Niet in de keuken, maar wel in de bediening. NSC, de PVV en rechtsstatelijke principes

column van Dr. Simon Otjes, eerder verschenen bij het Montesquieu Instituut. De centrale vraag in deze formatie is of de PVV rechtsstatelijke principes voldoende onderschrijft. Met name NSC had hierover grote twijfels. Via het rapport van informateur Plasterk laat de NSC-fractie weten: “Gelet op uitspraken in het verleden en standpunten in het verkiezingsprogramma van de PVV, is en blijft de rechtsstatelijke afstand [tussen het NSC en de PVV, SO] te groot voor deelname [van het NSC, SO] aan een meerderheidskabinet of een minderheidskabinet. De fractie is bereid om gedoogsteun te verlenen aan een minderheidskabinet [van PVV, BBB en VVD, SO]. In deze positie zit een grote tegenstrijdigheid. Dit is alsof je niet in een keuken met een kok wil samenwerken omdat je vreest dat hij gif in het eten gooit, maar tegelijkertijd wél in het restaurant dat eten wil serveren. Stel: je bent van mening dat de PVV te weinig op heeft met de rechtsstaat. Als je dat vindt, dat moet je niet willen dat de PVV bewindspersonen levert. Bewindspersonen hebben immers een hoge mate van autonomie om hun ambtenaren aan te sturen. Een recent verhaal van de NRC laat zien hoe minister Yesilgöz een apart team inzette om maatregelen te nemen tegen potentieel overlastgevende asielzoekers. Deze maatregelen zijn volgens Joep Lindeman, universitair hoofddocent strafrecht aan de Universiteit Utrecht, “rechtsstatelijk dubieus”. Het NSC geeft aan wél bewindspersonen van de PVV te willen gedogen. Deze bewindspersonen kunnen vervolgens buiten het oog van het parlement, de pers en het publiek maatregelen nemen die rechtsstatelijk dubieus zijn. Dat wil zeggen: wie bang is dat de kok het eten vergiftigt, zou die kok uit de keuken moeten weren. Stel nu dat je van mening bent dat de PVV op rechtsstatelijk vlak niet te vertrouwen is, maar dat de kabinetsdeelname van de PVV ook niet tegen te houden is. In dat geval is het logisch om juist wél bewindspersonen te leveren. Ministers en staatssecretarissen hebben een groot informatievoorsprong op andere actoren zoals de pers en het parlement. Daarom is het logisch om dat wanneer partij A partij B niet vertrouwt partij A juist bewindspersonen levert waar partij B ook bewinderspersonen levert. Deze bewindspersonen kunnen dan als een waakhond toezicht houden. In dit geval: Als een PVV-bewindspersoon over de schreef dreigt te gaan, dan kan zo’n waakhond blaffen om rechtsstatelijk dubieuze maatregelen te voorkomen. Wie bang is dat een kok de soep vergiftigt, zou naast die kok in de keuken moeten staan om te kijken wat hij in de pan gooit. Het NSC doet dat niet. Ze laten de informateur wel opschrijven dat “rechtsstatelijke houding en gedrag ook van groot belang zijn voor de bewindspersonen.” Maar deze woorden zijn hol als het NSC zelf net aangeeft dat het geen vertrouwen heeft in de rechtsstatelijke houding van de PVV en de mogelijkheid om echt controle uit te oefenen over het gedrag van PVV-bewindspersonen opgeeft.

Foto: AJC1 (cc)

Ruimere bevoegdheden voor de AIVD

OPINIE - Privacy First noemt het een draconisch wetsvoorstel, de aanpassing van de Wet op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten die het kabinet gisteren heeft ingediend. Het wetsvoorstel vormt een acute bedreiging voor de privacy van iedere Nederlander, volgens deze privacy-waakhond, vanwege de mogelijkheid die de AIVD krijgt om massale internettaps uit te voeren of zoals het ook wel wordt genoemd, een sleepnet uit te werpen over al het internetverkeer. “Met de invoering van de sleepnetbevoegdheid,” schrijft David Korteweg van Bits of Freedom, “kunnen de geheime diensten straks alle communicatie van grote groepen onschuldige mensen – zoals alle appjes vanuit een bepaalde stad – in bulk verzamelen en vervolgens gaan analyseren.” Ze mogen de data drie jaar opslaan.

Voordat de gemoderniseerde bevoegdheden worden ingezet, is toestemming van de minister en een onafhankelijke commissie met rechterlijke en technische achtergrond nodig, de zogeheten Toetsingscommissie Inzet Bevoegdheden (TIB), staat in het persbericht van minister Plasterk. De minister verdedigt zijn plannen met termen als ‘modernisering’, die noodzakelijk zijn vanwege technologische ontwikkelingen, en benadrukt de onafhankelijkheid van de toetsing. Ook de CIVD, de commissie die achteraf het handelen van de AIVD toetst wordt versterkt en gaat fungeren als klachtencommissie.


