Ladies and gentlemen, watch Ruth! Zelden in popmuziek zo'n waanzinnig gebruik van de marimba gezien. Met dank aan Ruth Underwood, die percussie speelde in de beste jaren van Frank Zappa. Het hele nummer (Don’t You Ever Wash That Thing?) is hier te beluisteren. Bij Sargasso zetten we zo nu en dan een bepaald instrument in de spotlight. Bij Kunst op Zondag paradeerde koperblazers (trombone, trompet en tuba). We doken de piano in. En bij de dagsluiters was er speciale aandacht voor de fagot, de theremin en de chapman stick. Het slagwerk, met name de percussie, bleef wat onderbelicht. Eenmaal besteedden we wat aandacht voor de tabla. Aan het spel van Ruth Underwood ontlenen we nu de inspiratie om de marimba centraal te stellen. Het instrument is vooral bekend van volksmuziek en klassieke muziek. In popmuziek zien we het niet zo vaak, bij jazz weer wat meer. Waar Ruth Underwood haar inspiratie vandaan haalde om ook de marimba in haar korte muzikale carrière te betrekken, is niet te achterhalen. In 1977 stopte ze met publieke optredens. Maar twee voorbeelden hebben wellicht een aanzet gegeven. Gloria Parker (1921 – 2022) en haar big band (helaas slechte opname, geluid loopt niet synchroon). https://www.youtube.com/watch?v=kWM4920xtSA En een van de eerste composities voor orkest en marimba: ‘Concertino for Marimba’, een compositie van Paul Creston (1906 – 1985). . In 1940 in première gegaan en destijds uitgevoerd door Ruth Stuber Jeanne (1910 – 2004) en het ‘Orchestrette Classique’. Daar is geen filmpje van. We hebben wel deze uitvoering van deel 3 uit dat concertino, gespeeld door de Koreaans Song Hye Bin, begeleid door piano. https://www.youtube.com/watch?v=FyqhXV-xzYo De marimba wordt, zoals we schreven, vaker aangesproken in de (ook hedendaagse) klassieke muziek. Bijvoorbeeld de ‘Solo voor marimba’, gecomponeerd door Florian Magnus Maier. Hier uitgevoerd door Tatiana Koleva, een van de beste marimbaspelers en docent aan het Gronings conservatorium. https://www.youtube.com/watch?v=LVGDM3L0h2k We houden het kort, naar muziek luisteren kost immers meer tijd dan plaatjes van beeldende kunst kijken (wat niet zo zou moeten zijn…). Een compositie van de vorig jaar overleden Louis Andriessen. Voor woodblocks en marimba. Uitgevoerd door Konstantyn Napolov. https://www.youtube.com/watch?v=NsFnEVqLqGc&t=12s Fijne dag verder.
Slagmann is Slagwerk Den Haag samen met technoproducer Talismann. Voor de serie ‘Inviting the Producer’ nodigde Slagwerk Den Haag elektronische muziekartiesten uit om “het analoge instrumentarium van de groep te verkennen als geluidsbank.” Een van de resultaten is het album KRYSALIS (2019). Voor de artiesten zelf was het een “ritualistic experience”, en dat hoor je ook.
Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.
Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.
Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.
In onze rubriek ‘ritme-instrumenten’ hoort en ziet u vandaag de ‘bones’. Beenderen dus. En waar lijkt dat op?
Nee, niet de lepeltjesmuziek. Wel is het sterk verwant aan kleppermuziek. Waarschijnlijk zijn er nog maar weinig mensen die het oudhollands liedje ‘Klepperdekklep’ kennen. AVRO’s Kinderkoor zong in 1933:
Klepperde, klepperde klep klep klep,
‘k Ben zo blij, dat ik, ‘k ben zo blij, dat ik,
‘k Ben zo blij, dat ik ze heb.
Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.
Van alle instrumenten en meer specifiek percussie, die op Sargasso in het zonnetje zijn gezet, ontbreken de kleinsten tot nu toe. U denkt meteen aan de triangel, of de tamboerijn (die hier wel aan bod kwam). Vandaag aandacht voor de claves.
