De erfenis van Rutte 2: het Urgenda vonnis

In alle ophef over de verwachte impact van het klimaatakkoord zouden we bijna vergeten dat het PBL komende vrijdag met nieuwe prognoses voor de CO2 emissie in 2020 komt. 2020 is een belangrijk jaar, omdat de staat onder Rutte 2 in 2015 in de klimaatzaak, die Urgenda had aangespannen, door de rechtbank op de vingers werd getikt over haar klimaatbeleid. De rechtbank sprak uit dat de CO2 emissie in 2020 ten minste 25% lager moet liggen dan in 1990. Dit vonnis werd in 2018 in hoger beroep bevestigd. De staat is inmiddels in cassatie tegen de uitspraak. Dat neemt niet weg dat het vonnis uitgevoerd moet worden.

Door: Foto: Ontwikkeling van de CO2 emissies in Nederland en doelen uit klimaatzaak en IPCC rapport 1,5 graden. copyright ok. Gecheckt 02-03-2022
Foto: copyright ok. Gecheckt 02-03-2022

Uitspraak in hoger beroep Klimaatzaak

, door

NIEUWS - De rechtbank in Den Haag heeft vandaag besloten dat de Staat meer moet doen om de uitstoot van broeikasgassen in Nederland te verminderen. De Staat moet ervoor zorgen dat de uitstoot in Nederland in 2020 ten minste 25% lager is dan in 1990. De stichting Urgenda had de rechtbank om een uitspraak verzocht.

Op basis van het huidige beleid van de Staat zal Nederland in 2020 een vermindering van ten hoogste 17% bereiken. Dat is volgens de rechtbank onder de norm van 25 tot 40% die in de klimaatwetenschap en het internationale klimaatbeleid noodzakelijk wordt geacht voor de geïndustrialiseerde landen.

Volgens de rechtbank moet de Staat meer doen om het dreigende gevaar veroorzaakt door de klimaatverandering te keren. Daarbij wijst de rechtbank ook op de zorgplicht van de Staat voor de bescherming en verbetering van het leefmilieu. De kosten van de door de rechtbank bevolen maatregelen zijn niet onaanvaardbaar hoog. De Staat kan zich niet verschuilen achter het argument dat de oplossing van het wereldwijde klimaatprobleem niet alleen afhangt van Nederlandse inspanningen. Elke vermindering van uitstoot draagt namelijk bij aan het voorkomen van een gevaarlijke klimaatverandering. Nederland zou als geïndustrialiseerd land hierin voorop moeten lopen. Volgens de NOS verwierp het hof zo goed als alle argumenten die de landsadvocaat had aangevoerd.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Mededeling

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Foto: Takver (cc)

De president heeft maar weinig kleren aan

, door

OPINIE - Nu de Nederlandse staat heeft besloten in hoger beroep te gaan in de klimaatzaak van Urgenda, wordt op social media regelmatig Obama’s klimaatbeleid als voorbeeld aangehaald. Daar is het lichtend voorbeeld, zo is het idee, terwijl Nederland maar een beetje labbekakt in hoger beroep.

Nederland zou beslist meer moeten doen, maar het beeld van Obama’s klimaatambities klopt niet.

Kijk, op zich is er reden om onder de indruk te zijn van Barack Obama’s recent gelanceerde Clean Power Plan, begin augustus. Uiteraard vanwege zijn retorische gaven, te bewonderen in een schitterende toespraak zoals Obama er patent op heeft (“There is such a thing as being too late, when it comes to climate change“, “America will lead the world“). Slim is de verbinding die hij legt met een hele reeks van issues zoals woonlasten, gezondheid, innovatie en werkgelegenheid, zie de wervende samenvatting van het plan. Indrukwekkend is de regelgeving zelf van maar liefst 1560 pagina’s, opgesteld door een schaakgrootmeester lijkt het wel, die op alle mogelijke tegenzetten voorbereid is. Als dat wat veel is, zie deze Questions and Answers van Carbonbrief. Geniaal is de manoeuvre waarmee Obama en zijn Environmental Protection Agengy EPA de Republikeinse meerderheid in Huis en Senaat (die nog in de eerste fase van ontkenning leeft) buitenspel hebben gezet.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Het bedrijfsleven pruttelt niet over de klimaatzaak

, door

COLUMN - “Ben ik nou de enige die zo blij is met de uitspraak in de #klimaatzaak dat ik hier in mijn eentje claxonnerend en juichend door de straten rij?” vroegen de makers van de strip Fokke en Sukke zich op Twitter af.

Veel claxons hoorde ik niet, maar vreugde was er volop in klimaatbezorgde kringen, toen duidelijk werd dat de rechter de aanklager Urgenda en mede-eisers in het gelijk had gesteld. De Staat verzuimt zijn eigen veelvuldig onderstreepte ambities waar te maken, en is daarop aanspreekbaar. De rechter gelastte de Staat dan ook de reductie van broeikasgassen sneller te realiseren.

Wie zeker niet claxonnerend en juichend door de straten reden waren vertegenwoordigers van de VVD en enkele scribenten uit nep-sceptische hoek, die naar voren brachten dat Nederland toch al zo veel deed, of dat er eigenlijk helemaal geen wetenschappelijke consensus is. Het eerste punt miskent volledig de argumentatie van de rechter, en het tweede punt, tja – ik zou er een boek over kunnen schrijven.

