Wind, olie en flamingo’s

Het waait flink op Bonaire, het hele jaar door Bij een constante temperatuur van ongeveer 30 graden. Warme wind dus. Bepaald geen markt voor wasdrogers. Maar wel voor windenergie, dacht ik. Op onze eerste tocht over het eiland (over de EEG-Boulevard) kwam ik welgeteld één molen tegen. En die draaide niet. Uw Europa-correspondent bevindt zich momenteel ver buiten de regio. Bonaire is een bijzonder soort gemeente (‘ Openbaar Lichaam’ ) binnen het Koninkrijk der Nederlanden. Dus toch ook een beetje Europees? Bij binnenkomst moest ik net als bij het vertrek van Schiphol mijn paspoort laten zien. ‘ Welkom in Nederland’ zei de douanebeambte met een brede lach op mijn vraag waarom dat nodig was op een reis tussen twee delen van het hetzelfde land. Maar die niet aflatende wind dus. Je zou denken dat de Bonairianen daar goed van kunnen profiteren. Het locale water- en elektriciteitsbedrijf, Webbonaire, meldt dat een derde van de elektriciteit wordt geleverd door windmolens, waaronder die ene grote die niet draaide toen ik er langskwam. Elders las ik dat er over de prijs van de elektriciteit nogal wat te doen is geweest. Kostprijsverhogingen zijn onvoldoende gecompenseerd door subsidie die vooral de laagste inkomens tegemoet moet komen. De subsidie zou voor een belangrijk deel ten goede gekomen zijn van de grote (bedrijfs)aansluitingen. Lagere tarieven, bijvoorbeeld door inzet van wind- en zonne-energie, mogen de bewoners van Bonaire hoogstens in de toekomst verwachten. Een weinig bemoedigend uitzicht voor laagste inkomensgroepen die los van de elektriciteitstarieven toch al flink tekort komen. Anders dan in Nederland is er hier volgens het Antilliaans Dagblad geen realistisch sociaal minimum. Investeren in fossiele brandstof Het Openbaar Lichaam is naast het bestrijden van de coronapandemie nu vooral nog druk met fossiele brandstoffen. Bopec, een overslagbedrijf voor olie uit Venezuela is failliet door mismanagement en de Amerikaanse sancties tegen het regime van Maduro. De ontslagen werknemers, die al maanden zonder loon zitten, krijgen nu van de overheid een vergoeding. Ter overbrugging van de afwikkeling van het faillissement heeft de overheid ook een boedelkrediet ter beschikking gesteld. Ondertussen werkt het bestuur van Bonaire in samenwerking met het Nederlandse ministerie voor Economische Zaken aan de oprichting van een nieuw bedrijf dat de brandstoftoevoer zeker moet stellen. Dat moet vooralsnog een staatsbedrijf worden. Nederland investeert in fossiele energie: dat gaat PvdD-Kamerlid Van Raan te ver. Hij deed een vergeefse poging minister van Economische Zaken van ‘t Wout op dit punt tegen te houden. Flamingo’s Achter het faillissement van de Bopec zit een heel verhaal. Er waren al langer problemen onder andere met de veiligheid. Het bedrijf heeft in het verleden ook olie laten lekken in het nabijgelegen Gotomeer waardoor de flamingokolonie, die daar te bewonderen was grotendeels is verdwenen. Volgens mijn reisgids. Maar wie schetst mijn verbazing dat er in dit prachtige zoute bergmeer nu (toch weer?) grote groepen flamingo’s te bewonderen zijn, terwijl ze met hun kenmerkende sierlijke passen waden door de ondiepe delen. Goed nieuws dus. Nu de windmolens nog. Zonde dat daar niet eerder werk van is gemaakt. Dan zou die omstreden investering in fossiele brandstoffen misschien niet eens nodig zijn geweest.  

Door: Foto: Photo RNW.org (cc)
Foto: NASA on The Commons (cc)

#EarthHour

, door

Wereldwijd ging of gaat vandaag om 20:30 uur (lokale tijd) een uur lang het licht uit voor de aarde. Earth Hour is een actie om het probleem van klimaatverandering, verlies van biodiversiteit,  natuurvernietiging en de oplossingen op de kaart te zetten. Miljoenen mensen, bedrijven, overheden en organisaties doen hun lichten uit. Deze symbolisch actie heeft een afname in energieverbruik van zo’n 4 procent als bijeffect.

