Links, Rechts en het Milieu

De laatste tien jaar heeft het milieupolitiek in een verdomhoekje gezeten: andere onderwerpen, zoals integratie (volgens 75 sociale wetenschappers het meest overschatte probleem van de huidige tijd) domineert de politiek, in het Nederlandse parlement zitten 24 klimaatprobleemontkenners, milieu is nu verbannen naar een staatssecretariaat, internationaal komen de Verenigde Staten, Europa en de ontwikkelingslanden niet tot een oplossing. Ondertussen heeft het bedrijfsleven het milieu wel opgepakt: duurzame auto's van Toyota, groene stroom van GreenChoice, biologische katoen bij de HEMA, duurzaam sparen bij de ASN, vleesvervangers van van de Vegetarische Slager, led lampen van Phillips. Grote bedrijven en kleine ondernemers, iedereen gaat duurzaam. Kleine innovatieve bedrijfjes springen in niches. Maar grote bedrijven vergroenen ook. Consumenten vragen erom: een groene lifestyle is hip en duurzaamheid is vaak goed voor je portemonee.

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol
Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Arbeidsethos: niet bij werk alleen

GC heeft ruimte voor gastloggers. Vandaag de maandelijkse bijdrage van, P.J. Cokema.

Het is beroerd gesteld met de Nederlandse arbeidsethos. We willen niet werken. Nou vooruit, een klein beetje nog wel, maar het moet niet te gek worden. En waarom willen we niet werken? Omdat we het veel te goed hebben.
Dat is, zo meldt Elsevier, de conclusie van sociologen Ferry Kosten en Rudi Wielers, die twee stellingen over de oorzaken van een veranderend arbeidsethos, toetsten aan het bruto nationaal product en een wereldwijd onderzoek naar opvattingen over werk.

Onder sociologen heerst verdeeldheid over de hedendaagse arbeidsethos in vooral welvarende landen. Eén groep stelt dat de arbeidsethos er niet minder om is, maar dat werk niet langer als zaligmakend wordt ervaren voor portemonnee en behoud van baan. De kwaliteit van het werk is belangrijker geworden. Leuke collega’s en zelfontplooiing zijn de leidende drijfveren.
Een andere groep meent dat vrije tijd, familie en vrienden belangrijker worden gevonden dan werk. Volgens Kosten en Wielers is dat laatste waar.

Nu kan er over de invulling van het begrip arbeidsethos verschillend worden gedacht. Heb je een hoge arbeidsmoraal als je alleen maar hard en veel werkt? Of getuigt het ook van een uitstekende werkhouding, als je in korte tijd de hoogste kwaliteit levert?
Wat je er ook over denkt, de overheid wil dat we harder en langer gaan werken. De vergrijzing wordt er met de haren bijgesleept om mensen te motiveren tot minstens hun 67e levensjaar te blijven werken. En in deze bezuinigingstijden zullen op veel plekken minder mensen dezelfde hoeveelheid werk moeten gaan doen.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Progressief of Links?

Je hebt soms van die mensen die zeggen dat ze niet zoveel hebben met het woord “links” en meer met de term “progressief”. Met links kunnen ze niet zoveel: ze willen over grenzen heen kijken, dynamiek, toch? Ik heb zelf een haat-liefde verhouding met de betekenisloze term “Progressief”. Maar een ding weet ik zeker: je kan je niet achter de term “progressief” verschuilen.

Onduidelijk is de term ‘progressief’ zeker. Progressief kan grofweg drie betekenissen hebben in de Nederlandse situatie: seculier (in tegenstelling tot religieus), multiculturalistisch (in tegenstelling tot monocultureel) of hervormingsgezind op sociaal-economisch terrein (in tegenstelling tot behoudend). Die drie dingen vallen niet samen: er is geen partij die verzorgingsstaat wil houden als hij is, monocultureel is en religieus. Aangezien er praktisch geen verschil tussen partijen die we traditioneel tot links rekenen en voorstander zijn van de multiculturele samenleving (SP, GL, PvdA, D66) is dit geen interessant verschil.

