'Er stroomt geen bloed door mijn aderen, maar hete Sindoor', zei de Indiase premier Modi met verwijzing naar het rode poeder dat getrouwde hindoevrouwen aanbrengen in de scheiding van hun haar, als 'een krachtig, heilig symbool van huwelijk, vrouwelijkheid, bescherming en eer'. Operatie Sindoor heette de vergeldingsactie van India voor de moord op 26 Indiase toeristen door terroristen in de regio Kasjmir in april. De naam is gekozen vanwege het feit dat onder de slachtoffers een pasgetrouwde vrouw op huwelijksreis was. Modi bracht een bezoek aan Bikaner, een stad in het westen van India, niet ver van de Pakistaanse grens. Hij bezocht naast de iconische Karni Mata tempel een legerbasis om de militairen moed in te spreken. Er is nu een wapenstilstand, maar de verwachting is dat het conflict elk moment heel gemakkelijk weer kan oplaaien. De Pakistaanse premier Shehbaz Sharif zei te hopen op bemiddeling van Saoedie-Arabië. Hij wil het hebben over 'water, handel, Kasjmir en terrorisme'. Pakistan, dat alle betrokkenheid bij de terreuraanslag ontkent, wil de verdeling van ‘Kasjmir’ op de internationale agenda houden maar India vindt dit een lokale kwestie, schrijft NRC. Modi, die het voor Pakistan belangrijke Indus water-project heeft stopgezet, laat weten dat Pakistan de prijs voor terrorisme zal moeten betalen. Hij wil hoogstens praten over terrorisme en de bezetting van het Pakistaanse deel van Kasjmir. Het staakt-het-vuren noemt hij een pauze in de strijd die India niet als grote overwinnaar heeft kunnen afsluiten. 'Velen konden niet begrijpen waarom de regering instemde met een staakt-het-vuren dat door de VS leek te zijn opgelegd. De woede onder hypernationalistisch extreemrechts – Modi's politieke achterban en waar veel van de desinformatie vandaan kwam – was bijzonder krachtig en de roep om een terugkeer naar de oorlog is nog steeds niet helemaal verdwenen.' Volgens de Leidse universitair docent Ritanjan Das fungeert het conflict 'als bliksemafleider binnen een steeds meer gepolariseerd binnenlands debat.' Modi heeft nog genoeg te stellen met de binnenlandse oppositie, zoals de communisten die in bepaalde delen van het land nog veel aanhang hebben. Woensdag hebben veiligheidstroepen minstens 27 mensen gedood in centraal India, bij een operatie die volgens de politie gericht was op maoïstische militanten. De autoriteiten intensiveren nu een militaire campagne die erop gericht is de tientallen jaren oude linkse opstand in het land te verslaan. De Indiase regering onderneemt voorts juridische stappen tegen academici, journalisten en particuliere bedrijven die kritisch staan tegenover de recente militaire campagne tegen Pakistan. Daarbij is onder meer een professor gearresteerd die Indiërs had gewaarschuwd ‘die om oorlog roepen’. Ook in Pakistan wordt Kasjmir gereduceerd tot 'een instrument in nationale verhalen', schrijft Das. Pakistan presenteert Kasjmir vooral 'als een morele en ideologische kwestie, onlosmakelijk verbonden met de tweestatenleer: het idee dat hindoes en moslims fundamenteel van elkaar verschillen en daarom gescheiden staten behoeven.' In Pakistan profiteert volgens The Guardian het leger ook van het conflict met India. 'Na een periode van reputatieverlies, is het leger opnieuw de meest vereerde instelling van het land geworden – wat bewijst dat niets beter is voor het lot van de Pakistaanse generaals dan een confrontatie met India.' Nederlandse betrokkenheid Het conflict tussen India en Pakistan speelde recent ook een rol in de diplomatieke contacten tussen Nederland en India. Aanvankelijk was deze week een bezoek van Modi aan Nederland gepland. Maar de nieuwste fase in het conflict rond Kasjmir gooide roet in het eten: Modi zegde het bezoek af. In plaats daarvan kwam de minister van Buitenlandse Zaken, Subrahmanyam Jaishankar, twee dagen naar Den Haag. Die zal daar een eerder verzoek van zijn collega Rajnath Singh aan de Nederlandse minister van Defensie Brekelmans herhaald hebben om te stoppen met de wapenhandel met Pakistan. Nederland zou volgens Rajnath Singh Pakistan „toerusten met technologie en defensiematerieel” waarmee het land zowel „de veiligheid van India als de stabiliteit van de regio in gevaar brengt”. Volgens het SIPRI is de Nederlandse wapenexport naar Pakistan juist vorig jaar enorm gegroeid. Nederland is na China een opvallende tweede in de wapenhandel met Pakistan met gemiddeld meer dan 5 procent en een piek in 2024, zo blijkt uit recente cijfers van onderzoekscentrum Sipri in Stockholm. Ook onder het kabinet Schoof groeide deze wapenhandel. Ondanks bezwaren van de grootste coalitiepartner tegen de export van wapens naar islamitische landen.
