De blinde horlogemaker

In eindeloos typende apen, de onmisbare inleiding voor dit tweede deel, kon je gister lezen dat critici van de evolutieleer vaak denken de macht van de grote getallen aan hun zijde te weten. Maar inmiddels weten we dat de metafoor van evolutie als blind toeval, als eindeloos typende apen die Shakespeares Hamlet produceren van geen kant deugt. Aanhangers van creationisme of Intelligent Design stellen dat het simpelweg onmogelijk is dat het genoom van bijvoorbeeld een amoebe zich ontwikkelt tot iets als een lintworm, dat zich op zijn beurt verder ontwikkelt tot een weer hogere levensvorm. Iemand die het tot zijn levenswerk heeft gemaakt om tegenwerpingen vanuit creationistische hoek te ontzenuwen, is de Britse evolutiebioloog Richard Dawkins. Volgens hem is het postuleren van een almachtige god die alles heeft geschapen bovendien een filosofisch zwaktebod en slechts het verplaatsen van het probleem: hoe minimaal is immers de kans wel niet dat zo'n almachtige schepper spontaan is ontstaan?

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Het evangelie van Richard Dawkins

In ‘The greatest show on earth’ legt Richard Dawkins nogmaals uit dat evolutie werkelijk de enige, want wetenschappelijk verantwoorde verklaring is voor het leven op aarde. Vooral interessant voor fans.

Cover van The greatest show on earth

Meteen al op de eerste pagina’s van zijn nieuwe boek trekt Richard Dawkins een vergelijking tussen creationisten en holocaustontkenners. Zo komt de stemming er lekker in. Dit is geen boek dat op geduldige toon probeert creationisten uit te leggen dat ze er echt naast zitten. Alle uitleg van de evolutie staat in dienst van de polemiek die hij al jaren voert.

Met die uitleg zelf zit het wel snor. Dawkins ontleent zijn reputatie immers aan het glasheldere ‘The selfish gene’, waarin hij inmiddels alweer dik dertig jaar geleden doorbrak als auteur. De manier waarop natuurlijke selectie leidt tot de evolutie van nieuwe soorten, zeker onder geïsoleerde omstandigheden als op de Galápagos eilanden, wordt keurig uit de doeken gedaan, net als onderliggende biologische processen. Er komt zelfs de nodige geologie aan te pas. Dawkins weet daarbij precies de goede mix te vinden tussen abstracte uitleg en voorbeelden.

Dat is echter niet de reden om dit boek te lezen. Het interessante punt zit in de interactie met creationistische wereldbeelden. Zo zit er een mooie passage in waarin Dawkins nadenkt over wat het betekent als iets een theorie is. Het pure feit dat er sprake is van een ‘evolutietheorie’ lokt immers al kritiek uit dat het ‘maar een theorie’ is. Dit klopt niet, stelt Dawkins. Dat soorten uit elkaar evolueren is een vaststaand feit.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Bestaat de ‘eigen’mening?

Hoe eigen is mijn eigen mening? Die vraag kwam bij me op na het zien van een commercial over een Franse auto. De voice over in de reclame zegt zoiets als: “Eerst moest je niets van meisjes hebben, later wel. Eerst moest je niets van kinderen hebben, later wel. Eerst moest je niets van saaie middenklassers hebben, later wel.” Bij mij kwam de boodschap over, dat de factor tijd van grote invloed is op je mening. En, dat iedereen op den duur verandert in een grijze muis. Geen opwekkende boodschap. En vast niet zo bedoeld door de reclamejongens en meisjes. Door de commercial vroeg ik me af, in hoeverre we werkelijk een eigen mening hebben en in hoeverre die mening wordt gevormd door andere factoren? Bestaat een ‘eigen mening’ wel?

Keeping up appearances

Zoals de commercial laat zien, is de factor tijd van grote invloed op onze meningsvorming. Kinderen, pubers, jongvolwassen en senioren, over het algemeen veranderen opvattingen alleen al door het verstrijken der jaren. Naast de factor tijd, is de omgeving van invloed op meningsvorming. Het volgende onderzoekje dat ik in een boek van Ap Dijksterhuis heb gelezen laat dat zien. De vraag in het onderzoek luidde: ‘zou je liever 100.000 € verdienen in een land waar het gemiddelde jaarsalaris 200.000 € is, of geef je de voorkeur aan een jaarsalaris van 60.000 € in een land waar het gemiddelde jaarsalaris 30.000 € bedraagt?’ Uiteraard bleven de overige omstandigheden in dit hypothetische voorbeeld gelijk. Het merendeel van de mensen koos voor de 60.000 €. Hier berooft de ‘schone schijn ophouden’ de meeste mensen van zo’n 40 mille.

Jordaanse prins geeft Richard Dawkins lesje theologie

… maar of dit nu boven het niveau uitkomt van ‘Je kunt niet bewijzen dat het niet zo is!’ en ‘Miljarden mensen voelen het zo, dus is het rationeel gerechtvaardigd om het voor waar te houden!’, is maar de vraag.

Opvallend, want deze prins is hoogleraar in de islamitische filosofie, met academische graden in de theologie aan de universiteiten van al-Azhar en Cambridge.

En toen kwam er een knorrige grijze olifant met een lange snuit, en die blies al die theologische hersenspinsels als een nachtkaars uit.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

QvdD: Christenen zijn altijd het pispaaltje?

“Christenen zijn altijd al gebruikt om tegen te schoppen, maar ik had gehoopt dat we, in een samenleving waarin we respect willen tonen voor alle mensen en overtuigingen, misschien over dit soort onzin heen gegroeid zouden zijn.”

Aldus Jonathan Edwards, algemeen secretaris van de Baptisten in Groot Brittannië. Dit naar aanleiding van een actie door Borders book stores om een kaartje met “O come all ye faithless” weg te geven bij Richard Dawkins zijn boek ‘The God Delusion’.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Vorige