Het debacle-DSB zal nog wel een tijdje rondzingen in de vaderlandse media. De inmiddels failliete bank was voor een deel van de gewone man, de immer nuchtere Nederlander. Iedereen wil weten wat er mis is gegaan en of er nog een mogelijkheid was voor een redding. Daar hintte Scheringa immers een week lang redelijk succesvol op. Een frequent terugkomende vraag in menig voxpop is: 'Waarom redt Wouter Bos wel ING en ABN Amro, maar niet DSB Bank?' Het is zelfs Scheringa's laatste strohalm. 'Geef ons 100 miljoen, Wouter, dan redden wij met een paar partijen de bank'. De onderbuik zegt inderdaad dat het vreemd is dat een kleine speler als DSB Bank niet gered kan worden, terwijl onze reuzen wel met staatssteun overeind bleven.
“Daar is de minister-president ook heel hard bij nodig.”
Van CU-voorman Arie Slob mag Balkenende niet naar de Europese Unie, omdat hij onmisbaar is bij de bestrijding van de economische crisis. Of zou het gewoon lastig zijn om te zeggen dat hij wel weg mag, omdat Bos het alleen afkan?
De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.
Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.
Laten we er voor het gemak eens vanuit gaan dat het inderdaad de schuld van de IJslanders is dat hun handjevol aan zwaar overmoedige bankiers erin slaagde hordes hebzuchtige Britten en Hollanders een financieel kaartenhuis binnen te lokken. Dan nog kun, nee, moet je je afvragen: is het wel rationeel om een volledige compensatie te eisen en daar zelfs IMF-steun voor te blokkeren?
Ja, electoraal is het natuurlijk wel rationeel. Wouter Bos en zijn Britse collega kunnen boze spaarders in eigen land paaien door hard te blaffen tegen vikingen die hier toch niet mogen stemmen. Maar die flinkdoenerij brengt niet per se de verloren spaartegoeden sneller terug. Zonder IMF-steun komt de IJslandse economie er sowieso niet bovenop. Je kunt natuurlijk redeneren ‘zij alleen herstel als de opbrengst naar ons gaat’, maar dat riekt wel heel erg naar wraak – niet de fraaiste der emoties.
En stel nou eens dat IJsland akkoord gaat en belooft alles terug te betalen. Komt het geld dan ook werkelijk terug? De spaarschuld bedraagt omgerekend naar de Nederlandse bevolkingsomvang 200 miljard euro, evenveel als de staatsschuld die Nederland in de afgelopen decennia opbouwde – en dan hebben de IJslanders dankzij de crisis ook nog wel wat andere problemen.
De paniek is groot in de PvdA. In de peilingen staan ze er beroerd voor en de discussie over de koers en de leiders ligt nu op straat. En zoals gebruikelijk in de politiek, leidt dat tot paniekreacties. Bos en Ploumen verdedigen nu krampachtig en vreemd kort de positie van Mariëtte Hamer als fractievoorzitter.
Maar onze bronnen in Den Haag geven eensluidend aan dat zij vanavond bij het interne overleg van de PvdA geofferd gaat worden. De grootste onduidelijkheid is nog wie haar gaat opvolgen. Maar of dat voldoende is, is natuurlijk maar de vraag. Wouter Bos zit als minister van financiën op een zeer lastig plaats in tijden van een economische crisis. Aangezien de situatie niet snel zal verbeteren, zal ook zijn positie na een mogelijke grote nederlaag bij de gemeenteraadsverkiezingen ter discussie gesteld worden. Maar ook daarbij is dan de vraag, wie dan?
Aan u de vraag wat u verwacht dat er gaat gebeuren. Maar vooral ook de vraag, wat zou de PvdA moeten doen om haar traditionele grote rol in het politieke landschap te behouden?
De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.
In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.
“We hebben zelf verwachtingen gecreëerd over de leidende rol die we als Europa zouden spelen. Nu zijn we zelf niet in staat de daad bij het woord te voegen. Dat vind ik een blamage.”
Wouter Bos ergert zich aan zijn Europese collega’s in de aanloop naar de klimaattop in Kopenhagen.
‘De veroorzakers van de crisis gaan vrijuit, de rekening wordt bij de gewone man gelegd!’ De woorden van SP-fractievoorzitter Agnes Kant naar aanleiding van de begroting galmen na. De 57-jarige Jos is al bijna drie decennia actief als docent techniek-metaalbewerking in het praktijkonderwijs. In 1977 wás er tenminste nog een gewone man, verzucht Jos. In een Opel Kadett. Die blikken Corned Beef at en naar de Kampeer en Caravan RAI ging. Alleen maar om te kijken.
‘Maar het is toch zeker zo,’ zegt Davy, de 43-jarige buurman van Jos. Vandaag wordt Davy’s zoontje Jeffrey 5 jaar. ‘Ik heb er recht op.’