Wat minder licht kan zeker in Nederland geen kwaad, gezien onze lichtvervuiling. “Op veel plekken in NL zien we de nachtelijke hemel amper door lichtvervuiling. Veelal onnodig en slecht voor portemonnee en milieu,” tweette Helga van Leur. Bovendien verstoort lichtvervuiling ons slaap-waakritme en verkleint het het leefgebied van nachtdieren, lezen we in dit artikel van OneWorld.

To hell with that, dachten ze blijkbaar in Rotterdam, waar we sinds deze winter een jaarlijkse traditie rijker zijn: ‘Rotterdam Verlicht‘. Blauwe lichtstralen die de hemel in schieten moeten “de stad draaglijker, gezellig en warmer maken en voor verbinding zorgen”. Maar tijdens Earth Hour gaat de Erasmusbrug gewoon uit, dat dan weer wel.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

Mededeling

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Waan van de dag

Geen koeien maar huizen

, door

Hele kleine huisjes, om precies te zijn:

Het credo van Peel Natuurdorpen is daarom: stop met meer voedsel produceren, maar ga landschap en natuur maken. ‘Er is voedsel voldoende, de maatschappij vraagt om nieuwe natuur en om woningen’, zegt Ottens. ‘De omslag wordt gerealiseerd door boeren het recht te geven om maximaal drie tiny houses neer te zetten op elke hectare landbouwgrond die ze in de Peel omzetten in nieuw bos.’

Foto: Markus Spiske (cc)

Klimaatrechtvaardigheid

, door

ACHTERGROND - Ook de natuur heeft recht van spreken, we moeten alleen leren luisteren

Klimaatrechtvaardigheid: opkomen voor groepen die het hardst geraakt worden door klimaatverandering. Maar hoe doe je dat wanneer groepen, zoals de natuur, niet voor zichzelf kunnen spreken? Naar de rechter stappen is één oplossing, maar werpt ook nieuwe, morele vragen op.

Het is misschien wel de bekendste, meest gescandeerde leus tijdens klimaatprotesten. Protesten waarin mensen oproepen tot een duurzamer beleid, het herstellen van onrecht en het belang van een leefbare wereld voor toekomstige generaties. Klimaatrechtvaardigheid, heet dat. Maar rechtvaardig tegenover wie of wat? Volgens jurist dr. Laura Burgers (UvA) is het wrange antwoord op die vraag helder: rechtvaardigheid voor de groepen die het minste hebben bijgedragen aan klimaatverandering, maar het hardst worden getroffen door de gevolgen ervan. Denk aan de mensen buiten onze landsgrenzen, zoals een deel van de bevolking van Nigeria die dagelijks geconfronteerd worden met de vervuilende olieresten van multinational Shell. Maar denk ook breder dan dat: welke wereld laten we achter voor de toekomstige generaties? En hoe zit het met de niet-mensen, zoals dieren en natuurgebieden?

Een van de manieren om deze onrechtvaardigheid aan te pakken, is naar de rechter stappen om een groener beleid af te dwingen. Zo gaf de rechter stichting Urgenda in 2019 gelijk in de klimaatzaak tegen de Nederlandse Staat: onze overheid moet de uitstoot van broeikasgassen drastisch verminderen. Is de rechtspraak de weg naar een groene toekomst? Tijdens ‘Groene revolutie in de rechtszaal’ vertelt Burgers over de bijzondere wereld van het recht, waarin de natuur haar plek langzaam maar zeker opeist.

Foto: Toshiyuki IMAI (cc)

Wereldtemperatuur | Update januari 2021

, door

DATA - Nu de Britten uit de EU zijn, hebben ze het kennelijk zwaar. De update van hun klimaatdataset voor de maand januari kwam nu pas door. Terwijl alle andere datasets inmiddels ook al februari hebben.
Afijn, dus nu een enorm vertraagde update voor u van de maand januari 2021. Verder geen bijzonderheden. Het stijgt gewoon door. Hoewel de ontkenners het dipje vast gebruiken om de komende ijstijd aan te kondigen.