In de jaren ’80 en ’90, toen de muziekindustrie nog gedomineerd werd door traditionele distributiemodellen, en MTV de beeldbuis domineerde op het gebied van pop- en rockmuziek, wisten muziekvideo’s nog wel eens een sterk verhaal te vertellen.
Daar was toen geld voor.
Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.
ANALYSE, RECENSIE - Honderd jaar geleden, 1925, publiceerde Hitler in “Mein Kampf” zijn gruwelijk gedachtegoed. Het was de aanzet tot het Duitse nazisme, dat tot de ondergang van de Duitse Weimar Republiek leidde. Het Duitse nazi-bewind heeft vervolgens tot 1945 groot onheil veroorzaakt.
Is er in onze dagen nog sprake van zulk gedachtegoed dat – vanwege de iets eerder ontstane, verwante beweging van Mussolini in Italië – ‘fascisme’ is gaan heten? Het begrip wordt namelijk in de openbare discussie al te gemakkelijk gehanteerd. Waar praten we eigenlijk over?
Het toonaangevende werk over fascisme is van de hand van de Amerikaanse Harvard-hoogleraar Robert Paxton. Het heet “The Anatomy of Fascism” (verschenen in 2004). Het is in 2025 in het Nederlands vertaald, en uitgegeven bij Prometheus. Van die vertaling is in 2025 al tweemaal een herdruk verschenen. Dat zegt wel iets.
Toen aan Paxton in 2016 werd gevraagd of wat Trump verkondigde (en deed!) fascistisch was ontkende hij dat nog. Maar na Trumps ontkenning van de verkiezingszege van Biden, en vervolgens de aanmoediging aan de bestormers van het Capitool in Washington door Trump in 2021, is Paxton daarop moeten terugkomen.
Dat is, dunkt me, onrustbarend. Trumps “open verkondigde aanmoediging van geweld door burgers, dit om de uitslag van een verkiezing ongedaan te maken, overschrijdt een rode lijn”, schreef Paxton. Ook Folkert Jensma vroeg zich, in de NRC van 12 maart j.l., af “Is dit een rerun van de geschiedenis van Weimar of een kwaadaardige mutatie daarvan?”.
COLUMN - Soms worden filosofische vragen na vele jaren ineens praktisch. Zoiets beleven we nu met het woord begrip. Filosofen hebben baden met bloed gevuld tijdens hun discussies over de vraag wat het precies wil zeggen dat we een bepaalde tekst begrijpen, en nu wordt de mensheid ineens geconfronteerd met een apparaat waarvan je je concreet kunt afvragen wat het begrijpt. De chatbot.
Neem dit artikel dat onlangs verscheen op de taalkunde-site LingBuzz. Een groep Amerikaanse taalkundigen laat er zien dat chatbots testjes zoals de volgende uitstekend kunnen doorstaan:
Flavia en Jack ontweken Mary en Franck werd ontweken door Lucy en Flavia. Heeft Franck in deze context iemand ontweken?
Het antwoord op deze vraag is natuurlijk nee. Een jaar geleden deden chatbots het niet altijd goed. Als ik het nu aan ChatGPT vraag, antwoordt deze:
Nee.
Er staat dat Franck werd ontweken door Lucy en Flavia — hij is dus het object van het ontwijken, niet degene die iemand anders ontweek.
Zelfs de fouten die de bots maakten lijken op die van mensen. Zo zeiden ze vaker ten onrechte ja op de volgende variant van deze vraag:
Cleo kuste Alice en Alice werd gekust door Mary. Cleo en Alice werden gekust door Mary. Werd Mary in deze context gekust?
Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.
In de jaren ’60 en ’70 maakten de Walker Brothers naam als nette popgroep met zoetgevooisde liedjes als The Sun Ain’t Gonna Shine Anymore.
Het decennium daarop ging Scott Walker muzikaal meer experimenteren, en dat leverde interessant materiaal als hierboven op.
De controverse over de uitslag van het televoten bij het Eurovisie Songfestival maakt maar weer eens duidelijk dat transparantie bij verkiezingen belangrijk is. Ook dit jaar groeit de roep om meer openheid vanuit de organisatie, de European Broadcasting Union (EBU).