De noodzaak van de nieuwe maatregelen die terroristische aanslagen moeten voorkomen is omstreden. Bits of Freedom:  “Na vrijwel iedere aanslag die de afgelopen jaren in Europa is gepleegd, blijkt achteraf dat de geheime diensten of opsporingsinstanties de aanslagplegers al in het vizier hadden of dat er al informatie over hen voorhanden was. Bits of Freedom roept daarom het kabinet op om te investeren in het benodigde mensenwerk en verbetering van de samenwerking binnen en tussen de diensten. Dit zal daadwerkelijk de slagvaardigheid van de diensten verbeteren, zonder dat de hooiberg aan data vergroot wordt met informatie over onschuldige burgers”.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Plasterk bungelt aan zijden draadje? UPDATE: Plasterk wist dat verklaring NSA hypothese was

NIEUWS - UPDATE 7/2/2014 13:39: NRC bericht dat Plasterk wist dat de verklaring die hij gaf een hypothese was.

Voorlopig stilzwijgen na topoverleg over Plasterk en Hennis.

In Den Haag is opnieuw topoverleg geweest tussen de bewindslieden van VVD en PvdA over de uitspraken van de ministers van Defensie en Binnenlandse Zaken over de veiligheidsdiensten. Dat bevestigen Haagse bronnen.
(…..)
Er werd in de wandelgangen zelfs gesproken over een Kamerdebat nog vanavond, om de minister en de AIVD niet  te lang te laten ‘bungelen’.

Foto: European Council (cc)

Ook Rutte is verantwoordelijk voor wet over referendum

De uitspraak van premier Rutte dat hij totaal (in drievoud) tegen een referendum is over multilatere overeenkomsten, is politiek interessant. Het ontslaat hem niet van zijn medeverantwoordelijkheid voor de wet die dat regelt.

Wetgeving komt overeenkomstig artikel 81 van de Grondwet tot stand in gezamenlijkheid van regering en Staten-Generaal. Wie daartoe het initiatief nam, kabinet of Tweede Kamerlid, is daarbij niet relevant. Ieder door de Staten-Generaal aangenomen wetsvoorstel, moet worden bekrachtigd door de (onder ministeriële verantwoordelijkheid vallende) Koning.

Artikel 2.a4 van het Reglement van Orde bepaalt dat de ministerraad besluit over het wel of niet bekrachtigen. Dat reglement vordert verder eenheid van beleid. Het kan niet zo zijn, dat een minister zegt: ik heb ingestemd, maar eigenlijk was ik tegen. Wie als minister vindt dat bekrachtiging tot een ‘rampzalige’ wet leidt en voor die opvatting geen meerderheid in de ministerraad krijgt, moet kiezen: aftreden of daarvoor de verantwoordelijkheid nemen. Je kan dan niet naar ‘collega’s’ of andere partijen als de eigenlijk verantwoordelijken wijzen.

Als de premier het echt zo’n slechte wet vindt, had hij zich sterk moeten maken voor het voorkomen daarvan. Tijdens de parlementaire behandeling had minister Plasterk zich daartegen dan moeten uitspreken. De minister zei bij de behandeling in de Eerste Kamer in april 2014 echter:

Foto: cc Flickr Robert Scoble’s photostream Iphone - bewerking

Experimentenwet gemeenten

COLUMN - Op Overheid.nl staat een consultatieversie van een experimentenwet. Ik ben erg voor deze vorm van directe democratie, maar ik raad iedereen aan eens te proberen op zo’n consultatie te reageren. Ik heb inmiddels een bloeddruk waarbij Jan Roos en Thierry Baudet mild puffende oude mannetjes lijken. Ik mag wel reageren, maar in slechts 2500 lettertekens. Het systeem vertelt mij dat pas achteraf, maar hoeveel letters ik teveel heb, kan ik niet achterhalen.

Ik meld eerst maar wat ik schreef, want mijn inzending is mislukt. De inspraak voor het volk is door twee reageerders benut: lang leve de consultatie van de burgers!

Experimentenwet voor gemeenten

De experimentenwet is niet echt begrijpelijk, de toelichting verheldert nauwelijks, het resultaat is onbenullig. Dat is een stevig oordeel, dat ik hieronder toelicht.

In de brief van Plasterk aan het parlement wordt gesproken over “de behoefte aan experimenteerruimte”. Maar wat dat is, waar dat uit blijkt, wat een oplossing zou zijn, wordt niet consistent beredeneerd.