Laten we er ook vanuit gaan dat progressiviteit op religieus gebied, niet een vervanger is standpunten op een veel breder scala aan onderwerpen. Dan rest dus maar een interpretatie van progressief: het gaat om hervormingsgezindheid op sociaal-economische onderwerpen, combineer dat met een internationale, pro-Europese oriëntatie en individualisme op culturele onderwerpen, en dan heb je de progressieve ideologie.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Vrijheid van Godsdienst of Recht op Vlees?

En plotseling is het er dan: een meerderheid voor een verbod op onverdoofd slachten. De draai van de VVD, en alhoewel de partij daar nog niet helemaal over eens is, de PvdA, heeft de Joodse en mindere mate de Islamitische gemeenschap erg verbaasd. Op het laatste moment roepen ze nu op om het verbod tegen te houden.

Laat ik eerlijk zijn: ik geloof niet dat onverdoofd slachten een halszaak voor dierenliefhebbers zou moeten zijn. Of je een koe nou ombrengt door een kogel door zijn brein (dat is namelijk de verdoving) of het doorsnijden van een slagader, wordt het dier so wie so geslacht om onze vleesverslaving te voeden. En is het niet een veel belangrijker hoe het dier daarvoor geleefd heeft? Onverdoofd slachten, dreigt, net als mega-stallen uit te groeien tot een kroonjuweel van de dierenwelzijnsbeweging.Ze houden daarmee af van de belangrijke vragen rond vleesconsumptie en de bio-industrie.

Maar dat is niet het argument dat de Rabbijnen aandragen: zij beroepen zich op godsdienstvrijheid. Maar kan je je op godsdienstvrijheid beroepen om uitzonderingen te bedingen op wetgeving?

In de eerste plaats betekent godsdienstvrijheid dat mensen vrij zijn om te geloven wat ze willen en hun geloof te belijden. De overheid mag mensen niet belemmeren om het enkele feit dat ze bepaalde religieuze opvattingen hebben, en handelingen mogen niet verboden worden omdat ze een bepaalde religieuze betekenis hebben. Zoals Locke stelt in zijn Letter Concerning Toleration: als het toegestaan is om in thuis met mensen brood te eten en wijn te drinken, dan moet je ook een eucharistie-viering toe staan, waarbij Christenen brood eten en wijn drinken en geloven dat dat het lichaam en bloed van Christus is, niet verbieden Maar Locke gaat een stap verder: als het legaal is om thuis een kalf te slachten, dan kan je een offer ook niet verbieden. Maar het is niet legaal om thuis een kalf te slachten, onder andere vanwege dierenwelzijn. De Nederlandse Grondwet heeft hier een mooie formulering voor: “Ieder heeft het recht zijn godsdienst of levensovertuiging, individueelof in gemeenschap met anderen, vrij te belijden, behoudens iedersverantwoordelijkheid volgens de wet.” Godsdienstvrijheid is in de eerste plaats bedoelt om te voorkomen dat de overheid mensen op basis van hun religie vervolgt. Dat is de kern van het liberale begrip van de vrijheid van godsdienst.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Senaat 2.0: Echt Bicameraal

Nederland heeft een bicameraal stelsel, een parlement met twee kamers. De facto betekent dat dat wat is voorbesproken door professionele politici in de Tweede Kamer nog een keer wordt besproken door amateurs in de Eerste Kamer. Alleen in uitzonderlijke gevallen doet de Eerste Kamer er echt toe. In de rest van tijd voeren professoren hoogdravende debatten die uiteindelijk maar beperkt invloed hebben op het beleid.

