Tsjechische president steunt Trump

De afschuw van de nieuwe Amerikaanse president is niet overal in Europa even groot. Milos Zeman, de president van Tsjechië, heeft de verkiezing van Trump toegejuicht. Hij steunt de opvattingen van Trump over migratie en het 'islamitisch terrorisme'. En hij hoopt van harte dat de nieuwe Amerikaanse president zijn ex-vrouw Ivana, een Tsjechische, als ambassadeur van zijn land zal aanwijzen. Het voormalige fotomodel trouwde in 1977 met Trump en kreeg met hem twee kinderen. Het paar scheidde in 1992. Volgens Zeman zou de benoeming van Ivana goed nieuws zijn voor Tsjechië. Een betere ambassadeur kun je je niet voorstellen, zei hij. Ook premier Sobotka verwacht dat de relaties met de VS zullen verbeteren met Ivana als ambassadeur. President Zeman, de eerste rechtstreeks gekozen president van het land, die overigens slechts beperkte bevoegdheden heeft, kijkt intussen meer naar het oosten dan naar het westen. Hij verdedigt het optreden van Rusland in Oekraïne, is voor het opheffen van de sancties, en doet er alles aan de relaties met Rusland, en ook met China, aan te halen ten koste van de Europese integratie. Dat steekt de Europees gezinde oppositie die vorige week bij de herdenking van de val van het communistische bewind met tienduizend man de straat op ging om tegen zijn koers te protesteren. Maar Zeman ziet in de polls de teleurstelling bij zijn aanhang over de EU en hoopt volgend jaar opnieuw te worden gekozen.

Door: Foto: Roman Boed (cc)

Closing Time | Een vreemde dame

, door

Opnieuw een diva: deze keer een actrice die de muziek in is gegaan. Voordat u nu afhaakt – we weten allemaal dat dit scenario zelden iets anders oplevert dan potsierlijke platitudes: in dit geval maakt de dame in kwestie bijzondere en zeer originele muziek.

Iva Bittová is een Tsjechische zangeres/violiste/componiste met een bijzondere zangtechniek waarbij een groot bereik gecombineerd wordt met felle uithalen of juist gefluister en gekreun. Haar vioolspel sluit hier nauw bij aan: soms valt niet uit te maken of het geluid nu van haar stem of van haar viool afkomstig is.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Mededeling

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: foto van de auteur

De meeste Tsjechen en Slowaken bleven thuis

, door

ELDERS - De opkomst bij de Europese verkiezingen was in Oost-Europa nog dramatischer dan in Nederland.

De Tsjechen hadden er zelfs twee dagen voor gekregen om te stemmen voor een nieuw Europees Parlement. Ze konden vorige week vrijdag en zaterdag naar de stembus. Minder dan 20% van de stemgerechtigden kwam opdagen. Het resultaat was een delegatie van overwegend pro-Europese partijen met 7 afgevaardigden in totaal voor de EVP, 4 voor de Sociaaldemocratische fractie, 4  voor de liberalen, 3 voor Verenigd Links en 2 voor de conservatieve ECR. De enige echte euroscepticus die werd gekozen was Petr Mach van de Partij van Vrije Burgers. De Tsjechische Groenen slaagden er wederom niet in een zetel te bemachtigen, wat opnieuw leidde tot het aftreden van de voorzitter.

Waarom bleven de meeste Tsjechen thuis? Anders dan verschillende andere Oost-Europese landen hebben de Tsjechen een lange democratische traditie. Na de val van het communisme werd onder leiding van president Vaclav Havel de parlementaire democratie hersteld. Na zijn terugtreden ruim tien jaar geleden is het land echter geplaagd door corruptieschandalen die het vertrouwen in de politiek geen goed hebben gedaan. De geringe opkomst bij de Europese verkiezingen zou ook een echo kunnen zijn van de eurosceptische houding van voormalig president Klaus. Hij heeft zich altijd verzet tegen de pro-Europese erfenis van Havel. Toetreding tot de EU moest hij bij zijn aantreden accepteren, maar bij de ratificatie van het Verdrag van Lissabon heeft hij lange tijd dwars gelegen. Typerend is dat hij de Europese vlag nooit heeft getolereerd bij zijn ambtswoning. Vorig jaar riep hij (inmiddels ex-president) op het EU-lidmaatschap van Tsjechië te beëindigen.

