De Ebola-crisis heeft tot een groeiende aandacht geleid voor Sierra Leone, Guinee en Liberia. Europese landen bieden hulp voor de wederopbouw. Na de Duitse en de Zweedse ministers van ontwikkelingssamenwerking maakt ook de Nederlandse minister Ploumen binnenkort haar opwachting in de drie meest getroffen landen. Vanuit Liberia geeft Leo Platvoet zijn visie op de hulp die geboden zou moeten worden. Ploumen komt niet alleen naar Afrika. Ze hoopt dat veel Nederlandse ondernemers met haar mee willen reizen. Enige tijd geleden deed de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland daartoe een oproep: Wilt u kennis nemen van de huidige economische ontwikkelingen in Sierra Leone, Liberia en Guinee? Ga dan van 5 t/m 8 juli mee met de economische missie naar deze landen met Lilianne Ploumen, minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking. Voor de uitbraak van Ebola zaten deze landen economisch gezien in de lift. Nederland organiseert als één van de eerste landen na de Ebola-uitbraak een economische missie op ministerieel niveau naar deze regio. Graag bieden we bedrijven de mogelijkheid om vroeg in te spelen op potentiële kansen die zich in deze landen zullen voordoen, want ondanks de Ebola-crisis zijn de fundamenten van deze economieën onaangetast. De verwachting is dat er de komende jaren geïnvesteerd wordt in gezondheidszorg, landbouw en infrastructuur in de drie landen, wat interessante kansen biedt voor het Nederlandse bedrijfsleven. Daarnaast heeft Nederland ook het bedrijfsleven instrumentarium en beurzenprogramma voor alle drie de landen opengesteld. Eigenlijk wel een droevige tekst. Voor de Ebola was West-Afrika een terra incognito voor de Nederlandse overheid, die in haar ontwikkelingsbeleid andere prioriteiten stelde. Tijdens de Ebola-uitbraak kwam de Nederlandse overheid langzaam in beweging en droeg mondjesmaat bij met hulpgelden. Na de Ebola komt er een handelsmissie, want er liggen kansen voor het Nederlandse bedrijfsleven een graan mee te pikken van de honderden miljoenen die naar verwachting zullen binnenstromen. Die moeten namelijk in de filosofie van de Rijksdienst zo snel mogelijk weer uitstromen, het liefst naar het Nederlandse bedrijfsleven.
Aldus Kees Vendrik, lid van de Algemene Rekenkamer, vanavond in Radar.
En ook:
Slechts 11 procent van de 204 miljard euro aan noodhulp aan Griekenland is in de publieke sector terechtgekomen. De rest van het geld is hoofdzakelijk terug gevloeid naar buitenlandse banken die geld hadden uitstaan in Griekenland.
Geen nieuws natuurlijk, alleen zien we er eindelijk eens een duidelijk getal aan hangen.
Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.
ANALYSE - Grote multinationals bewandelen al ruim twintig jaar met veel genoegen de ’Nederlandse Route’. Wie het slim speelt hoeft, vanwege de vele verdragen van ons land, bijna nergens meer belasting te betalen. Minister Ploumen wil internationale belastingontwijking bestrijden door belastingverdragen met midden- en lage-inkomens landen te ‘actualiseren’. Hoe is deze situatie ontstaan en wat gaat er veranderen? Wat zijn de risico’s? En natuurlijk de hamvraag: zal het werken? Jos Peters, belastingadviseur met ruim 35 jaar ervaring, legt het aan u uit.
