KRAS | Magisch wereldbeeld

De EU doet te weinig tegen terrorisme, las ik vanochtend in de krant. Ik wed dat mensen daar boos om zijn. Ik wed ook dat mensen op de referendumvraag 'Wilt u dat Brussel meer bevoegdheden krijgt op het gebied van justitie en veiligheid?' een hartgrondig nee laten horen. Het is het lot van de moderne mens: zoveel te eisen hebben dat er geen mentale ruimte blijft voor een tegenprestatie. Turkije en Mexico moeten de migranten stoppen, maar de kosten dienen ze voor eigen rekening nemen. Wij mogen bommen gooien op Syrië zoveel als we willen, maar zijn verbijsterd als er bommen terug komen. We willen roken, zuipen en vreten, maar de zorg moet universeel en betaalbaar blijven. Het is een magisch wereldbeeld, maar als we democratisch besluiten dat het bestaat, dan is het zo.

Door: Foto: Opgelet, onderstaande tekst kan sporen van ironie bevatten
Foto: Haymarket Bombing (Wikimedia Commons)

Radicale losers brengen een samenleving niet op haar knieën

As the book tries to make crystal clear, especially to anyone who might appear to harbour a sneaking admiration for those who wish to change the world by violence, the milieu of terrorists is invariably morally squalid, when it is not merely criminal.

That is especially evident in the chapters below on Russian nihilists, the Baader-Meinhof gang, and both loyalist and republican terrorists in Northern Ireland.

The unexpressed goal of bringing about transformative chaos becomes the element in which terrorists are most at home. Destruction and self-destruction briefly compensate for some perceived slight or more abstract grievances that cause their hysterical rage.

As endless studies of terrorist psychology reveal, they are morally insane, without being clinically psychotic. If that affliction unites most terrorists, then their victims usually have one thing in common, regardless of their social class, politics or religious faith.

That is a desire to live unexceptional lives settled amid their families and friends, without some resentful radical loser – who can be a millionaire loser harbouring delusions of victimhood – wishing to destroy and maim them so as to realise a world that almost nobody wants.

That unites the victims of terror from Algiers, Baghdad, Cairo, via London, Madrid and New York, to Nairobi, Singapore and Jakarta. They all bleed and grieve in the same way. (Preface, X)

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Quote du Jour | Geestelijke gezondheid

“One of his main things to do [in prison] was to study and he has stopped that now, and I feel that is a sign that isolation has been negative to his psychological health.”

De advocaat van Anders Breivik meent dat opgesloten zitten niet goed is voor de geestelijke gezondheid van zijn cliënt. Die kwam vanochtend met een stijve rechterarm de rechtszaal binnenzeilen. Hij daagt de Noorse staat vanwege de onmenselijke behandeling die hij moet ondergaan. Breivik mag geen contact hebben met andere gevangenen en slechts beperkt corresponderen met de buitenwereld.

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | Tussen kunst en terrorisme

Andre Breton

“De meest zuivere surrealistische daad bestaat eruit met een geladen geweer in een menigte te wandelen en willekeurig rond te schieten”, schijnt André Breton, voorman van de surrealisten, ooit te hebben gezegd in het Surrealistisch Manifest. Choqueren was een belangrijk surrealistisch principe. 

In Mijn Laatste Snik van filmer Luis Buñuel las ik een anekdote over Salvador Dalí die was uitgenodigd voor een gekostumeerd bal in hoge Amerikaanse kringen. Dalí ging toen verkleed als de vermoorde baby van Charles Lindberg. De medegasten waren hierover zo verbolgen (het nieuws was nog vrij vers) dat ze Dalí dwongen excuses te maken. Die excuses kregen ze (Dalí hield teveel van het high society-leventje), waarna Dalí uit de surrealistische beweging werd gekickt. Overigens deed Breton dat nogal graag, leden excommuniceren wanneer ze niet in het surrealistische gareel liepen.

]

Die meest zuivere surrealistische daad werd in 1998 verfilmd door Todd Solondz in het misantropische meesterwerkje Happiness. In de bewuste scene schiet een man lukraak mensen neer in een park. Dit blijkt een fantasie te zijn. Van een psychiater die later in de film een vriendje van zijn zoontje seksueel zou misbruiken. Freud en Breton kunnen trots zijn op Solondz.

]

Happiness verscheen een jaar voor de moordpartij in Columbine, waar die meest zuivere surrealistische daad daadwerkelijk werd uitgevoerd (hallucinant verfilmd door Gus van Sant in Elephant). Sindsdien werd het leegschieten van je mitrailleur een beproefde methode om met een gewelddadige einde het leven te wreken en zo op de valreep net iets meer te worden dan een anonieme passant. Tot voor kort werd deze methode vooral gebruikt door gefrustreerde adolescenten, sinds Anders Breivik hebben ook terroristen het surrealisme ontdekt. Zie ook Tunesië en Parijs, waar ze het strand, een terrasje en een concertzaal in de ergst denkbare nachtmerrie transformeerden.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Jan Pronk: Overwegingen na Parijs, 13 november

COLUMN - In deze column gaat oud-minister Jan Pronk in op de aanslagen van vrijdag 13 november en plaatst hij ze in een geopolitieke context. Hij geeft zeven overwegingen bij het zoeken naar een antwoord. ‘Nieuwe oorlogen gaan niet om bezetting van grond, maar van de menselijke geest.’

