De NOS als koninklijk glijmiddel

De NOS heeft het sprookje rond het Koningschap op onweerstaanbare wijze in beeld gebracht. De monarchie is weer voor een generatie veilig gesteld. Psst, even onder ons gezegd en gezwegen: ik schrijf dan wel hier elke week een soort van tv-recensie, feit is dat ik al een dikke twee maanden helemaal geen tv heb. Nog een geluk dat ik zo schrander ben geweest om m’n periodiekje ‘Geen bal op tv’ te noemen. Dit even ter inleiding van het volgende: ik heb van die hele kroning geen bal gezien. In tegenstelling tot velen die ik gisteren sprak, was ik de dag na Kroningsdag dan ook nog net zo gematigd republikein als ik de dag ervoor was. (Gematigd omdat ik het aan de ene kant een belachelijk concept vind maar aan de andere kant van mening ben dat wij, Nederlanders, nu eenmaal zo’n belachelijk concept verdienen. Bovendien gun ik andere mensen hun pleziertjes. Royalisten hun koningshuis afnemen voelt een beetje als tegen een vierjarige zeggen dat Sinterklaas niet bestaat.) Wie de kroning, en alle bijbehorende activiteiten, wel heeft gevolgd, is als een blok gevallen voor het sprookje.

Door: Foto: Screenshot van NOS uitzending.
Foto: Gerard Stolk (cc)

Inhuldiging: wat vinden we ervan?

OPEN DRAAD - Het is zover! Het moment waar we sinds 28 januari naar toe leven: onze nieuwe koning wordt ingehuldigd! Inhuldiging, ja, geen kroning. Hij krijgt immers geen kroontje op zijn hoofd (hoewel, kroontje, het ding schijnt zo groot te zijn dat-ie over Wim-Lex’ oren zou zakken), maar wordt ingehuldigd in de Amsterdamse Nieuwe Kerk.

Het gaat eigenlijk al weken nergens anders over (van parlementariërs die de eed niet gaan afleggen tot talloze Oranje-gerelateerde reclames tot dat onderwerp waar we het niet meer over willen hebben) en Amsterdam ligt volkomen op zijn gat.

Daarom installeert de redactie zich lekker achter de teevee, kijkt ze daar naar het hele circus, en geeft ze de vloer aan u. Wat vinden we ervan? Een open draad voor al uw discussies over republiek versus monarchie, het hoedje van koningin prinses Beatrix, en Willem-Alexander’s onwil/onvermogen een baard te laten staan.

 

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: copyright ok. Gecheckt 27-02-2022

Open Draad | De abdicatie van Beatrix

OPEN DRAAD - De abdicatie van Beatrix is op 30 april een feit. De koningin doet afstand van de troon ten gunste van haar zoon, straks koning Willem Alexander. Haar gevorderde leeftijd en de viering van 200 jaar monarchie was een mooie gelegenheid. Wat opmerkelijk is, is dat prinses Maxima koningin zal worden. En ja, Steeph had het al voorspeld.

Uw gedachten kunt u hieronder kwijt. Om de discussie te starten: was/is Beatrix een goede vorstin?

Foto: Maurice (cc)

Macht verloren, gezag versterkt

ANALYSE - De koning heeft de afgelopen dertig jaar weliswaar aan macht ingeleverd, het gezag ervan is veel sterker geworden.

Toen koningin Juliana in 1980 afstand deed van de troon, was er voor het koningschap in artistieke en intellectuele kring nauwelijks belangstelling. Alleen dankzij het initiatief van de Groningse hoogleraar C.A. Tamse kwam er nog een bundel over de constitutionele monarchie uit, maar daar bleef het wel zo ongeveer bij. Historici als Tamse riskeerden bovendien als wetenschapsbeoefenaar niet helemaal serieus te worden genomen, juist omdat zij zich met zoiets ‘achterhaalds’ als de monarchie bezighielden. Dit terwijl juist Tamse steeds kans had gezien te ontsnappen aan ofwel verkrampte afkeer ofwel hysterische verering voor koningschap en Huis van Oranje, waartussen in die jaren geen nuchterheid mogelijk leek.

Ten dele kwam dat door een algemene afkeer van traditionele instituties als uitloper van de jaren zestig. Het kwam echter ook door de ambtsuitoefening door de koningin, die zozeer gericht was op ‘gewoon zijn en gewoon doen’, dat het koningschap er sterk door aan gewicht verloor. Men kan immers veel zeggen, maar niet dat het koningschap ‘gewoon’ is. Bij velen maakte dat Juliana onmiskenbaar populair en geliefd, maar het koningschap als instituut leed eronder.

