Aristoteles (12): Lust en verslaving

Aristoteles staat bekend als wetenschapper, als arts en vooral als filosoof. Zijn invloed op de wijsbegeerte is enorm geweest. In deze reeks bekijken we hem in enig detail.  Volgens Aristoteles gaan gedachten over de wereld om ons heen altijd gepaard met gevoelens van lust en onlust. In elke gedachte zijn beide gevoelens aanwezig. Wat bij een mens lust of onlust oproept, hangt van de situatie af, en verschilt van mens tot mens. Dat komt niet omdat alle mensen van nature verschillend zijn – volgens Aristoteles neigen alle mensen naar dezelfde vorm – maar omdat hun achtergrond en situatie verschillend is. Door variaties in opvoeding en omstandigheden ontstaan verschillen tussen de mensen en hun voorkeuren. En zo kan het gebeuren dat hetzelfde ding bij de ene mens lust oproept, en bij de andere mens onbehagen.

Door:
Foto: Matto Fredriksson (cc)

Spice en de strijd om een menswaardig bestaan

, door

ACHTERGROND - De oplossing van problematisch middelengebruik als Spice ligt niet bij het medicaliseren en psychologiseren ervan. Voor een structurele oplossing is sociologische inzicht en politieke beleid nodig. Een gastbijdrage van Jeroen Boekhoven, docent-onderzoeker aan de Academie voor Sociale Studies van de Hanzehogeschool Groningen, verbonden aan het Lectoraat Verslavingskunde.

He who makes a beast of himself gets rid of the pain of being a man

De Britse dichter, essayist en literatuurcriticus Samuel Johnson (1709-1784) dacht natuurlijk niet aan twintigste-eeuwse gebruikers van spice toen hij bovenstaande uitspraak deed. Maar toch. Spice, een kruidenmix waaraan synthetische cannabinoiden zijn toegevoegd, lijkt mensen te veranderen in beesten, vandaar de bijnaam ‘zombiedrug’.

De afschrikwekkende naam is goed bedacht: Spice vervangt weliswaar normale wiet, maar de effecten kunnen wel honderd keer heftiger zijn, en dat is te zien aan hoe mensen bewegen en zich gedragen als ze onder invloed zijn van spice.

De gevolgen van spice-gebruik kwamen indringend en aangrijpend in beeld (op 15 oktober 2018) in een aflevering van Trippers (BNNVARA) waarin presentator Jan Versteegh verslag deed van zijn reis door een aantal (achterstands)wijken in het Verenigd Koninkrijk waar het leven van grote groepen mensen draait om het gebruik van spice.
Het tv-programma schetste een heftig beeld van het leven van gebruikers en hun naargeestige omgeving; door bezuinigingen verpauperde wijken waar de helft van inwoners werkloos is, sociaal gemarginaliseerd, buitenspel gezet, uitgesloten. Desolate levens in een desolaat landschap.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

Mededeling

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Waan van de dag

‘Verslaafden blijven crimineel door schulden’

, door

Trouw:

Klanten van de verslavingsreclassering met schulden lopen een groot risico om opnieuw de fout in te gaan. Dat blijkt uit een onderzoeksrapport van de Hogeschool Utrecht dat vandaag wordt gepresenteerd. Uit de 40.000 dossiers die de onderzoekers bekeken, blijkt dat de helft van de ex-delinquenten kampt met schulden.

Dankzij een gemiddelde schuld van ruim 23.000 euro en een inkomen rond bijstandsniveau ontstaat een uitzichtloze situatie waardoor delinquenten sneller terugvallen in de criminaliteit, concluderen de onderzoekers. […]

De schuldenaren hebben vaak geldbedragen openstaan bij meerdere schuldeisers, waardoor een inkomen ver onder het bestaansminimum overblijft, zo blijkt uit het onderzoek. Het krijgen van bijvoorbeeld een huis en een baan, factoren die van groot belang zijn bij het voorkomen van criminaliteit, wordt daardoor bemoeilijkt.