Onderzoeken door organisatie als de SEO, SOMO en het IBFD hebben aangetoond dat de standaard-belastingverdragen op basis van het OECD Modelverdrag niet altijd goed uitwerken voor ontwikkelingslanden en dat buitenlandse multinationals, via het oprichten van Nederlandse BV’s, eenvoudig via Nederland hun wereldwijde belastingdruk kunnen verlagen. In een Kamerstuk van 30 augustus 2013 hebben de Ministeries van Ontwikkelingssamenwerking en Financiën daarom aangekondigd aan 23 ontwikkelingslanden een brief te sturen met de vraag of deze hun belastingverdrag met Nederland met onmiddellijke ingang zouden willen moderniseren om het weglekken van belastingopbrengsten tegen te gaan. Een aantal van deze landen heeft hier al positief op gereageerd en de teksten van de wijzigingen (die neerkomen op een aanvullende anti-misbruikbepaling in het dividend-, rente- en royaltyartikel van hun belastingverdrag met Nederland) worden momenteel door de ambtenaren van Nederland en de betrokken ontwikkelingslanden vastgelegd waarna ze door de parlementen van beide landen moeten worden goedgekeurd.
ANALYSE - Het Nederlandse poldermodel wordt volgens Hans van Zon sluipenderwijs om zeep geholpen. Vervolg van zijn artikel over de nadelen van loonmatiging voor de Nederlandse economie.
In de jaren negentig, toen de Nederlandse economie het beter leek te doen dan de buurlanden, werd de Nederlandse variant van het kapitalisme, het poldermodel, alom geprezen. Later bleek dat de economische groei in die periode vooral op een onroerend goed bubbel was gebaseerd. Sinds 2008 zit de groei, voor zover die er nog was, vooral in de export geleid.
Juist die aspecten die bijdroegen tot het relatieve succes van het Nederlandse kapitalisme (coöperatieve aspecten in samenhang met competitie) zijn de laatste decennia ondermijnd. Tegenwoordig wordt alles ondergeschikt gemaakt aan korte termijn financiële doelstellingen. Die financialisering geldt ook voor de semi publieke en publieke sector. Een gigantische financiële sector heeft de Nederlandse economie getransformeerd in een casino. Zelfs de vroeger zo degelijke pensioenfondsen zijn hier deel van gaan uitmaken. Het zo typerende ‘maatschappelijke middenveld’ is ondermijnd terwijl het publieke belang ondergeschikt is gemaakt aan het private belang.
De Nederlandse landbouw en voedselverwerkende industrie is een goed voorbeeld van hoe een ‘markteconomie’ werkt. Het Nederlandse succes in de geleidelijke transformatie van een traditionele landbouw in een van de meest competitieve in de wereld (Nederland is bijvoorbeeld ’s werelds belangrijkste exporteur van groenten) is instructief. De rol van de Nederlandse staat was essentieel (landbouwonderwijs, ruilverkaveling, prijsafspraken et cetera) terwijl ook de coöperaties een heel belangrijke rol speelden, bijvoorbeeld in de voedselverwerkende industrie, veilingen en financiële dienstverlening, de RABO bank. Dus de unieke wisselwerking tussen overheidsingrijpen, samenwerking en, in mindere mate, de markt, maakte de Nederlandse landbouw tot een groot succes.
In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.
Grafiekjes: hoe de Somalische terreurgroep zijn geld verdient met de ontbossing van zijn grondgebied en het uitputten van de watervoorraden.
ACHTERGROND - Volgens FNV-voorzitter Heerts is ‘de grens aan de CAO-tafels’ bereikt. Hij kondigde vorige week een ‘hete zomer’ aan. Hans van Zon betoogt dat de Nederlandse obsessie met bezuinigen en matigen op loonkosten de economische groei niet alleen in Nederland maar ook in de zuidelijke lidstaten van de eurozone belemmert.
Met de invoering van de euro hebben eurolanden geen directe invloed meer op de betalingsbalans. Kapitaal moet immers vrij kunnen stromen. Waren in de jaren tachtig en negentig de Nederlandse betalingsbalansoverschotten gemiddeld ongeveer 2,5 per cent van het Bruto Nationaal Product (BNP), gedurende de jaren 2000 stegen die naar het hoogste niveau in de EU. In 2013 was het 10,3 per cent van het BNP (15 per cent met de eurozone). Het betekent dat van alles van wat we met elkaar produceren, zo’n 10 per cent naar het buitenland gestuurd wordt. In 2014 betekent dat, met een overschot van 89, 6 miljard euro, 5313 euro per Nederlander (inclusief baby’s). Dit overschot is een uitdrukking van een lage binnenlandse vraag en hoge kapitaalsexporten.