Het gaat om afwijken van wettelijke bepalingen om maatschappelijke opgaven beter aan te kunnen pakken, kwaliteit te verbeteren, zo legt hij ons uit. Vreemd, een wetgever die zijn wetten hinderlijk vindt. Je zou zeggen: als de wet daarvoor een hindernis is, zou het misschien slimmer zijn die wet en zijn ontstaan te evalueren.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Foto: Michelangelo Carrieri (cc)

Kanttekeningen bij het ‘lek-onderzoek CIVD’

ANALYSE - Bij het onderzoek naar de mogelijke schending van de geheimhouding van het besprokene in de Commissie voor de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten (CIVD) zijn de nodige kanttekeningen te maken.

Het College van procureurs-generaal heeft geconcludeerd dat schending van de geheimhoudingsplicht en het verspreiden van vertrouwelijke informatie een ambtsmisdrijf is, waarvoor onderzocht moet worden of strafrechtelijke vervolging geboden is. Het is de vraag hoe zich dat verhoudt met artikel 145 van het reglement van orde van de Kamer. Dat artikel bevat immers een heldere regeling over het bestraffen van Kamerleden voor schending van geheimhouding.

Waarom zou de Tweede Kamer daarvoor een procedure in het reglement van orde hebben als kennelijk een dergelijke schending per definitie een ambtsmisdrijf is, waarvoor een wettelijke procedure geldt? Zijn er wellicht twee soorten schendingen van de vertrouwelijkheid?

Het College van pg’s gaat er verder vanuit dat alles wat in de CIVD wordt besproken geheim is. Vraag is echter of dat zo zeker is. In 1992 werd in een verslag over de werkzaamheden van de CIVD gesteld dat er een onderscheid bestaat tussen operationele gegevens en het algemene beleid met betrekking tot de diensten. In een openbaar overleg kunnen geen operationele gegevens aan de orde komen, maar het algemene beleid kan heel goed in het openbaar worden besproken. Bij eventuele schending van vertrouwelijkheid had dus eerst dienen te worden vastgesteld of het ging om operationele gegevens.

Foto: copyright ok. Gecheckt 24-09-2022

Politiek begrijpt eigen Grondwet niet

Minister Plasterk laat de Grondwet in het Arabisch vertalen en uitdelen aan asielzoekers. Dat was een ideetje van Peter Oskam, van het CDA, de partij die het vluchtelingenverdrag wil opzeggen omdat ze van vluchtelingen tweederangs burgers wil kunnen maken. De heren politici zouden er goed aan doen die Grondwet zelf eens te lezen, meent Gastblogger Bas Thijs, alias “Grutjes”. Dit stuk verscheen eerder onder zijn eigen blog.

Het ideetje van Peter Oskam

Peter Oskam, Tweede Kamerlid voor het CDA, zocht begin oktober de media op met een groots plan. De Nederlandse Grondwet, zo zei Peter, moet vertaald worden naar het Perzisch, Arabisch en Tigrinya (Eritrea), en uitgedeeld worden aan elke asielzoeker.
Hij wilde daarmee iets te doen aan de vechtpartijen en etnische onlusten in asielzoekerscentra.

Peter Oskam telegrofJe zou kunnen denken dat die eerder iets te maken hebben met het continue verhuizen van mensen, de langdurige onzekerheid en de absolute nutteloosheid waar asielzoekers in gevangen worden gehouden, aangezien ze van Peter en consorten niet mogen werken, leren of vrijwilligerswerk mogen doen.
Maar nee, volgens Peter komt het doordat ze de Grondwet niet kennen.

En stellig dat hij is! Bravoure dat hij heeft!
Volgens Oskam is het uitdelen van een vertaald exemplaar van de Grondwet ’een sterk signaal’. „Dit zijn onze regels. Staan die je niet aan, dan is hier geen plek voor je.”

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

Politiek Kwartier | Kabinet Stiekem

COLUMN - Officieel heet dit kabinet Rutte-Asscher, in de volksmond Rutte II. Kabinet Stiekem dekt de lading beter.

Onder het motto ‘Openbaar tenzij’ gaat de overheid informatie actiever openbaar maken. Hoe dat ‘tenzij’ in zijn werk gaat hebben we de laatste weken mogen ervaren.

Een staatssecretaris vertrekt omdat hij problemen bij de Belastingdienst verzwijgt, een ander mag blijven ondanks het achterhouden van rapporten over ProRail en ontgassing door binnenvaartschepen. De minister die in eerste instantie verzwijgt dat miljoenen telefoontjes zijn onderschept, zal wel in functie mogen blijven omdat hij wegens de staatsveiligheid geen volledige openbaarheid hoeft te betrachten.

