Het Verhaal | Merlijn Kerkhof

Voor de podcast Het Verhaal praat Monique Huijdink met schrijvers over hun boek, in deze aflevering met Merlijn Kerkhof over zijn boek Alles begint bij Bach - Wat je moet weten over klassieke muziek. Wat is klassieke muziek, waar komt het vandaan? Wat zijn de meest voorkomende stijlen? Waarom zijn de meeste bekende componisten Duits? Wat is er zo goed aan de Negende symfonie van Beethoven of de atonale muziek van Arnold Schönberg, en hebben we eigenlijk een Nederlandse Mozart gehad? In Alles begint bij Bach geeft Merlijn Kerkhof antwoord op die vragen. Deze podcast is ook te beluisteren via iTunes en Stitcher. Merlijn Kerkhof (1986) is schrijver, journalist en muziekcriticus voor de Volkskrant. Hij studeerde muziekwetenschap aan de Universiteit Utrecht en voltooide een master journalistiek aan de Universiteit van Amsterdam. Monique Huijdink is tekstschrijver. Ze heeft tevens een thriller op haar naam staan over de intriges achter de schermen van de Tour de France.

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol
Foto: DonkeyHotey (cc)

Kunnen we niet zonder populisme?

COLUMN - Populisme: el pueblo unido

Wat verklaart het succes van Trump? Is het zijn racisme en zijn seksisme, die de boze witte mannen een stem hebben gegeven? Of is het ruraal Amerika dat zijn woede over de eigen wanhopige toestand tot uitdrukking heeft willen brengen over de gevestigde orde die hen in de steek heeft gelaten? Er spelen vast allerlei factoren een rol in de opkomst van het populisme, ook in Europa, maar volgens mij blijft één factor daarbij onterecht onderbelicht.

De aantrekkingskracht van het populisme, puur op zichzelf.

Nu is een probleem met praten over populisme altijd dat de term allerlei betekenissen kent, die niet altijd nauwkeurig uit elkaar worden gehaald. Vaak wordt hij gebruikt om politieke retoriek te benoemen die men te simpel vindt: ‘makkelijke oplossingen’ voor ‘ingewikkelde problemen’. Als zodanig is het alleen een scheldwoord; het is niet waar ik het over wil hebben.

De democratie is vervelend

Maar er is ook het populisme als een ideologie: de opvatting dat het volk een eenheid is, met specifieke eigen belangen en een specifieke eigen wil. De belangen en de wil van de individuen zijn daar nog niet eens ondergeschikt aan: ze zijn hetzelfde. Eindeloos vergaderen is daarom ook eigenlijk niet nodig; je hebt alleen een ‘sterke’ man nodig die het allemaal gaat ‘regelen’.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

SG-café zaterdag 12-11-2016

Dit is het Sargasso-café van zaterdag 12-11-2016. Hier kan onder het genot van een virtueel drankje, nootje en/of kaasplankje alles besproken worden wat elders off topic is.

Foto: Aken, grafkerk van Karel de Grote, Eigen foto Jona Lendering copyright ok. Gecheckt 08-11-2022

Kunst op Zondag | Supermacht Benelux

Als er één gebied ter wereld is waar het goed wonen is, is het Noordwest-Europa. De delta’s van de Rijn, Maas en Schelde ontsluiten een achterland dat zich uitstrekt tot diep in Frankrijk en tot voorbij Duitsland. Langs de corridor van Rijn en Rhône kan bovendien handel worden gedreven met het Middellandse Zee-gebied. De zeehavens, die West-Europa verbinden met de oceanen, zijn al eeuwenlang economische krachtcentrales: Rotterdam en Antwerpen, Brugge en Dordrecht, Tiel en Dorestad.

Voeg toe: de agrarische weelde van de lössgronden langs de Maas, de mineralen van de Ardennen en de winsten uit de stedelijke nijverheid. Dan weet je dat er voor welvaart altijd een basis zal zijn in de Lage landen. Als er dan ook nog goede soldaten zijn, zoals in de zeventiende eeuw, staat zelfs weinig een machtsontplooiing in de weg. De Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden was echter niet de eerste die deze mogelijkheden uitbuitte.

De eerste die vanuit de Lage Landen de macht greep, was de Romein Vitellius, die in het jaar 69 in Keulen werd uitgeroepen tot keizer en met een strijdmacht van Romeinse legionairs en Bataafse bondgenoten oprukte naar Rome. De combinatie van militaire en economische macht stond garant voor succes. Hij had echter de domme pech dat zijn rivaal Vespasianus net wat meer troepen op de been kon brengen en dat de Bataven daarmee gemene zaak maakten.

Foto: IoSonoUnaFotoCamera (cc)

De Trump-stemmer wil géén verandering

COLUMN - Om van het populisme te winnen moeten progressieve politici radicaal durven zijn

Opvallend

Wat mij opvalt van veel commentatoren op de winst van Trump, is het herhaalde mantra dat de kiezer voor verandering en tegen de gevestigde orde gestemd zou hebben.