Dat heeft twee redenen: ten eerste heeft de Eerste Kamer vaak eenzelfde samenstelling als de Tweede Kamer. Beide zijn gekozen met evenredige vertegenwoordiging. De een direct en de ander indirect. Omdat er dezelfde verhoudingen zijn, zal de uitkomst van de besluitvorming niet sterk verschillen. Alleen omdat er nu in de Tweede Kamer een meerderheid over rechts is, terwijl er in de Eerste Kamer geen rechtse meerderheid is: verschil in samenstelling is cruciaal voor een werkend bicameraal stelsel. Daarnaast beperken de rechten en de middelen van de Eerste Kamer het vermogen van de Eerste Kamer om een stempel te drukken op de politiek. Het gebrek van een recht van amendement, amateur-politici die nauwelijks ondersteuning hebben. Van hen kun je niet verwachten dat ze een stempel kunnen drukken op de politiek. Als de twee kamers allebei bestaan uit professionele politici met vergelijkbare rechten.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Progressieve Politiek en Vrijzinnige Religie

Er wordt wel eens gesteld dat je de geschiedenis van het Nederlandse partijenstelsel niet kunt begrijpen zonder te kijken naar de ontwikkeling van de Nederlandse kerken. En dat is heel terecht: Christelijke partijen hebben hun wortels in kerken en hebben hun bestaan deels te danken aan kerksplitsingen. Maar er is een onbelichte kant: de geschiedenis van het vrijzinnige Christendom, en haar invloed op progressieve politiek.

Zoals we allemaal weten is het CDA is ontstaan uit de ARP, de CHU en de KVP. De KVP was de partij van Katholieken die zochten naar politieke macht nadat ze jaren in de politieke marge waren gezet. De ARP was opgericht na een splitsing in de Nederlands Hervormde Kerk, de grote protestantse kerk. De CHU werd opgericht met name door de overgebleven leden van de Nederlands Hervormde Kerk die daarnaast weinig zagen in de samenwerking tussen de ARP en de Katholieken. De ChristenUnie is een fusie van de GPV en de RPF. De GPV was een gevolg van een kerkscheuring in de ARP-gelieerde Gereformeerde Kerk en de RPF was opgericht door ARP’ers die liever bij de GPV zaten maar dat om kerkelijke redenen niet mochten. Het CDA had nooit kunnen vormen als de progressieven in de Katholieken en Protestantse kerken niet de hokjes- en schotjesgeest daar hadden doorbroken en de CU had nooit kunnen vormen als de aan de GPV-gelieerde Vrijgemaakt Gereformeerde Kerk niet moderner was geworden.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Vijf maatregelen om Mexico veiliger te maken

Er wordt mij vanuit Nederland wel eens gevraagd wat er eigenlijk moet gebeuren om de drugsoorlog in Mexico te stoppen. Ik heb daar geen eenvoudig antwoord op, niet in de laatste plaats omdat ik bij lange na niet voldoende ben ingevoerd in de machinaties van zowel de Amerikaanse als Mexicaanse decision makers. Toch worden er door media en analisten regelmatig suggesties aangevoerd waar ik wel iets over te zeggen en heb, en die me nuttig en effectief lijken. Hieronder een langer opiniestuk met enkele basismaatregelen die in mijn optiek genomen zouden moeten worden om de drugscrisis in dit land effectiever te kunnen bestrijden.

Trek de militairen terug uit de drugsbestrijding
Tanks in de straten en zwaargewapende soldaten die bloeddorstige criminelen met militaire discipline te lijf gaan bekt politiek heel lekker, maar in de praktijk moet ik het eerste scenario nog zien waarbij het leger probleemloos politietaken op zich kan nemen. Soldaten worden opgeleid voor de landsverdediging en rampenbestrijding. Ze worden klaargestoomd om snel en effectief in te kunnen grijpen in niet-civiele conflicten. Respect voor de wet en voor burgerrechten is (in ieder geval in Mexico) minder belangrijk dat het verdedigen van het landsbelang en gehoorzaamheid in de militaire pikorde.