Twee stokjes, vooral bekend uit de Latijns-Amerikaanse muziek. Deze compositie van Tania León, is een ode aan de claves. Prominent ritme-instrument in de ‘son’ (een Cubaanse rumba).
Cyro Baptista is een percussionist die zo’n beetje alle percussie-instrumenten uit alle landen ter wereld bespeelt. En hij heeft muziek gemaakt met meer dan 90 andere muzikanten.
Hier blaast hij een Aziatisch mondorgel, waarna Tim Keiper demonstreert dat een tamboerijn helemaal niet zo’n kinderachtig instrument is.
Het originele ‘O Trenzinho do Caipira’ (Het boemeltje van Capira) is het vierde deel uit de Bachianas brasileiras No. 2, een compositie van Heitor Villa-Lobos. Dat deeltje is gebaseerd op een gedicht van Ferreira Gullar. Een uitvoering van dat origineel is hier te beluisteren.
Ik weet nog dat eerste keer dat ik deze song hoorde, dat was op mijn wekkerradio, om 06.30 uur. En ik dacht, nog half in slaap: ‘Is dit wel muziek, dit getik?’ Ik hoorde geen drums, waar kwam dat ritme vandaan?
Later kocht ik deze plaat, Carribean Sunset van John Cale en kon ik die subtiele percussie juist erg waarderen. En als tegenstelling zit er verderop juist een overdadige pianowaterval. Het was vreemd wakker worden toen, dat is me bijgebleven.
Woodkid is een Fransoos: Yoann Lemoine. Dat wist ik niet. En dat het min of meer een éénmansproject was, dat wist ik ook niet. Ik ken het liedje Iron alleen via de radio. En vandaag heb dus voor de eerste keer de video gezien.
Die video, tsja, dat is een mix van de vroege Erwin Olaf, wat Scandinavische mistige mystiek, wat Tolkien-elementen en wat verdwaalde hardrock symbolen: primitief uitgedoste krijgers, vuur, wolven met blikkerende tanden, roofvogels, tatoeages, banieren, helmen met horens en witte paarden met wapperende manen. Het is allemaal een beetje too much. Van mensen die niet weten hoe je suptiel spelt. Laat ik het zo zeggen: als ik op de video was afgegaan, zonder geluid, dan was dit beslist geen Closing Time geworden.
Onze eerdere Closing Time, met een stukje dwarsfluit geïnspireerd op de tabla, moet natuurlijk worden opgevolgd door een echt stukje tabla percussie. Hier de grootmeester Ustad Zakir Hussain met een solo, uitgevoerd tijdens een concert in 2019 op het Berklee College of Music.
In het verleden heeft Zakir Hussain onder andere samen gespeeld met George Harrison, Van Morrison en Earth, Wind and Fire.
Dat hij bekend is met de performance van popmuziek demonstreert hij in een wat kortere tabla solo, vorig jaar opgenomen om zijn solidariteit te betuigen met de mensen in India, die (meer dan wij hier) last hebben van het coronavirus en de maatregelen die daarbij nodig zijn. Hij lijkt hier wel een virtuoos solerende pop- of jazzgitarist.
Wildbirds & Peacedrums is een Zweeds duo dat al ruim 10 jaar muziek maakt. Meestal is daarbij zang en percussie het uitgangspunt. Ondanks dit spaarzame instrumentarium klinkt de muziek verrassend rijk en gevuld.
Van het ene percussiestukje naar het andere. Hier zagen en hoorden we een stukje beginnen met ‘vocale percussie’. Dat doet we denken aan Barbara Hannigan. Een sopraan die een bijna popster-achtige divastatus heeft in de moderne serieuze muziek. Inmiddels maakt ze ook naam als dirigent. Vandaag laten we zien dat ze zang, dirigeren en theater moeiteloos beheerst.
U ziet en hoort ‘Mysteries of the Macabre’ van de in 2006 overleden componist György Ligeti. Mysteries of the Macabre is een door Ligeti gearrangeerd stuk van drie aria’s uit zijn opera Le Grand Macabre.
Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.
Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.
De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.
In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.