Op France24 Observers maakt men zich druk over Afrikaanse stereotypen in de internationale commercials voor het wereldkampioenschap voetbal. Ook de Nederlandse ING commercial krijgt ervan langs: "Masaï voetballen helegaar niet, laat staan leeuwen ...en township kinderen zien trouwens nooit een wildpark van dichtbij". Hoe schokkend... heeft het Fa-Meisje dan ook nooit bestaan?! Afijn: vier WK commercials ter verveelink ende vermaeck waarvan eigenlijk alleen de Australische kippenvangende krokodillen de moeite waard zijn.
In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.
Bij de naam Eugène Terre’Blanche zweeft mij altijd een specifiek beeld voor ogen. Een man, met witte baard, die voor een uitzinnige menigte staat, en uitschreeuwt: “En als hy oorlog wil, hy oorlog kry…” In mijn herinnering draagt Terre’Blanche ook nog een cowboyhoed, en heeft hij een geweer in zijn rechterhand. Deze elementen zijn wellicht door mijn verbeelding toegevoegd. Ik heb het fragment, daterend uit de vroege jaren negentig, niet op YouTube terug weten te vinden. Ook de exacte context valt niet meer te achterhalen, en ook niet wie er precies met ‘hy’ bedoeld wordt. Voor dat laatste zijn er echter twee duidelijke kandidaten: Frederik Willem de Klerk, leider van de Nasionale Party en destijds president van Zuid-Afrika, en Nelson Mandela, leider van het ANC.
Destijds was de uitroep van Terre’Blanche erg angstaanjagend. Terugkijkend is hij eerder ironisch, of bijna hilarisch. Terre’Blanche bood hier de Klerk en Mandela het vooruitzicht van een oorlog aan. De impliciete reactie van de heren kwam neer op een heel beleefd ‘nee’. Ze kozen voor een vreedzame oplossing voor de situatie in Zuid-Afrika, en tegen de apocalypse van rassengeweld die de hele tweede helft van de twintigste eeuw een waarschijnlijke uitkomst had geleken.
Nederland is niet het eerste land dat een centrale databank voor vingerafdrukken opzet. Die eer gaat naar Zuid-Afrika in de jaren vijftig, toen de Apartheid van de grond kwam. Die centrale databank was een grote mislukking.
De kwaadaardige achtergrond ervan is niet te vergelijken met de huidige Nederlandse opzet. Maar we kunnen wel degelijk wat van het Zuid-Afrikaanse ‘Bewysburo’ leren. Vervuiling van gegevens, misbruik door andere overheidsdiensten en het koppelen van informatie middels een uniek persoonsnummer kunnen verstrekkende gevolgen hebben voor burgers.
Deze wat langere post is gebaseerd op het artikel Verwoerd’s Bureau of Proof: Total Information and the Making of Apartheid van de Zuid-Afrikaanse historicus Keith Breckenridge. Op het artikel rust copyright, dus ik kan het hier niet online zetten.
Het begon aan het begin van de jaren vijftig met een plan van een ijverige bureaucraat, A.J. Turton. De Afrikaanse bevolking was erg mobiel, trok van stad naar stad, op zoek naar werk. Politie, Belastingdienst en andere overheidsinstellingen hadden moeite om Afrikanen te lokaliseren. Turton stelde een nieuw systeem voor. Voortaan zouden Afrikanen twee documenten krijgen: een identiteitskaart en een een boekje dat ze bij zich moesten dragen. Het boekje bevatte enkele persoonlijke gegevens, een overzicht van de migratiebeweging en waar de betreffende Afrikaan mocht komen. In een centraal bureau werd vervolgens een ‘persoonsdossier’ aangemaakt met daarin informatie over werk- en woongeschiedenis, medische gegevens en belastinggegevens.
De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.
In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.
Oranje heeft Denemarken, Japan en Kameroen geloot voor het WK voetbal in Zuid-Afrika. Appeltje eitje, dat belooft minstens tien dagen gegarandeerd winnen! Welke Oranjefan wil daar nu niet bij zijn? Menig fan heeft zijn ticket al bijelkaar gespaard en kan nu vol vertrouwen gaan boeken. Maar om de huiselijke discussie ‘of papa deze zomer wel naar Zuid-Afrika moet afreizen’ even op scherp te zetten is hier een filmpje van een Blanke Bangmaker met latent racistische intenties. Sensasie met opzwepende beats eronder. Alle vooroordelen gemakshalve langs één scrollbalkie van 7min37, je vraagt je af: waarom staat dit nog niet op Dumpert maar wel op Sargasso?
Thuisblijven dan maar? Want Zuid-Afrika is geen lieflijk Zwitserland waar je met een oranje roeptoeter op je hoofd straalbezopen om half drie ’s nachts nog over straat kan dweilen…
Dat klopt, maar of het nu zó instabiel is dat je er geen groot sportevenement kan organiseren? Wie een beetje oplet zal rondom de stadions en op de toeristische hotspots weinig overkomen. Zelfs de Amerikaanse overheid erkent: “Although the vast majority of visitors complete their travels in South Africa without incident”. Of hecht u meer waarde aan het youtube-advies van het Suid Afrikaans Nie Reis Nie Bureau?
Dat kan! Sargasso is een collectief van bloggers en we verwelkomen graag nieuw blogtalent. We plaatsen ook regelmatig gastbijdragen. Lees hier meer over bloggen voor Sargasso of over het inzenden van een gastbijdrage.
“Na het WK blijven de gebouwde stadions leeg. Het worden karkassen. Monumenten van het Afrikaanse Imperialisme van de FIFA.” (De Zuid-Afrikaanse schrijver en journalist Ashwin Desai)
Hiep hoi, het WK Voetbal gaat beginnen! Op radio, tv en internet worden we de komende weken dus weer doodgegooid met voetbal. Er wordt vooruitgeblikt, mensen doen voorspellingen en van bruine boon Jack krijgen we het laatste nieuws over Robben, Van Persie en al die andere Nederlanders in Zuid-Afrika. Een mondiaal volksfeest staat op het punt om los te barsten. Vanaf nu gaan we alleen nog maar kijken en feesten en maken we ons alleen nog maar druk over spelers, trainers, vuvuzela’s en Hugo Borst.
Vanaf vandaag vragen we ons alleen nog zeer eenvoudige dingen af, zoals: wint Zuid-Afrika het WK? En dus niet: wat wint Zuid-Afrika bij het WK? Dat de winst van de FIFA ten koste zou gaan van de Zuid-Afrikaanse bevolking willen we helemaal niet weten. Al is het natuurlijk wél zo. De komende weken willen we alleen doelpunten zien. Van Oranje. Zoveel mogelijk. Ja toch?
De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.
Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.
