liegen, moet dat immers niet van te voren in de krant worden aangekondigd. Zelfs als je de waarheid spreekt, word je dan niet meer geloofd.” Kees Kalkman bespreekt ‘Operatie Oppoets’, een onthutsend boek.

Jip van Dort – al bekend als een van de auteurs van het boek ‘Hawija’ over de aanval van de Nederlandse luchtmacht op een Iraakse stad tijdens de oorlog met ISIS en de catastrofale gevolgen daarvan voor de bewoners van de wijk waar Islamitische Staat een arsenaal had aangelegd – heeft nu een boek geschreven over vier recente gevallen waarin propaganda is ingezet bij Nederlandse deelname aan oorlog. Ten eerste claimde de Nederlandse regering in 2002 en 2003 een grote dreiging vanwege massavernietigingswapens in Irak, die er in werkelijkheid niet waren. Ten tweede werd van 2006 tot 2010 door het kabinet beweerd dat door onze militairen aan de Afghaanse autoriteiten (lees: de beruchte geheime dienst NDS) overgedragen gevangenen niet werden gemarteld, terwijl dat wel gebeurde. Ten derde werd in de periode 2015-2018 de indruk gewekt dat door Nederland gesteunde gewapende groepen in Syrië mensenrechten en oorlogsrecht respecteerden, wat niet klopte. Ten slotte werd van 2014 tot 2018, toen luchtaanvallen werden uitgevoerd tegen Islamitische Staat in Irak gesuggereerd dat een schone oorlog werd gevoerd, terwijl burgers werden gedood.

Foto: Youtube (uitzending RTV Utrecht, 27 september 2024)

Asielzoekers en statushouders als pseudoburgers

ANALYSE - door Jaco Dagevos

De kabinetsmaatregelen dempen de integratie en participatie van asielzoekers en statushouders. Het gevaar dreigt dat dit een categorie pseudoburgers creëert, vindt hoogleraar Jaco Dagevos. Waar gaat het naartoe met het participatiebeleid voor asielzoekers en statushouders?

In politieke en maatschappelijke discussie weinig aandacht voor de implicaties van het voorgenomen kabinetsbeleid voor de participatie van asielzoekers en statushouders die al in Nederland verblijven. Dat terwijl de voornemens van het kabinet rond de participatie van asielzoekers en statushouders ingaan tegen de positieve ontwikkelingen die er de laatste jaren zijn geweest. De discussie gaat vooral over het terugdringen van de (asiel)migratie. Men kan van mening verschillen over de omvang van de migratie en de noodzaak om daar wat aan te doen, maar los daarvan is het belangrijk om te stimuleren dat asielzoekers en statushouders de Nederlandse taal leren en aan het werk kunnen gaan.

Meer aandacht voor participatie

In de afgelopen jaren zijn er twee maatregelen genomen die meer ruimte bieden voor de participatie van asielzoekers in ons land. Eind 2023 werd de 24-weken-eis afgeschaft. Dit betekent dat asielzoekers het gehele jaar mogen werken. Dit was het resultaat van jarenlange adviezen vanuit de wetenschap en van maatschappelijke organisaties en werkgevers. Een door een werkgever aangespannen rechtszaak gaf uiteindelijk de doorslag. En met succes: kort na het afschaffen van de 24-weken-eis nam het aantal aan asielzoekers afgegeven werkvergunningen snel toe.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: EU2017EE Estonian Presidency (cc)

Over oorlogspropaganda en polarisatie

COLUMN - In het voetspoor van NAVO-admiraal Rob Bauer begeeft Mark Rutte zich nu ook op het pad van de oorlogspropaganda. De kersverse secretaris-generaal van het westerse bondgenootschap roept ons op om ons civiel en militair te wapenen tegen ‘het gevaar dat op ons afkomt’. ‘We moeten onder ogen zien dat wat in Oekraïne kan gebeuren, ons ook kan gebeuren,’ sprak hij dreigend. Een nogal vergaande stellingname waar geen serieuze onderbouwing voor te vinden is. Maar een geluid dat we helaas de afgelopen jaren vaker horen in commentaren op de oorlog in Oekraïne. De Koude Oorlog revisited.