Foto: Neville Chamberlain (foto Wikipedia)

De angst voor herhaling

, door

ELDERS - Het verleden herleeft in Oost-Europa na de bezetting van De Krim door de Russen. Hedendaagse verhoudingen manen tot voorzichtigheid.

‘Vladimir Poetin is de nieuwe Hitler’, kopte een Pools sensatieblad. In Oost-Europa gaat de Wet van Godwin niet op. Daar beginnen ze een debat over Rusland zonder reserves meteen met een verwijzing naar nazi’s. De voormalige minister van Buitenlandse Zaken van de Tsjechische Republiek Schwarzenberg vindt het geen ongepaste vergelijking. Hij verwijst naar het Akkoord van München. In 1938 sloot Hitler Duitsland met de Britse premier Neville Chamberlain (foto) en zijn Franse collega Daladier een overeenkomst die inhield dat Duitsland het Tsjechische Sudetenland, waar veel Duitsers woonden mocht annexeren. De verdediging van Chamberlain dat hiermee de vrede in Europa werd afgekocht is later beschouwd als een toppunt van diplomatieke naïviteit. Het idee dat Europa opnieuw in de val zou kunnen trappen door een lankmoedige en afwachtende houding tegenover de acties van de Russen op de Krim jaagt nu vooral de Oost-Europeanen angst aan.

In Estland herinnerden pro-Oekraïnse demonstranten deze week aan een andere gebeurtenis uit de Tweede Wereldoorlog. Op 21 juni 1940 bezette de Sovjet-Unie Estland.  De Russen konden dit doen onder bescherming van het eind augustus 1939 gesloten  Molotov-Ribbentrop-pact, een niet-aanvalsverdrag tussen Nazi-Duitsland en de Sovjet-Unie waarin  beider invloedssferen waren verdeeld. Toen een jaar later de Duitsers het verdrag eenzijdig verbraken en de Sovjet-Unie binnenvielen kwam Estland weer tijdelijk in handen van de Duitsers om in 1944 wederom door de Russen te worden bezet – of bevrijd. ’t Is maar hoe je de geschiedenis waardeert. De les die in Estland en de andere Baltische staten moeilijk uit het geheugen is te wissen luidt in elk geval: vertrouw grootmachten nooit. Bij de Russische ambassade riep zondag de Estse Europarlementariër Tunne Kelam (lid van de christendemocratische fractie EPP) op tot solidariteit met de Oekraïne. “It’s very clear that if we appease in Ukraine then we are at risk too, as a neighbor of Russia,” zei hij, wijzend naar het balkon waar in 1940 de Russische bezetter in de persoon van Stalin’s rechterhand Zhdanov zijn aanhangers toesprak.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Mededeling

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Foto: Riccardof (cc)

Dieren en grenzen

, door

ELDERS - Anders dan mensen trekken dieren zich doorgaans weinig aan van nationale grenzen. Maar er zijn uitzonderingen.

Onderzoekers hebben in het Boheemse woud een merkwaardige ontdekking gedaan. Het Tsjechische natuurgebied loopt nu al een kwart eeuw naadloos over in het Duitse Beierse woud. Maar de herten die op Tsjechisch gebied leven respecteren nog steeds de grens van het voormalige ijzeren gordijn. Duitse vrouwtjesherten doen dat aan hun kant ook, maar hun mannelijke partners durven de inmiddels onzichtbare grens wel over te steken. De onderzoekers vermoeden dat hertenmoeders hun kinderen over generaties heen de grenzen van hun territorium doorgeven. Aan Duitse kant denkt men dat de vrouwelijke dieren met hun kinderen terughoudender zijn sinds er in Tsjechië weer meer op herten wordt gejaagd.