‘Waarop?’ vraagt Jos voorzichtig.
‘Om op mijn 65e met pensioen te gaan, natuurlijk.’ Jeffrey gooit verveeld een handvol demonische plastic poppetjes, verkregen bij aankoop van talloze liters Wicky, kilo’s halfomhalf en een actieverpakking Senseopads, over de schutting.
Jos gaat terug in de tijd, toen hij de overstap van de metaalindustrie naar het praktijkonderwijs maakte. De buurman was toen nog maar net een verveelde tiener, niet de 43-jarige officemedewerker die hij nu is. De officemedewerker die zijn collega’s tot vervelens toe bestookt met irritante, komisch bedoelde foto’s op Hyves. Die Jochem Myer nadoet bij de koffieautomaat. Die een wuppie op zijn monitor heeft geplakt en op zijn mobiel een lollige ringtone van de Gebroeders Ko heeft. Die stiekem uit het magazijn van zijn werk pakken wc-papier en doosjes post-its meeneemt. ‘Mijn baas belazert mij toch zeker ook.’
“Je kunt niet tot politiek leider worden benoemd, jezelf daartoe uitroepen is helemaal onverstandig. Wie dat is, wordt door de omstandigheden bepaald. Hij heeft bij interne diepe meningsverschillen beslissende invloed en de macht. Als je de leider bent, hoef je jezelf zo niet te noemen.”
Hans Wiegel orakelt over Bos, wiens optreden als minister van Financiën tijdens het hoogtepunt van de economische crisis door KRO’s Zembla Reporter werd beschouwd.
Natuurlijk heeft Wiegel gelijk. Hij is zelf de grootste onderbouwing voor zijn stelling. Niet omdat hij zich ooit ‘heel bescheiden’ opgesteld heeft (hij wist dat hij ‘het leiderschap nog moest verdienen’), maar omdat hij met zijn ‘natuurlijke partijleiderschap’ zelfs decennia na vertrek van het politieke hoofdpodium nog VVD-leiders in de wielen rijdt. De man is als een schimmelinfectie.
In tegenstelling tot Wiegel denk ik niet dat de PvdA een leiderschapsprobleem heeft. Tenminste, niet zoals bij de VVD, die er een traditie van heeft gemaakt de leidersvraag bijna wekelijks en in alle openbaarheid ter discussie te stellen. Het probleem van de PvdA zit een heel stuk dieper: het is een achterbanprobleem, een inhoudsprobleem en een imagoprobleem. Van die partij is Wouter Bos de onbetwiste leider.
Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.
In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.
“Van de 20 grootste bedrijven betalen er 15 geen cent winstbelasting” (tv-programma Zembla)
In mei dit jaar werd ons land door het Witte Huis een belastingparadijs genoemd – Nederland samen in een relaxt triootje met Ierland en de Kaaimaneilanden. Het ministerie van Financiën reageerde als door een wesp gestoken. De kwalificatie van de Amerikanen zou een “vergissing” zijn. En daarna zou het Witte Huis de verklaring hebben ingetrokken. Om precies te zijn: de verklaring bleef staan, alleen werd het zinnetje geschrapt waarin Nederland bij de naam werd genoemd. Een Noors overheidsrapport noemt Nederland het grootste belastingparadijs ter wereld.
De kredietcrisis kwam, zoals bekend, op gang doordat banken ingewikkelde pakketten hypotheken aan elkaar doorverkochten die bij elke verkoop weer meer waard werden. Op een gegeven moment riep iemand ‘de keizer heeft geen kleren aan’ en kelderde de waarde van al die hypotheken. Vervolgens moesten de banken honderden miljarden afschrijven van hun balansen, want dat schrijven de boekhoudkundige regels voor.
Maar boekhoudkundige regels kun je uiteraard gewoon veranderen. En daar hebben de getroffen banken, met hulp van de regeringen die voor de kosten van de crisis dreigen op te draaien, heel erg hard voor gelobbyd. Ze willen momenteel afgeschreven hypotheken weer op hun balans kunnen zetten, zolang de rente gewoon betaald wordt. De lobby lijkt effect te hebben. In juli komt de International Accounting Standards Board, die voor honderd landen de regels vaststelt, met een voorstel.
Als het lukt is dat goed nieuws voor de Nederlandse belastingbetaler. Die staat momenteel garant voor zo’n 22 miljard aan foute hypotheken van ING. Die garantie is dan niet meer nodig, zodat Wouter Bos dus een half jaar lang een financiële reus overeind heeft gehouden zonder dat het per saldo iemand iets gekost heeft. Indertijd was er veel kritiek op de constructie, maar Bos had toen waarschijnlijk al de boekhoudkundige truc in het vizier. Geen hond die het snapt, dus de PvdA zal er geen electoraal garen bij spinnen, maar het lijkt er toch echt op dat Bos en zijn ambtenaren op het juiste paard gewed hebben.
Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.
Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.
Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.