Opmerkelijk genoeg hoorde ik dat soort gepruttel niet vanuit het bedrijfsleven. Dat geeft wel aan hoe het tij de afgelopen jaren is gekeerd. Het bewuste, vooruitstrevende deel van het bedrijfsleven heeft al lang in de smiezen hoe de klimaatkaarten wetenschappelijk én maatschappelijk zijn geschud, houdt niet alleen rekening met de noodzaak van vergaande emissiereducties, maar is daar zelf een prominent pleitbezorger van. Een hele batterij CEO’s van multinationals, een zestal internationale olie- en gasbedrijven, de World Business Council en tal van andere bedrijven en bedrijfsverbanden roepen steeds harder om klimaatbeleid en om een fatsoenlijke CO2-prijs.

Foto: copyright ok. Gecheckt 17-10-2022

Van de Klimaatzaak naar een nationaal Klimaatakkoord

, door

OPINIE - Rob van der Rijt, oprichter Klimaatplein.com en mede-eiser in de klimaatzaak, was aanwezig bij de uitspraak in de rechtzaak van Urgenda tegen de Nederlandse staat. Hij roept op tot openbreken van het Energieakkoord en opschroeven van de ambitie of tot het sluiten van een aanvullend nationaal klimaatakkoord.

Naast en voor me zag ik al wat oudere mannen tranen in hun ogen krijgen. Een emotionele golf van blijdschap en opluchting zinderde door de rechtbankzaal. Al tientallen jaren proberen bedrijven, NGO’s en burgers de Nederlandse overheid te bewegen om meer te doen tegen het klimaatprobleem. Jaar op jaar werden zij teleurgesteld maar zagen ondertussen de gevolgen van gevaarlijke opwarming concreter worden en dichterbij komen. Nu is het stichting Urgenda dan eindelijk gelukt om, via de rechtszaal weliswaar, de overheid te dwingen haar verantwoordelijkheid te nemen. De uitstoot van broeikasgassen moet in 2020 met minimaal 25% zijn gereduceerd ten opzichte van het niveau in 1990. Een flinke uitdaging, maar niet onmogelijk.

Urgenda geeft in haar rapport Nederland 100% duurzame energie in 2030. Het kan als je het wilt aan hoe Nederland zijn energievoorziening binnen twintig jaar volledig kan verduurzamen. In het rapport zet Urgenda uiteen hoe het 5 keer anders kan op het gebied van wonen, vervoer, voedsel, produceren en energie opwekken. Een scenario met 100% duurzame energie blijkt goedkoper en schoner dan doorgaan op de oude voet, schept 150.000 nieuwe banen, biedt energiezekerheid en is een motor voor innovatie.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Urgenda

, door

urgenda_475

De staat gaat in hoger beroep tegen het vonnis van de rechter dat de Nederlandse overheid zich meer in moet spannen om de uitstoot van CO2 te verminderen.

De rechtszaak was aangespannen én gewonnen door milieustichting Urgenda.

Waan van de dag

Kabinet tekent hoger beroep aan in Klimaatzaak

, door

Staatssecretaris Mansveld heeft vandaag in een brief aan de Tweede Kamer laten weten dat het Kabinet in beroep gaat tegen de uitspraak van de rechter in de Klimaatzaak. De staat voert het vonnis wel uit en onderzoekt welke maatregelen hiervoor genomen moeten worden.

Als argumenten voor een hoger beroep voert het Kabinet zekerheid en eenheid in de rechtsvorming aan. Verder stelt het Kabinet:

In de uitspraak heeft de rechter voor het eerst overwogen dat de zorgplicht van de overheid een bepaalde minimale reductie van broeikasgassen in 2020 vereist. Het kabinet zet vraagtekens bij de omvang van de toetsing door de rechter van de aan de overheid toekomende beleidsruimte en de daarmee gepaard gaande afweging van uiteenlopende belangen. Aarzelingen zijn er ook over de wijze waarop de rechter daarbij het internationaal recht betrekt. Het gaat ondermeer om de vraag of internationale verdragen en afspraken, zoals het Kyoto Protocol, die zich niet rechtstreeks tot burgers richten en die open normen bevatten op deze wijze kunnen doorwerken in het Nederlands recht. Tevens wil het kabinet een oordeel van een hoger rechtscollege over de wijze van invulling van de zorgvuldigheidsnorm.

Waan van de dag

Wat betekent de uitspraak in de klimaatzaak voor Australië?

, door

Ook in Australië, waar de regering Abbott bepaald niet milieuvriendelijk opereert, wordt met belangstelling naar de uitkomsten in de rechtszaak tussen Urgenda en de Nederlandse staat gekeken. Hoewel het rechtssysteem op een aantal belangrijke punten afwijkt denkt , Research Associate bij het Centre for Resources, Energy and Environmental Law van de Universiteit van Melbourne, dat de uitspraak nieuwe aanknopingspunten biedt.

ELDERS - The Netherlands has much broader laws than Australia around “standing”, which determines which people or groups have the right to sue over a particular issue. The Dutch standing laws explicitly recognise the right of environmental groups to bring an action to protect “the general rights of other persons”.

(…)

There has also been a reluctance by the Australian courts to find a causal nexus between climate change and the greenhouse gas emissions of individuals and organisations. The view that the role of the common law is to protect private rights and cannot be invoked to protect public rights or the environment has held sway.

Having said that, in Australia there have been no climate change actions based solely on tort to date, and therefore the laws have not been tested. If a group satisfies the standing test, then it may be able to meet the requirements of a tort action, in particular to prove a sufficient causal link between Australia’s greenhouse gas emissions and the harm caused to its people (present and future).

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

Mededeling

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Vorige Volgende