Daniël Cohn-Bendit: ‘Ik ben niet links’

Afgelopen zaterdag organiseerde GroenLinks in de Beurs van Berlage de conferentie 'Het Groene Antwoord op de Eurocrisis', met sprekers als Sony Kapoor, Sven Giegold en Daniel Cohn-Bendit. Sargasso stuurde Tjerk Muller op pad om dit icoon van Links te interviewen. Cohn-Bendit liet zich echter geen etiketten aanmeten. Daniël Cohn-Bendit, voorman van de linkse studentenbeweging van de jaren '60 en '70 en huidig fractievoorzitter van de Groenen in het Europese Parlement, is nog altijd niet bang om tegen heilige huisjes te schoppen. In zijn rede over de toekomst van Europa voor zo'n vijftig verzamelde GroenLinksers en andere geïnteresseerden, wierp hij zonder pardon de natiestaat op de rommelhoop van de geschiedenis. In onderstaand video-interview doet hij hetzelfde met zijn linkse actieverleden, marxistische maatschappij-perspectieven en ideologische loopgravenstellingen. Allemaal oude koek. Cohn-Bendit kijkt als 'ecologisch hervormer' liever naar de toekomst, zegt 'ie zelf, om te werken aan een Europa gefundeerd op gedeelde ecologische en fiscale verantwoordelijkheid, rechtvaardigheid en solidariteit.

Door: Foto: copyright ok. Gecheckt 23-11-2022
Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

#dtv rechts of centrum-rechts?

Even een vraag aan de lezers. We zijn nu bezig om de laatste twee verkiezingsuitslagen in alle EU-landen op een rij te zetten, aangevuld met de laatste opiniepeilingen. Hiermee willen we eens de temperatuur van politiek Europa meten. Ja, veel mitsen en maren, we weten het.

Nu is het daarbij belangrijk om de politieke partijen van een label te voorzien. Dat is moeilijk. Zelfs voor Nederland al. Want hoe zou je de huidige demissionaire regeringspartijen kwalificeren: rechts of centrum-rechts? In eerste instantie zou ik gaan voor centrum-rechts. VVD en CDA zijn immers klassieke middenpartijen. Maar in het huidige politieke veld zit er weinig meer rechts van hen en zou je eerder D66 en GroenLinks als centrum rechts aanmerken – althans in economische zin.

Of moeten we de partijen langs een andere schaal indelen? En wat zijn de mogelijkheden?

Mogelijkheid één: de economische schaal. Je kijkt dan vooral naar de sturende rol die de staat heeft in het economisch leven. Links is zeer sturend (nivellerend) en rechts juist niet. Dan ziet die schaal er voor Nederland ongeveer zo uit: VVD – CDA – D66 – GL – PvdA – PVV – SP. Ik laat de kleintjes even buiten beschouwing.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: copyright ok. Gecheckt 02-03-2022

Rechts betichten van fact free politics is hypocriet

Links verwijt politici als Wilders ‘feitenvrije politiek’ te bedrijven. De populisten beroepen zich immers niet op wetenschappe-lijke feiten, maar op de meningen van ’gewone mensen’. Socioloog Dick Pels zet vraagtekens achter deze kritiek. De notie ‘feitenvrije politiek’ is misleidend.

De politieke soap rond Sarah Palin deed Bill Clinton in 2010 verzuchten: ‘We may be entering a fact free period in politics’. In Nederland hekelden politici en columnisten de ‘feitenloze politiek’ van het kabinet-Rutte. Rob Wijnberg signaleerde bij Wilders een totale politisering van het debat: ‘er zijn geen feiten meer, er is slechts politiek’.

Lak aan de feiten

Ook aan recente voorbeelden geen gebrek. Wie heeft niet het ontluisterende You Tubefilmpje van Lilian Helder gezien als ‘PVV-Miep’ die niets snapt van statistiek. VVD-staatssecretaris Fred Teeven suggereerde op basis van een wetenschappelijk onderzoek dat er onder ´de bevolking´ een breed draagvlak was voor verplichte minimumstraffen na recidive. Precies zoals Teeven al ‘in de tram’ hoorde. Helaas liet het rapport juist zien dat Nederlanders over de gewenste strafmaat en strafkeuze radicaal van mening verschilden. Taakstraffen bleken bijvoorbeeld verrassend populair te zijn.

Het lijkt vanzelfsprekend en is verleidelijk om het rechtse kabinet, met name de gedoogpartner PVV, neer te zetten als ‘fact free politics’. Tegenover een regering die zich niets aantrekt van cijfers en feiten en regeert op basis van de onderbuik, zou de linkse waarheid schitteren. Links zou – in tegenstelling tot rechts – wel de feiten respecteren en zich baseren op toetsbare, empirische kennis.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Doden en lijstjes

Terwijl het lieve vaderland zich druk maakte om de tsunami van moorddadige moslims die onze cultuur verwoesten, onze dochters verkrachten en onze vrijheid haten, dat wil zeggen de afgelopen tien jaar, vermoordde een groepje Duitse neonazi’s kalmpjes tien man – acht Turken, een Griek en een politieagente – uit, hum, ideologische overwegingen.