Het overzicht van de wereldwijde temperatuurafwijkingen is gebaseerd op de metingen van RSS MSU TLT 4.0, GISS – gistemp v4, Hadcrut4 (4.6), NOAA/NCEI (NOAAGlobalTemp v5), Copernicus ERA5 en JMA.
We nemen daar maandelijks het gemiddelde van en bepalen ook nog het lopende gemiddelde over alle metingen van 36 maanden (drie jaar), 132 maanden (elf jaar) en dertig jaar. Let op: het gaat hier om gemiddelde afwijkingen over meerdere reeksen met verschillende referentieperiodes. Getallen bieden dus alleen een indicatie van de trend. De metingen zijn boven het zee en aardoppervlak (leefniveau).

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Mededeling

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Waan van de dag

Shell aansprakelijk voor vervuiling Nigeria

, door

Vier Nigeriaanse boeren startten 13 jaar geleden met steun van Milieudefensie een rechtszaak, vanwege olievervuiling door lekkende pijpleidingen op hun land. De rechter oordeelde vandaag dat Shell Nigeria verantwoordelijk is en schadevergoeding moet betalen. Shell kon niet bewijzen dat de lekkages waren ontstaan door sabotage. Het moederbedrijf is niet verantwoordelijk.

Foto: Gerry Machen (cc)

Groene stroom: doel 2030 al bijna bereikt

, door

ANALYSE - Volgens Martien Visser, Lector Energietransitie Hanzehogeschool/Entrance en de grote man achter de website energieopwek.nl, is de doelstelling voor hernieuwbare elektriciteit op land voor 2030 al bijna bereikt. Visser stelt op basis van cijfers van CBS over 2019 en van RVO over gerealiseerde projecten in 2020 dat momenteel 33,2 TWh gerealiseerd is of al in de pijplijn zit met SDE+ subsidie. Daarnaast is er in de najaarsronde van de SDE++ (de opvolger van de SDE+) subsidie toegekend aan 4 GW aan zonne-energie projecten. Als daar 60% van gerealiseerd wordt levert dat ruim 2 TWh aan stroom op en is de 35 TWh gehaald.

Doelstelling elektriciteitstafel Klimaatakkoord

In het Klimaatakkoord zijn afspraken gemaakt om te komen tot 45% CO2-reductie in 2030. Onderdeel van de afspraken is dat in 2030 in totaal tenminste 91 miljard kilowattuur (91 terrawattuur (TWh)), oftewel 70%, uit hernieuwbare bronnen komt. Van de 91 TWh komt  ingezet op 49 terrawattuur van wind op zee, 7 TWh van kleinschalige zonne-energie en 35 TWh van hernieuwbare elektriciteit op land. Bij hernieuwbare elektriciteit op land tellen enkel windenergie en grootschalige zonne-energie mee. Gemeenten, waterschappen en provincies hebben zich in 30 regio’s georganiseerd om een regionale energiestrategie (RES) op te stellen, waarin ze onder andere bepalen welk deel van de 35 TWh hernieuwbare energie op land ze op willen en kunnen wekken in 2030. Op 1 oktober 2020 moesten de regio’s hun concept RES inleveren. Op 1 juli moet de regio’s hun definitieve RES inleveren.

Foto: -JvL- (cc)

De Balie: Klimaatdebat 2021

, door

NIEUWS - De Tweede Kamerverkiezingen zijn dit jaar op 17-18-19 maart 2021. Hoewel er veel aandacht uitgaat naar corona is er ook nog die andere crisis: klimaatverandering. De Balie organiseerde op 5 februari een klimaatdebat tussen de woordvoerders van VVD, CDA, D66, PvdA, GroenLinks, SP, PvdD, CU en de twee uitdagers BIJ1 en JA21. Het debat is een verademing vergeleken met het gemiddelde lijsttrekkersdebat van de afgelopen jaren op tv. De deelnemers laten elkaar uitpraten en pakken elkaar aan op inhoud in plaats van op frames. Ook beide debatleiders, Rokhaya Seck en Tim Wagemakers, deden het prima en waren inhoudelijk voldoende op de hoogte om bij verschillende woordvoerders prikjes uit te delen op het moment dat ze  ronkende verkiezingstaal afweek van eerdere standpunten of daden.

