Kan de verspreiding van de eurocrisis worden gestopt?

Een bijdrage van Philip Whyte, senior research fellow at the Centre for European Reform. Ever since the EU and the IMF ‘bailed out’ Greece in May last year, the eurozone has fought a desperate rear-guard battle to stem contagion to other countries – with little success. Ireland and Portugal have since been bailed out, and Cyprus could be next. The most disquieting development, however, has been incipient contagion to larger economies like Spain and Italy. Unless this contagion is arrested, the eurozone could face a potentially terminal crisis. For the past year, the Spanish government has been battling valiantly to persuade financial markets that it will not be the next domino in the chain. But the change in sentiment towards Italy has been more recent – and is perhaps more alarming. What explains it?

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol
Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Europa op weg naar gezamenlijke staatsschuld

, door

Een bijdrage van Jan Werts van het Montesquieu Instituut.

Nederland moet accepteren dat Europa opschuift naar gezamenlijk af te lossen staatsschulden. Tegelijk is het beschikbare instrumentarium reddingsmiddelen flink verruimd. Ondanks nieuwe megagrote steun aan Griekenland blijft de houdbaarheid van de euro onzeker. Duitsland en Nederland kregen voor elkaar dat de banken voortaan meebetalen. Onder druk van de speculanten is tijdens de speciale Eurotop van 21 juli een crisis afgewend.

Griekenland niet gered

Er komt een tweede reddingsplan voor Griekenland van totaal circa 215 miljard euro tot 2020. Over onderdelen van dat onvoorstelbaar grote bedrag wordt nog tussen belanghebbenden gesteggeld. Vast staat dat tot 2014 via EU (eurzone) en IMF 109 miljard beschikbaar komt voor o.a. herfinanciering van Griekse schulden en schuldkwijtschelding

De private sector (banken, pensioenfondsen, verzekeraars) levert tot 2014 circa 50 miljard. In totaal dragen de particuliere financiers tot 2020 106 miljard bij. Verder is voor Griekenland nog 45 miljard beschikbaar uit het vorige hulppakket dat 110 miljard euro beliep. Tenslotte maakt Athene zelf 50 miljard vrij uit de verkoop van staatsbezit. Je kunt samengevat zeggen dat Griekenland zeker tien jaar aan het infuus blijft hangen.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Mededeling

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Quote du Jour

Quote du Jour | Italiaanse schulden bepalen lot euro

, door

“Italy’s per-capita GDP growth was 5.4% in the 1950s, 5.1% in the 1960s, 3.1% in the 1970s, 2.2% in the 1980s and 1.4% in the 1990s. A rough-and-ready extrapolation of this decade-long continued slowdown would lead to expect no more than 0.5% in the 2000s.” (EconPapers, via)

De Italiaanse econoom Francesco Daveri voorspelde een lage economische groei voor Italië in het eerste decennium van de 21ste eeuw. Hij deed deze voorspelling in 2006 op basis van een trend in historische cijfers. Uiteindelijk zat hij er niet ver naast: de Italiaanse economie groeide de laatste tien jaar slechts 0,6%. Maar nu het tweede decennium: weet Italië deze neerwaartse trend van de afgelopen decennia om te buigen? Standard & Poor’s Ratings heeft er voorlopig geen vertrouwen in en stelde haar verwachting van de Italiaanse kredietwaardigheid gisteren naar beneden bij. Zonder economische groei kan Italië de rente over haar staatsschuld niet betalen. Een schuld die voor een belangrijk deel in handen is van buitenlandse banken, velen malen groter is dan die van Spanje en waarbij de Griekse staatsschuld een olijvenpit lijkt. Daarom is niet Spanje maar Italië ‘de olifant in de euro kamer’. Als het Italië de komende maanden niet lukt de essentiële groei te realiseren dan zijn in de eurozone de rapen gaar.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Reddingspakket euro onder handbereik

, door

Een bijdrage van Jan Werts van het Montesquieu Instituut.

De staatshoofden en regeringsleiders lanceren morgen een compleet reddingspakket  voor de euro. Kanselier Merkel moet als drijvende kracht verdubbeling accepteren van het noodfonds voor de zwakke landen tot 500 miljard euro.

De lastenverdeling daarvan over de eurolanden wordt nog een pijnlijke operatie. De angst dat Griekenland onder zijn reuzenschulden zal bezwijken spookt de politieke leiders door het hoofd.

Voor het eerst in de geschiedenis van de Europese Raad vergaderde dit hoge gezelschap op 11 maart in Brussel zelfs twee keer. Eerst in volledige samenstelling met de kwestie Libië als hoofdmenu. Vervolgens tot diep in de nacht met soms heftige woordenwisselingen tussen de leiders van de 17 eurolanden.

Verdubbeling noodfonds euro

Vorig jaar creëerde de Europese Raad de tijdelijke Europese Financiële Stabiliteits Faciliteit (EFSF) teneinde het noodlijdende Griekenland te hulp te komen. In totaal gaat het om 440 miljard aan garanties afkomstig van de landen met de euro. Inmiddels heeft Griekenland 110 miljard opgenomen en Ierland 67,5 miljard, terwijl Portugal en later wellicht Spanje en andere zwakke landen zullen volgen.

Het EFSF, in de media noodfonds genoemd en gevestigd in Luxemburg, moet tegenover de financiële wereld geloofwaardig blijven. Daarom kan het EFSF ondanks een capaciteit van 440 miljard toch hoogstens tot 250 miljard garanderen. De eurolanden, Duitsland en Frankrijk voorop, willen aantonen dat zij de euro tot de laatste snik zullen verdedigen. Dit is eigen belang.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Dank je wel Griekenland, Portugal en Ierland

, door

Een gastbijdrage van Eksteroog, het stuk is ook op zijn site te lezen.

De rente op de Portugese staatsobligaties stijgt weer, een teken dat de financiële wereld niet gerust is over de kredietwaardigheid van Portugal. Ik moest daarom denken aan de volgende opmerking van minister De Jager in een interview afgelopen vrijdag in NRC:

“Laten we niet vergeten dat Europa heel veel voordelen brengt. Denk alleen al aan het feit dat zwakkere landen in de eurogroep niet meer kunnen devalueren. Dat betekent dat hun export zoals vroeger niet steeds goedkoper wordt en dat is voor onze exportpositie belangrijk. Wij profiteren daar enorm van. Wij exporteren meer naar Spanje, Italië, Portugal en Griekenland dan opgeteld naar de VS, China en India.”

Minister De Jager zegt dus dat de voordelen van de euro voor Nederland veel minder waren geweest als deze landen niet het beleid gevoerd hadden dat zij gevoerd hebben. Dankzij dat beleid heeft men het in Nederland beter dan men het anders gehad zou hebben. Dankzij de Grieken, Portugezen heeft Nederland minder werklozen en een hoger inkomen!

De bewering van de minister De Jager klopt echt. Het achterliggende verhaal, is (1) dat een land meer kan exporteren, als zijn goederen in buitenlandse valuta goedkoper zijn en (2) dat een land minder zal importeren, als de buitenlandse goederen duurder zijn. In het tijdperk vòòr de euro devalueerden een aantal landen regelmatig hun valuta, als onderdeel van hun beleid. En bij iedere devaluatie verbeterden zij hun concurrentiepositie ten opzichte van Nederland, die daarna weer achteruit liep door hun loonbeleid. Dat devalueren gebeurt nu al meer dan tien jaar niet meer, Nederland kreeg daardoor een steeds betere concurrentiepositie, Nederland kon meer exporteren.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

Mededeling

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.