Foto: Kees de Vos (cc)

Willemstreepjealexander

COLUMN - Willem-Alexander. Hij was jong toen ik jong was. Hij studeerde in Leiden. Wij, zijn generatiegenoten uit de culturele onderbuik van Amsterdam, vonden hem zo’n typische corpsbal. Hij datete met Emily Bremers, ook zo’n kleurloze corpsbal, getver. Je praatte er niet over. Hij was te min. Hij was dommig en dikkig, met zo’n fletse aardappelgezicht. We schaamden ons voor hem. Beatrix, iedereen was hartstikke links dus tegen haar en wat ze voorstelde, maar ons schámen voor haar? Never. Ze was een dijk van een koningin. Daar kon je mee voor de dag komen. Hoe kon zo’n briljante persoonlijkheid zo’n debielig zoontje hebben geworpen? Lijken op zijn pa deed hij evenmin, die goeie ouwe Claus – God hebbe zijn ziel. Ook niet op zijn oma, die alomgeliefde Juul, of, Allah oeh ekber, zijn opa, die de boel aan alle kanten magistraal had weten te fletsen flessen.

Willem-Alexander sleet dus betrekkelijk onopgemerkt de dagen van zijn volwassenheid in wording. Tot hij op een mooie ochtend in de jaren nul terug kwam uit het verre buitenland met een vakantieliefde aan zijn arm. Die hij patsboem aan het volk presenteerde als zijn toekomstige vrouw. Onze monden vielen open van verbazing. Hoe. Kon. Dat. Een schoonheid! En slim! Gevat! Grappig! Zij was blind, en doof, dat kon niet anders. Maar out of the blue hoorde wij haar opmerken over iets wat haar aanstaande had gezegd: ‘Een beetje dom.’ Ze wíst dus dat W.A stupiede was! En toch trouwde ze met hem. Wij wisten niet meer of wij ons nog harder moesten schamen of dat wij eerbied moesten koesteren voor zijn meesterlijke schaken van de mooiste prinses van deze aardkloot.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: FaceMePLS (cc)

Parlementaire ongehoorzaamheid

OPINIE - Een aantal parlementariërs heeft aangegeven tijdens de inhuldiging van de koning geen eed af te leggen. Staatsrechtdocent Mentko Nap heeft moeite met die opstelling.

Rondom de inhuldiging van de koning worden momenteel allerlei staatsrechtelijke rookgordijnen opgetrokken. Diverse Kamerleden voelen er weinig voor een eed of belofte van trouw aan de in te huldigen koning uit te spreken. Ze menen dat ze bij de aanvaarding van hun Kamerlidmaatschap voldoende loyaliteit hebben gezworen, of ze hebben republikeinse bezwaren tegen de regeringsvorm.

Gerrit Wim Voermans verleende staatsrechtelijke munitie voor het verzet met een wel heel avontuurlijk betoog over de verhouding tussen Grondwet en Statuut. SP’ers Karabulut en Fashir zullen hun toegangskaartjes voor de Nieuwe Kerk ongebruikt laten, terwijl Partij voor de Dieren-politici Thieme, Ouwehand en Koffeman er in de Nieuwe Kerk het zwijgen toe zullen doen. Vorige week meldden ook vier GroenLinksers (Voortman uit de Tweede Kamer en Strik, De Boer en Ganzevoort uit de Eerste Kamer) zich aan als lid van het geen-Eedgenootschap.

Het relletje is aangewakkerd doordat twee Eerste Kamerleden vragen hebben gesteld aan de minister-president. De parlementariërs informeerden bezorgd of de af te leggen eed of belofte de handelingsvrijheid van volksvertegenwoordigers zou beperken, en of voor het afleggen van belofte of eed een staatsrechtelijke verplichting bestaat. In zijn antwoorden op de vragen heeft de minister-president bijzonder onhandig geopereerd door te stellen dat de inhuldigingsverklaring ‘geen zelfstandige juridisch-constitutionele betekenis’ toekomt. Veeleer zou de belofte of eed uiting geven aan hoe fijn koning en volk het samen hebben in het koninkrijk. Aan niet-naleving van de wet zijn geen gevolgen verbonden, aldus de premier.

