WW: Tot de schroothoop ons scheidt

De woensdagmiddag is op Geencommentaar.nl Wondere Woensdagmiddag. Met extra aandacht voor de nieuwste ontwikkelingen in Wetenschap- en Techniekland. We schreven al eerder over de opkomst van de robot in de 21e eeuw. Het ziet er in alle redelijkheid naar uit dat verderop in deze eeuw robots ons gras maaien, onze ouderen verzorgen en onze honden uitlaten. En we zullen seksuele en zelfs liefdesrelaties aangaan met onze elektronische vrienden. Dat laatste zal volgens dr. David Levy in de wel zeer nabije toekomst realiteit zijn. De auteur van het boek Love and Sex with Robots stelt dat er op dit moment al een behoefte aan seksuele robots is, de taak van de techneuten is om aan die vraag te voldoen. Levy voorspelt dat binnen vijf jaar de eerste volledig functionele seksuele robots al in de handel zullen liggen. En dat klinkt helemaal niet zo gek als je bedenkt dat er op dit moment in (uiteraard) Japan hard aan gewerkt wordt.

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

WW: Ratten worden dik van zoetstofdieet

De woensdagmiddag is op Geencommentaar.nl Wondere Woensdagmiddag. Met extra aandacht voor de nieuwste ontwikkelingen in Wetenschap- en Techniekland.

Lab rat (Foto: Flickr/rick eh?)Er waren al eerder aanwijzingen dat zoetstoffen de suikerhuishouding van het lichaam ontregelen. Maar nu tonen proeven met ratten, gedaan door Susan Swithers en Terry Davidson van Purdue University, dat zoetstoffen zelfs dikker maken dan suiker. Niet direct, maar via een omweg.

Swithers en Davidson voerden ratten yoghurt met suiker en met saccharine op hetzelfde zoetheidsniveau. Na vijf weken was de laatste groep ratten zwaarder. In een andere proef kregen de ratten na twee weken yoghurt een chocoladepudding met veel vet en suiker waar ze meteen op aanvielen. De ratten op suiker compenseerden dat door minder van de daarna aangeboden yoghurt te eten. De saccharineratten bleven volop dooreten.

De onderzoekers maten ook de temperatuur van de ratten voorafgaand aan en tijdens het chocoladefeest. De suikerratten waren warmer, zoals hoort bij een stevige spijsverteringstaak. De zoetstofratten warmden minder op, wat suggereert dat ze nogal in de war waren over de voedingswaarde van het hapje.

Natuurlijk zijn labratten geen mensen, vooral omdat ze hun dieet meer in eigen hand (zouden kunnen) hebben. Maar het zou wel ironisch zijn wanneer zoetstoffen het lichaam zo van slag brengen dat het meer suiker uit de rest van het voedsel haalt.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Weekendquote – Wetenschap en recht

Het staat geleerd, maar dat wil niet zeggen dat het ook altijd de beste deskundigen zijn

Van controlegroepen hebben juristen nog nooit gehoord.

In een artikel in de Volkskrant (sorry, moet je voor betalen) wordt uitgelegd dat er nog het nodige mis is bij het gebruiken van wetenschappers in de rechtszaal.
Drie belangrijke problemen spelen daarbij. Hoe weet je nou of een bepaalde wetenschapper een goede is? Kan die wetenschapper wel zijn kennis op de juiste manier vertalen naar de betreffende rechtszaak? En hoe kunnen juristen (rechters en advocaten) de juiste vragen stellen en de informatie op waarde schatten als ze zelf onvoldoende wetenschappelijke kennis hebben?
Gegeven de problemen na het gebruik van bewijs van wetenschappers in recente rechtszaken (Schiedamer parkmoord, Puttense moordzaak), hele relevante vragen.
Hierover is deze week gesproken tijdens een symposium. Er is tevens een nieuw tijdschrift “Expertise en Recht” uitgekomen. De eerste uitgave is gratis.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Inktvlekpsychologie…

Quote du Jour“De manier waarop mensen verantwoorden wat ze in een vlek zien, blijkt karakteristiek voor hun type persoonlijkheid.”

Aldus Hans van Kemenade, coördinator van de Nederlandse Rorschach Vereniging. Volgens Van Kemenade nemen Nederlandse psychologen nog “een paar duizend keer per jaar” de omstreden inktvlektest af. Een kleine psychologische test daarom op Sargasso ter ontleding van uw persoonlijkheid: wat ziet u in deze vlek?

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

De corruptie van de wetenschap

Wetenschap en corruptie, een fijne combinatieHet onlangs verschenen boek ‘Corrupted Science’ van John Grant gaat over misdragingen van wetenschappers en de invloed van religie en politiek. Dat eerste gaat hem beter af dan het tweede.