In tijden van oorlog dank je als burgers deze ijzervreters op je knieën dat ze voor je land vechten, maar in een criminaliteitsgolf ligt dat anders. Criminaliteitsbestrijding is een kwestie van hard maar rechtvaardig optreden in de geest van de wet, en daarvoor wordt bij uitstek de politie opgeleid, niet het leger. Gevolg: duizenden klachten over marteling, ontvoeringen en zelfs executies door het leger. Intern onderzoek naar wangedrag door militairen wordt bovendien niet door de civiele rechtbank behandeld, maar door het leger zelf. Zie pikorde en gebrek aan respect voor burgerrechter: all is fair in (love and) war, maar dit is geen oorlog. Dit is een criminaliteitsgolf. Een civiele kwestie, die door een civiel instituut (de politie) moet worden bestreden.

Foto: Quinn Dombrowski (cc)

Minimumloon en Basisinkomen

Ik was vorige week in de Verenigde Staten op een van de grote politicologenconferenties in Chicago. Ik was samen met een sociaal-democratische collega. In een restaurant wees hij ons er fijntjes op dat we een redelijke fooi moesten geven, omdat de lonen in de Verenigde Staten er niet op waren ingesteld dat mensen er van konden leven. Ik moest daarbij terug denken aan een uitspraak van Kees Vendrik bij de GroenLinks academie. Dat wij als GroenLinks ons moesten orienteren op Amerikaans arbeidsmarktbeleid. Terwijl ik een paar dollar neer legde voor de serveerster, rees de vraag waarom. Wil je dat mensen van fooi moeten leven?

De centrale tegenstelling tussen de Amerikaanse en de Europese arbeidsmarkt is dat er in Europa veel zwaardere regulering is. Het voornaamste middel daarvan is het minimumloon. Het minimumloon verzekert dat iedereen die werkt daarvan kan leven. Working poor mogen niet bestaan: werkgevers moeten werknemers in hun onderhoud voorzien. In Amerika ligt het minimumloon veel lager: mensen moeten soms verschillende banen naast elkaar hebben om te kunnen overleven. Dat klinkt niet als een goed systeem: maar in Amerika is er veel meer werk met name voor mensen met een lage opleiding. Waar in Nederland veel diensten zijn overgenomen door ICT, zijn er in de VS nog hordes klaar-overs, bediend personeel en wegwijzende service-personeel. Omdat arbeid niet artificieel duur wordt gehouden, is er meer werkgelegenheid. Het Nederlandse stelsel houdt zo mensen van de arbeidsmarkt. Voor sommige diensten willen we gewoon niet het minimumloon betalen, en andere mensen zijn ‘onrendabel’ ze brengen het minimumloon niet op.

Ik denk hierbij aan mensen die we nu veroordelen tot de WIA of de WAJONG, omdat ze maar beperkt aan het werk kunnen. En aan de granieten bestanden van onbemiddelbare onrendabelen met bijstand. Maar denk ook aan jongeren die zonder een diploma zijn uitgevallen en geen werkervaring hebben: omdat het zo lastig is om toe te treden tot de arbeidsmarkt sluizen we deze mensen nu door gedwongen leer/werk trajecten. De notie is dat deze mensen moeten worden aangepast aan de arbeidsmarkt, in plaats van dat we de arbeidsmarkt zo maken dat deze mensen er hun plek kunnen vinden. Als arbeidskosten lager liggen, dan hoeft niet iedere werknemer perfect te zijn.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Universaliteit, Liberalisme en Moraliteit

Ik vind het belangrijk om moreel te handelen. Ik probeer de keuzes die ik maak in mijn persoonlijke leven, waar het gaat om bijvoorbeeld kleding, eten, transport en energie te laten leiden door morele overwegingen: ik wil niet verantwoordelijk zijn voor het lijden van mensen en dieren, of voor de vervuiling van de Aarde.

