Over immigratie en risicomijdend gedrag van mensen die het financieel moeilijk hebben. Door Matthijs Rooduijn en Brian Burgoon. Het Grote Verhaal na de afgelopen verkiezingen in Duitsland en Oostenrijk is het volgende: veel kiezers, met name degenen die het economisch zwaar hebben, zijn ontevreden met het functioneren van de gevestigde middenpartijen, en stemmen daarom en masse op radicaal-rechtse partijen als AfD (Duitsland) en FPÖ (Oostenrijk). Hoewel deze lezing klopt, is het belangrijk te benadrukken dat dit slechts een gedeelte van het verhaal is. Het zijn niet alleen radicaal-rechtse partijen zijn die het goed doen als alternatief voor het gevestigde midden. In Zuid-Europese landen als Spanje en Griekenland weten ook radicaal-linkse partijen zoals Podemos en Syriza veel kiezers te mobiliseren. En ook in bijvoorbeeld Frankrijk en Duitsland deed radicaal-links het met respectievelijk Jean-Luc Mélenchon en Die Linke het lang niet slecht. Welke maatschappelijke omstandigheden vormen nu een vruchtbare voedingsbodem vormen voor radicaal-links?
Hans Rosling is hoogleraar internationale gezondheid aan het Karolinska instituut in Zweden.
Samen met zijn zoon Ola zette hij Gapminder op, dat het publiek wil informeren over wereldwijde trends in welvaart en gezondheid.
Clou: het gaat veel beter met de wereld dan we geneigd zijn te denken.
De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.
Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.
OPINIE - Welke kant gaat onze toekomstige economie op? vraagt Hugo van Haastert zich af. Zal welvaart zich steeds verder concentreren en worden daardoor de sociale verhoudingen radicaal op scherp gezet?
Onlangs gaf president Obama zijn State of the Union-speech. Volgens hem gaat het goed met de Verenigde Staten. Er is minder werkloosheid dan voor de crisis, Amerika is minder afhankelijk van buitenlands olie en de soldaten zijn voor het merendeel teruggekeerd uit Irak en Afghanistan. En dankzij Obamacare zijn miljoenen extra mensen verzekerd tegen ziektekosten. Obama meldt trots: The State of the Union is Strong.
Vervolgens komt de president tot de kern van zijn betoog: de middenklasse van de VS moet meer profiteren van het economisch herstel. Want ook al is de crisis ten einde en zijn er veel nieuwe banen bijgekomen, toch is het Obama niet gelukt om te voorkomen dat de welvaart steeds meer bij de top terecht is gekomen. Een Democratische president die de rijken rijker heeft gemaakt en de grote middenklasse achterlaat met een steeds kleiner deel van de koek. Dat was vast niet de bedoeling.
Obama presenteert vervolgens een reeks aan sociaaldemocratische voorstellen om onderwijs goedkoper te maken en het belastingstelsel aan te passen zodat er meer nivellering tot stand komt. Maar Obama heeft sinds zijn verkiezing in 2008 nagelaten om hier actie op te ondernemen toen hij dat kon en nu is zijn agenda rijkelijk laat. De Republikeinen hebben het Huis en de Senaat stevig in handen en zullen Obama’s plannen systematisch tegenwerken.
DATA - De Volkskrant zoemt bij de analyse van de vermogensongelijkheid met name in op de rijkste 1% van Nederland. Voor een goede inschatting van veranderingen in vermogensongelijkheid geeft een focus op de rijkste 1 procent een (te) beperkte blik op de veranderingen.
Niet geheel verrassend heeft de crisis zijn sporen nagelaten in het totale vermogen van de Nederlandse huishoudens. Waar tot 2008 het totale vermogen nog groeide, is de omvang van het totale vermogen vanaf 2009 gestaag geslonken tot onder het niveau van 2006.
Na een gestage daling tot 2012, versnelt de daling van het totale vermogen in 2013. De taart wordt dus kleiner. In onderstaande grafiek is het vermogen weergegeven van de verschillende vermogensgroepen. Zoals is te zien, is alleen van de rijkste tien procent het vermogen toegenomen ten opzichte van 2006.
Van de overige groepen heeft in 2013 de op één na rijkste tien procent een vermogen dat slechts marginaal lager is dan het vermogen in 2006 terwijl bij alle andere groepen het vermogen in 2013 duidelijk lager is dan in 2006. Gecombineerd met de afname van het totale vermogen resulteert dit in toename van het aandeel in het totaal vermogen voor de hoogste vermogensgroep. Verder wordt duidelijk dat het overgrote deel van het vermogen in handen is van de rijkste twintig procent van de huishoudens in Nederland.
In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.