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

Volentekriebels | Euromunten

COLUMN - Willem-Alexander zou als koning niet alleen afstand moeten doen van zijn politieke invloed, maar ook van zijn gezicht op de euromunt. 

Dat hele abdicatiegebeuren van vorige week heb ik zo veel mogelijk aan me voorbij laten gaan. Mijn verstand zegt dat het koningshuis met al zijn privileges, bestuurlijke invloed en erfopvolging nog absurder is dan de uitvinding van de stropdas, maar mijn gevoel zegt ‘ach’, en ik was in een gevoelige bui de afgelopen week. Bovendien, hoe idioot die hele constructie ook is, zonder koning of koningin zou het hele land binnen no time vol hangen met niet doorgeknipte lintjes. En daar heeft ook niemand wat aan.

Zolang je De Telegraaf, EO en de roddelbladen mijdt, wat sowieso aan te raden is, kom je nauwelijks in aanraking met het koningshuis en het valt dus uitstekend te negeren. Op één aspect na: Willem-Alexander komt met z’n tronie op de achterkant van alle nieuwe Nederlandse euromunten te staan. Zowel mijn gevoel als mijn verstand is tegen.

Dit gaat in heel Europa pijnlijke situaties opleveren.

‘Hallo, haben Sie vielleicht einen Euro für mich?’
‘Bitte sehr.’
‘Was ist das? Ich brauche kein niederländische.’
‘Ich auch nicht. Nehmen Sie es.’
‘NEIN!’
‘DOCH!’
‘NEIN SAGTE ICH! DU SCHLAMPE!’

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: Rob van Hilten (cc)

Koningin m/v

COLUMN - Afwezig in elk debat over de monarchie is dat wij al generaties lang vorstinnen hebben. Een koningin is niet hetzelfde als een koning.

Van Emma tot aan Juliana waren de dames tevreden met een ceremoniële status: ze dienden als nationaal ornament, en hebben zelden meer gedaan dan een occulte seance beleggen of het volk soms moed inspreken.

Beatrix was de eerste vorstin die zich daadwerkelijk met het landsbestuur bemoeide. Ze las haar stukken, wilde op de hoogte worden gehouden, en gispte naar verluidt haar minister-presidenten wel eens over een regeringsbesluit. Helemaal serieus namen we Beatrix evenwel niet. De pers besprak vaker welk ensemble ze droeg dan de portee van haar Kersttoespraak, en serieuze studies naar haar instructies van (in)formateurs zijn er niet.

De prins-gemalen zaten altijd in een spagaat. Enerzijds hoorden ze de man in huis te zijn, dat gold indertijd immers voor alle mannen, maar anderzijds stonden ze eeuwig in de schaduw van hun dames. Wat ze wilden, moesten ze achter de schermen doen. Het is een rode draad in de geschiedenis van de Oranjes: koninklijke echtgenoten die hun ambities moesten intomen en die, als ze invloed wilden uitoefen, dat via het bed of via gerommel en geritsel moesten doen.

Foto: Elvin (cc)

Werkpaard Beatrix

DATA - Beatrix geldt als een harde werker. Een analyse van haar agenda bevestigt dat beeld. En in diezelfde agenda zie je hoe Willem-Alexander en Máxima worden klaargestoomd.

We gaan er maar even vanuit dat de kop boven dit stuk niet tot een aanklacht van Majesteitsschennis leidt. Zie het als een compliment. Beatrix geldt als een harde werker, een serieuze vorstin die zich goed voorbereidt en die het Nederlands belang in het buitenland scherp in het oog houdt.

Ik heb eens gekeken naar haar officiële agenda, te vinden op de website van het Koninklijk Huis en alle officiële bezoekjes. Lintenknipperijen, scheepsdopen, ontvangsten van geloofsbrieven, werklunches en theaterbezoeken gescrapeden in harde cijfers omgezet. Daaruit blijkt dat de koningin in ieder geval een zeer consequente werker is. Bovendien zijn Willem-Alexander en Máxima zich al duidelijk enkele jaren aan het voorbereiden.

DB werkpaard

Beatrix’ publieke optredens zijn zeer constant. Zelfs na het ongeluk van haar zoon vorig jaar, was er geen daling van het aantal optredens te zien. Vanaf 2007 zie je Wimlex en Máxima steeds meer op de voorgrond treden. Opvallend is toch wel Máxima: die komt vaker opdraven dan haar man.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Vorige Volgende