Gedurende het eerste deel van de twintigste eeuw gold Sir Arthur Eddington als een van de internationale grootheden van de astronomie. Zijn observaties tijdens de zonsverduistering van 1919 op het eiland Principe vormden het definitieve bewijs dat Einsteins relativiteitstheorie klopte. Eddington was druk bezig met een allesomvattende theorie over de kosmos, toen zijn student Subrahmanyan Chandrasekhar bij hem kwam met berekeningen dat grotere sterren aan het eind van hun leven zouden imploderen tot wat nu zwarte gaten heten.

Dat kon Eddington niet gebruiken. Hij verwees de berekening naar de prullenbak en gebruikte vervolgens zijn eigen status om Chandrasekhar publiekelijk belachelijk te maken. Die laatste ging de confrontatie niet aan, maar werkte wel rustig door. Uiteindelijk zou hij in 1983 de Nobelprijs krijgen voor zijn inzichten, die door Eddingtons tegenwerking lange tijd niet serieus genomen waren.

Het geval Eddington is een van de vele voorbeelden die John Grant, eerder auteur van het succesvolle ‘Discarded Science’ over in onbruik geraakte wetenschappelijke theorieën, geeft van prominente geleerden die zich bewust weinig wetenschappelijk gedroegen. Bijvoorbeeld door onterecht collega?s neer te sabelen, maar ook te fiedelen met getallen om het resultaat op te poetsen (Newton) of verslag te doen van experimenten die helemaal nooit hadden plaatsgevonden (Galilei).

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Verwacht het onverwachte

Steeds meer aardwetenschappers en klimatologen waarschuwen dat de klimaatverandering niet geleidelijk zal verlopen. Ook in het boek De Laatste Generatie van klimaatexpert Fred Pearce wordt in het hoofdstuk: ‘Onvermijdelijke Verrassingen’ gewaarschuwd voor plotselinge veranderingen in de stabliteit van ijskapen en regenwouden. Sommige processen bereiken immers een cruciaal ’tipping point’ en veranderen dan plotseling van richting en/of snelheid. Deze week verscheen in het wetenschappelijke tijdschrift Proceedings of the National Academy of Sciences journal een artikel waarin een schatting wordt gemaakt van de ‘omslagtijd’ van verschillende fysische processen op aarde. Enkele daarvan zijn: het smelten van het arctische zeeijs (10 jaar), het stoppen van de Atlantische Golfstroom (100 jaar), het verdwijnen van de Indiase moesson (1 jaar), afsterven van het Amazone regenwoud en de boreale bossen (50 jaar). Sommige van deze processen zijn al waarneembaar zoals het afzwakken van de Golfstroom en het teruglopen van de zeeijsbedekking. De onderzoekers bepleiten dat: “that society should not be lulled into a false sense of security by the idea that climate change will be a gradual process” (BBC).

Uit een andere wetenschappelijk hoek komt nu de waarschuwing dat de zeespiegelstijging wel eens veel sneller zou kunnen verlopen dan het IPCC momenteel inschat. Paleontologisch onderzoek aan de verhouding tussen zuurstofisotopen in de kalkschaaltjes van microfossielen uit de Rode Zee geeft aan dat in het laatste interglaciaal, het Eemien (dat van 124.000 tot 119.000 jaar geleden duurde) toen de gemiddelde temperatuur zo’n 2 °C hoger was dan nu de zeespiegel 4-6 meter hoger stond dan nu (NGV-Geonieuws). Gezien de verwachting dat het klimaat op aarde deze eeuw tenminste 2 °C gaat opwarmen kunnen we een zeespiegelstijging verwachten vergelijkbaar met die aan het begin van het Eemien plaatsvond: 1,6 meter per eeuw, en dat is onverwachts een metertje hoger dan tot nu toe werd verwacht.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Een embryo met drie ouders

GeenCommentaar heeft ruimte voor gastloggers. Vandaag een stuk van Herman van Wietmarschen, dat hij ons toezond via de mail. Herman is wetenschapsjournalist en werkt o.a. voor ‘werkplaats biopolitiek‘.

embryo 9 weken (Foto:Flickr/euthman) Britse wetenschappers zijn erin geslaagd embryo’s te kweken met DNA materiaal van drie ‘ouders’. Een man en een vrouw leveren beiden de helft van het DNA van de celkern. Een andere vrouw levert een zogenaamde ‘lege eicel’, een eicel waarvan het kern-DNA is verwijderd. Echter in deze lege eicel zijn mitochondriën aanwezig die eigen DNA-materiaal dragen. Zo ontstaat er een embryo met DNA van drie personen.