De Franse historicus en communicatiewetenschapper Etienne Augé noemt de toespraak van Rutte in de NRC een klassiek staaltje oorlogspropaganda. ‘Dit soort mobiliserende toespraken gaan altijd over iets heel ernstigs dat kán gebeuren, maar misschien wel helemaal níét gebeurt. Ter mobilisatie van landen en burgers ‘voor het geval dat’ worden speciale technieken ingezet zoals het aanjagen van angst en het voortdurend schermen met “de goede zaak”.’ De krant vroeg Augé een aantal media-optredens van militairen en politici te analyseren. Hij zag daarin ‘vier, in zijn ogen typische propaganda-elementen: het archetype van de onschuldige jonkvrouw die door boze machten wordt belaagd (en gered wordt door een ridder te paard), de onmenselijke tegenstander, de domino-theorie (na Oekraïne komt….) en de eeuwige strijd tussen goed en kwaad.’

Foto: European Parliament (cc)

Wordt Rome Trumps hub in Europa?

Giorgia Meloni moest deze week in het Italiaanse parlement haar vriendschap met Elon Musk verdedigen. ‘Ik laat me door niemand iets voorschrijven’, zei ze. Maar de hechte vriendschap van de Italiaanse premier met de Amerikaanse multimiljonair roept wel vragen op. Meloni heeft nogal frequent contact met de baas van Tesla, SpaceX en X. Er werd zelfs gesproken van een romance nadat een foto viraal ging waarop de twee elkaar liefdevol aankeken. Maar er zit ook een zakelijk kant aan de vriendschap met de grote vriend van aankomend president Trump. Afgelopen zomer keurde de Italiaanse regering nog een wettelijk kader goed dat het voor buitenlandse ruimtevaartbedrijven mogelijk moet maken om in Italië te opereren. Dat zou naar verwachting 7,3 miljard euro aan investeringen moeten opleveren tegen 2026.

In het parlement wees Meloni dinsdag op het het belang op van een “pragmatische, constructieve en open benadering” van de VS. Ze stelde voor om gebieden van EU-VS-samenwerking te benutten en tegelijkertijd te werken aan het voorkomen van handelsgeschillen die “beide partijen zouden schaden.” Ook tegenover haar Europese collega’s toont Meloni zich pragmatisch en bereid tot samenwerking. Ze sluit zich aan bij het pleidooi de Europese Defensie te versterken. Europa moet Oekraïne blijven steunen en sancties treffen tegen het ondemocratische regime in Georgië. De Italiaanse premier probeerde de Franse president Macron gerust te stellen over het omstreden Mercosur akkoord. Italië zou het verdrag dat Frankrijk graag van tafel wil hebben niet steunen ‘zonder een behoorlijk evenwicht’. Nee, met de huidige Italiaanse regering isoleert het land zich niet, zei Meloni tegen de bezorgde oppositie. Ze wees op de benoeming van haar partijgenoot Raffaele Fitto als vice-voorzitter van het Europese parlement. Geen zorgen, dus, over de hedendaagse Italiaanse politiek?

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: 24oranges.nl (cc)

Eigen BBBetutteling eerst

OPINIE - Een gastbijdrage van Frans Kuijpers, eerder verschenen op ‘Ballonnendoorprikker’.

“BBB is tegen toenemende betutteling van de overheid. Het voorstel “Nicotinee” legt extra druk op ondernemers, is nadelig voor de grensregio’s en stimuleert de illegale handel. BBB wil géén nationale regels bovenop Europese wetgeving. BBB pleit voor inzet op Europees niveau.” Aldus een bericht van de BBB dat ik op LinkedIn tegenkwam. De partij vindt het voorstel van Nicotinee als de Nederlandse overheid het overneemt, betutteling. Een bijzondere passage in een bijzonder bericht.