De case Weekers bewijst dat tamelijk lang onvolledige informatie kan worden verstrekt of achter gehouden. Die tactiek heeft niet het eeuwige leven. Na de toeslagenfraude door Bulgaren en het onvolledig informeren van de Kamer over de oldtimerregeling, was nu de maat vol. Drie keer is scheepsrecht.

Staatssecretaris Mansveld moet nu, na de ProRail-kwestie en de ontgassing door binnenvaartschepen, geen enkel stukje informatie meer onder de pet houden, anders is ze het volgende slachtoffer van de stiekeme cultuur van dit kabinet.

Minister Plasterk heeft ook moeite met het verstrekken van juiste gegevens. Hij beweerde vorig jaar dat er draagvlak ‘van onderop’ is voor de fusie van de provincies Flevoland, Utrecht en Noord-Holland. Flevoland ontkende dat ten stelligste . Een lijst van topverdieners moest hij corrigeren nadat RTL Nieuws hem daar op wees. Over de bezuinigingen op de AIVD onthield hij de Tweede Kamer de gevraagde informatie. Een kwetsbare minister dus.

Foto: copyright ok. Gecheckt 10-02-2022

Politiek Kwartier | Superplannen voor supergemeenten

COLUMN - Deze week keert ook Klokwerk zich tegen het idee van de supergemeenten.

Als er toch één minister is met een hoofdpijndossier, dan is het Ronald Plasterk wel. In een jaar tijd heel Nederland opnieuw inrichten: Ronald mag het doen. En een mooie start maakt hij daarbij niet. Vooral toen het kabinet aankondigde dat de ideale gemeente niet kleiner zou moeten zijn dan 100.000 mensen bleek het huis te klein – in plaats van dus de gemeenten.

Op zich heeft die massale verontwaardiging wel iets vreemds. Onlangs werden onder vol gejuich immers de deelraden nog weggestemd. Breed was men het erover eens dat zo’n bestuurlijke laag maar onnodig is. Maar de deelraden van Amsterdam gaan over gemiddeld 160.000 mensen. Dat is vier keer zoveel inwoners als in de gemiddelde Nederlandse gemeente nu.

Hypocriet als de verontwaardiging dus mag zijn, op gemeenten van honderdduizend tot een miljoen inwoners zitten er niet veel te wachten. Logisch, in de gemeenten spelen namelijk ook discussies over bijvoorbeeld de inrichting van een straat. Als dit soort discussies voortaan door grote superorganen moeten worden afgehamerd zie ik de politiek er niet beter op functioneren. Dichterbij de burger komt de politiek daarmee niet. Integendeel. En paradoxaal genoeg was dat juist de reden voor de herindeling.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: Shirley de Jong (cc)

Rechtbank Amsterdam laat studenten in de kou staan

ANALYSE - Studenten rechtsgeleerdheid proberen via de civiele rechter het verhoogde collegegeld voor een tweede master van de baan te krijgen, terwijl minister Plasterk met andere zaken bezig is.

Terwijl minister Plasterk zich vastbijt in de gekozen burgemeester, proberen studenten zich van de erfenis van zijn vorige ministerschap te ontdoen: het idee om voor een master rechtsgeleerdheid als tweede studie geen 1500 maar een dikke 10.000 euro in rekening te brengen. Daartoe hebben de studenten een stichting opgericht en de universiteiten voor de civiele rechter gedaagd. Al eerder probeerden de universiteiten van de procedure af te komen met een beroep op het risico van dubbele procedures. Iedere individuele student kan namelijk bij het College van Beroep voor het Hoger Onderwijs (CBHO) terecht als hij bezwaar heeft tegen het collegegeld dat hij moet betalen. Als elders een met voldoende waarborgen omklede rechtsgang open staat, dan is de civiele rechter niet snel geneigd ook een loket te openen.

In eerste instantie vond de rechtbank dat onvoldoende vaststond dat het CBHO ook echt naar de argumenten van de studenten zou kijken. Maar nu is de rechtbank daar dan kennelijk toch van overtuigd geraakt. Weliswaar kan de vaststelling van de hoogte van het collegegeld niet rechtstreeks worden voorgelegd aan het CBHO (het is immers een algemeen verbindend voorschrift), maar het CBHO kan zich er wel indirect over uitlaten. Technisch heet dat “exceptieve toetsing.” Via een uitvoeringsbesluit gaat het toch over de verbindendheid van de regeling waar het uitvoeringsbesluit op is gebaseerd.

Volgende