Binnen de ethiek bestaan er twee grote scholen: de een legt de nadruk op het na leven van regels en de ander op het nastreven van geluk. Ik ben zeker georienteerd naar het eerste. Ik geloof dat moraliteit schuilt in een leven gebaseerd op principes. Deze traditie, waarvan Kant de belangrijkste exponent is, legt de nadruk op de vraag of de principes waar je je aan houdt universialiseerbare wetten zouden kunnen zijn: dat is als iedereen zo zou handelen, wat zou er dan gebeuren? Met name op groene thema’s is het duidelijk dat als alle mensen zich niet houden aan de regels die ik probeer na te leven (geen auto, geen vlees, groene energie, geen leer), het voortbestaan van de wereld zelf in groot gevaar is.

Hierin schuilt echter een probleem: voor zover er filosofische morele scholen bestaan, leggen deze allemaal een grote nadruk op universaliteit: iedereen moet je regels kunnen na leven of met je handelingen moet je het geluk van allen vergroten. Deze scholen hebben universele pretentie: ze zijn gebaseerd op het idee dat iedereen zich aan deze morele principes zou moeten houden. Dat is een probleem voor mijn politieke liberalisme. Mijn conceptie van rechtvaardigheid is gebaseerd op een notie van morele aporie: we weten niet wat het beste leven voor iedereen is, en daarom moet de overheid neutraal zijn ten opzichte van ideeeuml;n van het goede leven. Maar ik weet heel goed wat het beste is. Ik kies namelijk voor mijn eigen ethiek, niet omdat het nou zo goed past bij mijn voorkeuren, maar omdat dit regels zijn waar iedereen zich aan zou moeten kunnen houden. Ik vind het moreel onjuist om dieren te doden. En eigenlijk vind ik dat iedereen dat zou vinden.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

De donkere kant van vrijheid

Op de lezingencyclus ‘Weet de overheid wat goed voor ons is?’ van het Wetenschappelijk Bureau GroenLinks volgt dit najaar een boek over libertair paternalisme, een politiek-filosofische stroming die paternalisme en vrijheid probeert te verenigen. Daarin wil het Bureau dein de cyclus opgedane ideeën over vrijzinnig paternalisme verder uitwerken. Dick Pels: ‘Je moet ook de donkere kant van de vrijheid onderzoeken en de grenzen aan de vrijheid formuleren. Wat is het GroenLinkse idee van het goede leven?’

Kan GroenLinks haar groene en sociale doelen bereiken zonder de vrijheid van burgers te beperken? Deze centrale vraag werd tijdens de lezingen door de verschillende sprekers uitgewerkt. Uitgangspunt was het concept Nudge van de Amerikaanse wetenschappers Thaler en Sunstein. Een nudge is een manier om mensen te stimuleren de juiste keuze te maken, zonder daarbij dwang te gebruiken. De manier waarop een keuze gepresenteerd wordt, kan de uitkomsten van besluitvorming sterk beïnvloeden.Bijvoorbeeld: als we van een “nee, tenzij”, naar een “ja, tenzij”stelsel van orgaandonatie gaan, dan wordt het aantal orgaandonoren sterk vergroot, zonder dat mensen gedwongen worden om hun organen te doneren.

Optreden
Bij de eerste bijeenkomst was Joel Anderson kritisch over deze benadering: ‘Het is het perspectief van de expert die weet wat goed voor mensen is. Er is echter heel weinig aandacht voorde vraag hoe de experts beteugeld kunnen worden. Waar ligt de grens tussen nudges en bemoeizucht?’ Ook Klaas van Egmond wees nudges resoluut af in zijn betoog over milieu en moralisme: deze waren in zijn ogen niet effectief om de grote milieuproblemen op te lossen. Daarvoor was in zijn ogen een sterke overheid nodig die met consistente hand beleid oplegt: niks geen balans tussen vrijheid en moralisme, gewoon optreden.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Vorige Volgende