Het kleine Nederland staat met 5,6 per cent van alle globale kapitaalexporten op de vijfde plaats (IMF, 2014). Consumptieve uitgaven van huishoudens bereikten in 2013 een dieptepunt met 45 per cent van het BNP (Wereld Bank data). Dat is een van de laagste in Europa (in Duitsland was het 56 per cent, in Groot Brittannië 64,4 per cent en in de VS 68 per cent). Alhoewel er voldoende geld is wordt er minder geïnvesteerd. In de jaren negentig stond Nederland volgens de OESO met de hoogte van investeringen als deel van het BNP nog in de middenmoot. Nu bungelt Nederland onderaan. In Nederland daalde die ratio gedurende 2008-12 van 16,4 naar 14,8 per cent. Voor zover er nog geïnvesteerd wordt was dat in toenemende mate in niet-productieve investeringen. Vaak worden met geleend geld onroerend goed of bestaande bedrijven opgekocht. Bijvoorbeeld, tussen 1989 en 2012 groeide de leningenportfolio van Nederlandse vastgoedbedrijven van 193 naar 1380 miljard euro.
COLUMN - Hoe kunnen we de armste mensen ter wereld helpen? Dat is niet alleen een morele kwestie, maar vooral een praktische: geld, scholing, kippen of krediet, waar doe je de miljard mensen die minder dan 1,25 dollar per dag hebben een plezier mee? Een driejarige studie met 11000 huishoudens, de grootste tot nu toe, toont aan dat hulp werkt en zelfs kosteneffectief is. Tegengas voor alle sceptische verhalen over ontwikkelingshulp van de afgelopen jaren.
Het overtuigende aan dit MIT-onderzoek is dat het zo systematisch en grootschalig is opgezet: in zes verschillende landen, van Peru tot Ethiopië, werden 10495 van de armste huishoudens van een dorp ingeloot om deel te nemen aan het hulpprogramma. Het programma bestond uit een combinatie van kleinvee, training om dat te beheren, geld om te zorgen dat in noodsituaties niet alles verkocht hoefde te worden, coaching, gezondheidsinformatie en toegang tot een spaarrekening. Een flink schot hagel dus, maar uit eerder onderzoek was gebleken dat zo’n integrale aanpak veel meer kans van slagen heeft dan één losse interventie. Dat maakt het wel een dure aanpak: de kosten per huishouden varieerden tussen 1400 en 6000 dollar per huishouden.
De resultaten van deze aanpak zijn hoopgevend. Een jaar na afloop van het programma verdienden de deelnemers meer en waren gezonder en minder gestrest dan degenen die niet voor dit programma geselecteerd waren. Vooral de inkomsten uit de levende have (geiten, cavia’s, bijen – men mocht zelf kiezen wat) stegen: gemiddeld met 37%, behalve in Honduras, waar een besmettelijke kippenziekte uitbrak ten tijde van het programma.
Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.
Huizenkopers kunnen in Nederland nog altijd veel meer lenen dan in omliggende landen. Dus moet de maximale leensom omlaag, vindt het Financieel Stabiliteitscomité (FSC) onder voorzitterschap van Klaas Knot, president van De Nederlandsche Bank. Dat betekent lagere huizenprijzen. Drie keer raden wie daar tegen zijn. De FSC maakt zich meer zorgen over een gebrek aan huurwoningen als financieel verstandig beleid wordt ingezet.
Groninger Frans Kerver krijgt als eerste Nederlander een onvoorwaardelijk basisinkomen van 1000 euro per maand.
Veertien officials gearresteerd op verzoek van de FBI. Blatter ontspringt vooralsnog de dans.