Verschillende ziekten kunnen te maken hebben met veranderingen in het mitochondriaal DNA zoals diabetes, doofheid, epilepsie en leverfalen. Deze techniek is dan ook bedoeld om dragers van dergelijke mitochondriale ziekten gebruik te kunnen laten maken van wat we kunnen noemen een ‘mitochondriëndonor’. De Britse wetenschappers verwachten dat deze techniek binnen 5 jaar in de praktijk gebracht kan worden.

Hoewel wetenschappers voorspellen dat het mitochondriaal DNA geen uiterlijke kenmerken van de extra moeder aan het embryo zal toevoegen, is het toch de vraag welke invloed dit DNA heeft. Normaal gesproken zou het mitochondriaal DNA van dezelfde moeder komen als de helft van het nucleaire DNA. Wie weet welke relaties er bestaan, welke afstemming er is in het systeem, tussen het nucleaire en mitochondriale DNA? Regelmatig blijkt het beeld van de wetenschapper te simpel te zijn om de complexiteit van het leven te vatten, en kunnen er onverwachte dingen gebeuren. Zo bleken gekloonde zoogdieren toch niet zo gezond te zijn als gewone dieren.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

De Bijbel is voor domme, Lolita voor slimme mensen

Boeken (Foto: Flickr/cindiann)In het kader ‘vreselijk onwetenschappelijk maar toch leuk’: Virgil Griffith, een student van het prestigieuze Amerikaanse Caltech was benieuwd welke boeken door domme mensen gelezen werden en welke door slimme mensen. Omdat een degelijk onderzoek ongetwijfeld vermoeiend lang zou gaan duren en veel geld zou gaan kosten, koos hij voor een simpele Web-oplossing: hij gebruikte het populaire Facebook.

Virgil trok van een heleboel (hoeveel is niet terug te vinden) Amerikaanse Facebook-gebruikers de favoriete boeken volgens hun profiel van de site en groepeerde ze per school. Op die manier verkreeg hij voor elk van de 1352 scholen een boeken-top-10. Dit combineerde hij met de vrij verkrijgbare gemiddelde SAT/ACT-scores van die scholen. Hij plotte een simpele grafiek van SAT naar populariteit en hop: content voor weblogs wereldwijd!

Want zeg nou zelf, het is toch aan de ene kant misschien zeer voorspelbaar, maar aan de andere kant superleuk om te lezen dat Nabokov’s Lolita blijkbaar door slimme lezers geconsumeerd wordt (gemiddelde SAT van 1317) en de aloude ‘Holy Bible’ door studenten van een dommer slag (gem. SAT=909). Toegegeven, de Bijbel moet nog wel The Color Purple onder zich dulden, maar toch…

Op zijn website heeft Griffith een hele mooie grafiek en tabel staan waarmee u in één keer kunt zien met welke boeken u de intellectuele blits kunt maken (Honderd jaar eenzaamheid, Schuld en boete) en met welke u beter niet onder de arm naar college kan lopen (naast het Heilige Schrift ook allerhande erotica en Fahrenheit 451 (?)). Ook kunt u zien dat bepaalde genres het slechter doen dan andere. En daar stuiten we op de eerste bezwaren: Het feit dat African American Literature bijzonder laag scoort geeft wel aan dat de causaliteitsvraag duidelijk niet makkelijk beantwoord is. Maar zoals Griffith daarop antwoordt: het is een awesome resultaat, zelfs zonder causaliteit.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

WW: Big toys for big boys

[i]De woensdagmiddag is op Geencommentaar.nl Wondere Woensdagmiddag. Met extra aandacht voor de nieuwste ontwikkelingen in Wetenschap- en Techniekland[/i]

Quake-spelers opgelet: Onder het motto groter is altijd beter heeft de Amerikaanse Marine ?s wereld krachtigste railgun in ontvangst genomen. Het gevaarte wordt geleverd door BAE systems en verbruikt 32 megajoule per schot. Met het wapen kan tien maal zo ver geschoten worden dan met conventionele wapens en aangezien de projectielen met een snelheid van mach 8 afgeschoten worden laat het kruisraketten ver achter zich. Er zijn echter nog een paar problemen met het ontwerp: Na meerdere schoten moet de loop gereviseerd worden en een schot verbruikt zoveel energie dat er bijna geen schip is met genoeg vermogen om deze wapens te gebruiken.

Misschien is dit weer goed nieuws voor wetenschappers die onderzoek doen naar fusie. Als je admiraals een wapen geeft wat niet kan schieten omdat er geen stroom voor is, gaan er misschien wat miljoenen uitgedeeld worden.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Vorige Volgende