Langzamerhand wordt duidelijk dat de Duitse beweging veel groter was dan de twee zelfmoordenaars en de gearresteerde Beate Zschäpe, dat ze een dodenlijst hebben en dat ook in Denemarken inmiddels een groep zich klaarstoomt voor een rassenoorlog. De haastig onder het tapijt geschoffelde Anders Breivik blijkt toch niet de eenzame idioot te zijn waar domrechts hem zo graag voor hield.

Maar het lieve vaderland maakt zich er niet zo druk om. Het ligt ook wat ongemakkelijk, al die moorddadige types die hun ideologische wortels delen met de eigen gedoogpartij. Want is het niet zo dat zowel Breivik, de Denen, de Nationalsozialistische Untergrund als de PVV hetzelfde doel voor ogen staat? Tot Geert Wilders zijn galmende retoriek over onder andere het deporteren van miljoenen moslims uit Europa intrekt, zie ik geen reden om zijn clubje uit de wind te houden wanneer het om racistische aanslagen gaat.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Links, Rechts en de Verzorgingsstaat

Er zijn politicologen die denken dat het hele politiek speelveld te vatten is een enkele dimensie: sociaal-economisch links/rechts. Er zijn politicologen die denken dat andere onderwerpen dan economie, zoals milieu en migratie, zich moeilijk laten vatten in een simpele economische tegenstellingen. Ze hebben allebei geen gelijk: veel onderwerpen laten zich vatten in links/rechts maar economische onderwerpen steeds minder.

Links-rechts wordt wel een superissue genoemd omdat het in staat zou zijn om allerlei onderwerpen die niet over economie gaan in zich op te nemen. Dat is denk ik helemaal correct. Neem migratie het ‘nieuwe’ onderwerp dat op een nieuwe manier partijen zou moeten scheiden. Het generaal pardon was een van de hete vraagstukken: links (van D66 tot SP) stemde voor, en rechts (CDA, PVV, SGP en VVD) stemde tegen. Er zijn diegene die de SP als conservatief beschouwen op migratie. Maar op onderwerpen als asiel en integratie stemt zij mee met GroenLinks en D66. Het CDA, jarenlang een multiculturele partij, behoort tegenwoordig helder tot het anti-immigratiekamp. Migratie is geen vraagstuk dat kosmopolitische progressieven scheidt van patriottische populisten. Het valt samen met de links/rechts dynamiek. Ook het milieu wordt vaak gezien als een onderwerp dat noch links noch rechts zou moeten zijn. De PvdD bijvoorbeeld neemt het op voor dierenwelzijn, typisch zo’n groen onderwerp, en dat zich volgens de dierenpartij niet in de links-rechts tegenstelling laat vatten. Ze spreekt daarbij wel vaak over een diervriendelijke meerderheid van SP, PvdA, PvdD, GL, D66 en de CU. De boerenpartijen (CDA, VVD, SGP) staan onwelgevallig tegenover het dierenwelzijn. De PVV zou de dynamiek tussen links en rechts kunnen doorbreken. Als het erop aankomt, zeker waar het gaat om de bio-industrie, kiest de PVV echter voor het boerenbelang. Ook het milieu wordt gevangen in de dynamiek tussen links en rechts.

Koren op de molen van een-dimensiedenkers: milieu, migratie, economie het past allemaal in een links/rechts dimensie. Het opvallende is echter dat economische onderwerpen zich steeds minder goed laten vatten in de klassieke links/rechts tegenstelling. Bij belangrijke hervormingen (de studiefinanciering, de AOW, de WW, arbeidsmarkt, de zorg, bonussen voor bankiers) staan de progressieven van GroenLinks en D66 steeds meer tegenover de populisten van SP en PVV. GroenLinks en D66 vinden elkaar in een radicale hervormingsagenda, de SP en de PVV in het beschermen van de belangen van babyboomers. De opkomst van de partij 50+ kan gemakkelijk in dit perspectief geplaatst worden. Het lijkt erop dat er een tegenstelling aan het ontstaan is over economische onderwerpen waarbij progressieven tegenover populisten staan. Deze tegenstelling valt gedeeltelijk samen met een tegenstelling tussen pro-Europese en anti-Europese partijen.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Quote van de Dag: Links naar links, rechts naar rechts

[qvdd]

Het linkse manifest tegen de afbraak van de sociale voorzieningen was afkomstig van de SP – de PvdA sloot zich aan. Roemer van de SP had de afgelopen weken het initiatief, ook in de debatten. Hij won. Links trok verder naar links.
[…] Maar het echte drama voltrok zich uiteraard in het CDA. […] De halvering van vorig jaar juni is bestendigd. De kiezers vertrokken met drommen, naar rechts en verder naar rechts.

Martin Sommer concludeert in de Volkskrant dat het politieke midden wordt verlaten. De polarisatie zet door.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Quote van de dag: Rechtse nutters

[qvdd]

Het ironische is dat als de markten morgen opengaan de grootste bedreiging voor de internationale financiële wereld komt van een paar rechtse ‘nutters’ in het Amerikaanse Congres, in plaats van uit de eurozone

De Britse minister voor Handel, Vince Cable, heeft geen goed woord over voor de Republikeinen die de verhoging van het schuldenplafond in de VS tegenhouden.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Vorige Volgende