Foto: Internet Archive Book Images (cc)

Alle drugs de wereld uit, te beginnen bij…

, door

ANALYSE, DATA - Na alle verkiezingsretoriek rondom het referendum en de gemeenteraden is er weer ruimte om eens rustig naar de grote thema’s te kijken die onze maatschappij aangaan. Bijvoorbeeld het gebruik van drugs.
Volgens velen loopt dit volledig uit de hand en infiltreert de criminele wereld voor het drugsgeld zelfs die net benoemde gemeenteraden. Om nog maar niet te spreken van weer een hele generatie jeugd die naar de knoppen gaat! Daar moet toch echt wat aan gebeuren!

Afijn, u kent de uitspraken inmiddels wel. Maar zoals vaker ontbreekt het vaak aan onderbouwing met cijfers. En dat terwijl WODC en Trimbos toch al zeker 20 keer een jaarlijkse drugsmonitor hebben gepubliceerd.
Dus laten we het publieke debat dan maar een beetje faciliteren door al die cijferbrij in dikke stapels papier op een iets overzichtelijker manier te presenteren. Om te beginnen het actuele gebruik van de afgelopen jaren.


Er ontbreken nogal wat jaren met metingen. Voor zo’n belangrijk thema toch wel opvallend dat we daar in het verleden niet bovenop zaten! Maar goed, uit de gegevens die we wel hebben kunnen we opmaken dat het lijkt alsof de cannabis epidemie over zijn hoogtepunt heen is. GHB deed zijn intrede en vertoont een zorgwekkende trend. Maar ook cocaïne en ecstacy zitten in de lift helaas.

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

Hulspas weet het | Goed voornemen? Stop met Facebook!

, door

COLUMN - Mocht u op zoek zijn naar een goed voornemen voor 2017, een daad vanjewelste die u (en vele anderen) het komend jaar absoluut gelukkiger zal maken, denk dan eens aan Facebook. Aan stoppen met Facebook, om precies te zijn. Dat zal niet meevallen, dat is zeker. Het gaat hier om een hardnekkige verslaving. Maar de voordelen van stoppen staan wetenschappelijk vast.

Facebook is verslavend. De gemiddelde gebruiker grijpt tientallen, soms wel honderden keren per dag naar deze levenslijn. Het is een niet onderdrukken automatisme geworden. Facebook bezit die ene essentiële eigenschap van alle drugs: het is altijd welkom. Op goed en slechte momenten. Net als de sigaret vergroot het de vreugde, en wordt het dus gebruikt als ‘beloning’ wanneer iemand zich ‘lekker’ voelt. En net als de sigaret verzacht het zien van Facebook-‘vrienden’ negatieve emoties, zoals verdriet of een sombere stemming.

Terwijl de sigaret onze geest manipuleert middels nicotine, doet Facebook dat door middel van onze behoefte aan contact. Het biedt een light vorm van sociaal contact, een illusie van sociaal verkeer, nét genoeg om onszelf te plezieren, zonder de angst afgewezen te worden.

Ten eerste omdat we zélf de totale controle hebben over wat de ander van ons, over ons leven, te zien krijgt. Sommigen gaan hier los mee om, maar de overgrote meerderheid selecteert zorgvuldig en presenteert op Facebook een keurig opgepoetste versie van zijn leven, gedrag en emoties. Dat stemt tevreden. Dat geeft ten eerste zekerheid over hoe anderen ons zien en vermindert dus het risico dat we afgewezen worden. En daarbij komt dat die opgepoetste ‘vriend’ die wij op onze beurt weer bekijken niet in de gaten heeft wanneer en door wie hij/zij via Facebook bekeken wordt. Ook op dat moment is afwijzing niet mogelijk.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Mededeling

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Foto: Everjean (cc)

Verslaafd

, door

Ons chocoladeverslaafden werd door de wetenschap op het hart gedrukt dat de drang om het goedje te eten onmogelijk door de aanwezigheid van gelukkigmakende stoffen kon komen. Die hoeveelheden waren minimaal. Je zou kilo’s chocolade moeten eten om enig effect te merken. We waren simpelweg verslaafd aan suiker. En vet. Ik geloofde dat. Want, zeg nou zelf, suiker, vet, en zeker de combi van die twee, zijn dat niet beproefde helse verleiders?

