Herdenken en Hurbinek

Hurbinek was een verlamd jongentje van drie jaar in het kamp van Primo Levi. Ik herdenk hem op 4 mei, zo heb ik besloten. Maar wat is herdenken precies? Daarover gaat het hier vaker. Velen hebben de geschiedenis om hun grote of kleine gelijk te bewijzen. Je kunt van de geschiedenis ook iets anders leren, inspiratie op doen, de overdracht van mensen aanvaarden die de geschiedenis aan hun lijf hebben ervaren. Ik werkte in de Bijlmer met Jan Alberts, die als terdood veroordeelde door de Duitsers de bevrijding beleefde. Hij was actief bezig voor de leefbaarheid en eerlijke politiek rond de Bijlmer, zozeer dat ik wel eens informeerde of de Mof nog in het Stadhuis zetelde; als hij vermoeid was en in een nadenkende bui gaf hij dat toe. De geschiedenis komt voorbij en vestigt zich in hoofden, van familie, van leraren, van collega’s en vrienden. Al die koppen bepalen wie je wordt en wat je geworden bent.  Herdenken is misschien wel dat je je rekenschap geeft van de invloeden op je wezen, op je overtuigingen: van wat je las, van wat je geleerd hebt, van wat er in gehamerd is, van wat je als waardevol hebt opgezogen.

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol
Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

QvdD: Uiterste consequentie

Veel mensen, en volken, zijn min of meer bewust de menig toegedaan dat “elke vreemdeling een vijand is”. Meestal ligt die overtuiging ergens diep weggestopt, als een sluimerend virus; ze komt alleen in losse, toevallige reacties tot uiting en leidt niet tot een samenhangend gedachtensysteem. Maar als dat wel gebeurt, als het onuitgesproken dogma het uitgangspunt van een sluitende redenering wordt, dan staat aan het eind van de keten het Lager. Het Lager is het product van een met uiterste consequentie in praktijk gebrachte wereldbeschouwing; zolang die wereldbeschouwing bestaat, dreigen ons de consequenties.

Primo Levi, uit het voorwoord bij “Is dit een mens” (Se questo è un uomo), 1958.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.