Andere wilde dieren trekken zich voor zover we weten niets aan van grenzen. De wolf, de bever en de lynx zijn zonder paspoort in Duitsland teruggekeerd. In Niedersachsen, aan de grens van Nederland zwerven naar schatting inmiddels zo’n vijfentwintig wolven. Het komkommernieuws in Nederland van de afgelopen zomer werd gedomineerd door de vondst van een dode wolf bij Luttelgeest in de Flevopolder. Later bleek dat het dier in Polen was doodgeschoten en hier was gedumpt.

Foto: Praag burcht vanaf Karelsbrug. Foto van de auteur.

Een test voor Europese politici

, door

ELDERS - De nieuwe Tsjechische president Zeman negeert het parlement. De Hongaarse premier Orbán heeft lak aan het Europese parlement. In beide landen staan minderheden onder druk.

“Zemanocratie”: zo betitelde het Tsjechische blad Lidove Noviny vorige week het besluit van de pas onlangs aangetreden president Zeman om eigenmachtig een nieuwe premier aan te wijzen en de voorkeur van het parlement voor nieuwe verkiezingen te negeren.  De stap was noodzakelijk nadat de regering Necas eerder vorige maand was gevallen over een complex corruptieschandaal waarin de naaste medewerkster van de premier een belangrijke rol speelde.  De nieuwe linkse premier Rusnok zal het niet makkelijk krijgen met een parlement waarin centrum-rechts domineert. “Tot nu toe hebben alle presidenten altijd gekozen voor een premier die in staat was een parlementaire meerderheid achter zich te krijgen” schreef Lidove Noviny. “De president heeft volledig gebroken met de gevestigde constitutionele gebruiken”.

Bij alle perikelen in de Praagse burcht kwam vorig weekend ook nog een uitbarsting van neonazi geweld in de stad Ceske Budejovice. De rechtsextremisten hadden het gemunt op een woonoord van Roma. Ze konden ternauwernood worden tegengehouden door de oproerpolitie.  De politiek is veel te laks in het aanpakken van geweld tegen minderheden, meent Jiří Leschtina in de krant Hospodářské noviny. De laatste president die zich openlijk verzette tegen xenofobie was Vaclav Havel. Zijn opvolger Klaus toonde zich mild tegenover de misdadigers die bestraft werden vanwege brandstichting in een huis van Roma. We hebben politici met lef nodig die tegen de stroom in durven gaan, zegt Leschtina. Tsjechië moet nog leren omgaan met diversiteit, schrijft een andere commentator. Een dergelijke boodschap kwam vorige week ook van de Eurocommissarissen Andor en Reding die zich zorgen maken over de behandeling van Roma in een aantal Oost-Europese landen.

Steun ons!

Mededeling

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

Mededeling

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Foto: Piotr Drabik (cc)

Oude kandidaten en oud zeer

, door

ELDERS - Wie wordt de nieuwe president van Tsjechië?

Tsjechië kiest voor het eerst rechtstreeks een president. De eerste ronde twee weken geleden leverde nog geen meerderheid op voor een van de kandidaten. Dit weekend moet er een keus gemaakt worden tussen de twee kandidaten met het hoogst aantal stemmen: Milos Zeman, voormalig premier en Karel Schwarzenberg, minister van Buitenlandse Zaken.

De president van Tsjechië heeft geen grote politieke macht, maar kan informeel wel invloed uitoefenen. Hij speelt als vertegenwoordiger van de natie een belangrijke rol in de buitenlandse betrekkingen. Dat hebben andere Europese landen de afgelopen jaren ondervonden. De huidige president Vaclav Klaus is een notoire euroscepticus. Tijdens het Tsjechische voorzitterschap in 2009 vergeleek Klaus de EU met de Sovjet-Unie. Hij heeft zijn bewondering voor Thatcher en de Britten nooit verhuld en keerde zich vorig jaar mét zijn rechtse regering ook tegen het met veel moeite tot stand gekomen crisispakket van de EU.