De eerste reactie op de aanslagen in Parijs op vrijdag 13 november was gekenmerkt door verdriet, boosheid en angst om wat nog komen kan. Dat was ook de reactie op eerdere aanslagen, in New York, Madrid, Londen en andere steden in het Westen. Daarna hernam het leven haar gewone gang, zij het dat vanuit het Westen hard werd teruggeslagen in Afghanistan, Irak en Syrië. Maar de onzekerheid neemt toe: terrorisme kan overal toeslaan, telkens opnieuw.

Sinds het begin van dit Millennium vonden drie geopolitieke veranderingen plaats. De oude tegenstelling tussen Noord en Zuid lijkt vervangen door die tussen het Westen en de rest. De Koude oorlog tussen Oost en West is omgevormd tot een nieuw conflict tussen machtige staten: minder ideologisch, maar dreigend. Tussen en binnen vele landen is de overheersende ideologische tegenstelling die tussen fundamentalistische Moslims en seculiere partijen. De werkelijkheid was en is ingewikkelder dan aldus geschetst – immers, hoe definieer je Noord, Zuid, Oost, West, rest, fundamentalistisch, enzovoort – maar velen zullen die werkelijkheid wel in dergelijke termen ervaren.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Foto: Opgelet, onderstaande tekst kan sporen van ironie bevatten

KRAS | Thee voor Raqqa

Goed, het lukt dus aardig om binnen de kortste keren vergeldingsbombardementen uit te voeren op Raqqa, hoofdkwartier der jihadisten en thuis van nog veel meer ongelukkigen die er toevallig woonden toen het onheil uit de woestijn kwam aanwaaien met Toyota’s en moderne wapens waarvan we ons nog altijd afvragen hoe die in hun handen hebben kunnen vallen. De fanatici hebben om onze haat verzocht en wij hebben hen op hun wenken bediend. De rest lijdt honger en krijgt van ons niets, behalve granaatsplinters als ze pech hebben.

Ik zeg: olie en bloem. Als het lukt bommen te gooien, moet het toch ook mogelijk zijn om voedseldroppings te organiseren om te laten zien dat we de armzalige burgers van Raqqa niet vergeten zijn. En ik zeg: thee. Kilo’s en kilo’s thee, in zakjes, in balen, rozenthee, muntthee, kamille. We zullen ze de thee door de strot duwen tot ze er scheel van zien.

Foto: copyright ok. Gecheckt 13-10-2022

Pacifisme als Westerse luxe

COLUMN - Het prikte, toen ik meeliep in optochten tegen oorlogen en bevriende staatshoofden beledigde. Jouw pacifisme is een westerse luxe; als je te lijden hebt onder discriminatie of uitbuiting, pak je een geweer, zo hielden volwassenen mij voor..

Die herinnering plaagt: Hollande en Valls verklaren IS de oorlog, Hans Wiegel doet het met zoveel woorden ook, nadat Mark Rutte het woord oorlog had gebruikt, Achmed Aboutaleb wilde IS vernietigen. Het is niet nieuw, want we zijn al deel van een coalitie, die volgens Obama als doel heeft IS uit te wissen.

Het voelt niet goed, al zie ik IS ook als barbaren en moordenaars. Politiek realisme vraagt om Helmuth Schmidt’s nuchterheid: een politicus moet realist zijn, pessimisme en optimisme zijn ongeoorloofd. Als we het woord oorlog serieus nemen, krijgen we dan weer zo’n uitzichtloze oorlog als in Irak en Afghanistan? Stel dat we een militaire vorm geven aan die strijdlustige taal, kunnen we het doel (vernietigen van IS) dan bereiken en kunnen we ons dan terugtrekken?

Nog een probleem: als het islamitisch radicalisme ook “home-grown” is, een gevolg van uitzichtloze werkloosheid en discriminatie van tweede of derde generatie allochtonen, wat dan bij succes? Is die discriminatie en kansloosheid dan ineens geen probleem meer? Of zijn de integratieproblemen en werkloosheid dan een zelfstandige route naar geradicaliseerde achterbuurten?

Quote du Jour | Oorlog tussen beschavingen

Each day we are taking further steps towards a war between civilisations, a war between Islam and Christianity, a war between Sunnis and Shia and a war between Arabs and other nationalities. What I fear most is that if rational people don’t realise this, we will miss the chance to stop it and find ourselves in a senseless war in which we will kill each other without even knowing why.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Vorige Volgende