Het debat opende met de vraag over het ophogen van de doelstelling voor 2030. Waar GroenLinks en PvdD uiteraard voorstander van zijn, dat de VVD daar geen voorstander van is is ook geen verrassing. Daarin namen Joris Thijssen van PvdA en Pieter Grinwis een uitzonderingspositie in. De eerste door te pleiten voor het bereiken van doorbraken, zoals bij de kosten voor wind op zee. De tweede door te pleiten voor daden in plaats van nieuwe doelstellingen.  Opvallend vond ik verder dat van alle partijen enkel de VVD nog vind dat de luchtvaart mag groeien. Tjeerd de Groot, D66, nam een bijzondere spagaat in, waar hij bij de veestapel ervan uitging dat een halvering nodig is, weigerde hij zich vast te leggen op een maximaal aantal vluchten voor Schiphol.

Doneer!

Mededeling

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Mededeling

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: Toshiyuki IMAI (cc)

Wereldtemperatuur | Update december 2020

, door

DATA - Weer een jaar voorbij, weer een jaar met doorgaande opwarming. Kijkend naar alle datasets bij de meeste net niet het warmste jaar. Ook in onze samenvatting komt 2020 net op de tweede plaats, na 2016. Met de kanttekening dat 2020 geen El Nino kende en 2016 wel.

Hier weer de maandelijkse update van ons overzicht.


Binnenkort weer een nieuwe versie daarvan. Want een van de meest wezenlijke reeksen die we gebruiken, die van de Britten, krijgt een upgrade en gaat van Hadcrut4 naar Hadcrut5. En helaas, uit alle verbeteringen komt naar voren dat het toch iets meer opgewarmd is dan ze tot nu toe konden zien.

Uit de reeks visualisaties die ik elders maak van alle individuele sets, haal ik graag dit keer het decenniumoverzicht van de Berkeley Earth (ook wel BEST) klimaatdataset naar voren.

Deze dataset was oorspronkelijk opgezet door een groep wetenschappers die twijfelden aan de kwaliteit van bestaande datasets. Sterker nog, ze hadden het vermoeden dat die opwarming waar de anderen het over hadden, helemaal niet significant zou zijn. Tot ze klaar waren met hun werk.

Verder is het misschien goed om te melden dat het KNMI voor Nederland overgestapt is naar het nieuwe normaal. Het KNMI hanteert altijd een periode van 30 jaar als referentie voor uitspraken als “November was 0,2 graden warmer dan normaal”. Iedere tien jaar schuift die periode mee. Dus nu gaan we naar 1991-2020.
Het probleem daarmee is dat vanaf nu de uitspraak is “Maand x is 0,4 graden warmer dan normaal” waar het met dezelfde waarde vorig jaar nog iets als “Maand x is 0,8 graden warmer dan normaal” zou zijn geweest. Het nieuwe normaal wekt dan de indruk dat het wel meevalt, als je niet weet waar die vandaan komt.
Daarom voor bij de discussie met ome Henk bij de eerstvolgende verjaardag zonder lockdown bijgaande tabel.

Foto: Voorpagina NRC 29-12-2020 copyright ok. Gecheckt 07-11-2022

2020: een jaar van weer records

, door

2020 was een jaar van vele records, maar door al het coronageweld zou je bijna vergeten dat het klimaat ook nog ‘gewoon’ opwarmt. En hoe. NRC maakte een samenvatting van de records afgelopen jaar. Nee, het is lang niet alles, en ja, het is allemaal weer en geen klimaat. Maar als het weer jaar na jaar weer vele records oplevert is het geen weer meer, maar een nieuwe abnormale normaal.

P.S. Fijn dat NRC dit op de kaart zet, hoor. Misschien een idee om vanaf nu geen advertorials van Shell meer naast klimaatartikelen te zetten.

Voorpagina NRC-next 29-12-2020

Doe het veilig met NordVPN

Mededeling

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Doneer!

Mededeling

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Vorige Volgende