De nieuwe Tsjechische president zal naar verwachting een ander geluid laten horen. In de campagne moesten de kandidaten echter nog wel rekening houden met nationalistische sentimenten.

De Tsjechen hebben nu de keus tussen twee oudjes, in leeftijd en in politieke ervaring.

Foto: Ondrej Kloucek (cc)

Politieke kleur

, door

ELDERS – De kans dat hij daadwerkelijk de volgende Tsjechische president zou worden was klein, de vol getatoeëerde kunstenaar Vladimir Franz. Vrijdag en zaterdag gingen de Tsjechen naar de stembus. In de peilingen lag Franz op een verrassende derde plaats, maar de achterstand bleek te groot om door te gaan naar de slotronde.

De sociaaldemocratische ex-premier Milos Zeman heeft met ongeveer 25 procent van de stemmen de eerste ronde gewonnen. Hij neemt het eind januari op tegen de conservatieve politicus en huidige minister van Buitenlandse Zaken Karel Schwarzenberg. Deze heeft Jan Fischer, voormalig premier van een overgangsregering, voorbij gestreefd. Underdog Franz kan weer aan zijn kunstwerken en composities. Door een verkiezingsdebat liep hij eerder deze week de premièrevoorstelling van zijn nieuwe opera Oorlog van de Salamanders in het Nationaal Theater mis.

Franz’ hoge positie in de presidentsrace is wederom een signaal dat de bestaande politieke elite onvoldoende aansluit bij de burger. In dit geval de hardwerkende Tsjech. De 53-jarige Franz is niet verbonden aan een bestaande partij. Politieke ervaring heeft hij niet. Maar door een wijziging in de grondwet was het toch mogelijk, mits hij voldoende handtekeningen verzamelde, om mee te doen aan de verkiezingen. Met 88.000 handtekeningen werd het minimum van 50.000 ruim overschreden. Een groot budget had hij ook niet, zo’n 20.000 euro. Toch deed hij het dus zeer goed in de peilingen. Als jongeren mochten stemmen, dan had hij zelfs overtuigend gewonnen.

Doe het veilig met NordVPN

Mededeling

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: Riccardof (cc)

Geen sterke drank meer in Tsjechië

, door

ANALYSE - In Tsjechië zijn sinds deze week alcoholische dranken met een percentage boven de 20 verboden. Aanleiding: het grote aantal vergiftigingen door illegaal gestookte alcohol. 21 mensen zijn inmiddels bezweken na het nuttigen van deze dranken. Het vermoeden is dat in de illegale stokerijen  ruitensproeiervloeistof met giftig methanol is gebruikt. Uit Polen, denkt de politie. Ook in Polen en Slowakije zijn al slachtoffers van alcoholvergiftiging gevallen. De Tsjechische overheid wil het eerst allemaal uitzoeken voordat het verbod wordt opgeheven. Erg lang kunnen ze er ook niet mee wachten want de verkoop van sterke drank levert de staat maandelijks naar schatting 750 miljoen kroon (circa 30 miljoen euro) op aan btw.

Volgens een recent rapport van de World Health Organization (WHO) wordt in Europa gemiddeld twee keer zoveel alcohol gedronken als in de rest van de wereld. In Oost-Europese landen wordt het meest gedronken, vergeleken met Noord, Zuid en West. En binnen het Oost-Europese deel van de EU het meest in Tsjechië, Slovenië en Roemenië.

Niet in Polen dus. Opvallend is dat dit land ten onrechte dit voorjaar bij de publicatie van het WHO-rapport wel genoemd werd in De Telegraaf, Spits en bij de NOS. Next checkt stelde hun vooroordelen aan de kaak.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

Mededeling

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Vorige Volgende