Ondertussen bleef ik naar chocolade snakken.

En niet naar snoep, niet naar amandelspijs, niet naar Turks Fruit, niet naar gebakjes, niet naar koekjes. Er zijn zelfs tijden geweest dat ik moest afslanken en dus alleen sla en chocolade at. Want tja, ik kon alles makkelijk weerstaan, maar chocolade? Dat was sterker dan ik.

Ergens was dat bizar. Ik ben immers een van de zeldzame gelukkige vogels die het verslavingsgen ontberen. Ik rook niet, drink niet, spuit niet, snuif niet. Een toonbeeld van matigheid ben ik. Roken heb ik vanaf de middelbare school een aantal keren stevig geprobeerd. Want dunne vrouwen roken allemaal, zo blijven ze dun, let maar op. Op latere leeftijd wilde ik het roken inzetten tegen stress. Maar tot mijn wanhoop mislukte het keer op keer. In de roaring eighties heb ik vrolijk mee gedaan met het uitproberen van zoveel mogelijk giffen. Van cocaïne tot heroïne via speed en LSD, het hoorde allemaal bij het takenpakket van de jonge twintiger in Amsterdam. Na een paar keer had ik er genoeg van. Ik ben nu eenmaal niet verslaafd te krijgen.

Foto: epSos .de (cc)

Er is een pilletje tegen verslaving, maar de dokter schrijft het niet voor

, door

ACHTERGROND - Een veelbelovend medicijn tegen verschillende vormen van verslaving wordt nauwelijks voorgeschreven. Toeval, of is er meer aan de hand?

Ik schreef al eerder een stuk over de manieren waarop het bedrijfsleven ondersteund door de overheid consumenten systematisch naait. Alles draait om winst, ongeacht de consequenties. Daarom worden er bijvoorbeeld geen medicijnen ontwikkeld voor zeldzame ziekten. Die markt is gewoon te klein om de enorme kosten voor onderzoek en testen te kunnen terugverdienen. Soms zijn de gevolgen van dat streven naar winst wel bijzonder schrijnend. Zo is er een medicijn tegen alle soorten van verslaving dat aantoonbaar werkt bij ten minste 60% van de patiënten, maar dat desondanks niet op recept verkrijgbaar is.

Medicijn tegen verslaving?

Yep. Of je nu verslaafd bent aan alcohol, cannabis, gokken, roken of shoppen, Baclofen helpt. Het is een spierverslapper die al jaren succesvol en veilig werkt tegen spastische aanvallen en spierspanningen. Een Franse cardioloog, Olivier Ameisen, ontdekte dat het ook zijn zucht naar alcohol wegnam. Ameisen, zwaar alcoholist, gebruikte zichzelf als proefpersoon. En inderdaad, na het steeds verder verhogen van de dosis Baclofen, verdween zijn ‘dorst’. Hij kon zonder problemen stoppen met drinken. Sterker, na langdurig gebruik van Baclofen bleek hij zelfs gewoon af en toe een wijntje te kunnen drinken zonder terug te vallen in zijn oude verslaving.

Doneer!

Mededeling

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

Mededeling

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Foto: Diavolaki (cc)

Straf verslaafden

, door

OPINIE - Straf verslaafden in plaats van een behandeling, betoogt Rinus Otte, hoogleraar rechtspleging (Rijksuniversiteit Groningen) in deze gastbijdrage.

