Politiek Kwartier | Kabinet Stiekem

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022
Serie: , Dossier:

COLUMN - Officieel heet dit kabinet Rutte-Asscher, in de volksmond Rutte II. Kabinet Stiekem dekt de lading beter.

Onder het motto ‘Openbaar tenzij’ gaat de overheid informatie actiever openbaar maken. Hoe dat ‘tenzij’ in zijn werk gaat hebben we de laatste weken mogen ervaren.

Een staatssecretaris vertrekt omdat hij problemen bij de Belastingdienst verzwijgt, een ander mag blijven ondanks het achterhouden van rapporten over ProRail en ontgassing door binnenvaartschepen. De minister die in eerste instantie verzwijgt dat miljoenen telefoontjes zijn onderschept, zal wel in functie mogen blijven omdat hij wegens de staatsveiligheid geen volledige openbaarheid hoeft te betrachten.

De case Weekers bewijst dat tamelijk lang onvolledige informatie kan worden verstrekt of achter gehouden. Die tactiek heeft niet het eeuwige leven. Na de toeslagenfraude door Bulgaren en het onvolledig informeren van de Kamer over de oldtimerregeling, was nu de maat vol. Drie keer is scheepsrecht.

Staatssecretaris Mansveld moet nu, na de ProRail-kwestie en de ontgassing door binnenvaartschepen, geen enkel stukje informatie meer onder de pet houden, anders is ze het volgende slachtoffer van de stiekeme cultuur van dit kabinet.

Minister Plasterk heeft ook moeite met het verstrekken van juiste gegevens. Hij beweerde vorig jaar dat er draagvlak ‘van onderop’ is voor de fusie van de provincies Flevoland, Utrecht en Noord-Holland. Flevoland ontkende dat ten stelligste . Een lijst van topverdieners moest hij corrigeren nadat RTL Nieuws hem daar op wees. Over de bezuinigingen op de AIVD onthield hij de Tweede Kamer de gevraagde informatie. Een kwetsbare minister dus.

En wat doet de leader of the pack? ‘In de drie jaar dat Rutte er nu zit, heeft hij al in veel varianten zijn mond gehouden,’ schreef Publiekrecht en Politiek in september vorig jaar, naar aanleiding van de steeds schaarser wordende informatie die de minister-president op de wekelijkse persconferenties na de ministerraad verstrekt.

Dat is sindsdien niet beter geworden. ‘De ministerraad levert steeds minder staatsrechtelijk interessant nieuws op,’ aldus Publiekrecht en Politiek op 31 januari. Dat geldt ook voor het wekelijkse “Gesprek met de minister-president, niet meer dan een herhalingsexercitie van de persconferentie.

Waarom zo stiekem gedaan? Misschien denkt het kabinet dat volk en vaderland minder morren als ze zo min mogelijk weten. Er moeten immers ambities worden gescoord waar lang niet iedereen het mee eens is. Een ander optie is dat het geen bewuste strategie is, maar dat het kabinet en haar ambtenarenapparaat zo langzamerhand onder de werkstress bezwijkt.

Op de persconferentie van 24 januari vroeg een journalist, gebaseerd op geluiden uit het ambtenarenapparaat, of Rutte de indruk had dat zijn ploeg overspannen raakte. Nee, zei Rutte, iedereen werkt hard, maar met mate.

Met mate. En als dat dan tot fouten leidt, krijgen de ambtenaren de schuld. Dat deed Weekers, dat deed Mansveld en Rutte schoffeerde op genoemde persconferentie zijn hardwerkende bedienden met een ‘het zijn allemaal van die anonieme ambtenaren, het zal wel.’

Een gevaarlijke attitude, want wie weet houden ambtenaren informatie achter, in de hoop dat hun minister of staatssecretaris onderuit gaat. Hoe dan ook, een kabinet dat bewust kiest voor achterhouden van informatie of de ambtenaren niet onder controle heeft, kan beter het voorbeeld van Weekers volgen en ‘de eer aan zichzelf houden.’

Klokwerk zit twee weken op een subtropisch eiland, maar P.J. Cokema neemt de politieke honneurs voor hem waar.

Reacties (6)

#1 Daan van der Keur

Ik vind Ronald Plasterk een behoorlijk zielig geval. Wie de documentaire over deze man (toen nog als onderzoeker op het Hubrecht-Instituut) gezien heeft snapt waarom deze narcistische net-niet-nobelprijs-winnaar vanwege deze psychische afwijking persé met zijn kop in Nieuwsuur moest verschijnen ondanks de vele waarschuwingen om dat niet te doen. Ik vind de ongelofelijk domme uitglijder van deze man dan ook volledig te wijten aan zijn narcistische persoonlijkheid.

  • Volgende discussie
#2 Stronkknoppel

Toch best ironisch dat een luie student geschiedenis diezelfde geschiedenis in zal gaan als wellicht de miserabelste premier van Nederland.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#3 Olav

@2: Ik ben ook niet te spreken over Rutte, maar ik ben tegelijk ook zijn voorganger nog niet vergeten. De “miserabelste premier van Nederland”? Het zal er om hangen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#4 P.J. Cokema

@3: We hadden hier ooit “welke MP is de beste crisismanager“. De “miserabelste” kan natuurlijk ook, hoewel dat wat erg negatief is en hier niet on-topic.

Ruttes voorgangers werd ook regelmatig verweten veel te praten maar niets te zeggen. Zijn laatste kabinet viel, mede naar aanleiding van het achterhouden van informatie. Bovendien hield-ie dat erg lang stug vol.
Als Plasterk dinsdag “schuld bekent” is de kous daarmee wel af, denk ik.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#5 G. de Vader

Dat van die oldtimerregeling is niet waar. Dat zegt hooguit een lobbyist. Weekers zou volgens de lobbyist niet gemeld hebben dat de import van oldtimers in 2012 en het eerste kwartaal van 2013 spectaculair is gedaald en is omgeslagen in een forse uitvoer.

Ten eerste is onvolledig niet hetzelfde als verkeerd informeren.
Ten tweede wordt er door de lobbyist een conclusie getrokken (het is dus onjuist dat het aantal oldtimers de afgelopen jaren substantieel is toegenomen) alleen op basis van de cijfers van 2012. Zou hij de cijfers van de jaren ervoor erbij trekken, dan klopt zijn conclusie niet meer.
En zo zijn er nog meer gaten te schieten in de flauwekul van de lobbyist.

Het gaat me wat ver om dat dan nu voor waarheid te nemen. Verder heb ik niet de indruk dat dit kabinet nu zoveel ‘stiekemer’ is dan haar voorgangers. Integendeel. Neem Bruin 1. Daar kun je een boek over vol schrijven. Hoe daar een partij stiekem werd gedaan over de invloed van Geert Wilders binnen het kabinet. Over de achterkamertjes van het CDA, met Maxime en die twee ‘principiëlen’. Over een dealtje met het Zeeuwse Statenlid Robesin. Over Kunduz. Over de zakelijke belangen van Henk Bleeker en Edith Schippers. Over toezeggingen aan de VS over de JSF. Over het verkwanselen van de soevereiniteit aan Brussel. Over noodpakketten aan ‘Griekenland’, die terugkomen mét rente.

Dus ik heb het gevoel dat er een beetje naar een conclusie toe is geschreven.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#6 P.J. Cokema

@5: “Dus ik heb het gevoel dat er een beetje naar een conclusie toe is geschreven”

Ah, dan ben ik geschikt om naar de eerstvolgende vacature bij het kabinet te solliciteren ;-)

  • Vorige discussie