Zo schrijft bijvoorbeeld Rob Wijnberg het bij de Correspondent:

“Een groot deel van het electoraat is de gevestigde orde zó zat dat het bereid bleek te stemmen op een racistische, vrouwen-minachtende, moslimhatende narcist, omdat hij één belofte deed: dat niets bij het oude zou blijven.”

Onzin

Dat is leuk geschreven Rob, maar het is grote onzin. Het is helaas romantisch links wensdenken te veronderstellen dat het de kiezer op Trump daar of Wilders hier vooral gaat om de economische agenda, en de xenofobe agenda dan maar voor lief neemt. Een groot deel van het electoraat heeft helemaal geen moeite met vreemdelingenhaat, of heeft juist daarvoor gestemd, Rob. Juist omdat hun xenofobie op één lijn ligt met hun economische agenda. Juist om er vooral voor te zorgen dat alles juist wél bij het oude blijft.

Zorgen over de afbraak van het vangnet? Die maken die stemmers zich niet. Want voor arme mensen die hun baan verliezen willen ze net zo min betalen als voor andere buitenstaanders. Boos over de oneerlijke verdeling van bezit, waar je in je stukje zo mooi over schrijft, Rob? Dat zijn deze mensen nooit geweest. Wel zijn ze boos op de Grieken, omdat ze simpelweg niet voor de slachtoffers van het systeem willen betalen.

Doneer voor ¡eXisto!, een boek over trans mannen in Colombia

Fotograaf Jasper Groen heeft jouw hulp nodig bij het maken van ¡eXisto! (“Ik besta!”). Voor dit project fotografeerde hij gedurende meerdere jaren Colombiaanse trans mannen en non-binaire personen. Deze twee groepen zijn veel minder zichtbaar dan trans vrouwen. Met dit boek wil hij hun bestaan onderstrepen.

De ruim dertig jongeren in ¡eXisto! kijken afwisselend trots, onzeker of strak in de camera. Het zijn indringende portretten die ook ontroeren. Naast de foto’s komen bovendien persoonlijke en vaak emotionele verhalen te staan, die door de jongeren zelf geschreven zijn. Zo wordt dit geen boek óver, maar mét en voor een belangrijk deel dóór trans personen.

Clinton: “Het was Comey”

Clinton geeft de schuld van de verloren verkiezingen aan Comey, de directeur van de FBI. Volgens haar kon ze zo haar verkiezingscampagne afsluiten.

Ook het bericht dat de FBI niks nieuws had gevonden, twee dagen voor de verkiezingen, was beschadigend, omdat mensen die al wat argwanend tegenover Clinton stonden zo weer herinnerd werden aan de redenen waarom ze dat waren.

Closing Time | Fire! Orchestra

Fire! Orchestra is een Noorse experimentele supergroep rond saxofonist Mats Gustafsson, een man die z’n sporen al ruim verdiend heeft in de experimentele en geimproviseerde jazz.

Het begin dit jaar verschenen album Ritual is een behoorlijk hectische kruising tussen Big Band, rock en geimproviseerde jazz. Het is een album dat barst van de energie, en zich kenmerkt door een groots geluid dat heen en weer meandert tussen chaos en georganiseerde repetitiviteit, met onder andere twee drummers, krijsende saxofoons, manische klarinetten, en uithalende hoorns.

Spelen met inflatie

Waarschuwing, stijlloze zelfpromotie. Al jarenlang vraag ik mezelf af wat een bepaald bedrag in een bepaald jaar nou echt waard was als je inflatie meeneemt. Er zijn uiteraard wel staatjes, maar niets interactiefs.

Dus ik heb maar een tooltje gemaakt: de inflatiecalculator. Je kan allebei de kanten op rekenen. Dus wat is het equivalent van een gulden in 1900 in euro’s nu? Of, als mijn huis nu 3 ton waard is, heb ik dan winst gemaakt als je de prijs afzet tegen de inflatiegecorrigeerde waarde toen ik het kocht?

Quote du Jour | Moreel leiderschap

Behandel de democratie als deel van de amusementsindustrie en je krijgt Trump en Brexit. Dat is de les van 2016. Het probleem is niet het programma van Trump of de Brexiteers. Het probleem is juist het ontbreken van een coherent en realistisch programma waarmee je het überhaupt betekenisvol oneens kunt zijn. En toch wonnen beide campagnes, door de tegenstander te ontmenselijken en verder rechters, wetenschappers, ambtenaren, centrale bankiers en de journalistiek aan te vallen – stuk voor stuk onmisbare pilaren van de democratie.

Amerikaanse klimaatzaak stap verder

NIEUWS - De Amerikaanse staat is donderdag in het ongelijk gesteld door de rechter. Dat betekent dat de klimaatrechtszaak die is aangespannen door een groep kinderen, vertegenwoordigt door Our Children’s Trust, door kan gaan. De rechtszaak is aangespannen tegen president Obama, maar bij aantreden van Trump zal hij automatisch de gedaagde worden. De kinderen zijn van mening dat de regering hun grondwettelijke rechten op vrijheid en bezit bedreigt door te weinig te ondernemen om klimaatverandering tegen te gaan.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Vorige Volgende