Er zijn nogal wat gedragsdeskundigen die menen dat verslaafde mensen niet vrij zijn in hun gedragskeuze en dat de verslaving een stoornis is. Dat is nogal een statement. Zonder keuzevrijheid geen strafrechtelijke schuld. Als jurist ben ik niet zo overtuigd van de verminderde toerekeningsvatbaarheid als gevolg van verslaving.

Elke repeterende gedragskeuze, zoals het opnieuw grijpen naar de dope, drank of het opzoeken van dezelfde verkeerde vrienden, houdt een vrije en hernieuwde keuze in tot omkeer of tot voortzetting van het verslavingsgedrag. Het meer aansprakelijkheid toerekenen aan verslaafden berust op de juridische culpa in causa constructie. De drank of de dope wordt niet onder dwang het lichaam ingebracht, maar als een soort repeteergeweer wordt fles na fles, spuit na spuit ter hand genomen.

Een ernstig verslaafd mens is vaak een gekweld mens die zich regelmatig schuldig maakt aan verwervingscriminaliteit. De cijfers lijken voor zich te spreken. De gevangenissen worden bevolkt door gedetineerden die voor meer dan de helft kampen met verslavingsproblemen. Waarom dus straffen als iemand het niet kan helpen? De hulpeloze moet geholpen worden en dan wordt de samenleving gevrijwaard van nieuwe misdrijven. Het klinkt zo simpel, maar het is het niet.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

‘Journalist verzaakt als het om cannabis gaat’

, door

Dit artikel is overgenomen van de site van de Vereniging voor Opheffing van het Cannabisverbod. Het verscheen ook op Villamedia en was hier kort waanlink.

Als het om cannabis gaat verzaken Nederlandse journalisten structureel hun taak: het controleren en kritisch volgen van de macht en het toepassen van wederhoor. Zou dat komen omdat zoveel journalisten alcoholverslaafd zijn?, vraagt Derrick Bergman zich af.

Vrijwel dagelijks berichten de media over cannabis en coffeeshops. Elke opgerolde wietkwekerij krijgt een een-kolommertje en elke politicus of politieman die iets te melden heeft over cannabis vindt een luisterend oor. Het controleren van beweringen of het toepassen van wederhoor wordt daarbij steeds zeldzamer. Hoe vaak hebben we niet gehoord en gelezen dat ‘tachtig tot negentig procent van de Nederlandse wiet voor de export bestemd is’? Deze volkomen uit de lucht gegrepen schatting is afkomstig van Max Daniel, voormalig hoofd van de Taskforce Opsporing Georganiseerde Hennepteelt. Dezelfde Daniel beweerde jarenlang dat alle Nederlandse wietkwekerijen samen de oppervlakte van de provincie Utrecht overtreffen.

Dit soort bizarre claims wordt klakkeloos overgenomen. Nooit stelt een journalist de voor de hand liggende vraag naar welke landen al die Nederlandse wiet wordt geëxporteerd. Anno 2011 wordt namelijk in heel Europa wiet geteeld; een Engelse politieman verklaarde onlangs op de BBC dat zijn land volledig zelfvoorzienend is geworden en geen gram wiet meer hoeft te importeren. Nog belangrijker is het gegeven dat zolang cannabisteelt verboden is, niemand ook maar bij benadering weet hoeveel wiet er hier wordt gekweekt, laat staan welk deel daarvan bestemd is voor export. Iets soortgelijks geldt voor het THC-percentage in Nederwiet. Al jaren melden de media dat dit percentage blijft stijgen. Wat zijn de feiten? Elk jaar koopt het Trimbos Instituut wiet bij vijftig coffeeshops. Vanaf 2004 daalt het THC-percentage van deze samples gestaag; alleen bij de meest recente meting was -voor het eerst in zes jaar- een lichte stijging waarneembaar.

Doneer!

Mededeling

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Volgende