INTERVIEW - In een interview met Foriegn Affairs bediscussieert Thomas Piketty zijn boek “Capital in the twenty-first century“.
DATA - Slecht nieuws, het totale vermogen van mensen in Nederland is gedaald van 2011 naar 2012. Maar dit nieuws verhult een ander verhaal. De rijkste 20% van Nederland had in 2009 75,5% van het vermogen in handen. In 2012 was hun aandeel gestegen naar 80,5%. De rest van Nederland werd armer.
Vermogen volgens CBS is het totaal van bezittingen en schulden. Sinds 2008 is er nogal wat vermogen verdwenen, met name door de daling van huizenprijzen. Ook de rijken hebben vermogen verloren sinds 2008. Maar niet ten opzichte van 2006.
Maar belangrijker, het aandeel van de rijkste 40% van de bevolking in het vermogen is sinds 2008 gestegen van 96% naar 99%.
“Rijk” is een relatief begrip. Rijk ben je ten opzichte van anderen. Als iedereen 100 euro heeft, is niemand rijk. Als er een iemand een euro meer heeft, valt dat niet echt op. Maar als iemand 2 of 200 keer zoveel heeft, dan is hij of zij rijk. En als een minderheid van de bevolking vrijwel al het vermogen heeft, dan zijn de verhoudingen scheef.
Een andere manier om dit te illustreren:
De verdeling naar groepen is eenvoudig. Neem alle gezinnen in Nederland en deel die op in 10 even grote groepen. In de eerste groep de mensen met het minste vermogen. In de laatste groep de mensen met het meeste vermogen.
In de bovenste grafiek kan je zien dat de rijkste 10% ongeveer 714 miljard euro aan vermogen heeft. Dat zijn 741.000 gezinnen die dus gemiddeld allemaal iets minder dan een miljoen hebben.
Heleen Dupuis is een vooraanstaand lid van één van onze regeringspartijen. Filosoof, emeritus professor emeritus, liberaal, senator. Daarvan kunnen we alleen maar scherpe redeneringen verwachten. In Trouw werpt zij haar licht op de verzorgingsstaat. Daarin zegt zij het volgende.
Nederland is een van de rijkste landen ter wereld, maar tegelijk maakt zowat iedereen gebruik van sociale voorzieningen. Dat is voor mij een aanwijzing dat we het systeem verkeerd hebben ingericht.
Het is mij niet duidelijk hoe uit het feit dat [1] Nederland rijk is en [2] mensen gebruik maken van sociale voorzieningen volgt [3] dat het systeem verkeerd is ingericht. Als we welvaart als belangrijk goed nastreven, dan laat professor Dupuis zelf zien dat er geen probleem is. Immers: alhoewel bijna iedereen gebruik maakt van sociale voorzieningen, is Nederland één van de rijkste landen ter wereld.
Sterker nog. Misschien is deze redenering is bijziend. Het gaat er vanuit dat er een directe causale relatie is tussen welvaart en verzorgingsstaat. Je kan ook zeggen: Nederland is een open economie, die haar geld verdient door handel. Dat betekent dat Nederland sterk afhankelijk is van de schokken van de internationale markten. Om die schokken op te vangen hebben we een verzorgingsstaat die spaart in goede tijden en uitgeeft in slechte tijden. Zo kunnen we welvaart (door de open economie) en stabiliteit (door de dempende werking van de verzorgingsstaat) combineren. Het minste wat je dan zou kunnen zeggen is dan Nederland is één van de rijkste landen ter wereld en bijna iedereen maakt gebruik van sociale voorzieningen. Dat is voor mij een aanwijzing dat het een niet onverenigbaar is met het ander.
Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.
INTERVIEW - Krijgt het kapitaal krijgt (weer) de schuld? In zijn boek “Capital in the twenty-first century” over de toenemende financiële ongelijkheid, voorspelt de Franse econoom Thomas Piketty dat de gevolgen daarvan desastreus zijn, vooral voor arme landen. Maar in somberheid vervallen hoeft niet. ‘Mijn data laten juist zien dat ongelijkheid geen natuurwet van het kapitalisme is,’ zegt hij in een interview met OneWorld.
De welvaart in de VS is dan ongelijk verdeeld, de welvaart in de wereld is nog veel ongelijker verdeeld. De rijkste 1% heeft net zoveel als de armste 47%.
Maar ook de ongelijkheid tussen landen is enorm en groeiende. Leerzaam filmpje.
Volgens Al Jazeera is de situatie nog erger. De rijkste 200 mensen hebben meer dan de armste 3,5 miljard. Niet te bevatten.
Via Tom van der Lee
VISUALISATIE - Een vergelijking tussen de ideale situatie, hoe men denkt dat het is en de werkelijkheid.