Een eenvoudige stap richting meer transparantie in deze verkiezing zou zijn als de EBU per land niet alleen het totale aantal stemmen deelt, maar ook het aantal unieke stemmers. Door deze twee cijfers te combineren — het totale aantal stemmen gedeeld door het aantal unieke stemmers — ontstaat er inzicht in hoe intensief er per persoon op dat land werd gestemd. Dit kan opvallende verhoudingen blootleggen: landen waar gemiddeld veel vaker per persoon op wordt gestemd kunnen zo makkelijker herkend worden.
Bovenstaande is natuurlijk sec gesproken geen stemfraude, alleen gebruik maken van de zwaktes in het systeem. Maar het geeft wél een beter beeld van de stemdynamiek per land, en maakt het voor publiek en media mogelijk om gerichter vragen te stellen bij opvallende resultaten.
Als de EBU, zoals de organisatie claimt, echt neutraal is, wil het alle politieke misbruik van de uitslag tegengaan. Dus ook de claim dat ‘het Europese volk” Israël en de oorlog in Gaza steunt als dat op basis van de uitslag niet zomaar gedaan kan worden.
In het gevecht rond het Eurovisie Songfestival 2025 veroverde Israël misschien niet de trofee, maar wel het hart van het Europese publiek — althans, volgens de cijfers. In de finale eindigde Yuval Raphael, de Israëlische inzending, met de hoogste televoting-score: 297 punten. Dat roept vragen op. Was dit een teken dat Europa eigenlijk achter Israël staat, zoals diverse pro-Israëlische commentatoren beweerden, of een schoolvoorbeeld van goed gecoördineerde beïnvloeding?
In ieder geval is al duidelijk dat Israël als enige land enorm heeft ‘geïnvesteerd’ in de eigen afvaardiging. In alle landen die meededen — exclusief misschien Australië — waren er mediacampagnes en onder andere de ambassades riepen op tot zo veel mogelijk stemmen. Zelfs ‘de rest van de wereld’ werd getarget, met een billboard op Times Square. Het geeft aan hoe ver Israël ging om de uitslag te beïnvloeden. De keuze voor zangeres Yuval Raphael — overlevende van de terreuraanslag van Hamas in 2023 — en haar lied dat over die aanslag ging werd door velen ook als een politiek statement gezien met als doel af te leiden van de Palestijnse zaak.
Uiteindelijk is het is natuurlijk lastig definitief te zeggen in welke mate deze campagnes de doorslag gaven, en er zijn andere plausibele verklaringen die los staan van beïnvloeding. Israëls inzending was een popballad — een genre dat bij publiek doorgaans goed scoort. En sommige diaspora-gemeenschappen stemmen sowieso massaal, ongeacht campagnes. Maar toch, er zijn een flink aantal zeer onverwachte uitslagen in landen met een heel breed gedragen publieke verontwaardiging over het Israëlische geweld. En dat schuurt.
Dat kan! Sargasso is een collectief van bloggers en we verwelkomen graag nieuw blogtalent. We plaatsen ook regelmatig gastbijdragen. Lees hier meer over bloggen voor Sargasso of over het inzenden van een gastbijdrage.
Midden jaren negentig sloeg David Bowie een nieuwe weg in, geïnspireerd op de industriële technorock van de Nine Inch Nails.
De clip van ‘The Hearts Filthy Lesson’ verscheen in gekuiste versie op MTV. Deze live-versie vind ik echter mijlen beter.
QUOTE - Dubbele pet
De huidige fondsbeheerders van het gemeentefonds zijn de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) en de staatssecretaris van Financiën. Die tweede heeft wat betreft het gemeentefonds een dubbele pet op, namelijk ook die van schatkistbewaarder voor het rijk. En dat gaat eigenlijk niet samen, vindt de VNG. Voornamelijk omdat Financiën keer op keer de rol van schatkistbewaarder belangrijker lijkt te vinden.
Goh. Wie had dat kunnen vermoeden. Dus het Ministerie van Financiën, dat vooral tot taak heeft niet te veel geld uit te geven voor het Rijk, moet er ook op toezien dat datzelfde Rijk genoeg geld geeft aan gemeenten om hun taken uit te voeren. En ik maar denken dat het toeval was dat het Rijk gemeenten al 40 jaar op laat draaien voor bezuinigingen.
Eigenlijk ben ik er altijd vanuit gegaan dat ze Duits was, maar Lene Lovich blijkt gewoon Amerikaans te zijn. In Nederland verwierf ze bekendheid door haar rol in de muziekfilm Cha-Cha, met Herman Brood en Nina Hagen.
Sleaford Mods is een Brits postpunkduo uit Nottingham dat sinds 2007 actief is. Die haken hier muzikaal slim aan bij een nummer uit 1978, van het album Stateless.