“Wij vinden dat het niet de taak is van de overheid om de persoonlijke vrijheden van mensen te beperken op basis van wat de overheid denkt dat beter voor ons is,” aldus BBB- en voormalig PVV-Kamerlid Lilian Helder in het bericht waar ze spreekt over roken en rookwaren. Het is de taak van de overheid om ons te beperken in hun persoonlijke vrijheid omdat ze denkt dat het goed voor ‘ons’ is. De verkeersregels beperken mij in mijn vrijheid. Ik mag niet met 200 kilometer per uur over de linker weghelft scheuren. Die vrijheid heb ik niet. Ik moet rechts rijden en moet me aan de geldende maximumsnelheid houden. Ik moet me daaraan houden omdat dit goed voor ‘ons’ is. Ik mag ook niet vrolijk schietend met een Kalasjnikov rondlopen of christal meth maken en verkopen. Als ik dat allemaal al zou willen. Ik mag geen medemens als slaaf houden. Ik mag, als werkgever, mensen die voor mij werken niet met 20 tegelijk in een krot van een woning stoppen. Helaas gebeurt dat wel. Ik mag dat niet omdat de overheid vindt dat dit niet goed is voor ‘ons’.

Foto: Rene Salemink (cc)

Denemarken wil CO2-belasting gaan heffen bij boeren

De eerste reis die Marjolein Faber na haar aantreden als minister van Asiel en Migratie maakte was naar Denemarken. Daar hoopte ze het voorbeeld te vinden voor het ‘strengste asielbeleid ooit’ dat het nieuwe kabinet had aangekondigd. Eerder hadden Wilders en Eerdmans zich al positief uitgelaten over de Deens aanpak. Het is nog steeds afwachten of Fabers bezoek iets gaat opleveren. Femke Wiersma, haar BBB-collega op Landbouw die een oplossing moet vinden voor de stikstofproblemen van de boeren is nog niet in Denemarken geweest. Dat is jammer want de Deense regering heeft zonder  tractordemonstraties van boze boeren een akkoord bereikt dat haar wellicht de weg kan wijzen naar een voor boer en burger acceptabele doorbraak in de eindeloos voortdurende Nederlandse crisis in de agrarische sector.

Het succes van het Deense akkoord is af te leiden uit het feit dat het breed wordt gedragen door centrum-linkse en rechtse partijen, organisaties voor natuurbehoud, vakbonden en boerenorganisaties. De inzet is dan ook breed. Het gaat over veel meer dan stikstofdeposities en PAS-melders. De gehele Deense natuur, de landbouw, de waterkwaliteit en de klimaatopwarming zijn er in betrokken. Het akkoord voorziet in een omzetting van 15% van de landbouwgrond in bos, het fors terugdringen van de stikstofuitstoot en een CO2 belasting voor boeren. Die belasting wordt geheven op de uitstoot van methaan. Men speekt ook wel van een koeienbelasting. Vanaf 2030 betalen boeren iets meer dan 16 euro per ton CO2-equivalent. In 2035 gaat het bedrag omhoog naar ruim 40 euro. De CO2-belasting voor boeren is een wereldprimeur.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Foto: Schermafbeelding WNL-radio 'Sven op 1’. met Richard van Zwol

Raad van State-adviseur Richard van Zwol prijst kabinet-Schoof

ANALYSE - van Annemarie Kok

Afgelopen donderdag heeft Richard van Zwol, werkzaam als staatsraad bij de Afdeling advisering van de Raad van State, verschillende complimenten geuit aan het adres van het kabinet-Schoof. Ook nam Van Zwol de regering in bescherming tegen kritiek. Dit gebeurde in het WNL-radioprogramma ‘Sven op 1’. Omdat dit nieuwsfeit voor zover ik weet niet verder naar buiten is gekomen, wijd ik er een eigen bericht en commentaar aan.

Het gesprek in kwestie vond plaats in Van Zwols werkkamer bij de Raad van State. Officiële aanleiding was het op woensdag 4 december gehouden Tweede Kamerdebat over het vorig jaar verschenen eindrapport van de Staatscommissie demografische ontwikkelingen 2050, waarvan Van Zwol voorzitter was.

Bij een reactie op de parlementaire bespreking van dit rapport bleef het echter niet. Van Zwol liet zich in dit verband ook zeer lovend uit over BBB-minister Mona Keijzer van volkshuisvesting en ruimtelijke ordening. Daarnaast ging hij in op andersoortige vragen over de regeringscoalitie van PVV, VVD, NSC en BBB. En dat deed hij nadrukkelijk niet louter als informateur en formateur van dit kabinet. Hij zei er ‘ook hier bij de Raad van State’ bij wijze van ‘bemoediging’ van uit te gaan dat het kabinet komend voorjaar nog zal bestaan.

Vorige Volgende